PORADNIK ODPADNIK: Czyli jak postępować z odpadami niebezpiecznymi i problemowymi powstającymi w gospodarstwach domowych. ODE Źródła Łódź 08.12.2010r. Projekt dofinansowany ze środków  Narodowego Funduszu Ochrony Środowiskai Gospodarki Wodnej

ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ: NACZELNE ZASADY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI: „zaspokojenie potrzeb obecnych pokoleń nie przekreślając możliwości rozwoju pokoleń następnych” [1987r. Raport ONZ Nasza Wspólna Przyszłość].

NACZELNE ZASADY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI: ZANIECZYSZCZAJĄCY PŁACI: każdy posiadacz odpadów przeprowadza ich odzyskiwanie lub unieszkodliwianie samodzielnie lub powierza to zadanie zakładowi lub przedsiębiorstwu, które przeprowadza operacje przetwarzania odpadów, lub przekazuje je prywatnemu lub państwowemu punktowi zbierania. ZASADA ROZSZERZONEJ DZIAŁALNOŚCI PRODUCENTA: producent jest odpowiedzialny nie tylko za odpady powstające w toku produkcji, ale również za te powstające w trakcie i po zakończeniu użytkowania produktu

AKTY PRAWNE: ustawa z 13.09.1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach ustawa z 27.04.2001r. o odpadach ustawa z 11.05.2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych ustawa z 11.05.2001r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz opłacie produktowej i depozytowej

OBOWIĄZKI WYNIKAJĄCE Z AKTÓW PRAWNYCH: PRODUCENCI I IMPORTERZY: odpowiednie projektowanie i wytwarzanie produktów odpowiedni dobór rodzaju materiałów wykorzystanych do produkcji, ograniczenie zawartości metali ciężkich oraz innych substancji niebezpiecznych, możliwość wielokrotnego wykorzystania, przydatność na odzysk i do recyklingu, zapewnienie odzysku i recyklingu odpadów osiągnięcie docelowych poziomów odzysku (w tym raportowanie). SPRZEDAWCY: informowanie w zakresie dostępnych systemów zwrotu, zbierania i odzysku informowanie o sposobach właściwego postępowania z odpadami (np..wyjaśnienie oznaczeń znajdujących się na produktach).

OBOWIĄZKI WYNIKAJĄCE Z AKTÓW PRAWNYCH: UŻYTKOWNICY: postępowanie zgodne z zasadami ochrony środowiska zwrot sprzedawcy opakowań wielokrotnego użytku, zbieranie odpadów w sposób selektywny, postępowanie zgodne z zaleceniami producentów GMINNA ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA: przygotowanie i uchwalenie, a następnie aktualizacja gminnego planu gospodarki odpadami, przygotowanie sprawozdań z realizacji tego planu organizowanie selektywnego zbierania, segregacji i magazynowania odpadów komunalnych.

SCHEMAT GOSPODAROWANIA ODPADAMI W GMINIE:

PODZIAŁ ODPADÓW: Przemysłowe Komunalne surowcowe organiczne niebezpieczne problemowe pozostałe

PODZIAŁ ODPADÓW: ODPADY: zużyte przedmioty oraz substancje stałe, a także niebędące ściekami substancje ciekłe, powstające w związku z bytowaniem człowieka lub działalnością gospodarczą, nieprzydatne w miejscu lub czasie, w którym powstały i uciążliwe dla środowiska. ODPADY KOMUNALNE – odpady powstające w gospodarstwach domowych bądź innych obiektach (np..użyteczności publicznej), które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych ODPADY NIEBEZPIECZNE – odpady, które ze względu na swoje pochodzenie, skład chemiczny, biologiczny, inne właściwości lub okoliczności stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego lub środowiska przyrodniczego. ODPADY PROBLEMOWE – pochodzące z gospodarstw domowych, odpady, które ze względu na swoje właściwości (długi czas rozkładu, możliwość odzyskania surowców, duże rozmiary itp.) powinny zostać wydzielone z ogólnego strumienia odpadów komunalnych i zagospodarowane w sposób selektywny umożliwiający recykling.

ODPADY NIEBEZPIECZNE WYSTĘPUJĄCE W STRUMIENIU ODPADÓW KOMUNALNYCH: Odpady farmaceutyczne Termometry rtęciowe Baterie i akumulatory małogabarytowe Akumulatory ołowiowe Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Puszki po farbach i lakierach Tusze i tonery

ZWIĄZKI TOKSYCZNE W ODPADACH NIEBEZPIECZNYCH: RTĘĆ (np.niektóre świetlówki, termometry rtęciowe itp.) zaburzenia wzroku, słuchu, mowy, i koordynacji ruchów, deformuje kości może być przyczyną zmian nowotworowych uszkodzenie nerek, OŁÓW (np..składnik stopów lutowniczych i szkła kineskopowego) toksyczny i rakotwórczy dostaje się z krwią do wątroby, płuc, serca i nerek gromadzi się w skórze i mięśniach kumuluje się w tkance kostnej i niszczy szpik. CHROM (powlekanie elementów metalowych, aby uchronić je przed korozją;w luminoforze lamp kineskopowych) zaburzenia układu krążenia zaburzenia układu oddechowego, choroby skóry alergia

ZWIĄZKI TOKSYCZNE W ODPADACH NIEBEZPIECZNYCH: KADM zaburza pracę nerek oraz funkcje rozrodcze wywołuje nadciśnienie powoduje zmiany nowotworowe zaburza metabolizm wapnia. NIKIEL w dużym stężeniu uszkadza błony śluzowe obniża poziom magnezu oraz cynku w wątrobie powoduje zmiany w szpiku kostnym może przyczyniać się do zmian nowotworowych. ZWIĄZKI ZAWARTE W LEKACH mogą zawierać substancje toksyczne i trucizny mogą biokumulować się komórkach roślinnych stanowiąc dla nich zagrożenie mogą przedostać się do wód lub gleb powodując ich skażenie.

ZWIĄZKI TOKSYCZNE W ODPADACH NIEBEZPIECZNYCH: PCB (pełnią w urządzeniach funkcje chłodzące, smarujące i izolujące) zalega w tkance tłuszczowej powodując m.in. uszkodzenia wątroby anomalie reprodukcyjne osłabienie odporności zaburzenia neurologiczne i hormonalne R-12, czyli FREON (w klimatyzatorach i lodówkach) szczególnie szkodliwy dla warstwy ozonowej AZBEST (używany w urządzeniach elektrycznych i elektronicznych - właściwości izolacyjne) przyczyna m.in. pylicy azbestowej, raka płuc i nowotworu międzybłoniaka opłucnej. ZWIĄZKI BROMU (w komputerach) schorzenia układu rozrodczego u ludzi i zwierząt problemy neurologiczne

ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH NIE NALEŻY!!!: składować na składowiskach bez odpowiednich zabezpieczeń spalać w piecach domowych lub kotłowniach, usuwać do kanalizacji, wylewać do wód powierzchniowych lub gruntu

ODPADY PROBLEMOWE WYSTĘPUJĄCE W STRUMIENIU ODPADÓW KOMUNALNYCH: Płyty CD Opony samochodowe Szkło płaskie Odpady wielkogabarytowe Odpady z remontów Martwe zwierzęta

PROBLEMOWE PONIEWAŻ: Duże rozmiary Specjalne przygotowanie terenu do składowania Długi czas rozkładu lub nie rozkładają się Możliwość poddania odzyskowi energetycznemu lub recyklingowi

OZNAKOWANIE: O zakazie wyrzucania odpadów niebezpiecznych i problemowych do ogólnego zbiornika na odpady komunalne informuje znak przekreślonego kontenera na śmieci.

ODPADY FARMACEUTYCZNE: JAK POSTĘPOWAĆ? wyrzucać do specjalnych pojemników w aptekach leki i opakowania po nich powinny być poddane utylizacji najczęściej poprzez spalanie w specjalnych spalarniach do pojemników wrzucać można pastylki, drażetki, maści, leki płynne oraz aerozole. Zabronione jest wrzucanie igieł, strzykawek i termometrów. NIE NALEŻY! wyrzucać leków lub opakowań po nich do toalety! wyrzucać leków lub opakowań po nich do kosza na śmieci!

TERMOMETRY RTĘCIOWE: JAK POSTĘPOWAĆ? NIE NALEŻY! termometry rtęciowe należy zanieść do punktu, w którym znajduje się specjalny pojemnik na tego typu odpady (np.. w aptece) informacje na temat najbliższego miejsca składowania rtęci najlepiej zadzwonić do Powiatowej Stacji Sanepidu lub Wojewódzkiego Inspektoratu Sanitarnego NIE NALEŻY! wrzucać rtęci z rozbitego termometru do zlewu lub toalety! wyrzucać termometrów zawierających rtęć do kosza na śmieci! Według badań amerykańskiej agencji EPA (Agencja Ochrony Środowiska), rtęć z jednego rozbitego termometru może zatruć wszystkie ryby znajdujące się w jeziorze o powierzchni do 8 hektarów! Za wyrzucenie takiego odpadu do śmieci lub porzucenie go na łonie natury grozi kara grzywny do 5000 zł

BATERIE I AKUMULATORY MAŁOGABARYTOWE: JAK POSTĘPOWAĆ? zużyte baterie można oddawać do sklepów i kiosków prowadzących sprzedaż baterii zużyte baterie można oddawać w zakładów fotograficznych można je także wyrzucać do specjalnych pojemników umieszczonych na terenie szkół, urzędów i innych instytucji NIE NALEŻY! wyrzucać baterii i akumulatorów do kosza na śmieci! Pierwiastki w nich zawarte mogą przedostać się do środowiska powodując skażenie gleby i wód gruntowych.

AKUMULATORY OŁOWIOWE: JAK POSTĘPOWAĆ? punkty sprzedaży detalicznej są zobowiązane do odbioru od kupującego zużytego akumulatora ołowiowego przy sprzedaży nowego (dodatkowo pobierana jest opłata depozytowa) podmioty wprowadzające akumulatory na rynek są zobowiązane stworzyć taki system zbiórki, aby każdy konsument niezależnie od lokalizacji mógł w łatwy sposób oddać swój zużyty akumulator celem recyklingu. NIE NALEŻY! wylewać elektrolitu z akumulatorów do toalety! wyrzucać akumulatorów do kosza na śmieci! przechowywać starych akumulatorów w miejscach bez odpowiedniego zabezpieczenia.

ZSEE (ZUŻYTY SPRZĘT ELEKTRYCZNY I ELEKTRONICZNY): Wielkogabarytowe urządzenia AGD (np.. chłodziarki, pralki itp.). Małogabarytowe urządzenia AGD (np.. odkurzacze, żelazka, tostery itp.). Sprzęt teleinformatyczny i telekomunikacyjny (np..komputery, drukarki, kalkulatory itp.). Sprzęt RTV (np.. radioodbiorniki, telewizory, wzmacniacze i instrumenty muzyczne itp.). Sprzęt oświetleniowy (np.. świetlówki, żarówki energooszczędne, żyrandole itp.). Narzędzia elektryczne i elektroniczne (np..wiertarki, piły, maszyny do szycia itp.). Zabawki, sprzęt relaksacyjny i sportowy (np..kolejki elektryczne, gry video itp.). Przyrządy medyczne (np..sprzęt do dializ, radioterapii itp.). Przyrządy do kontroli (np..czujniki dymu, regulatory ciepła itp.). Automaty do wydawania (np..napojów, słodyczy oraz bankomaty).

ZSEE: JAK POSTĘPOWAĆ? NIE NALEŻY! zużyte urządzenia możemy oddać w sklepie przy zakupie nowych: wg ustawy o ZSEE z 29.07.2005r. zużyte urządzenia możemy oddać w punkcie serwisowym „elektrośmieci” można bezpłatnie oddać do gminnego punktu zbierania lub skupów złomu które mają pozwolenie na prowadzenie działalności zbierania ZSEE i są zarejestrowane w GIOŚ. Uwaga transport trzeba zapewnić we własnym zakresie. NIE NALEŻY! wyrzucać ZSEE do kosza na śmieci! Demontować ZSEE poza wyspecjalizowanym zakładem przetwarzania. Wyrzucanie „elektrośmieci” do śmietnika stwarza zagrożenie dla środowiska oraz jest łamaniem prawa, które obowiązuje w Polsce od 21 października 2005 r. (ustawa o ZSEE z 29 lipca 2005 r.). Grozi  za to kara grzywny do 5 tysięcy zł. Według nowych przepisów, za demontaż poza wyspecjalizowanym zakładem przetwarzania grozi kara od 2 do 100 tys. zł, zarówno dla firm jak i osób fizycznych.

PUSZKI PO FARBACH I LAKIERACH: JAK POSTĘPOWAĆ? można oddać w gminnych punktach zbierania odpadów niebezpiecznych (gmina organizuje je samodzielnie lub we współpracy z innymi gminami) NIE NALEŻY! wyrzucać opakowań zabrudzonych farbą do kosza na odpady komunalne wylewać resztek farb, rozpuszczalników, lakierów i smarów do kanalizacji, gruntu lub wód

TUSZE I TONERY: JAK POSTĘPOWAĆ? NIE NALEŻY! należy oddać zużyty tusz lub toner do punktu zbierania, skąd trafi do regeneracji lub jeśli to niemożliwe zostanie zutylizowany w bezpieczny dla środowiska sposób odpady po tuszach i tonerach można oddawać do firm zajmujących się ich odzyskiem NIE NALEŻY! wyrzucać zużytych tuszy i tonerów do kosza na odpady komunalne

PŁYTY CD: DLACZEGO PROBLEMOWE? Zużyte płyty CD należy oddawać: bardzo długi okres degradacji (ok. 100-300 lat) możliwość poddania recyklingowi materiałowemu (nowy materiał może być wykorzystany m.in. do konstruowania obudowy telewizorów, komputerów, w przemyśle samochodowym do produkcji desek rozdzielczych, błotników oraz wiele zastosowań w przemyśle AGD) Zużyte płyty CD należy oddawać: Do firm wyspecjalizowanych w zakresie utylizacji płyt CD (firmy takie działają na terenie całego kraju, często oferują darmowy odbiór szczególnie w przypadku większych ilości) podczas zbiórek organizowanych lokalnie w gminach, miastach, szkołach do specjalnie utworzonych w tym celu punktów zbierania

OPONY SAMOCHODOWE: DLACZEGO PROBLEMOWE? nie ulegają rozkładowi ze względu na swoją objętość wymagają dużej powierzchni magazynowania i specjalnie przygotowanego terenu Zużyte opony można poddać dwóm rodzajom odzysku – recyklingowi materiałowemu i odzyskowi energetycznemu Zużyte opony można bezpłatnie pozostawić w: zakładach wulkanizacyjnych oraz bazach transportowych (przy wymianie opon na nowe) punktach dobrowolnego dostarczania odpadów zlokalizowanych w pobliżu miejsca zamieszkania kontaktując się z firmami specjalizującymi się w odzysku opon

SZKŁO PŁASKIE: DLACZEGO PROBLEMOWE? nie ulega rozkładowi możliwość recyklingu Korzyści wynikające z zastosowania stłuczki szklanej jako surowca w procesie topienia szkła to między innymi: zmniejszenie emisji CO2 zmniejszenie emisji SOx, ograniczenie emisji chloru i fluoru, ograniczenie emisji pyłów ograniczenie emisji NOx. zmniejszenie zapotrzebowania na piasek kwarcowy o 0,72 t zmniejszenie zapotrzebowania na sodę kalcynowaną o 0,25 t zmniejszenie zapotrzebowania na mączkę wapienną o 0,18 t Zasady odbierania odpadów ze szkła płaskiego: odpady problemowe można dostarczać do stacjonarnych lub mobilnych Punktów Gromadzenia Odpadów Problemowych odpady ze szkła płaskiego można oddawać bezpośrednio do firm zajmujących się recyklingiem tego rodzaju odpadów

ODPADY WIELKOGABARYTOWE : DLACZEGO PROBLEMOWE? wymagają czynności demontażowych (oddzielenie części przydatnych do recyklingu oraz usunięcie elementów niebezpiecznych) konieczność rozdrobnienia odpadów w odpowiednio przygotowanej do tego celu rozdrabniarce, które umożliwia zmniejszenie ich objętości przed złożeniem na składowisku Zasady odbierania odpadów wielkogabarytowych: w zależności od potrzeb, w uzgodnieniu z przedsiębiorcami z którym zawarto umowę na odbieranie odpadów komunalnych dostarczać samodzielnie do stacjonarnych lub mobilnych Punktów Gromadzenia Odpadów Problemowych w ramach programu „wystawka” (we wskazanym przez gminę miejscu i terminie)

ODPADY Z REMONTÓW : DLACZEGO PROBLEMOWE? nie ulegają rozkładowi mogą zawierać substancje niebezpieczne duży udział frakcji pylących zajmuja dużo miejsca Zasady odbierania odpadów z remontów: odpady powstałe w wyniku remontu należy gromadzić w specjalnych kontenerach, uniemożliwiających pylenie. zabronione jest spalanie frakcji palnych z odpadów pochodzących z remontów podstawienie kontenera na odpady remontowe oraz odbiór tych odpadów można zamówić u jednej z firm komunalnych

MARTWE ZWIERZĘTA: DLACZEGO PROBLEMOWE? zagrożenie biologiczne (choroby zakaźne) zagrożenie chemiczne (dioksyny, antybiotyki) Zasady postępowania ze szczątkami zwierząt: przepisy dopuszczają grzebanie zwierząt na terenach zamkniętych i ogrodzonych, oddalonych od ujęć wody Nie można zakopywać zwierząt w lesie przekazać w celu unieszkodliwienia do zakładów utylizacyjnych za pośrednictwem kliniki weterynaryjne lub gminy (powinny mieć podpisane odpowiednie umowy) martwe zwierzę można samemu wywieźć na grzebowisko, wnosząc odpowiednią opłatę (ok. 40 zł) za odbiór martwego zwierzęcia musi zapłacić właściciel

Gospodarka odpadami w Łodzi, elektrośmieci: Bałuty Górna Polesie Widzew Stały punkt zbierania, ul. Pryncypalna 132/134, codziennie, całą dobę, 42 653 2000 Punkt Dobrowolnego Dostarczania Odpadów ul. Zamiejska 1, czynny: pn-pt 8.00-17.00, sb 8.00-12.00. Stały punkt zbierania, ul. Swojska 4, czynny: pn-pt 8.00- 15.30, 42 651 25 16 Czasowy punkt zbierania, pierwsza sobota miesiąca w godzinach 10-15. Teren targowiska u zbiegu ulic Obrońców Westerplatte i Organizacji WiN. Czasowy punkt zbierania, druga sobota miesiąca w godzinach 10-15. Łopatka parkingowa u zbiegu ulic Rogozińskiego i Komfortowej. Czasowy punkt zbierania, trzecia sobota miesiąca w godzinach 10-15. Przy parkingu, w szczycie bloku ul. Górna 45. Czasowy punkt zbierania, czwarta sobota miesiąca w godzinach 10-15. Ul. Bartoka 67, przy siedzibie Spółdzielni Mieszkaniowej im. Stefana Batorego.

Gospodarka odpadami w Zduńskiej Woli, odpady wielkogabarytowe:

Gospodarka odpadami w Zgierzu:

Gospodarka odpadami w Brzezinach: brak prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów ze strumienia odpadów komunalnych (co w znacznym stopniu ograniczyło ilość odpadów składowanych na składowiskach odpadów) brak systemu zbierania i unieszkodliwiania bądź odzysku odpadów opakowaniowych, niebezpiecznych, ulegających biodegradacji, wielkogabarytowych, budowlanych oraz zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych brak pełnej inwentaryzacji źródeł powstawania odpadów zawierających azbest brak informacji o rzeczywiście wytwarzanych odpadach niebezpiecznych powstających w gospodarstwach domowych brak informacji o ilości padłych zwierząt brak informacji o ilości wytwarzanych odpadach środków ochrony roślin i brak systemu zbierania tych odpadów brak systemu zbierania opon

Gospodarka odpadami w Ozorkowie: Budowa zakładu utylizacji odpadów w Celestynowie lub rozbudowa istniejącego składowiska w Modlnej. Uruchomienie punktów dobrowolnego gromadzenia odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i opon.

Gospodarka odpadami w Brójcach, selektywna zbiórka odpadów, tworzywa sztuczne: Kurowice (na placu przed ZOZ) Brójce (przed sklepem GS) Stefanów (przystanek przy remizie) Wola Rakowa (przy słupie ogłoszeniowym - ul.  Kościelna) Karpin (przy remizie) Bukowiec (przy słupie ogłoszeniowym - sklep meblowy) Wardzyn (przy słupie ogłoszeniowym - sklepy)

Gospodarka odpadami w Łodzi, selektywna zbiórka odpadów: 640 pojemników – 78% mieszkańców ma możliwość segregacji odpadów: niebieski – papier, zielony – szkło kolorowe, biały – szło białe, żółty – tworzywa sztuczne.

Gospodarka odpadami w Łodzi, przeterminowane leki i termometry rtęciowe: 110 aptek z pojemnikami na przeterminowane leki 12 aptek przyjmujących termometry rtęciowe.

GDZIE SZUKAĆ INFORMACJI: www.czystemiasto.uml.lodz.pl www.ugzw.com.pl www.zgierz.pl www.ug-ozorkow.pl www.gminabrzeziny.pl www.brojce.pl informacje dot. selektywnej zbiórki odpadów w Łodzi, Zduńskiej Woli, Zgierzu, Ozorkowie, Brzezinach, Brójcach. www.recykling.pl informacje o odpadach niebezpiecznych

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Agnieszka Wnuk ODE Źródła Łódź Projekt dofinansowany ze środków  Narodowego Funduszu Ochrony Środowiskai Gospodarki Wodnej