RYZYKO UBEZPIECZEŃ

Wstęp Ubezpieczenie, polisa, agent ubezpieczeniowy lub zakład ubezpieczeń. W naszym kraju pojęcia te bardzo często budzą wiele sporów i negatywnych skojarzeń . Wynika to prawdopodobnie z niezrozumienia funkcji, jaką ma pełnić ubezpieczenie oraz z braku świadomości ryzyka, jakie towarzyszą życiu. Dlatego musimy wiedzieć, że….

Ubezpieczenia - co to jest Ubezpieczenia -to forma zabezpieczenia się na wypadek zaistnienia pewnych sytuacji. Bazują one na mechanizmie rozproszenia ryzyka i dotyczą zdarzeń przyszłych . Są one ważnym elementem finansów zarówno pojedynczych gospodarstw domowych, jak również całej gospodarki . Łagodzą bowiem szoki związane z występowaniem ryzyka, jak również same przyczyniają się do wzrostu PKB a więc są one " makroekonomicznym stabilizatorem gospodarczym".

Podstawowy podział ubezpieczeń to: ubezpieczenia społeczne (powstają z mocy ustawy z chwilą zawiązania stosunku pracy.) ubezpieczenia gospodarcze (obejmują ubezpieczenia osobowe i majątkowe.)

Ubezpieczenie jako narzędzie zarządzania ryzykiem Ubezpieczenie już z samej definicji powinno służyć do zarządzania ryzykiem. Ubezpieczając się przenosimy ryzyko, które nam grozi na inny podmiot, czyli na towarzystwo ubezpieczeń. Inaczej mówiąc, godzimy się na poniesie niewielkiej straty pewnej jaką jest (składka) w zamian za pozbycie się możliwości poniesienia większej straty niepewnej (np. kradzież samochodu, zniszczenie domu, utrata zdolności zarobkowej, czy też pozbawienie bliskich środków do życia w wyniku śmierci).

Czym jest Ryzyko ubezpieczeniowe? Ryzyko towarzyszy nam bez przerwy i jest związane z działaniami, które podejmujemy. Ryzyko w ubezpieczeniach to: Prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia powodującego stratę. tj. utraty przez zniszczenie lub uszkodzenie składników rzeczowych lub efektów korzyści finansowych, praw majątkowych, wreszcie majątku jako całości, lub wystąpienia szkody osobowej, na skutek zrealizowania się przyszłego zdarzenia losowego.

Dwa rodzaje ryzyka: Ryzyko czyste występuje wówczas, gdy istnieje niebezpieczeństwo poniesienia straty bez żadnej szansy wygranej. Są to zdarzenia losowe, od nas niezależne lub przez nas nie zamierzone, (np. wypadek samochodowy lub pożar), Ryzyko spekulacyjne występuje wówczas, gdy istnieje szansa zarówno wygranej jak i straty. Jest ono mniej lub bardziej świadome i podejmowane przez nas; (np. zakup akcji na giełdzie)

Ryzyko może odnosić się do różnych aspektów: 1. Ryz. finansowe (dają się ująć finansowo; np. dot. majątku) 2. Ryz. niefinansowe (dotyczą zwykle ubezpieczeń osobowych) 3. Ryz statyczne (ustabilizowane: powstają bez względu na postęp techniczny) 4. Ryz. dynamiczne ( pochodne postępu technologicznego, zmian ekonomicznych i organizacyjnych. 5. Ryzyka od strony ubezpieczyciela: moralne (wymuszenie, podpalenie) fizyczne (materiał budowlany) 6. ryzyko związane z możliwością wystąpienia zdarzeń losowych, (działania sił przyrody)

Istnieją trzy parametry poziomu ryzyka: 1. maksymalna, możliwa strata – suma ubezpieczenia (rzadko 100%)(jest to największa strata, jaka może potencjalnie powstać na skutek pojedynczego zdarzenia,) 2. maksymalna prawdopodobna strata –( czyli największa strata, jaka prawdopodobnie może powstać na skutek pojedynczego zdarzenia,) 3. szacunkowa maksymalna strata - służy do reasekuracji (czyli odsprzedania pewnego % ryzyka i przekazanie części odpowiedzialności za poniesione ryzyko).

Ryzyko można zmierzyć … Poziom ryzyka mierzy się za pomocą danych statystycznych i badań matematycznych . Bardzo istotnym elementem jest badanie odchyleń od rzeczywistości (czyli w pewnym okresie czasu). Zakłady ubezpieczeniowe prowadzą statystykę, która służy do klasyfikacji ryzyk i te wyliczenia stanowią podstawę ceny ubezpieczeniowej. Poziom ryzyka musi być zawarty w określonej liczbie (0 - 1) . 0 - nie wystąpi - zerowy poziom ryzyka. 1 - ubezpieczyciel nie zechce przyjąć takiego ryzyka. Ryzyko można zmierzyć …

Ryzyko ubezpieczeniowe ….. Realizuje się przez określane zdarzenie losowe (umowa ubezpieczeniowa)(rodzaj zdarzenia cywilnoprawnego). Jeśli zostaje zrealizowane ryzyko, to następuje realizacja wypłaty stosownego odszkodowania. Cechy zdarzenia losowego: wykazuje statystyczną prawidłowość dającą się określić matematycznie na przestrzeni określonego czasu, prawdopodobieństwa ( z jaką częstotliwością występuje dane ryzyko) - nie ma działania człowieka (niezależne od woli ubezpieczającego) - jest obiektywne - ma charakter masowy

Co zrobić z ryzykiem? Poznać metody i działania zmierzające do redukcji oddziaływania ryzyka na funkcjonowanie podmiotu. Szczegółowo poznać charakter i zakres potencjalnego ryzyka. Pozwala to na wybór czynności zapobiegawczych (np. ubezpieczenie od niektórych rodzajów ryzyka), bądź też minimalizujących jego wpływ i skutki. Wybrać cel zarządzania ryzykiem, który umożliwi rozwój i realizację planów w najbardziej bezpośredni i efektywny sposób.

Jak zarządzać ryzykiem ?

Ryzyko w poszczególnych ubezpieczeniach Decydując się na jakiekolwiek ubezpieczenie, musimy przede wszystkim odpowiedzieć sobie na pytanie, co i przed jakimi ryzykami chcemy chronić. Tylko dokładne zdefiniowanie własnych potrzeb da nam gwarancję, że zapłacimy za to, czego rzeczywiście potrzebujemy.

ubezpieczenia na życie… ubezpieczenie na życie jest umową długoletnią. Składka ubezpieczeniowa wyliczana w momencie zawierania umowy ubezpieczenia musi mieć w perspektywie nawet kilkudziesięcioletni okres trwania ubezpieczenia. Zanim zostanie podpisana umowa ubezpieczenia, towarzystwo ubezpieczeniowe musi ocenić ryzyko, aby jak najlepiej zabezpieczyć się przed nieoczekiwaną śmiercią ubezpieczonego. Dlatego firmy ubezpieczeniowe stosują bardzo wiele kryteriów, by obliczyć średnią długość życia ubezpieczonych. Biorą pod uwagę np. rodzaj i zakres wykonywanej pracy, sytuację rodzinną, korzystanie z używek lub narkotyków, sposób spędzania wolnego czasu oraz uprawianie sportu.

Od czego zależy składka ubezpieczeniowa w ubezpieczeniach na życie? Kategorie, według których oblicza się wysokość składki ubezpieczeniowej to : Tablice „wymieralności”, Stan zdrowia ubezpieczanego, Wysokość sumy ubezpieczenia, Koszty ponoszone przez towarzystwo ubezpieczeniowe.

TABLIC E „WYMIERALNOŚCI”- na ich podstawie oblicza się statystyczne ryzyko ubezpieczeniowe dla konkretnego klienta. Bazą jest tu wiek, w którym ubezpieczony wykupuje polisę oraz okres ubezpieczenia. Współczynniki, którymi kieruje się agent ubezpieczeniowy przy obliczaniu składki podzielone są ze względu na rodzaj produktu, płeć oraz wiek ubezpieczanego. Dlatego najlepiej jest nabyć ubezpieczenie jak najszybciej, w jak najmłodszym wieku, gdyż współczynniki są wówczas stosunkowo niewielkie, rosną natomiast w przypadku osób starszych. Zwiększone ryzyko może być także związane z wykonywanym zawodem lub uprawianym sportem/hobby. Każde towarzystwo buduje własną listę niebezpiecznych zawodów i dyscyplin sportowych. STAN ZDROWIA UBEZPIECZONEGO-W celu wstępnej oceny ryzyka towarzystwa w miejsce badań medycznych wykorzystują ankietę medyczną będącą częścią wniosku ubezpieczeniowego. Towarzystwo ubezpieczeniowe w szczególności chce dowiedzieć się czy palimy papierosy, pijemy alkohol, czy poziom cholesterolu jest w normie, czy mamy nadwagę, a może cukrzycę. W większości wniosków pojawia się pytanie skierowane do kobiet – czy w chwili zawierania umowy ubezpieczenia są w ciąży. Wszystkie te czynniki również decydują o wysokości płaconej przez Nas składki. Pamiętać należy o tym , aby niczego nie ukrywać i podać informacje zgodne z prawdą. Jeśli np. zatailibyśmy fakt, że jesteśmy nałogowym palaczem, a później w krótkim czasie zachorujemy na raka płuc, towarzystwo ubezpieczeniowe może odmówić wypłacenia świadczenia.

WYSOKOŚĆ SUMY UBEZPIECZENIA-im wyższa suma ubezpieczenia, czyli maksymalna wartość kosztów, które zostaną pokryte przez ubezpieczyciela w razie śmierci, choroby lub wypadku, tym wyższa składka ubezpieczeniowa. W przypadku wszystkich ubezpieczeń jest ona głównym czynnikiem decydującym o wysokości składki ale nie jedynym. Bardzo wysoka suma ubezpieczenia może również stać się powodem do dokładniejszych badań lekarskich, na które skieruje nas ubezpieczyciel. KOSZTY PONOSZONE PRZEZ TOWARZYSTWO UBEZPIECZE NIOWE- do nich zaliczają się określone koszty administracyjne związane z funkcjonowaniem firmy ubezpieczeniowej oraz prowizje pośredników. Kierując się powyższymi kategoriami towarzystwo ubezpieczeniowe ocenia, jakim jesteś klientem, ocenia czy ryzyko jest zwiększone czy na dopuszczalnym poziomie.

Jak szacuje się ryzyko w pracowniczych ubezpieczeniach na życie? Ubezpieczeniami grupowymi z racji zbiorowego charakteru często zajmuje się specjalnie wyodrębniony w firmie ubezpieczeniowej dział. Nieco odmiennie przedstawia się w tym przypadku również proces oceny ryzyka. W ubezpieczeniu indywidualnym, jak dobrze wiemy, ocena ryzyka polega na ocenie stanu zdrowia pojedynczej osoby lub też na ocenie innych indywidualnych czynników, a w ubezpieczeniu grupowym ocena ryzyka obejmuje całościową charakterystykę ubezpieczanej grupy. Jednym słowem nie człowiek, a grupa ludzi traktowana jest jako całość. Zwykle ubezpieczenie grupowe obejmuje całe zakłady pracy, ale pracownicy mogą płacić różne składki. Ubezpieczenia grupowe mogą obok zakładów pracy obejmować pracowników zrzeszonych w organizacjach, stowarzyszeniach czy związkach zawodowych.

W określeniu ryzyka w ubezpieczeniu grupowym ważne jest jego odpowiednie rozłożenie, tzn. ubezpieczenie takiej grupy, w której jest najwięcej osób zdrowych. Wówczas składki pochodzące od tych osób powinny zrównoważyć przyszłe świadczenia wypłacane osobom chorym. Często umowa ubezpieczenia grupowego zawierana jest na rok (później automatycznie odnawiana), towarzystwo ubezpieczeniowe zastrzega sobie prawo zmiany wysokości składki ubezpieczeniowej, jeżeli istotnie wzrośnie wartość czynników mających wpływ na ponoszone przez nie ryzyko. Im większa grupa tym większe jest prawdopodobieństwo lepszego rozłożenia ryzyka, a tym samym mniejsza konieczność bardzo szczegółowego i dogłębnego badania danej grupy. Za małą grupę uważa się taką o liczebności do około 20-30 pracowników, za dużą grupę taką o liczebności około 100 – 500 osób.

Ubezpieczenia majątkowe Ubezpieczenia majątkowe – to produkty z jednej strony chroniące przed kosztami związanymi ze zniszczeniem lub utratą majątku, z drugiej – zabezpieczające interesy osób,  które wskutek zdarzenia losowego mogą zostać poszkodowane.

Trzy podstawowe rodzaje ubezpieczeń majątkowych : Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe -Obejmują ryzyko wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej. Osoba objęta ubezpieczeniem- ma prawo do jednorazowego lub regularnego świadczenia. Ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej-Ubezpieczenie to działa w przypadku, gdy ubezpieczony wyrządzi innej osobie szkodę i jest zobowiązany do jej naprawienia. Posiadanie polisy OC powoduje, że świadczenie poszkodowanemu wypłaca towarzystwo ubezpieczeniowe, a nie sprawca szkody. W ten sposób chroniona jest zarówno osoba poszkodowana jak i interes posiadacza polisy. Ubezpieczenia mienia- Ten rodzaj ubezpieczeń chroni przed finansowymi skutkami zniszczenia lub utraty majątku - pożaru mieszkania, kradzieży pojazdu itp. Tego rodzaju produkty mogą zabezpieczać mienie na wypadek szkód spowodowanych żywiołami lub wypadków. W ten sposób można ubezpieczyć budynki, budowle, maszyny, urządzenia, samochody czy sprzęt elektroniczny.      

To sprawia, że produkty ubezpieczeniowe bazują na mechanizmie rozproszenia ryzyka i dotyczą zdarzeń przyszłych. Przyszłość z punktu widzenia jednostki jest mało przewidywalna. Trudno jest przewidzieć czy w kolejnym roku zdarzy nam się pożar domu. Jednak to, co trudno przewidzieć dla jednostki, z dość dużą dozą pewności można określić dla zbiorowości, czyli np. liczbę pożarów domów w Polsce rocznie. Taka wiedza pozwala przewidzieć wysokość środków potrzebnych do sfinansowania tych niekorzystnych zdarzeń. Składka w ubezpieczeniu jest uzależniona od ryzyka, a ryzyko od prawdopodobieństwa i wartości potencjalnej straty. Ubezpieczony, który jest w stanie obniżyć prawdopodobieństwo lub wysokość strat może liczyć na niższą składkę a im wyższa suma ubezpieczenia, tym wyższe ryzyko i w konsekwencji wyższa składka.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ