Rola i zadania doradcy zawodowego w realizacji zadań edukacyjno-doradczych w szkole Połączenie sił to początek, pozostanie razem to postęp, wspólna praca to sukces. Henry Ford
Doradztwo zawodowe Doradztwo zawodowe obejmuje: Uczniów, Nauczycieli, Rodziców.
SZKOLNY DORADCA ZAWODOWY SZKOLNY DORADCA ZAWODOWY - osoba odpowiedzialna za organizację i funkcjonowanie wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego. Doradca udziela pomocy uczniom nie tylko w zakresie poznawania różnych zawodów. Ma za zadanie umożliwienie samopoznania własnych predyspozycji zawodowych – zainteresowań, uzdolnień, temperamentu, samooceny własnych działań i silnych cech osobowości jak również , co bardzo istotne - poznania przeciwwskazań zdrowotnych do wyboru zawodu i szkoły. Zmiany na rynku pracy, pojawienie się nowych zawodów oraz istniejące bezrobocie wymaga od dzisiejszych absolwentów szkół umiejętnego planowania własnej kariery zawodowej, dużej mobilności i umiejętności
Zadania doradcy zawodowego w szkole: gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych wskazywanie uczniom, rodzicom i nauczycielom dodatkowych źródeł informacji udzielanie indywidualnych porad uczniom i rodzicom prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę wspieranie w działaniach doradczych rodziców i nauczycieli poprzez organizowanie spotkań szkoleniowo-informacyjnych, udostępnianie informacji i materiałów do pracy z uczniami współpraca z radą pedagogiczną w zakresie tworzenia i zapewnienia ciągłości działań wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego oraz innymi instytucjami (np. poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, urzędami pracy, Centrami Informacji i Planowania Kariery itp.)
Zadania doradcy zawodowego w szkole: Doradca udziela pomocy uczniom nie tylko w zakresie poznawania różnych zawodów. Ma za zadanie umożliwienie samopoznania własnych predyspozycji zawodowych – zainteresowań, uzdolnień, temperamentu, samooceny własnych działań i silnych cech osobowości jak również, co bardzo istotne - poznania przeciwwskazań zdrowotnych do wyboru zawodu i szkoły. Zmiany na rynku pracy, pojawienie się nowych zawodów oraz istniejące bezrobocie wymaga od dzisiejszych absolwentów szkół umiejętnego planowania własnej kariery zawodowej, dużej mobilności i umiejętności aktywnego poszukiwania pracy.
Zadania doradcy zawodowego Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego Szkolny doradca zawodowy realizuje zadania na podstawie, zatwierdzonego przez Dyrektora szkoły Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego i planu pracy wynikającego z realizacji zadań WSDZ na dany rok szkolny. Treści z zakresu doradztwa zawodowego są realizowane w ciągu roku szkolnego zgodnie z planem działań WSDZ: - na lekcjach wychowawczych, przedmiotowych, - zajęciach pozalekcyjnych, - poza szkołą poprzez aktywny udział uczniów w Młodzieżowych Targach Edukacyjnych, podczas spotkań z przedstawicielami szkół ponadgimnazjalnych, - w trakcie zwiedzania Centrum Kształcenia Praktycznego, szkół ponadgimnazjalnych, zakładów pracy itp.
Współpraca z instytucjami zewnętrznymi Szkoła współpracuje z instytucjami zewnętrznymi zajmującymi się kształtowaniem kariery zawodowej są to m.in.: poradnia psychologiczno-pedagogiczna, powiatowy urząd pracy, biuro karier przy środowiskowym hufcu pracy, szkoły ponadgimnazjalne, szkoły wyższe, centrum kształcenia praktycznego, zakłady pracy, przedsiębiorcy, poradnie specjalistyczne, lekarze medycyny pracy.
Osoby współodpowiedzialne za realizację działań doradczych: pedagog, psycholog szkolny, nauczyciele, wychowawcy, pielęgniarka szkolna, inne osoby wspomagające działania doradcze szkoły.
Realizacja zadań edukacyjno-doradczych w szkole Wszystkie te czynniki, które mają wpływ na decyzję zawodową młodych ludzi (tzn. predyspozycje zawodowe, określone warunki rozwojowe, zdrowotne i psychiczne co do wyboru zawodu) są zawarte w wewnątrzszkolnym systemie doradztwa zawodowego. Do realizacji zadań znajdujących się wewnątrzszkolnym systemie doradztwa zobowiązana jest cała rada pedagogiczna, której wsparcia udziela szkolny doradca zawodowy. W podstawie programowej kształcenia ogólnego, odnajdujemy treści zakresu orientacji i doradztwa zawodowego, które są realizowane na różnych przedmiotach np.: wiedza o społeczeństwie (WOS), technika, języki obce, język polski, chemia ,informatyka.
REALIZACJA DZIAŁAŃ DORADCZYCH Zakres działań osób zaangażowanych w proces doradczy wynika z ich kompetencji, profilu wykształcenia i podstawy programowej z poszczególnych przedmiotów. Osoba zaangażowana w proces doradczy Przykładowy zakres działań Psycholog i pedagog szkolny wdrażają, uczniów do pogłębiania wiedzy umiejętności z zakresu kompetencji społecznych autoprezentacji, metod radzenia sobie w sytuacjach trudnych, stresogennych itp.
REALIZACJA DZIAŁAŃ DORADCZYCH Osoba zaangażowana w proces doradczy Przykładowy zakres działań Wychowawcy klas na godzinach wychowawczych poświęconych realizacji tematyki zawodoznawczej pogłębiają kompetencje interpersonalne uczniów, prowadzą ćwiczenia integrujące grupę, rozwijające samowiedzę itp. organizują spotkania z przedstawicielami różnych zawodów z udziałem rodziców; uczestniczą w wycieczkach zawodoznawczych; wspierają uczniów w procesie decyzyjnym; kierują do specjalistów; pełnią funkcję wspierająco-informacyjną dla rodziców Nauczyciel informatyki koordynuje logowanie uczniów klas 3 do EPED-u (elektronicznego systemu rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych),omawia organizację pracy i przepisy bhp, wdraża uczniów do poszukiwania informacji w sieci.
REALIZACJA DZIAŁAŃ DORADCZYCH Osoba zaangażowana w proces doradczy Przykładowy zakres działań Nauczyciel bibliotekarz gromadzi i udostępnia literaturę psychologiczną, pedagogiczną, z zakresu prawa pracy; popularyzuje informatory i ulotki na temat oferty edukacyjnej szkół ponadgimnazjalnych i wyższych; gromadzi czasopisma, wskazuje źródła informacji edukacyjno - zawodowej. Nauczyciel Wiedzy o Społeczeństwie prezentuje treści dotyczące pracy i przedsiębiorczości, omawia potrzeby człowieka i sposoby ich zaspokojenia, omawia przyczyny i skutki bezrobocia, prezentuje strukturę dokumentów aplikacyjnych. kształtuje umiejętności planowania dalszej edukacji uwzględniające predyspozycje i umiejętności ucznia; kształtuje umiejętności poszukiwania informacji o możliwościach zatrudnienia na rynku lokalnym, regionalnym i krajowym (ogłoszenia, UP, Internet)
Formy, metody i techniki realizacji zadań Wewnątrzszkolnego Doradztwa Zawodowego. Poradnictwo indywidualne stanowi jedną z form wspierania uczniów w rozwoju edukacyjno-zawodowym. Podstawowym zadaniem poradnictwa indywidualnego jest udzielanie pomocy w zakresie diagnozy zainteresowań i predyspozycji psychofizycznych ucznia oraz ukierunkowania wyboru kierunku kształcenia. Uczniowie mający trudności z podjęciem decyzji i mogą zgłosić się do doradcy zawodowego na indywidualną poradę – konsultację w formie: rozmowy i wywiadu doradczego; diagnozy predyspozycji zawodowych – testy; wsparcia w podnoszeniu samooceny i radzeniu sobie w sytuacjach utrudniających optymalny rozwój; udzielenia informacji adekwatnych do potrzeb ucznia; pomocy w prawidłowym przygotowaniu dokumentów w czasie procesu rekrutacyjnego do szkół ponadgimnazjalnych.
Formy, metody i techniki realizacji zadań Wewnątrzszkolnego Doradztwa Zawodowego. Grupowe formy poradnictwa zawodowego odbywają się w ramach: lekcji wychowawczych, warsztatów, lekcji przedmiotowych, kół zainteresowań, wycieczek. W trakcie doświadczeń grupowych uczeń może dokonać właściwej oceny swoich umiejętności i zdolności. Uczniowie – dzięki pomocy nauczycieli, specjalistów, przedstawicieli zawodów – mają możliwość praktycznego zastosowania zdobytych umiejętności i wiedzy oraz uświadamiają sobie znaczenie poszczególnych przedmiotów w kształtowaniu kariery zawodowej. Zajęcia grupowe pozwalają młodzieży przełamywać osobiste bariery związane z funkcjonowaniem społecznym.
Inne formy pracy w ramach orientacji zawodowej prowadzonej w szkole organizowanie wycieczek zawodoznawczych do zakładów pracy, na Młodzieżowe Targi Edukacyjne, angażowanie rodziców do dzielenia się doświadczeniami związanymi z wykonywanym zawodem, organizowanie spotkań informacyjnych z przedstawicielami szkół ponadgimnazjalnych, ogłaszanie konkursów promujących świat zawodów, spotkania informacyjno-diagnostyczne z osobami i instytucjami wspierającymi szkołę w działaniach doradczych, prowadzenie gabloty informacyjnej, uaktualnianie informacji na stronie internetowej.
Formy pracy doradczej adresowane do uczniów badanie (diagnoza) zapotrzebowania na działania doradcze prowadzone w szkole (wywiad, kwestionariusz ankiety); zajęcia warsztatowe (grupowe) służące rozbudzeniu świadomości konieczności planowania własnego rozwoju i kariery zawodowej, umożliwiające poznanie siebie i swoich predyspozycji zawodowych; warsztaty doskonalące umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej i współdziałania w grupie, rozwijające umiejętności autoprezentacji i rozmowy kwalifikacyjnej z pracodawcami, radzenie sobie ze stresem; zajęcia uczące umiejętności redagowania dokumentów aplikacyjnych (CV, list motywacyjny) oraz przygotowania do tego, jak zostać przedsiębiorcą; udostępnianie informacji o zawodach, o szkołach ponadgimnazjalnych i wyższych, rynku pracy (lokalnym, krajowym, w UE), możliwościach kształcenia i zatrudnienia, obowiązującym prawie pracy; spotkania z przedstawicielami różnych zawodów; organizowanie dni otwartych (prezentacja i promocja oferty edukacyjnej ZSO w Elblągu);
Formy pracy doradczej adresowane do uczniów organizowanie konkursów w ramach Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery; działanie uczniowskiego wolontariatu; udzielanie indywidualnych porad uczniom w podjęciu decyzji edukacyjnej i zawodowej, mających problemy zdrowotne lub osobiste, udzielnie porad uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; organizowanie wycieczek na targi edukacyjne, do zakładów pracy, szkół ponadgimnazjalnych, biur karier, wyjazdów integracyjnych itp.
Działania doradcze na rzecz rodziców przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej szkolnictwa na różnych jego poziomach, prezentację założeń pracy informacyjno-doradczej szkoły na rzecz uczniów, szkolenia służące pogłębianiu wiedzy rodziców dotyczącej wspomagania procesu decyzyjnego dzieci. Rodzice uczniów mających problemy zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne, rodzinne mogą korzystać z indywidualnej pomocy specjalisty.
Formy działań adresowane do nauczycieli utworzenie i zapewnienie ciągłości działania Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego zgodnie ze statutem szkoły; określenie priorytetów dotyczących gromadzenia informacji i prowadzenia poradnictwa zawodowego w szkole; identyfikacja potrzeb i dostosowanie oferty edukacyjnej placówki do zmian zachodzących na rynku pracy.
Bardzo dziękuję za uwagę! Serdecznie zapraszam do współpracy w realizacji Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego!! ! Jolanta Leśniewska szkolny doradca zawodowy