Analiza techniczna Akademia Analizy Technicznej Trendy Cz. 2

2 Linie trendu

3 Co to jest trend? Trend to kierunek (tendencja), w którym podążają ceny. Nie poruszają one się w linii prostej, ale tworzą na wykresie serie szczytów i dołków, trend to kierunek, w jakim układają się na wykresie szczyty i dołki.

4 Trend wyznaczanie Znacznie linii trendu określają dwa czynniki: czas jaki obejmują i liczba odbić od niej. Im dłuższy okres czasu linia obejmuje i im więcej razy powstrzymała ruch cen, tym większe przypisuje się jej znaczenie.

5 Podział trendów 1.Wzrostowe 2.Spadkowe 3.Horyzontalne (boczne)

6 Podział trendów

7 Trend wzrostowy, spadkowy i boczny Z trendem wzrostowym mamy do czynienia wtedy, kiedy kolejne szczyty i dołki znajdują się na coraz wyższym poziomie W trendzie spadkowym kolejne szczyty i dołki znajdują się na coraz niższym poziomie. W trendzie bocznym szczyty i dołki powstają mniej więcej na tej samej wysokości

8 Lina trendu wzrostowego Linia trendu wzrostowego jest prostą biegnącą prawo skośnie ku górze wzdłuż punktów wyznaczonych przez dna kolejnych korygujących zniżek.

9 Trend wzrostowy Aby wyznaczyć trend zwyżkujący należy wyodrębnić dwa minima cenowe (1,2) przy czym drugie musi zostać ustalone na wyższym poziomie niż pierwsze. Minima te muszą być oddalone od siebie przynajmniej o pewien odcinek czasu, a pomiędzy nimi kurs musi wyraźnie odejść (oddalenie od linii trendu) od wyznaczanej właśnie linii trendu. Potwierdzenie trendu następuje, gdy kolejne minimum cenowe (3) utworzy się na tej linii lub w jej pobliżu.

10 Trend wzrostowy Istnieją trzy kryteria ważności (w sensie technicznym) trendu zwyżkującego: –ilość potwierdzeń: większa liczba dołków na linii bądź blisko niej świadczy o większej sile trendu, tzn. każdy test trendu podkreśla jego znaczenie –odległość między punktami wyznaczającymi trend: im większy jest odstęp (w czasie) pomiędzy dołkami, tym silniejszy trend –kąt nachylenia: im mniej stroma jest linia trendu, tym większe jest jej znaczenie (tym trudniej trend będzie przebity i tym ważniejszy jest sygnał sprzedaży po przebiciu trendu).

11 Trend wyznaczanie Wiarygodność przełamania zwiększa odpowiednia dynamika i rosnący wolumen. Po przełamaniu często występuje ruch powrotny, dla którego graniczeniem jest pokonana wcześniej linia trendu.

12 Trend wzrostowy Sygnał sprzedaży zostaje wygenerowany, jeśli kurs przebija w dół linię trendu (o co najmniej 3% w przypadku akcji, lub 2% w przypadku indeksu – filtry cenowe). Uwaga 1: Bardzo duży wzrost wolumenu obrotów podczas przebicia linii trendu, a potem natychmiastowy powrót kursu do tej linii może oznaczać fałszywy sygnał sprzedaży – pułapka hossy. Uwaga 2: Na początku głównego trendu wzrostowego poprawnie wyznaczona linia najczęściej przebiega przez drugie i trzecie minimum (a nie przez pierwsze i drugie). Wolumen obrotów powinien potwierdzać trend tzn. powinien osiągać wyższe wartości, gdy kurs wyznacza nowe maksima.

13 Trend wzrostowy - taktyka gry Jeśli posiadasz akcje: jeśli nastąpi przebicie w dół czerwonej linii trendu sprzedaj natychmiast Przy dużym oddaleniu się ceny od linii trendu można sprzedać walory i odkupić je ponownie przy linii trendu Jeśli nie posiadasz akcji: Dokupowanie walorów ma miejsce przy linii trendu

14 Przykład

15 Modyfikacja

16 Trend spadkowy - boczny Linia trendu spadkowego jest prostą biegnącą prawo skośnie w dół wzdłuż punktów wyznaczonych przez wierzchołki kolejnych zwyżek. Także w przypadku trendu bocznego, dolne i górne jego ograniczenie, nazywa się liniami trendu.

17 Trend spadkowy Aby wyznaczyć trend zniżkujący należy wyodrębnić dwa maksima cenowe (1,2) przy czym drugie musi zostać ustalone na niższym poziomie niż pierwsze. Maksima te muszą być oddalone od siebie przynajmniej o pewien odcinek czasu (np. tydzień), a pomiędzy nimi kurs musi wyraźnie odejść od wyznaczanej właśnie linii trendu. Potwierdzenie trendu następuje, gdy kolejne maksimum cenowe (3) utworzy się w jego pobliżu.

18 Trend spadkowy Istnieją trzy kryteria ważności (w sensie technicznym) trendu zniżkującego: –ilość potwierdzeń: większa liczba szczytów na linii bądź blisko niej świadczy o większej sile trendu, tzn. każdy test trendu podkreśla jego znaczenie –odległość między punktami wyznaczającymi trend: im większy jest odstęp (w czasie) pomiędzy szczytami, tym silniejszy trend –kąt nachylenia: im mniej stroma jest linia trendu, tym większe jest jej znaczenie (tym trudniej trend będzie przełamany).

19 Trend spadkowy Uwaga: Przebicie w górę linii trendu zniżkującego nie jest sygnałem kupna (może być traktowane jako sygnał przygotowawczy) – Kontrowersyjny punkt. Wolumen obrotów powinien potwierdzać trend tzn. powinien osiągać wyższe wartości, gdy kurs wyznacza nowe minima.

20 Trend spadkowy - taktyka gry Jeśli posiadasz akcje: jeśli nie sprzedałeś wcześniej, sprzedaj przy potwierdzeniu trendu (trzeci punkt zwrotny) Jeśli nie posiadasz akcji: jeśli nastąpi wybicie w górę (W) przygotuj się do zakupu - czekaj na inne sygnały kupna (tutaj kupują już agresywni gracze)

21 Trend wzrostowy – spadkowy – taktyka gry Zawsze na początku analizy powinieneś wyznaczyć na wykresie linie trendu i inwestować w zgodzie z trendem głównym. Trendy pozwalają na zabezpieczenie przed zbyt wczesnym wyjściem z rynku przy inwestycjach długoterminowych. Ważne informacje dotyczące trendów: Trendy główne zwykle trwają przez długi okres czasu i w tym czasie kursy akcji przebywają długą drogę. Ogromne zyski można by osiągnąć kupując na samym dnie bessy, a sprzedając na samym szczycie hossy. Nie jest możliwe wykonanie ruchów opisanych w punkcie powyżej.

22 Modyfikacja

23 Trend wzrostowy – spadkowy – taktyka gry Jest możliwe uniknięcie kupowania pod koniec hossy. Możliwe jest osiągnięcie zysków przy inwestycjach zgodnych z trendem głównym, w trendzie drugorzędnym, a czasami nawet na akcjach poruszających się przeciwnie do trendu głównego. Największe i najpewniejsze zyski można osiągnąć inwestując w trendzie głównym przez większą część czasu jego trwania ale nie w początkowej ani końcowej fazie tego trendu. Dlatego kapitał należy inwestować w największym stopniu w środkowej fazie trendu głównego.

24 Trend boczny Trend boczny obrazuje równowagę sił między popytem i podażą. Szczyty i dołki położone są mniej więcej na tym samym poziomie. Górne ograniczenie trendu bocznego, na którym zostaje powstrzymany wzrost, nazywane jest linią oporu. Dolne ograniczenie, które powstrzymuje spadek cen, to linia wsparcia.

25 Aby wyznaczyć kanał horyzontalny należy wyodrębnić dwa minima cenowe (1,2) określające dolną poziomą krawędź kanału (trend czerwony) oraz dwa maksima (A,B) wyznaczające prostą równoległą do dolnej krawędzi (trend niebieski). Jeśli kurs porusza się w kanale, sygnałem kupna jest spadek w okolicę dolnej jego krawędzi, a sygnałem sprzedaży wzrost w pobliże górnego ograniczenia kanału. Jeżeli po dojściu kursu do górnej krawędzi następuje dalszy wzrost i jej przebicie przy zwyżce wolumenu obrotów - zostaje wygenerowany sygnał kupna. Jeżeli natomiast po spadku kursu do dolnej krawędzi kanału następuje dalsza zniżka i przebicie tej krawędzi - zostaje wygenerowany sygnał sprzedaży.

26 Pozycja długa: jak tylko ustali się czerwona linia trendu (1,2) wyznaczamy prostą równoległą przechodzącą przez punkt (A) i od tego czasu sprzedajemy blisko tej prostej a kupuj blisko czerwonej linii trendu (posługujemy się oscylatorami) jeśli nastąpi przebicie w dół czerwonej linii trendu sprzedajemy natychmiast (stop loss) Bez akcji kupujemy blisko czerwonej linii trendu począwszy od punktu (3) a sprzedawaj blisko niebieskiej linii trendu Uwaga: Jeśli nastąpi wybicie w górę z kanału potwierdzone wzrostem wolumenu obrotów można kupować na korekcie.

27 Trend boczny - LINIA Linia to horyzontalny ruch cen o bardzo wąskim zakresie i w zasadzie oznacza po prostu trend boczny. Linie stanowić mogą zarówno o zakończeniu poprzedzającego je trendu, mogą również być jedynie przerwą w dotychczasowym ruchu cen. Linia to ruch cen trwający dwa, trzy tygodnie lub dłużej, w czasie którego to okresu odchylenia cen wahają się w granicach 5%. Taki ruch wskazuje albo na akumulację, albo na dystrybucję.

28 Trend boczny - LINIA Jednocześnie odchylenia powyżej granicy linii w górę wskazują na akumulację i przepowiadają wyższe ceny. Spadki poniżej linii wskazują na dystrybucję i przepowiadają niższe ceny, które z pewnością wystąpią. Zgodnie z tą definicję linię uznaje się za odmianę trendu bocznego - to drugie pojęcie jest szersze.

29 Baza (linia) i wybicie Podczas kształtowania się formacji bazy kurs porusza się w bardzo wąskim zakresie cen przy dość regularnym niskim wolumenie obrotów. Im dłużej kształtuje się baza, tym większy powinien być ruch cen po wybiciu. Sygnał kupna zostaje wygenerowany po wybiciu przez górne ograniczenie formacji (W). Podczas wybicia powinien nastąpić znaczny wzrost wolumenu obrotów.

30 Baza (linia) i wybicie - taktyka gry Jeśli posiadasz akcje: sprzedaj na wybiciu w górę i odkup akcje na korekcie po wybiciu jeśli nastąpi wybicie w dół sprzedaj natychmiast Jeśli nie posiadasz akcji: kupuj dopiero po wybiciu w górę (potwierdzonym wzrostem wolumenu obrotów) na korekcie po wybiciu

31 Wachlarz Wachlarz. Jest to pęk linii wychodzących z jednego punktu, które tworzą linie wsparcia (względnie oporu) dla kształtujących się w kolejnych okresach linii trendu. Oznacza to sytuację, kiedy w następujących po sobie okresach powstają odmienne trendy cenowe. Przy rynku zwyżkującym formacja ta sygnalizuje stopniowe osłabienie. Dawna linia wsparcia tego trendu staje się w tej formacji na krótki czas, linią oporu. Ostrzeżenia o zmianie przychodzą tu stopniowo.

32 Wachlarz Przekroczenie linii pierwszej i drugiej jest poważnym sygnałem niebezpiecznego zwrotu trendu cenowego. Przekroczenie trzeciej linii zdecydowanie oznacza ukształtowanie się nowego niekorzystnego poziomu cen.

33 Wachlarz Podobne rozumowanie należy zastosować w przypadku wachlarza występującego przy trendzie zniżkującym. Wówczas pojawienie się tej formacji oznacza poprawę trendu cenowego. Formację tę możemy znaleźć analizując tylko dość długie okresy. W krótkich odcinkach czasu można bowiem pomylić trend z przejściowymi fluktuacjami.

34 Wachlarz - przykład

35 Linie trendu

36 Trend przyspieszony Zadaniem linii trendu jest jak najlepsze oddanie tempa trendu. Jeśli dotychczasowy trend przyspiesza, konieczne jest czasem wykreślenie bardziej stromo nachylonej linii trendu. Nową linię trendu nazywamy w takiej sytuacji przyspieszoną linią trendu, a wcześniejszą linię, właściwą linią trendu.

37 Trend przyspieszony

38 Trend przyspieszony - hiperbola

39 Trend przyspieszony - hiperbola

40 Hiperbola wzrostowa

41 Podział trendów - czas Trendy dzielą się na trzy rodzaje ze względu na czas kształtowania i ich znaczenie dla ruchów cen. Trend główny (długoterminowy) to - szeroki podstawowy trend, ogólnie znany jako znany jako hossa lub bessa, trwający przez okres od nieco poniżej roku do kilku lat. Różne źródła podają różny minimalny czas trwania trendu długoterminowego.

42 Trend Istnieją dwa ważne czynniki, określające istotność linii trendu: Pierwszy czynnik to ilość punktów, przez które przebiega linia trendu - im więcej punktów, tym znaczenie linii trendu jest większe. Drugi czynnik to czas, jaki minął od ostatniego testu linii trendu - im dawniej wykres kursu próbował pokonać linię trendu, tym mniejszą możesz przywiązywać do niej wagę.

43 Podział trendów - czas Przyjmuję, że ruch cen w ramach tej tendencji nie powinien być krótszy niż dziewięć miesięcy. Oprócz hossy i bessy, także trendy boczne mogą mieć charakter długoterminowy.

44 Podział trendów - czas Trend średnioterminowy trwa od miesiąca do 9 miesięcy. (inni 3 tygodnie – 3 miesiące) Wyróżnić można dwa rodzaje trendów średnioterminowych. Pierwszy to trendy zgodne z trendem wyższego rzędu - nazywane głównymi trendami średnioterminowymi. Trendy średnioterminowe, których kierunek jest przeciwny do trendu głównego, nazywamy trendami wtórnymi.

45 Podział trendów - czas Trendy krótkoterminowe trwają do czterech tygodni. Mają najmniejsze znaczenie i są najtrudniejsze od wychwycenia. Często tworzą trendy wyższego rzędu (średnioterminowe)

46

47 Punkty 1 i 4 wyznaczają długoterminowy trend wzrostowy. Fale wzrostowe widoczne między punktami 1 i 2 oraz 3 i 4 to średnioterminowe trendy główne, których kierunek jest zgodny z trendem wyższego rzędu. Spadki zawarte między punktami 2 i 3 oraz 4 i 5 to korekty wtórne, czyli trendy średnioterminowe, których kierunek jest przeciwny do trendu głównego. Punkty a, b, c, d, e, f, g i h wyznaczają trendy krótkoterminowe - ich znaczenie jest niewielkie.

48 Podział trendów W szczególności wyróżnia się jeszcze istnienie trendów wewnętrznych (wzrostowych lub spadkowych). Identyfikacji trendu dokonuje się m.in. na podstawie: Linii trendu Średnich kroczących Kanałów trendu i ich przełamania

49 Kanały trendowe

50 Kanał wzrostowy – przykład

51 Kanały trendowe Kanały trendowe podobnie jak linie trendu wyznaczają przede wszystkim kierunek bieżącej tendencji. Na tej podstawie dzielą się na trzy grupy: wzrostowe, spadkowe oraz boczne (horyzontalne). Tworzy je układ dwóch równoległych względem siebie linii przebiegających po lokalnych maksimach oraz minimach cenowych.

52 Kanały trendowe Dominującą zaletą kanałów trendowych są przede wszystkim bardzo wyraźnie pokazane poziomy wsparcia i oporu, które wyznaczają oczywiście punkty zwrotne w granicach kanału. Niejednokrotnie po wybiciu z kanału trendowego, zasięg ruchu jest co najmniej równy jego wysokości.

53 Kanał wzrostowy Aby wyznaczyć kanał zwyżkujący należy wyodrębnić dwa minima cenowe (1,2) określające czerwony trend wzrostowy oraz dwa maksima (A,B) wyznaczające prostą równoległą do linii trendu (niebieski trend wzrostowy). Jeśli kurs porusza się w kanale, sygnałem kupna jest spadek w okolicę dolnej krawędzi kanału (czerwonej linii trendu), a sygnałem sprzedaży wzrost w pobliże górnego ograniczenia kanału (niebieskiej linii trendu). Wolumen obrotów powinien rosnąć gdy kurs wyznacza nowe maksima, a maleć podczas zniżek kursu.

54 Kanał wzrostowy - taktyka gry Jeśli posiadasz akcje: jak tylko ustali się czerwona linia trendu (1,2) wyznacz prostą równoległą przechodzącą przez punkt (A) i od tego czasu sprzedawaj blisko tej prostej a kupuj blisko linii trendu jeśli nastąpi przebicie w dół czerwonej linii trendu sprzedaj natychmiast Jeśli nie posiadasz akcji: kupuj blisko czerwonej linii trendu począwszy od punktu (3) a sprzedawaj blisko niebieskiej linii trendu Uwaga: W przypadku, gdy kanał nie jest bardzo stromy możesz też kupować na korekcie po wybiciu w górę przez niebieską linię trendu (jeśli wybicie zostało potwierdzone wzrostem wolumenu obrotów).

55 Kanał spadkowy Aby wyznaczyć kanał zniżkujący należy wyodrębnić dwa maksima cenowe (1,2) określające niebieski trend zniżkujący oraz dwa minima (A,B) wyznaczające prostą równoległą do linii trendu (czerwony trend zniżkujący). Przy dojściu do górnej krawędzi kanału (3) następuje wygenerowanie sygnału sprzedaży. Wolumen obrotów powinien rosnąć gdy kurs wyznacza nowe minima, a maleć podczas zwyżek kursu. Uwaga: Już po ustanowieniu drugiego maksimum (2) można wyznaczyć prostą równoległą do niebieskiej linii trendu przechodzącą przez punkt (A), co umożliwia wcześniejsze rozpoznanie kanału.

56 Kanał spadkowy - taktyka gry Jeśli posiadasz akcje: jeśli nie sprzedałeś wcześniej, sprzedaj przy potwierdzeniu niebieskiego trendu spadkowego (3)

57 Linia oporu i linia wsparcia Jeśli założymy, że ruch cen wyrysował punkty A,B,C,D,E, to należy przewidzieć cenę jaką osiągnie zniżka na poziomie podtrzymania w punkcie F. Punkt F jest wtedy idealnym momentem kupna. Po kupnie w punkcie F wystarczy trzymać akcje do przewidywanego punktu G, który jest na poziomie wyznaczonym przez linię oporu. W punkcie G sprzedaje się akcje

58

59 Przykłady

60 Przykłady

61 Przykłady

62 Przykłady

63 Przykłady

64 Przykłady

65 Przykłady