AKADEMIA ROLNICZA im. H. Kołłątaja w Krakowie Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji RENATURYZACJA RZEKI NIDY Prof.dr hab.Wojciech Bartnik Prof. dr hab. Karol Noga

Wstępne rozpoznanie możliwości przeprowadzenia renaturyzacji rzeki Nidy Jakie są cele projektu renaturyzacji rzeki Nidy? Które odcinki rzeki należy zrenaturyzować? Gdzie są źródła zanieczyszczeń i co można zrobić dla poprawy jakości wody? Czy jest zachowana równowaga transportu rumowiska? (czy rzeka jest stabilna?) Jakie są perspektywy renaturyzacji środowiska na terenie zalewowym? Czy są jakieś ograniczenia wynikające z pozwoleń wodnoprawnych i wynikające z potrzeb ichtiologicznych (wędkarskich, rybackich)? Czy są plany perspektywiczne dotyczące gospodarki wodnej? Jakie są wymagania dotyczące ochrony przeciwpowodziowej?

Rozpoznanie na podstawie nowoczesnej techniki zbierania danych - GIS Naturalne właściwości cieku i doliny; Zakres zmian antropogenicznych, w tym zmian nieodwracalnych; Wykorzystanie gospodarcze rzeki i doliny; Warunki ekologiczne (środowiska przyrodniczego i kulturowego, występowania gatunków chronionych, walorów krajobrazowych i turystycznych); Konieczność ewentualnego uzupełnienia istniejących rozpoznań; Określenie stref zintegrowanego rozwoju gospodarczego; Zalecenia specjalne (np. wyłączenia pewnych obszarów, ochrona istniejących zasobów); Po zrealizowaniu tej wstępnej fazy rozpoczyna się prace nad przygotowaniem koncepcji przedsięwzięcia renaturyzacyjnego

Trzy etapy przedsięwzięć renaturyzacyjnych rzeki Nidy TERMIN : Faza I - przedstawienie koncepcji wstępnej, TERMIN : Faza II - opracowanie wstępnego projektu w ujęciu wariantowym, TERMIN *********: Faza III - opracowanie koncepcji ostatecznej (rozwiązanie możliwe do zrealizowania) ******** termin trzymiesięczny od daty uzyskania środków na finansowanie zadania

Określenie celów renaturyzacji NIDY na odcinku pomiędzy miejscowościami Rębów i Pińczów Wzrost zróżnicowania biologicznego i zwiększenie walorów przyrodniczych; Wzrost walorów krajobrazowych, rekreacyjnych i turystycznych - turystyka kajakowa; Poprawa jakości wody; Zwiększenie możliwości retencyjnych; Zachowanie ciągłości ekosystemu rzeki; Racjonalizacja wykorzystania rzeki; Ochrona przed powodzią osiedli zagrożonych wylewami; Wyznaczenie stref zintegrowanego rozwoju gospodarczego

Schemat postępowania przy planowaniu renaturyzacji

Rodzaje działań i przedsięwzięć renaturyzacyjnych rzeki Nidy

Schemat hydrodynamicznej oceny koryta rzeki Nidy

Wyznaczenie zasięgu powodzi oraz stref zagrożenia powodziowego Opracowanie map zalewów powodziowych dla powodzi miarodajnej o prawdopodobieństwie przewyższenia Q 1% i Q 10%, Programu HEC-RAS i Auto CAD Land Development pozwoli na pełna symulację przepływów katastrofalnych, Numeryczny model terenu (NMT) wykorzystując ortofoto-mapy, Model zostaje uszczegółowiony przekrojami poprzecznymi koryta i doliny rzeki Nidy (w tym przekroje mostowe), Obliczenia przy użyciu modelu HEC-RAS będą wykonane dla ruchu ustalonego przepływu wody, Podstawowe dane dla przeprowadzenia obliczeń symulacyjnych będą stanowiły: - pomierzone geodezyjnie przekroje poprzeczne rzeki, - przekroje mostowe, - wartości objętości przepływów,

Zagospodarowanie zlewni Czynniki związane z zagospodarowaniem zlewni, które korzystnie wpływają na reżim oraz na zintegrowaną jakość wód: - zdolność retencyjna; - lesistość zlewni; - naturalność dolin zalewowych, w szczególności mokradeł; - ograniczone użytkowanie terenów przywodnych; - wdrożone zasady zrównoważonej gospodarki wodnej; - racjonalnie zaplanowana urbanizacja i właściwa gospodarka wodno- ściekowa