Społeczna odpowiedzialność organizacji Zmiany zachodzące w otoczeniu współczesnych organizacji powodują, że ulegają zmianie społeczne oczekiwania wobec nich. Powinny one być brane pod uwagę, w miarę możliwości zaspokajane, dlatego że społeczna akceptacja organizacji, jej działalności determinuje jej istnienie, sprzyja długofalowemu rozwojowi.

Odpowiedzialność społeczna (z j. ang. to Corporate Social Responsibility – CSR) to nowy kierunek zmian w zarządzaniu strategicznym organizacją, który zobowiązuje je do zrównoważonego rozwoju z poszanowaniem zasad ekonomii, ekologii, etyki. Organizacja społecznie odpowiedzialna to „organizacja służąca otoczeniu”.

Według definicji Komisji Europejskiej, zawartej w „Białej Księdze”, CRS to koncepcja dobrowolnego uwzględniania przez firmę aspektów społecznych i ekologicznych podczas prowadzonej przez nią działalności. Społeczną odpowiedzialność biznesu można rozpatrywać w wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym:

1.w wymiarze wewnętrznym odpowiedzialne postępowanie może obejmować takie obszary jak: zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie surowcami wykorzystywanymi w przedsiębiorstwie, wpływ prowadzonej działalności na środowisko naturalne, itp.

2. w wymiarze zewnętrznym zaś społeczna odpowiedzialność może dotyczyć: wpływu organizacji na społeczności lokalne, wpływ organizacji na środowisko naturalne, stosunki z partnerami biznesowymi, akcjonariuszami, dostawcami, klientami, instytucjami publicznymi, itp

W Polsce CSR utożsamiany jest z terminem „odpowiedzialny biznes”, nawiązujący do szeroko rozumianej etyki w biznesie, obejmującej m. in. uczciwe podejście do pracowników, kontrahentów, klientów.

Wśród wielu obszarów działań społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, najważniejsze to: działania adresowane do pracowników, obejmujące m. in. poprawę warunków pracy, większą satysfakcję zawodową, równe traktowanie, szkolenia i rozwój zawodowy, włączenie pracowników w podejmowanie decyzji w firmie, odpowiedzialne i sprawiedliwe wynagradzanie, pomoc finansowa itp.,

działania skierowane do społeczeństwa, uwzględniające np. problem integracji społecznej z rynkiem pracy na poziomie społeczności, poprawę lokalnej infrastruktury, wsparcie finansowe i materialne lokalnych instytucji użyteczności publicznej, itp.,

działania skierowane na rynek, adresowane najczęściej do klientów (np. poprawa jakości i bezpieczeństwa produktów, świadczenie usług wolontariatu, sprawiedliwa polityka cenowa) i – choć rzadziej – do dostawców, czy partnerów biznesowych (np. terminowe regulowanie zobowiązań, współpraca z lokalnymi partnerami, itp.),

działania na rzecz środowiska naturalnego i zrównoważonego rozwoju, obejmują np. projektowanie przyjaznych dla środowiska produktów i procesów produkcyjnych, efektywne wykorzystanie zasobów, ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów i zanieczyszczeń, itp.

Wewnętrzne korzyści wynikające z koncepcji CRS: postrzeganie przedsiębiorstwa jako atrakcyjnego pracodawcy, wzrost motywacji i zaangażowania pracowników, lepsza kultura organizacji, wzrost innowacyjności przedsiębiorstw.

Zewnętrzne korzyści wynikające z koncepcji CRS: pozytywny wizerunek firmy, sprawne i bezkonfliktowe prowadzenie działalności w lokalnej społeczności, pozyskanie nowych klientów i wzrost ich lojalności, wzrost efektywności prowadzonej działalności, konkurencyjność na rynku,

wzrost zainteresowania inwestorów, uczestnictwo przedsiębiorstw w rozwiązywaniu problemów społecznych, aktywizacja społeczności lokalnych, możliwość skorzystania z zasobów przedsiębiorstw (finansowych, materialnych, wiedzy, itp.), edukacja społeczeństwa,

stymulacja rozwoju gospodarczego i przyczynianie się do wzrostu zamożności danej społeczności lokalnej, poprawa stanu środowiska naturalnego, popularyzacja postaw dobroczynnych.