Seminarium Naukowe „Turystyka w miejscowościach uzdrowiskowych” Białystok-Augustów Profesor Henryk Sasinowski Politechnika Białostocka Potencjał i szanse rozwoju turystyki uzdrowiskowej w regionie Zielone Płuca Polski Słowa kluczowe: turystyka uzdrowiskowa, ZPP, potencjał, szanse

2  Celem wystąpienia jest wykazanie unikatowych uwarunkowań niezbędnych do aktywizacji posiadanego potencjału na rzecz rozwoju funkcji turystyczno-uzdrowiskowej obszaru ZPP, w oparciu o już istniejącą i projektowaną infrastrukturę.  Turystyka uzdrowiskowa to duża szansa wykorzystania zasobów regionu ZPP na bazie uwarunkowań przyrodniczo-krajobrazowych: czyste powietrze, wody śródlądowe, mineralne, lasy, złoża borowinowe, zasoby balneologiczne, wolna przestrzeń, mniejsza antropopresja.

3  Pod pojęciem turystyki uzdrowiskowej rozumiemy pobyt o charakterze leczniczym, profilaktycznym ale również wypoczynkowym w uzdrowiskach, które posiadają bazę leczniczą, sanatoryjną i hotelarską. Wśród podmiotów turystyki uzdrowiskowej wyróżnia się; Wśród podmiotów turystyki uzdrowiskowej wyróżnia się;  Podmioty działające w sferze lecznictwa uzdrowiskowego; 1. Zakłady lecznictwa uzdrowiskowego 2. Urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego  Podmioty działające w sferze turystyki, rekreacji, sportu 1. Turystyczna baza noclegowa, gastronomiczna, kulturalna 2. Urządzenia sportowe i rekreacyjne Turystyka uzdrowiskowa a ZPP

4 Zielone Płuca Polski  Warunki niezbędne do rozwoju turystyki uzdrowiskowej spełnia region ZPP. Idea powstania ZPP zrodziła się w 1983 roku z inicjatywy Krzysztofa Wolframa, w 1988 roku zostało zawarte w Białowieży „Porozumienie ZPP”, jako pierwszy w kraju program rozwoju gospodarczego respektującego prawa przyrody. W 1994 roku Sejm RP przyjął deklarację w sprawie obszaru ZPP /20,3 % pow. Polski/ jako inkubatora rozwoju i wdrażania rozwoju zrównoważonego w Polsce.

5 Zielone Płuca Europy Zielone Płuca Europy  Koncepcja Zielonych Płuc Polski była inspiracją ale też podstawą do wygenerowania obszaru Zielone Płuca Europy. Podczas obrad Międzynarodowego Posiedzenia Rady Programowo-Naukowej ZPP w 1992 w Wigrach, ówczesny minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Stefan Kozłowski zgłosił, przedstawił i uzasadnił założenia idei ZPE.

6 Ośrodki turystyki uzdrowiskowej  W regionie ZPP bogate walory przyrodnicze są wzbogacone przez unikatowe wartości kulturowe ze względu na konglomerat etniczno-kulturowy oraz wyznaniowy mieszkańców.  Miejscowości szczególnie predestynowane, w świetle przyjętych kryteriów, do rozwoju turystyki uzdrowiskowej to głównie: Augustów, Supraśl, Gołdap, Mielnik i Krynica Morska.

7 Augustów  W różnych dostępnych dokumentach studialno- planistycznychw ramach rozwoju funkcji uzdrowiskowej, turystyczno-rekreacyjnej i sportowej na tle warunków można wyodrębnić; 1. Ochronę zasobów przyrodniczych w aspekcie turystyczno-rekreacyjnym miasta i jego walorach uzdrowiskowych 2. Rozwój infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej i sportowej ze szczególnym uwzględnieniem strefy Kanału Augustowskiego 3. Rozwój bazy materialnej lecznictwa uzdrowiskowego /budowa kolejnego pawilonu sanatorium/. /budowa kolejnego pawilonu sanatorium/.

8 Supraśl  Główne obiekty uzdrowiska zakładane w „Strategii rozwoju turystyki i kreacji marki Uzdrowiska Supraśl” to; 1. Pawilon Zdrowia – Zakład Przyrodoleczniczy na bazie złóż borowinowych 2. Pałac Zdrowia - obiekt uzupełniający z zapleczem przyrodoleczniczym, salą gimnastyczną oraz specjalistyczną kliniką 3. New Age – ośrodek z kliniką i hotelem.

9 Gołdap  Wśród kluczowych zadań rozwoju funkcji turystyczno-uzdrowiskowej miejscowości w „Planie rozwoju lokalnego gminy Gołdap” wymienia się; 1. Rozwój funkcji uzdrowiskowej i sanatoryjnej nad jeziorem Gołdap na bazie wód mineralnych 2. Rozbudowę tężni solankowych 3. Rozwój bazy sportowo-rekreacyjnej - Piękna Góra

10 Mielnik  Mielnik to wieś letniskowa położona w Dolinie Bugu, w obszarze chronionym i na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego, w środowisku zasobnym w pokłady torfu i wód o właściwościach leczniczych.  Ze względu na położenie i posiadane walory, miejscowość jest predestynowana do rozwoju funkcji turystyczno-uzdrowiskowej.

11 Krynica Morska Krynica Morska  Miejscowość turystyczna (kąpielisko morskie i ośrodek wypoczynkowy) położona na terenie Parku Krajobrazowego Mierzei Wiślanej, między Morzem Bałtyckim a Zalewem Wiślanym.  Ze względu na położenie w środowisku zasobnym w wody mineralne (solanki) z dużą zawartością jodu, miejscowość jest atrakcyjna i predestynowana do aktywizacji poprzez rozwój funkcji turystyczno-uzdrowiskowej.

Priorytetowe kierunki restrukturyzacji obszaru ZPP Priorytetowe kierunki restrukturyzacji obszaru ZPP  Rolnictwo ekologiczne i produkcja zdrowej żywności /produkty regionalne/  Turystyka uzdrowiskowa; ekoturystyka i agroturystyka  Racjonalna i efektywna gospodarka leśna  Racjonalna i efektywna gospodarka wodna  Przyrodolecznictwo i lecznictwo uzdrowiskowe 12

13 Preferowane kierunki aktywizacji obszaru Zielone Płuca Polski  Szansą wzmocnienia bazy ekonomicznej ZPP jest restrukturyzacja przede wszystkim rolnictwa konwencjonalnego na ekologiczne i powiązanie z produkcją zdrowej żywności.  Jest to również szansa generowania koncepcji rozwoju zrównoważonego, rozwoju gospodarki turystycznej, lecznictwa uzdrowiskowego, przy minimalizacji zjawiska antropopresji.

Turystyka uzdrowiskowa Za podstawowy kierunek rozwoju turystyki uzdrowiskowej przyjmuje się dostosowanie rodzaju i form zagospodarowania turystycznego do walorów przyrodniczych oraz kulturowych danego regionu. Za podstawowy kierunek rozwoju turystyki uzdrowiskowej przyjmuje się dostosowanie rodzaju i form zagospodarowania turystycznego do walorów przyrodniczych oraz kulturowych danego regionu. Obszar ZPP uznaje się za szczególnie predestynowany do rozwoju podmiotów w sferze lecznictwa uzdrowiskowego oraz w sferze turystyki i rekreacji. Obszar ZPP uznaje się za szczególnie predestynowany do rozwoju podmiotów w sferze lecznictwa uzdrowiskowego oraz w sferze turystyki i rekreacji. 14

15 Racjonalna gospodarka leśna  Gospodarka leśna zorientowana również na realizację funkcji ochronnych i społecznych, stanowi ważne ogniwo w realizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju.  Las będąc elementem krajobrazu jest też naturalną bazą rozwoju ekoturystyki oraz przyrodolecznictwa. Odgrywa więc wiodącą rolę jako ważne ogniwo w łańcuchu gospodarki proekologicznej ZPP, w tym lecznictwa uzdrowiskowego/leczenie lasem/.

16 Przyrodolecznictwo i lecznictwo uzdrowiskowe  Komplementarny rozwój ekoturystyki, agroturystyki, ziołolecznictwa i lecznictwa uzdrowiskowego przede wszystkim na lokalnej bazie przyrodolecznictwa /kąpiel leśna/, pozwoli na wzajemne stymulowanie tych dziedzin np. poprzez wykorzystania wspólnej infrastruktury, a także popularyzowanie różnych form turystyki uzdrowiskowej w regionie ZPP.

17 Szanse rozwoju turystyki uzdrowiskowej  Walory przyrodnicze regionu ZPP z jego właściwościami leczniczymi, walory krajobrazowe, turystyczne oraz kulturowe stwarzają warunki i szanse do rozwoju funkcji turystyczno-uzdrowiskowej na bazie koncepcji rozwoju zrównoważonego.  Podstawą rozwoju uzdrowisk regionu ZPP powinien być wielofunkcyjny profil obejmujący przede wszystkim usługi leczniczo- rehabilitacyjne, profilaktyczne oraz rekreacyjno- turystyczne.

18 Szanse … /cd/  Zakłada się, że Augustów, Supraśl, Gołdap /kompleksy leśne/ po wdrożeniu programów rozwojowych, a także inne miejscowości predestynowane do uzyskania statusu uzdrowiska, umiejętnie zagospodarowane i przy zwiększeniu działań promocyjnych oraz unijnych mogą sprawić, że obszar ZPP będzie jednym z atrakcyjniejszych pod względem turystyczno- uzdrowiskowym regionem w kraju.  Kompleksy leśne poprzez jony naładowane ujemnie oddziałują korzystnie na organizm ludzki. Roślinne antybiotyki /fitoncydy/ działają antybakteryjnie, grzybobójczo, a nawet mają właściwości immunologiczne.

19 Szanse…/cd/  Dominującą szansą aktywizacji regionu ZPP jest jednak świadome społeczeństwo obywatelskie, które poprzez pryzmat samorządu terytorialnego i w aspekcie funduszy unijnych odgrywa główną rolę jako: 1. Przywódca w tworzeniu lokalnej polityki gospodarczej 2. Administrator tworzonych oddolnie planów i programów gospodarczych 3. Inicjator programów rozwoju gospodarczego.

20 Dziękuję za uwagę Dziękuję za uwagę

21 Dziękuję za uwagę