TEORIE OSZCZĘDNOŚCI I INWESTYCJI Wykład 6 1

Teorie oszczędności i inwestycji 2  Zainteresowanie kapitałem i jego oszczędzaniem pojawiła się w połowie lat 40’ i 50’ XX wieku.  Kapitał to zespól wytworzonych w gospodarce przedmiotów pracy, narzędzi, maszyn i urządzeń, służących wywarzaniu produkcji.  Poza zatrudnieniem, kapitał uznawany jest za podstawowy czynnik wzrostu gospodarczego.

Teorie oszczędności i inwestycji 3  Rostow i Rosenstein-Rodan  Założenie o konieczności przekształcenie nadwyżki w stałą i trwałą akumulację kapitału, która prowadzi do samowspierającego się procesu,

Teorie oszczędności i inwestycji 4 Przyczyny braku kapitału:  zdolność rządów do oszczędzania jest ograniczona  zewnętrzne formy finansowania są ograniczone

Teoria wielkiego pchnięcia Rosensteina-Rodana  Big-push theory, 1943 r.  Koncepcja rozwoju państw Europy Środkowo- Wschodniej, mających gospodarkę rynkowa i nienależących do ubogich  Koncepcja wykorzystana później dla państw Afryki, Ameryki Łacińskiej i Azji 5

Teoria wielkiego pchnięcia Rosensteina-Rodana  Trzeba skorzystać z doświadczeń gospodarki rynkowej – model wzrostu gospodarczego Harroda - Domara  Możliwe jest stworzenie polityki stymulującej wzrost gospodarczy 6

Model Harroda-Domara 7  Model został opracowany przez ekonomistów Roya Harroda w 1939 roku i Evseya Domara w 1946 roku.

Model Harroda-Domara 8 Założenia:  jednolita struktura produkcji  stały stosunek między zasobem kapitału a dochodem  stały współczynnik kapitałochłonności  brak opóźnień czasowych  pionową integrację gospodarki  brak handlu zagranicznego

Model Harroda-Domara 9  Model ten uzależnia stopę wzrostu dochodu narodowego od stopy oszczędzania i wielkości współczynnika kapitałowego (kapitałochłonności).  Inwestycje tworzą dochód i zwiększają zdolność produkcyjną gospodarki.

Kapitał a wzrost gospodarczy 10 Wielu ekonomistów uważało:  Akumulacja jest czynnikiem koniecznym ale niewystarczającym do rozwoju  W.A. Lewis –rozwój ekonomiczny to stwarzanie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości prywatnej oraz równolegle rozwijanie ekonomicznych funkcji państwa.  W. Rostow i P. Rosenstein-Rodan akumulacja to okres lat przygotowań do samoczynnego startu i rozwoju gospodarczego

Oszczędności a inwestycje 11  Relacje pomiędzy stopą oszczędności, stopą akumulacji a stopą wzrostu gospodarczego mogą być różne.

Czynniki warunkujące wielkość oszczędności to: 12  Wysokość dochodu,  Wysokość bogactwa kraju,  Krańcowa stopa konsumpcji i oszczędności.

Czynniki warunkujące wielkość inwestycji to: 13  ryzyko  zysk

14  Luka akumulacji to rzeczowa postać towarów, które w niedostatecznej ilości produkuje kraj. (kraje Trzeciego Świata mają deficyt w h.z.)  Luka dewizowa to różnica mizy wielkoscią potrzebnego importu a wielkoscią możliwego do zrealizowania eksportu.

15  Poza problemem braku kapitału pojawiał się problem marnotrawienia kapitału i niskiej absorpcji kapitału. Teza:  Wielkość i zdolność absorpcji kapitału zależna jest od poziomu rozwoju gospodarczego

Źródła oszczędności 16  zagranica,  rząd,  przedsiębiorstwa,  jednostki, ludzie, osoby fizyczne

Bibliografia:  Z. Kozak Ekonomia zacofania i rozwoju, SGH Warszawa 2001  Ekonomia rozwoju red. B. Fiedor, k. Kociszewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2010  R. Bartkowiak Ekonomia Rozwoju, PWE Warszawa