Praca z uczniem zdolnym w bibliotece szkolnej Autor: Bożena Dawidowska-Langer

"Dziecko rodzi się wszechstronnie uzdolnione, z pełną możliwością rozwoju we wszystkich kierunkach, potencjalną wybitną inteligencją i zadatkami na rozwijanie wielkiej twórczości oraz dużym talentem społecznym. Trzeba stworzyć mu możliwości ich maksymalnego rozwoju." – (Lewis) Dajmy szansę uczniowi zrealizować tkwiącą w nim potrzebę samorealizacji

Wybrane definicje zdolności Traktując zdolności jako właściwość psychologiczną różniącą jednego człowieka od drugiego, jako łatwość odbierania i przetwarzania informacji o otaczającym świecie psycholodzy mówią o zdolnościach mając na myśli różnice indywidualne, które sprawiają, że przy danym zasobie wiedzy i sprawności oraz w takich samych warunkach zewnętrznych i przy równej motywacji niektórzy uczą się szybciej nowych rzeczy (por. Pietrasiński 1969).

Wybrane definicje zdolności W. Okoń (1974) uważa, że zdolność przejawia się w łatwości, szybkości i niezawodności potwierdzenia i przetwarzania informacji, umiejętności podejmowania decyzji oraz w skutecznym samodzielnym i twórczym działaniu.

Wybrane definicje zdolności C. Nosal (1979) utożsamia zdolności z dyspozycjami poznawczymi. Obok zdolności ogólnych wymienia zdolności specjalne. Zdolności ogólne według autora, to dyspozycje globalne, odnoszące się do umysłu jako całości. Natomiast zdolności specjalne są układami wyspecjalizowanymi w odbiorze i przetwarzaniu określonego rodzaju bodźców.

Wybrane definicje zdolności Inteligencja emocjonalna to według Golemana (1997) zbiór cech obejmujących zdolności motywacji i wytrwałości w dążeniu do celu mimo niepowodzeń, umiejętność panowania nad popędami i odłożenia czasu ich zaspokojenia, regulowania nastroju i niepoddawania się zmartwieniom upośledzającym zdolności myślenia, wczuwania się w nastroje innych i optymistycznego patrzenia w przyszłość. Ten zbiór cech może mieć większy wpływ na nasze osiągnięcia w życiu niż iloraz inteligencji.

Uczeń zdolny W aspekcie społecznym: dobrze się uczy jest grzeczny ma wzorowe zachowanie i inne osiągnięcia szkolne (jest prymusem). W aspekcie psychologicznym: ma wysoki iloraz inteligencji duże osiągnięcia wysoki poziom twórczy - charakteryzuje go niepokój poznawczy umie oderwać się od utartych schematów, potrafi znaleźć się w nowej sytuacji, ma pomysły nowych rozwiązań starych problemów, nie boi się nowych rzeczy

Wybitny rozwój warunkuje interakcja pomiędzy: miedzy ponadprzeciętną inteligencją lub ponadprzeciętnymi zdolnościami kierunkowymi wysokim stopniem zaangażowania w zadanie (uporczywość, wytrzymałość, ciężka praca, samozaparcie w ćwiczeniach, pewność siebie, wiara w swoje zdolności i wykonywaną pracę, fascynacja problemem) wysokim poziomem zdolności twórczych rozumianych jako zdolności dywergencyjne (płynność i oryginalność myślenia, otwartość na doświadczenia, ciekawość, ryzyko, wrażliwość, gotowość do odbioru bodźców z zewnątrz, wrażliwość na odczucia).

Przyczyny rozbieżności między potencjalnymi możliwościami ucznia zdolnego a jego wynikami szkolnymi przekładającymi się na oceny szkolne. często mają trudności w przystosowaniu się do grupy prezentują postawy odbierane jako zarozumiałość, okazywanie lekceważenia rówieśnikom i nauczycielom charakteryzuje ich: egocentryzm chwiejność emocjonalna, nieśmiałość lub nadpobudliwość ruchowa prezentują często zachowania agresywne lub lękowe Odczuwają ogromną potrzebę akceptacji zarówno ze strony rodziców, nauczycieli i rówieśników Ukrywają własne możliwości

Okresy rozwojowe a rozwój zdolności 5-6 r.ż. - związany z przystosowaniem się do obowiązków w szkole i w domu, konieczność akceptacji autorytetu dorosłych r.ż. - walka o akceptację w grupie rówieśniczej, dostosowywanie się do wzorów manifestowanych przez innych rówieśników r.ż. - próby zdobycia akceptacji płci przeciwnej - dostosowywanie się do partnera r.ż. - decyzje związane z wyborem zawodu

Formy pracy z uczniem zdolnym W bibliotece szkolnej to najczęściej: konkursy twórczości literacko-plastycznej prace w kole przyjaciół biblioteki lub innych kołach zorganizowanych przy bibliotece zajęcia pozalekcyjne: wspólne czytanie, kluby dyskusyjne, prezentacje ulubionych utworów redagowanie gazetki szkolnej, informacji o tym co ciekawego dzieje się w bibliotece, informacje o ciekawych książkach lub nowościach wyszukiwanie ciekawostek ze świata nauki, sztuki, literatury - ciekawe formy ekspozycji

Wielotorowa identyfikacja dzieci zdolnych Nominacja przyznana przez nauczycieli Wyniki sprawdzianów wiadomości Iloraz inteligencji Udział w konkursach i olimpiadach oraz wymierne osiągnięcia z tym związane Nominacja przyznana przez eksperta Nominacja przyznana przez rodziców Nominacja przyznana przez grupę

Instytucjonalne wsparcie ucznia zdolnego Centrum Informacyjno - Konsultacyjne ds. Dzieci Zdolnych ul. Raszyńska 8/10, Warszawa tel. (022) Towarzystwo Szkół Twórczych

Dziekuję za uwagę