Bezdomność Stowarzyszenie MONAR Wielkopolskie Centrum Pomocy Bliźniemu

Informacje pochodzą z badania zatytułowanego: „Bezdomność – ukryty problem. Analiza zjawiska i systemowe sposoby radzenia sobie z nim” realizowane przez Konsorcjum badawcze: Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności i Centrum Doradztwa i Badań Społecznych „SOCJOGRAM”. Badanie realizowane dla Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Poznaniu w ramach projektu pt. „Koordynacja i współpraca na rzecz integracji społecznej Wielkopolski” współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Grudzień 2014.

RAPORT z badania osób bezdomnych przeprowadzonego w Poznaniu w dniach 21/22 stycznia 2015 roku na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (opracowanie Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Poznaniu).

Zgodnie z Europejską Typologią Bezdomności i Wykluczenia Mieszkaniowego ETHOS bezdomność jest definiowana w dwóch głównych wymiarach bezdachowości, czyli zamieszkiwaniem w miejscach niemieszkalnych, przebywanie w przestrzeni publicznej, spanie „pod chmurką” oraz bezmieszkaniowości, czyli zamieszkiwaniu różnego rodzaju ośrodków od ogrzewalni, noclegowni, poprzez schroniska po mieszkania wspomagane. Ponadto bezdomność definiowana jest w kontekście opuszczania instytucji zdrowotnych czy wymiaru sprawiedliwości.

USTAWA z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej, Dziennik Ustaw z 2015r., poz osoba bezdomna – osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i niezameldowaną na pobyt stały, w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności, a także osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym i zameldowaną na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania.

(art. 48a ust. 2) Schronisko dla osób bezdomnych zapewnia osobom bezdomnym, które podpisały kontrakt socjalny, całodobowe, tymczasowe schronienie oraz usługi ukierunkowane na wzmacnianie aktywności społecznej, wyjście z bezdomności i uzyskanie samodzielności życiowej. (art. 48a ust. 3) Noclegownia zapewnia schronienie osobom bezdomnym, świadcząc tymczasową pomoc w postaci miejsca noclegowego, w ramach której umożliwia spędzenie nocy w warunkach gwarantujących ochronę życia i zdrowia. (art. 48a ust. 4) Tymczasowe schronienie może być udzielone również w formie ogrzewalni, która umożliwia interwencyjny, bezpieczny pobyt w ogrzewanych pomieszczeniach wyposażonych co najmniej w miejsca siedzące.

CHARAKTERYSTYKA W trakcie jednego dnia ankietę badawczą wypełniło osób bezdomnych 86% osób (954) pochodzi z województwa wielkopolskiego, w tym 71,9% (795 osób) posiada ostatnie stałe zameldowanie na ternie m. Poznań osoby bezdomne częściej przybywały do Poznania z województw zachodnich i północnych na terenie Poznania przebywały również osoby bezdomne pochodzące z innych krajów: 11 osób z Rumuni, 1 osoba z Czech i 1 osoba z Łotwy.

PRZYCZYNY Biorąc pod uwagę wypowiedzi osób badanych, najczęstsze przyczyny to: czynniki strukturalne tj. bezrobocie, utrata pracy, zadłużenia, sytuacja mieszkaniowa, polityka eksmisyjna. czynniki społeczne tj. rozpad i konflikt rodzinny, rozwód, brak więzi i relacji społecznych, wyrzucenie z domu. czynniki indywidualne/jednostkowe tj. uzależnienia, zaburzenia psychiczne, niepełnosprawność, niezaradność, wyuczona bezradność. instytucjonalne jak niewydolność i brak systemu prewencji, niewydolny system opieki nad dziećmi, problemy systemu pomocy społecznej, słaba skuteczność systemu wymiaru sprawiedliwości i resocjalizacji, edukacji, rynku pracy.

WNIOSKI BADAWCZE Badane osoby bezdomne w większości znajdują się w sytuacji rodzinnej, społecznej i zawodowej skrajnie odmiennej od typowej dla ich wieku. Średni wiek dorosłych osób bezdomnych (50 lat, w tym: mężczyzny 53,5 roku, kobiety 48 lat) wskazuje, że – z perspektywy faz/etapów rozwoju człowieka dorosłego – większość badanych osób to „dorośli wieku średniego” (biologicznie nazywany też „okresem względnej stabilizacji i pełni życia”). Okres ten zwyczajowo cechuje stabilizacja rodzinna i zawodowa, poczucie sprawstwa i odpowiedzialności, względnie dobry stan zdrowia. Badani bezdomni to zaś na ogół osoby żyjące poza rodziną, niepracujące zawodowo, niezaradne, dosyć często niepełnosprawne i/lub przewlekle chore.

Nadal część osób bezdomnych ma zasoby, które mogą być czynnikami zwiększającymi szanse wyjścia z bezdomności, gdyż:  mają wykształcenie zawodowe, średnie i wyższe  są zarejestrowani w PUP – 22,6% osób w wieku produkcyjnym, 203 osoby, podejmują aktywność zawodową w formach legalnych i nielegalnych – 32,8% osób w wieku produkcyjnym, 294 osoby – z doświadczeń osób pracujących z osobami bezdomnymi w placówkach odsetek ten jest znacznie wyższy w okresie od wiosny do jesieni,  posiadają źródła dochodu inne niż świadczenia z pomocy społecznej – 41,2%, 456 osób.

REGULACJE PRAWNE Instytucje publiczne szczególnie samorządu gminnego opierają swoją pracę na ustawie o pomocy społecznej, do niej także odwołują się organizacje pozarządowe, jest to główny instrument prawny. System zlecania i kontaktowania zadań odbywa się w oparciu o ustawę o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. W związku jednak z multidyscyplinarnym charakterem problemu bezdomności system wsparcia opiera się na regulacjach w innych obszarach polityki społecznej tj. ochrona zdrowia, mieszkalnictwo, rynek pracy, edukacja. Organizacje pozarządowe działają zgodnie ze swoimi Statutami i określonymi procedurami wewnętrznymi wynikającymi ze standardów pomocy.

SYSTEM POMOCY Główne dwa podmioty odpowiedzialne za koordynację i realizację wsparcia to Urząd Miasta Poznania Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych oraz MIEJSKI OŚRODEK POMOCY RODZINIE W POZNANIU Specjalistyczny Zespół Pracy Socjalnej z Osobami Bezdomnymi: MOPR Filia Nowe Miasto os. Piastowskie Poznań Pracownicy socjalni Zespołu tel os. Piastowskie 81 pok. 20 (wejście z tyłu budynku) od poniedziałku do piątku Dyżury pracowników, w tym w sprawie miejsca schronienia w placówce dla osób bezdomnych: poniedziałek: od wtorku do czwartku piątek

Punkt Interwencji Kryzysowej (pomoc psychologiczna, prawna oraz doradztwo pedagogiczne dla osób i rodzin w kryzysie lub stanie przedkryzysowym) ul. Niedziałkowskiego 30, Poznań tel / 65 czynny całodobowo Bezpłatny numer telefonu dla osób bezdomnych (dostępny z automatów telefonicznych telekomunikacji polskiej) prowadzony przez Ośrodek dla Bezdomnych nr 1 ul. Michałowo 68, Poznań

MIEJSCA SCHRONIENIA: Ośrodek dla Bezdomnych nr 1 ul. Michałowo 68, Poznań tel (tylko dla mężczyzn mających ostatnie miejsce zameldowania na pobyt stały w Poznaniu) Dom Readaptacji Społecznej dla Ludzi Bezdomnych, Niepełnosprawnych i Uzależnionych prowadzony przez Stowarzyszenie MONAR Wielkopolskie Centrum Pomocy Bliźniemu MONAR-MARKOT Rożnowice 33, Rogoźno tel (dla mężczyzn i kobiet) Dom Readaptacji Społecznej i Noclegownia dla Osób Bezdomnych prowadzony przez Stowarzyszenie MONAR Wielkopolskie Centrum Pomocy Bliźniemu MONAR-MARKOT ul. Borówki 8, Poznań tel (dla mężczyzn i kobiet) Dom Readaptacji Społecznej dla Osób Eksmitowanych prowadzony przez Stowarzyszenie MONAR Wielkopolskie Centrum Pomocy Bliźniemu MONAR- MARKOT ul. Starołęcka 36/38, Poznań tel (dla kobiet i dzieci) Stowarzyszenie Pogotowie Społeczne ul. Borówki 12, Poznań tel (dla mężczyzn, kobiet i dzieci)

Stowarzyszenie „Dom Pomocna Dłoń" Błońsko 37a, Jabłonna tel (dla mężczyzn, kobiet i dzieci) Dom dla Osób Bezdomnych i Najuboższych MONAR-MARKOT Gościejewo 52a, Gościejewo tel (dla mężczyzn i kobiet) Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu „Mar-Kot" ul. Pogodna 55, Poznań tel (dla mężczyzn, kobiet i dzieci) Schronisko św. Brata Alberta ul. Widłakowa 3, Poznań tel (dla mężczyzn od 55 r.ż.) Dom Samotnej Matki im. św. siostry Faustyny prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia ul. Kierska 10, Rokietnica - Kiekrz tel (dla kobiet i dzieci) Ogrzewalnia prowadzona przez Caritas w Poznaniu ul. Krańcowa 10 (dla mężczyzn i kobiet).

PUNKTY WYDAWANIA DARMOWYCH POSIŁKÓW: Kuchnia Społeczna prowadzona przez Siostry Urszulanki ul. Taczaka 7/16, Poznań tel od poniedziałku do soboty Jadłodajnia Caritas ul. Ściegiennego 133, Poznań tel od poniedziałku do soboty niedziela ul. Łąkowa 4, Poznań tel od poniedziałku do soboty niedziela

PUNKTY WYDAWANIA ODZIEŻY: Polski Komitet Pomocy Społecznej ul. Grunwaldzka 24, Poznań czwartek 9.00 – (ze skierowaniem MOPR) os. Oświecenia 66, Poznań czwartek – (ze skierowaniem MOPR) Stowarzyszenie Pogotowie Społeczne ul. Borówki 12, Poznań od poniedziałku do piątku Ośrodek dla Bezdomnych nr 1 ul. Michałowo 68, Poznań tel

W całym spektrum wsparcia osób bezdomnych partycypują także inne podmioty: Straż Miejska, Straż Ochrony Kolei, Komenda Miejska Policji, Szpitale i inne placówki ochrony zdrowia, Centra Integracji Społecznej oraz przedsiębiorstwa społeczne, Powiatowy Urząd Pracy, inne podmioty rynku pracy, Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka, Związek Organizacji Sieć Współpracy BARKA, Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej, Punkty bezpłatnych porad prawnych.

Dodatkowo uwzględnić należy podmioty mieszkalnictwa od Wydziału Gospodarki Mieszkaniowej i Komunalnej Urzędu Miasta i Zakładu Komunalnych Zasobów Lokalowych po spółdzielnie, wspólnoty, prywatnych właścicieli mieszkań czy developerów.

Praca socjalna wobec osób bezdomnych jest realizowana przez pracowników socjalnych MOPR i zatrudnionych przez organizacje pozarządowe. Obejmuje wywiad środowiskowy, skierowanie do placówki, kontrakt socjalny, indywidualny program/plan wychodzenia z bezdomności, pomoc w wyrobieniu dokumentów, pomoc w orzeczeniu niepełnosprawności, motywację do podjęcia leczenia odwykowego, aktywizację zawodową, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc w uregulowaniu zadłużeń, pomoc w usamodzielnieniu, motywowanie do złożenia wniosku o lokal socjalny i odnowienie kontaktu z rodziną, motywacja do poprawy stanu zdrowia i regularnego leczenia. Praca socjalna opiera się na metodzie indywidualnego przypadku, a w placówkach również na metodzie grupowej. Zawsze dostosowywana jest do możliwości i predyspozycji osoby bezdomnej.

OFERTA STOWARZYSZENIA MONAR WIELKOPOLSKIEGO CENTRUM POMOCY BLIŹNIEMU Przewodniczącą Stowarzyszenia MONAR jest Jolanta Łazuga- Koczurowska Założycielem Wielkopolskiego Centrum Pomocy Bliźniemu był ś.†p. Marek Tadeusz Stefaniak (1950 – 2013) Obecnie pełniącą funkcję Dyrektora jest Marta Stefaniak- Łubianka

Ośrodek Leczenia, Terapii i Rehabilitacji Uzależnień: Oddział Terapii Długoterminowej dla osób uzależnionych od narkotyków i środków psychoaktywnych, gdzie przyjmowani są pacjenci od 18 do 35 roku życia, z 35 miejscami. Czas trwania cyklu terapeutycznego wynosi od 10 do 12 miesięcy. Model pracy opiera się na tradycyjnej dla Monaru, metodzie społeczności terapeutycznej. Praca terapeutyczno-wychowawcza, nakierowana jest nie tylko na problem uzależnienia ale przede wszystkim na zmianę postawy wobec siebie i otoczenia oraz naukę umiejętności potrzebnych w wypełnianiu zadań związanych z codziennym życiem. Oddział Terapii Krótkoterminowej dla osób uzależnionych od alkoholu i innych środków psychoaktywnych, gdzie przyjmowani są pacjenci powyżej 35 roku życia, z 30 miejscami. Czas trwania cyklu terapeutycznego to 8 tygodni. Model pracy opiera się na terapii grupowej, behawioralno- poznawczej, bazującej na ćwiczeniu umiejętności interpersonalnych i konstruktywnych zachowaniach pacjentów. Grupa pracuje w systemie otwartym z uwzględnieniem spotkań społeczności i terapii indywidualnej.

Dom Readaptacji Społecznej dla Ludzi Bezdomnych, Uzależnionych i Niepełnosprawnych w Rożnowicach. Dom Readaptacji Społecznej dla Osób Eksmitowanych w Poznaniu przy ul. Starołęckiej 36/38. Dom Readaptacji Społecznej i Noclegownia dla Osób Bezdomnych w Poznaniu przy ul. Borówki 8. Ośrodek dla Osób Nietrzeźwych przy WCPB w Rożnowicach, Poznań ul. Podolańska 46.

zapewnienie świadczeń socjalnych, w tym schronienia, wyżywienia, środków czystości praca socjalna z osobami będącymi w trudnej sytuacji życiowej – Indywidualny Plan Wychodzenia z Bezdomności opieka medyczna terapia, w tym terapia uzależnienia od alkoholu i środków psychoaktywnych, terapia niepełnosprawności społecznej, terapia rodzinna i inne doradztwo zawodowe, pomoc w znalezieniu pracy edukacja zajęcia w zakresie informatyki kursy zawodowe realizowane we własnym zakresie, w tym: kowalstwo artystyczne, renowacja pomieszczeń, stolarstwo.

Pomoc udzielana jest dzięki środkom uzyskiwanym poprzez programy i projekty, współfinansowane m. in. z Europejskiego Funduszu Społecznego, Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Pracy i przede wszystkim Urząd Miasta Poznania. Posiadamy zaplecze do realizacji zajęć: sale terapeutyczne i edukacyjne sale komputerowe salę gimnastyczną i siłownię świetlice integracyjne boiska sportowe pracownie do nauki zawodu.

POTRZEBY W SYSTEMIE POMOCY OSOBOM BEZDOMNYM W POZNANIU Brak mieszkań wspieranych Brak tymczasowej placówki dla osób starszych i schorowanych Brak miejsc w schroniskach dla osób w złym stanie zdrowia, wymagających wzmożonej opieki Brak centrum koordynacji i spójności działań Brak działań prewencyjnych i skierowanych do osób zagrożonych bezdomnością Elektroniczna baza osób bezdomnych.

Stowarzyszenie MONAR Wielkopolskie Centrum Pomocy Bliźniemu Rożnowice Rogoźno Tel Fax

Dziękuję za uwagę