Projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (POKL) Priorytet IV „Szkolnictwo wyższe i nauka”, Działanie 4.2 „Rozwój kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwoju gospodarczym” na podstawie umowy nr UDA POKL /09-00 o dofinansowanie realizacji projektu podpisanej pomiędzy Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego a Politechniką Radomską im. Kazimierza Pułaskiego. POLITECHNIKA RADOMSKA IM. KAZIMIERZA PUŁASKIEGO Szkolenie – BLOK I – Ogólne zagadnienia z dziedziny B+R Radom 23 listopad 2010 Zarządzanie własnością intelektualną w systemie B+R

SUKCES TWÓRCY ZALEŻY NIE TYLKO OD ZDOLNOŚCI TWORZENIA ROZWIĄZAŃ, ALE TAKŻE OD UMIEJĘTNOŚCI ICH OCHRONY

 Edukacja pracowników w zakresie ochrony własności intelektualnej  Przyczynianie się do wzrostu świadomości potrzeby ochrony wyników prac naukowo-badawczych  Zmniejszanie stopnia naruszania cudzych praw wyłącznych na rozwiązania wykorzystywane w dział. naukowo- badawczej.

 Edukacja studentów (jako przyszłych pracodawców i pracowników) w zakresie ochrony własności intelektualnej  Zabezpieczanie praw wyłącznych własnych rozwiązań  Zmniejszenie stopnia naruszania cudzych praw wyłącznych

 Budowanie społeczeństwa i gospodarki opartej na wiedzy oraz tworzenie nowych miejsc pracy  Uświadamianie możliwości komercyjnego wykorzystania własnych rozwiązań technicznych  Propagowanie korzystania z literatury patentowej, będącej źródłem informacji o najnowszych rozwiązaniach technicznych

 DEFINICJA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ,  PODZIAŁ WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ,  DZIEJE WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ,  TRAKTATY MIĘDZYNARODOWE;

Artykuł 2 pkt. VIII stanowi, że własność intelektualna oznacza prawa odnoszące się do:  dzieł literackich, artystycznych i naukowych,  interpretacji artystów interpretatorów oraz do wykonań artystów wykonawców, do fonogramów i do programów radiowych i telewizyjnych,  wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej, odkryć naukowych,  wzorów przemysłowych,  znaków towarowych i usługowych, jak również do nazw handlowych i oznaczeń handlowych,  ochrony przed nieuczciwą konkurencją;  oraz wszelkie inne prawa dotyczące działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej i artystycznej.

PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ NIEUCZCIWA KONKURENCJA PRAWO AUTORSKIE I PRAWA POKREWNE

 Konwencja Berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych z dnia 9 września 1886 r.  Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej z dnia 20 marca 1883 roku  Powszechna Konwencja o prawie autorskim, podpisana w Genewie dnia 6 września 1952 r.

PRAWA AUTORSKIEGO I PRAWA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ

 utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),  utwory plastyczne,  utwory fotograficzne,  utwory lutnicze,  utwory wzornictwa przemysłowego,  utwory architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,  utwory muzyczne i słowno-muzyczne,  utwory sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,  utwory audiowizualne (w tym filmowe)

 patenty na wynalazki,  wzory użytkowe,  wzory przemysłowe,  znaki towarowe,  znaki usługowe,  nazwy handlowe,  oznaczenia pochodzenia lub nazwy pochodzenia,  zwalczanie nieuczciwej konkurencji (art. 1 ust. 2 konwencji paryskiej).

Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U nr 24 poz. 83 ze zm. )  Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (art. 1 ust. 1 pr.aut.) Przesłanki uznania za utwór Rezultat pracy człowieka indywidualnośćoryginalnośćustalenie

Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dziennik Ustaw z 2003 r. Nr 119 poz. 1117)  Patent jest prawem wyłącznym udzielanym na wynalazek – bez względu na dziedzinę techniki – który jest nowy posiada poziom wynalazczy i nadaje się do przemysłowego stosowania (Art. 24 PWP)  Wzorem użytkowym jest każde „nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci” (Art. 94 PWP)

 Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. (Art )

 Znakiem towarowym może być każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie, które da się w sposób graficzny wyrazić, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżniania w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów innych przedsiębiorstw (Art )

 Oznaczeniami geograficznymi, w rozumieniu ustawy, są oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru (Art )

 Przez topografię układu scalonego rozumie się rozwiązanie polegające na przestrzennym, wyrażonym w dowolny sposób, rozplanowaniu elementów, z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym, oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego.  Przez układ scalony rozumie się jedno- lub wielowarstwowy wytwór przestrzenny, utworzony z elementów z materiału półprzewodnikowego tworzącego ciągłą warstwę, ich wzajemnych połączeń przewodzących i obszarów izolujących, nierozdzielnie ze sobą sprzężonych, w celu spełniania funkcji elektronicznych. (Art )

PRZEDMIOT OCHRONYPRAWO WYŁĄCZNECZAS OCHRONY WYNALAZEKPATENT20 lat WZÓR UŻYTKOWYPRAWO OCHRONNE10 lat WZÓR PRZEMYSŁOWYPRAWO Z REJESTRACJI25 lat ZNAK TOWAROWYPRAWO OCHRONNE10 lat x n OZNACZENIE GEOGRAFICZNE PRAWO Z REJESTRACJIbezterminowa TOPOGRAFIE UKŁADÓW SCALONYCH PRAWO Z REJESTRACJI15 lat UTWÓRPRAWO AUTORSKIECzas życia twórcy + 70 lat

 Prawo autorskie powstaje ex lege na rzecz twórcy, a wyjątki od tej zasady mogą wynikać wyłącznie z ustawy, a nie z woli stron.  Wyjątki:  autorskie prawo majątkowe do utworu zbiorowego, a mianowicie encyklopedii lub publikacji periodycznej, które to przysługuje producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części tego utworu, mających samodzielne znaczenie, twórcom tych części.

 autorskie prawo majątkowe do programu komputerowego stworzone go przez pracownika, w wyniku wykonywania obowiązków wynikających ze stosunku pracy, przysługuje pracodawcy, o ile oczywiście umowa nie stanowi w tym względzie inaczej. Wynika stąd, że osoby wskazane w tym przepisie nabywają majątków prawa autorskie z mocy ustawy w sposób pierwotny z chwilą powstania utworu.

 Art Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.

 2. Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu.

 3. Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono.

 Art. 13. Jeżeli pracodawca nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia utworu o jego nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń. Strony mogą określić inny termin.

 prawo do uzyskania patentu na wynalazek albo prawo ochronne na wzór użytkowy, praw rejestracji wzoru przemysłowego, przysługuje twórcy (z wyjątkiem pewnych sytuacji)

 w których uprawnionym będzie kilka podmiotów,  bądź na równi z twórcą inny podmiot,  gdy z mocy ustawy nie będzie nim twórca.

Prawa autorskie Prawa osobiste Prawa majątkowe

 Art. 16. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:  1) autorstwa utworu,  2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo,  3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,  4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,  5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Art. 17. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

Na warunkach określonych w ustawie twórcy wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego oraz topografii układu scalonego przysługuje prawo do:  1) uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji;  2) wynagrodzenia;  3) wymieniania go jako twórcy w opisach, rejestrach oraz w innych dokumentach i publikacjach. Art. 8.PWP

 KORZYSTANIE PRZEZ UPRAWNIONEGO  KORZYSTANIE ZA ZGODĄ UPRAWNIONEGO  KORZYSTANIE (LEGALNE) BEZ ZGODY UPRAWNIONEGO

Upoważnienie na korzystanie jest wydawane na podstawie decyzji administracyjnej określonego organu (licencja przymusowa) albo jest upoważnieniem zawartym w ustawie (licencja ustawowa)

Dozwolony użytek Dozwolony użytek prywatny Dozwolony użytek publiczny

 dozwolony użytek (art. 115 PWPU),  przyzwolenie (art. 69 PWPU),  oraz prawo uprzedniego używacza (art. 71 PWPU).

 kopiowanie,  imitowanie,  odtwarzanie,  naśladowanie,  bezprawne usuwanie lub zakrywanie cudzych oznaczeń  oraz podszywanie się pod cudzą firmę.

Naruszanie autorskich praw osobistych i majątkowych

Naruszenie patentu Naruszenie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego Naruszenie prawa ochronnego znaku towarowego Naruszenie prawa z rejestracji topografii układu scalonego Naruszenie prawa z rejestracji oznaczenia geograficznego

 Cywilnoprawna ochrona przedmiotów własności intelektualnej  Art. 23 i 24 k.c  Roszczenie o ustalenie 189 kpc – powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia bądź nieistnienia jakiegoś prawa, bądź stosunku prawnego

 Roszczenie o zaniechanie i roszczenie o zaprzestanie - w wypadku gdy zachodzi bezprawność działania sprawcy oraz narażenie lub naruszenie praw;  Roszczenie o usunięcie skutków – naruszenia, nieuczciwej praktyki rynkowej, niedozwolonych działań

 Roszczenie o złożenie oświadczenia o odpowiedniej treści i formie  Roszczenie o podanie do publicznej wiadomości  Roszczenie o naprawienie wyrządzonej szkody  Roszczenie o zadośćuczynienie  Roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej na określony cel społeczny

 Roszczenie o wydanie uzyskanych korzyści  Roszczenie informacyjne  Orzeczenie o bezprawnie wytworzonych przedmiotach

 PRZY DOCHODZENIU ROSZCZEŃ CYWILNOPRAWNYCH WYSTĘPUJE REGUŁA DOWODOWA Z ART. 6 KC WG, KTÓREJ CIĘŻAR UDOWODNIENIA FAKTU SPOCZYWA NA OSOBIE, KTÓRA Z TEGO FAKTU WYWODZI OKREŚLONE SKUTKI PRAWNE.

NA GRUNCIE PR AUT. MAMY ZATEM DO CZYNIENIA Z NASTĘPUJĄCYMI PRZESTĘPSTWAMI:  plagiat i inne naruszenia praw autorskich i pokrewnych (art. 115),  bezprawne rozpowszechnianie cudzego utworu, artystycznego wykonania, fonogramu, wideogramu lub nadania (art. 116),  bezprawne rozpowszechnianie, utrwalanie lub zwielokrotnianie cudzego utworu, artystycznego wykonania, fonogramu, wideogramu lub nadania (art. 117),

 paserstwo (art. 118),  produkcja, obrót, reklama, posiadanie, przechowywanie lub wykorzysty­wanie urządzeń lub ich komponentów przeznaczonych do nielegalnego usuwania lub obchodzenia zabezpieczeń przed nielegalnym odtwarzaniem, przegrywaniem lub zwielokrotnianiem (art. 118'),  uniemożliwianie lub utrudnianie prawa do wykonywania kontroli (art. 119).

NA GRUNCIE PR WŁ.PRZEMYSŁ. MAMY ZATEM DO CZYNIENIA Z NASTĘPUJĄCYMI PRZESTĘPSTWAMI NA GRUNCIE PR WŁ.PRZEMYSŁ. MAMY ZATEM DO CZYNIENIA Z NASTĘPUJĄCYMI PRZESTĘPSTWAMI:  Plagiat, przypisanie sobie autorstwa cudzego projekt wynalazczego (art.303 PWP),  Zgłoszenie cudzego wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, topografii układu scalonego w celu uzyskania patentu, prawa ochronnego, prawa z rejestracji przez osobę nie posiadającą do tego uprawnień oraz ujawnienie informacji o cudzym przedmiocie prawa wł.przemysł. (art.304 PWP),

 Oznaczanie towarów podrobionym znakiem towarowym w celu wprowadzenia ich do obrotu (Art.305 PWP),  Oznaczenie przedmiotów niechronionych patentem, dodatkowym prawem ochronnym, prawem ochronnym na wzór użytkowy lub prawem z rejestracji wzoru przemysłowego, topografii układu scalonego lub rejestracji na oznaczenie geograficzne, napisami lub rysunkami mającymi wywołać mylne mniemanie, że przedmioty te korzystają z takiej ochrony (Art.307 PWP)

 Wprowadzenie do obrotu towarów oznaczonych znakiem towarowym z wyróżnikiem mającym wywołać mylne mniemanie, że przedmioty te korzystają z takiej ochrony (art. 308 PWP),

 Wprowadzenie do obrotu, przygotowanie do celów obrotu lub przechowywanie takich przedmiotów wiedząc o ich mylnym oznaczeniu (art. 307 ust.2PWP),  Podanie w ogłoszeniach, zawiadomieniach lub w inny sposób wiadomości mających wywołać mniemanie, że wspomniane przedmioty korzystają z ochrony prawnej, jeżeli sprawca wie o ich mylnym oznaczeniu (art.307 ust. 2 PWP)

 Pojęcie i elementy składowe systemu transferu technologii i komercjalizacji wiedzy  Rola własności intelektualnej w działalności gospodarczej

 Innowacja - oferta wprowadzania nowości w podmiotach gospodarczych i/lub na rynku.  Innowacyjność - zdolność organizacji do stałego poszukiwania, wdrażania i upowszechniania innowacji.

 Innowacje w sferze zarządzania  Innowacje produktu  Innowacja procesowa

 Produkt absolutnie nowy na świecie  Nowe linie produktu, nowe produkty  Produkt ulepszony  Produkt wznowiony  Produkt o zmniejszonej cenie (potaniony)

 Źródłem innowacji jest wszystko to, co inspiruje człowieka do procesu zmian.

 Transfer technologii,  Działalność sfery B+R;  Prowadzenie badań marketingowych rynku krajowego i zagranicznego;  Wykorzystanie metod gromadzenia pomysłów, np. „burzy mózgów”;  Doradztwo firm konsultingowych;  Stymulowanie kreatywności pracowników i kierownictwa.

 BAZY DANYCH DOSTĘPNYCH W INTERNECIE ORAZ W BAZACH WEWNĘTRZNYCH I ZBIORACH LITERATURY PATENTOWEJ URZĘDU PATENTOWEGO RP

 Baza ESPACEnet  Baza danych DEPATISnet  Baza japońskich patentów i wzorów użytkowych

 Baza amerykańskich patentów na stronie USPTO adv.htm  Baza amerykańskich patentów w portalu Google  Baza z literaturą naukową w portalu Google

 Baza Scirus q1http:// q1=  Baza czasopism Elsevier-Science Direct  Baza danych z dziedziny nauk biologicznych

 Baza chemiczna Pubchem ch.cgi  Patentscope

 ISI Web of Science -  Notoria Serwis -  Springer -  Safari Books Online  ACS Publication  ProQuest -  Knovel -

 SCOPUS -  ScienceDirect  OECD -  EBSCO -

 wielostronny przepływ informacji i techniki przez granice dzielące naukę, technikę i świat praktyczny  nabycie, rozwój i wykorzystanie wiedzy technologicznej

 Wymiana informacji naukowo-technicznej i ekonomicznej.  Wymiana, szkolenie i doskonalenie kwalifikacji kadry naukowo – technicznej, doradztwo naukowo – techniczne i ekonomiczne.  Prowadzenie prac naukowo – badawczych i rozwojowych oraz wymiana wyników badań i aparatury badawczej, wymiana doświadczeń w dziedzinie zastosowań i wdrożeń rezultatów prac badawczych.  Wymiana licencji, know-how.

 Koordynacja badań.  Kooperacja i specjalizacja w prowadzeniu badań.  Wspólne badania.  Współpraca we wdrożeniu wyników badań.

 Wielostronne umowy i porozumienia międzynarodowe dotyczące transferu technologii.  Międzynarodowe porozumienia dwustronne.  Porozumienia między instytucjami oraz organizacjami naukowymi i technicznymi.  Porozumienia między przedsiębiorstwami przemysłowymi

 bezpośrednie zaangażowanie (pełne)  pośrednie zaangażowanie (partnerskie  zaangażowanie wspierające  współpraca nieformalna

FINANSOWE:  niski poziom finansowania budżetowego;  wysokie koszty opracowania i wdrożenia innowacji; ORGANIZACYJNE: ORGANIZACYJNE:  brak informacji i współdziałania;  słabo rozwinięta infrastruktura komercjalizacji nauki i techniki;

Inne:  różne systemy wartości uczonych i przedsiębiorców  brak wystarczającej wiedzy i umiejętności związanych z nowymi technologiami wśród przedsiębiorców oraz wiedzy biznesowej u twórców

 bariery we współpracy uczonych z przedsiębiorcami  brak w jednostkach naukowych wewnętrznych regulaminów postępowania w sprawach dotyczących ochrony własności przemysłowej

 brak efektywnego modelu organizacji procesu transferu technologii oraz rożne zasady funkcjonowania rzeczników patentowych na uczelniach  brak środków na szkolenia  brak środków na badanie stanu techniki i inne prace związane z dokonaniem prawidłowego zgłoszenia patentowego

OBOWIĄZUJE:  Ustawa z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym

 Art. 4 ust. 2 Uczelnie kierują się zasadami wolności nauczania, badań naukowych, twórczości artystycznej, oraz poszanowaniem praw chroniących własność intelektualną

 Art. 31 ust. 1-4 otrzymuje nowe brzmienie: ust. 1. Uczelnia może na podstawie umowy utworzyć centrum naukowe z innymi uczelniami, instytutami naukowymi Polskiej Akademii Nauk oraz instytutami badawczymi, w tym również z zagranicznymi jednostkami naukowymi. Centrum naukowe tworzy rektor, wskazując podstawową jednostką organizacyjną która wchodzi w skład centrum.

Umowa, o której mowa w art. 31 ust. 1, określa: 1) organizację, sposób funkcjonowania i finansowania centrum naukowego, w tym własność aparatury badawczej, praw własności intelektualnej, własność patentów i praw ochronnych na wzór użytkowy, a także podział środków uzyskanych w wyniku komercjalizacji badań

Dodaje się nowy art. 86a:  ust. 1 W celu komercjalizacji wyników badań naukowych lub prac rozwojowych rektor za zgoda senatu uczelni tworzy spółkę kapitałową z o.o. lub s.a., zwana dalej „spółką celową”. Do zadań spółki należy w szczególności obejmowanie udziałów w spółkach kapitałowych lub tworzenie spółek kapitałowych, które powstają dla wdrożenia wyników badań naukowych lub prac rozwojowych prowadzonych w uczelni.

 ust. 2. Rektor może powierzyć spółce celowej w drodze umowy zarządzanie prawami własności przemysłowej uczelni w zakresie jej komercjalizacji  ust. 3 Uczelnia w celu realizacji zadań określonych w ust. 1 i 2 przekazuje spółce celowej w formie aportu wyniki badań naukowych i prac rozwojowych, w szczególności uzyskane prawa własności przemysłowej.

Dodaje się nowy art. 86c: Senat uchwala regulamin zarządzania prawami własności intelektualnej oraz zasad komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych, który określa: 1) prawa i obowiązki uczelni, pracowników oraz studentów i doktorantów w zakresie ochrony i korzystania z praw autorskich i praw pokrewnych oraz praw własności przemysłowej

Dodaje się pkt 4 i 5 w ust, 1 art ) nadzorować opracowywanie przez studentów prac zaliczeniowych, semestralnych, dyplomowych, pod względem merytorycznym i metodycznym; 5) przestrzegać prawa własności intelektualnej

 rozszerza obowiązki pracowników o nadzorowanie prac studentów  zasada poszanowania WI w Uczelniach

 Pojęcie jednostki naukowej — prowadzące w sposób ciągły badania naukowe lub prace rozwojowe:  a) podstawowe jednostki organizacyjne uczelni w rozumieniu statutów tych uczelni,  b) jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. Nr 96, poz. 619),  c) instytuty badawcze,  d) międzynarodowe instytuty naukowe utworzone na podstawie odrębnych przepisów, działające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

 e) Polską Akademię Umiejętności,  f) inne jednostki organizacyjne, niewymienione w lit. a—e, posiadające osobowość prawną i siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym przedsiębiorców posiadających status centrum badawczo-rozwojowego, nadawany na podstawie ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (Dz. U. Nr 116, poz. 730 oraz z 2010 r. Nr 75, poz. 473);

Nauczycielami akademickimi są:  1) pracownicy naukowo-dydaktyczni;  2) pracownicy dydaktyczni;  3) pracownicy naukowi;  4) dyplomowani bibliotekarze oraz dyplomowani pracownicy dokumentacji i informacji naukowej. (art.108 PrSzW)

Pracownicy naukowo-dydaktyczni są obowiązani:  1) kształcić i wychowywać studentów;  2) prowadzić badania naukowe i prace rozwojowe, rozwijać twórczość naukową albo artystyczną;  3) uczestniczyć w pracach organizacyjnych uczelni.

 3. Do obowiązków nauczycieli akademickich posiadających tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego należy również kształcenie kadry naukowej.  4. Pracownicy dydaktyczni są obowiązani:  1) kształcić i wychowywać studentów;  2) podnosić swoje kwalifikacje zawodowe;  3) uczestniczyć w pracach organizacyjnych uczelni.  5. Nauczyciele akademiccy zatrudnieni w uczelni zawodowej mogą uczestniczyć w pracach badawczych. Warunki prowadzenia tych prac określa organ kolegialny uczelni wskazany w statucie. (art.111 PrSzW)

 Nawiązanie stosunku pracy z nauczycielem akademickim następuje na podstawie mianowania albo umowy o pracę. Na podstawie mianowania zatrudnia się nauczyciela akademickiego tylko w pełnym wymiarze czasu pracy (art.118 PrSzW)  W wyniku realizowanych obowiązków naukowo- dydaktycznych mogą powstać przedmioty prawa WI

1. W razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego w wyniku prac lub zadań finansowanych przez Ministra, prawo do uzyskania patentu na wynalazek albo prawa ochronnego na wzór użytkowy, jak również prawa z rejestracji wzoru przemysłowego przysługuje podmiotowi, któremu Minister przyznał środki finansowe na naukę, chyba że umowa między Ministrem a podmiotem otrzymującym środki finansowe na naukę albo decyzja o przyznaniu środków stanowią inaczej.

2. Do własności majątkowych praw autorskich powstałych w wyniku realizacji zadań finansowanych ze środków finansowych na naukę stosuje się przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631, z późn. zm.

 Art Prawo do uzyskania patentu na wynalazek albo prawa ochronnego na wzór użytkowy, jak również prawa z rejestracji wzoru przemysłowego przysługuje, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, twórcy.  2. Współtwórcom wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego uprawnienie do uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji przysługuje wspólnie.  3. W razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w wyniku wykonywania przez twórcę obowiązków ze stosunku pracy albo z realizacji innej umowy, prawo, o którym mowa w ust. 1, przysługuje pracodawcy lub zamawiającemu, chyba że strony ustaliły inaczej.

 4. W umowie pomiędzy przedsiębiorcami może być określony podmiot, któremu przysługiwać będą prawa, o których mowa w ust. 1, w razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w związku z wykonywaniem tej umowy.  5. W razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego przez twórcę przy pomocy przedsiębiorcy, przedsiębiorca ten może korzystać z tego wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego we własnym zakresie. W umowie o udzielenie pomocy strony mogą ustalić, że przedsiębiorcy przysługuje w całości lub części prawo, o którym mowa w ust. 1.

 Sytuacja prawna uczonych – wynalazców nie różni się od tej w jakiej znajdują się twórcy wynalazków pracowniczych. PWP nie zawiera bowiem przepisów, które odnosiłyby się do innowacyjności akademickiej.

Art Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.

 2. Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia,

twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu.

3. Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono

Art. 13. Jeżeli pracodawca nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia utworu o jego nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń. Strony mogą określić inny termin.

 Art Jeżeli w umowie o pracę nie postanowiono inaczej, instytucji naukowej przysługuje pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego pracownika, który stworzył ten utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. Twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.

Pierwszeństwo opublikowania wygasa, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dostarczenia utworu nie zawarto z twórcą umowy o wydanie utworu albo jeżeli w okresie dwóch lat od daty jego przyjęcia utwór nie został opublikowany.

2. Instytucja naukowa może, bez odrębnego wynagrodzenia, korzystać z materiału naukowego zawartego w utworze, o którym mowa w ust. 1, oraz udostępniać ten utwór osobom trzecim, jeżeli to wynika z uzgodnionego przeznaczenia utworu lub zostało postanowione w umowie.

 Ustawa o prawie autorskim mówi o instytucji naukowej a nie jednostce naukowo- badawczej  Instytucja naukowa to ta, która prowadzi działalność naukową w sposób uboczny Przykładowe utwory naukowe:  utwory naukowe powstające w ramach planów prac jednostek organizacyjnych instytucji;  utwory naukowe tworzone z polecenia lub pod nadzorem przełożonego twórcy utworu;  prace doktorskie i habilitacyjne, jeżeli ich autorzy są pracownikami szkoły wyższej lub innej instytucji naukowej.

„Przykazanie XI: Nie cudzysłów” (autor: prof. Hugo Steinhaus)

Art Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości.

2. Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w podręcznikach i wypisach Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w antologiach. 3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 21, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia

 Art. 34. Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twórcy oraz źródła. Podanie twórcy i źródła powinno uwzględniać istniejące możliwości. Twórcy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej.  Art. 35. Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy.

 Podmiot uprawniony z tytułu „prawa” cytatu  Przedmiot cytatu  Sposób i wielkość (rozmiar) cytowanego utworu  Cel cytatu  Oznaczanie autorstwa cytowanego utworu

 przywłaszczenie autorstwa całości lub części (tej która ma charakter twórczy) cudzego utworu

Istotą plagiatu jest niedozwolona ingerencja w sferę autorskiego prawa osobistego. W przypadku popełnienia plagiatu następuje ingerencja w sferę uprawnień twórcy, która polega na pozbawieniu go prawa, określanego jako najbardziej mu bliskie prawo do autorstwa dzieła (J. Barta, Plagiat muzyczny, ZNUJ 1978, nr 17, s. 45, 59).

 Plagiat jawny  Plagiat całościowy  Plagiat częściowy  Plagiat cytatowy  Plagiat redakcyjny  Plagiat inkorporacyjny  Plagiat adaptacyjny  Plagiat współautorski  Plagiat informacyjny

 Podmiot wyłącznie uprawniony, jakim jest w tym przypadku nabywca, ma możność dysponowania prawem poprzez udostępnianie go innym podmiotom.  Udostępnienie takie może mieć charakter definitywny, jeśli podmiot wyłącznie uprawniony zdecyduje się na zbycie prawa, zawierając w tym celu odpowiednią umowę rozporządzającą, albo też charakter tymczasowy, gdy podmiot wyłącznie uprawniony ograniczy się do udzielenia innemu podmiotowi stosownej licencji na korzystanie z prawa.

Umowy licencyjne:  właściwe i sublicencje,  wyłączne i niewyłączne,  pełne i niepełne,  pasywne i aktywne.

Do elementów obligatoryjnych zalicza się:  oznaczenie stron, przedmiot umowy  treść uprawnienia  wynagrodzenie oraz czas trwania umowy.

Do elementów fakultatywnych istotnych umowy można zaliczyć:  oświadczenia (klauzule gwarancyjne),  termin przyjęcia utworu,  wykonywanie praw zależnych,  uprawnienia informacyjne,  zgodę twórcy na obniżenie ceny,  zgodę na dokonywanie zmian w utworze,  przeniesienie własności oryginału, nadzór autorski,  egzemplarze autorskie,  zobowiązanie do niewykonywania autorskich praw osobistych,  oraz wypowiedzenie umowy.

Wśród elementów fakultatywnych nieistotnych można wyróżnić:  notę copyright,  egzemplarze promocyjne,  pozostałości nakładu,  udział twórcy w promocji utworu,  zakaz rozpowszechniania utworów podobnych,  prawo pierwszeństwa rozpowszechniania kolejnych utworów mających powstać w przyszłości,  przeniesienie praw do koncepcji graficznej (przy umowach z grafikami),  wymóg zachowania formy pisemnej przy oświadczeniach woli,  klauzulę prerogacyjną,  wybór prawa (przy umowach zagranicznych),  uchylenie wcześniejszych uzgodnień i umów pomiędzy stronami

 określenie prawa będącego jej przedmiotem,  zobowiązanie zbywcy do przekazania nabywcy dokumentacji dotyczącej przenoszonego prawa,  oświadczenie zbywcy o ewentualnych obciążeniach przenoszonego prawa (licencja, zastaw itp.),  zobowiązanie się zbywcy do ewentualnych świadczeń dodatkowych,  postanowienia dotyczące gwarancji udzielonych przez sprzedającego lub modyfikujące jego ustawową odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady przenoszonego prawa,

 postanowienia dotyczące obowiązków zbywcy w razie zgłoszenia wobec nabywcy roszczeń lub wystąpienia z powództwem przez osobę trzecia,  postanowienia dotyczące zaspokojenia roszczeń twórców projektu,  postanowienia dotyczące odstąpienia od umowy i jej rozwiązania,  postanowienia dotyczące skutków niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.

 prawa podmiotowe (patent, prawo ochronne na wzór użytkowy),  prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,  prawo ochronne na znak towarowy lub usługowy,  prawo z rejestracji oznaczenia geograficznego,  prawo z rejestracji topografii,  prawa służące do uzyskania praw wyłącznych  prawa zapewniające pierwszeństwo do uzyskania prawa wyłącznego  prawa tzw. używaczy

 Umowy o dokonanie i/lub wdrożenie innowacji  Umowy licencyjne oraz inne umowy o korzystanie z cudzego projektu wynalazczego  Licencje specjalne  Umowy o przeniesienie prawa  Umowa o wspólności prawa  Umowy o obciążenie prawa podmiotowego własności przemysłowej prawem rzeczowym osoby trzeciej  Umowa o sprawowanie zarządu cudza własnością przemysłowa (umowa o oddanie praw własności przemysłowej w zarząd)  Umowa dzierżawy prawa wyłącznego  Leasing  Franszyza

Umowy, które zostały ważnie zawarte tworzą prawo dla tych, którzy je zawarli francuski kodeks cywilny (tzw. kodeksie Napoleona)

 Źle sporządzona umowa może być źródłem różnych nieporozumień  Dobrze zawarty kontrakt pozwala osiągnąć cel, jaki strony sobie postawiły, eliminuje (ogranicza) niebezpieczeństwo powstawania sporów pomiędzy stronami

 Określenie celu, który strony chcą osiągnąć przez zawarcie umowy,  Należy wyspecyfikować i zdefiniować problemy, jakie mogą powstać w związku z zawieraną umową  Ważne jest określenie charakteru prawnego umowy oraz ustalenie jej podstaw prawnych

 Sprawdzić info o kontrahencie (KRS)  Zabezpieczenie na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania  Wybór prawa właściwego dla kontraktu zawieranego z zagraniczną osobą prawną lub fizyczną  Aneks

 Creative Commons stwarza nowe standardy ochrony, wprowadza narzędzia, które pozwalają autorom, oznaczyć ich prace warunkami mającymi charakter przywilejów dla korzystających z utworów.

 Uznanie autorstwa (ang. Attribution)  Użycie niekomercyjne (ang. Noncommercial)  Bez utworów zależnych (ang. No derivative works)  Na tych samych warunkach (ang. Share Alike)

 Open Access  Open Content  Open Source

Opracowanie mgr Ewa Golka-Jastrząb Biuro Projektu ul. Malczewskiego 29 p Radom tel