Dane INFORMACYJNE (do uzupełnienia)

Prezentacja na temat: "Dane INFORMACYJNE (do uzupełnienia)"— Zapis prezentacji:

1

2 Dane INFORMACYJNE (do uzupełnienia)
Nazwa szkoły: Publiczne Gimnazjum w Sławkowie ID grupy: 96/21_P_G1 Opiekun: Knozowski Kazimierz Kompetencja: Przedsiębiorczość Temat projektowy: Kulturowe różnice między Europejczykami Semestr/rok szkolny: IV 2011/2012

3 Irlandia – Sebastian Biczkowski Francja – Daniel Czyżewski
Cel projektu: Poszerzenie wiedzy na temat geografii, kultury, tradycji, historii i polityki wybranych państw. Prezentacje poszczególnych państw wykonali: Włochy – Konrad Banaś Irlandia – Sebastian Biczkowski Francja – Daniel Czyżewski Polska – Michał Lasecki Niemcy – Patryk Ożga Belgia – Piotr Partyka Anglia – Michał Pieczywok Litwa – Robert Rudziński Grecja – Łukasz Skibicki Hiszpania – Maciej Skibniewski

4 WŁOCHY ITALIA ITALIA

5 CHARAKTERYSTYKA WŁOCH
Powierzchnia: km2 Ludność: mieszkańców Gęstość zaludnienia: 191,93 mieszkańców/km2 Ustrój: Republika Data przystąpienia do unii europejskiej:1957r. Język urzędowy: Włoski Stolica: Rzym Waluta: euro Graniczy z: Austrią, Francją, San Marino, Słowenią, Szwajcarią i Watykanem Najwyższy punkt: Mont Blanc (4795 m n. p. m.) Użytek ziemi: grunty orne - 31%; lasy - 23%; pastwiska - 15%; uprawne - 10%; inne - 21% Religie: Katolicyzm (83%), Protestantyzm, Żydzi, Islam Konstytucja: 1 styczeń 1948 r.

6 WŁADZE WE WŁOSZECH   Prezydent Giorgio Napolitano Premier Mario Monti

7 USTRÓJ POLITYCZNY Republika z dwuizbowym parlamentem - Izbą Deputowanych z 630 miejscami i Senatem z 325 miejscami. Głową państwa jest prezydent wybierany przez cały parlament na 7 lat

8 HYMN WŁOCH Fratelli d'Italia L'Italia s'è desta Dell'elmo di Scipio S'è cinta la testa. Dove'è la Vittoria?. Le porga la chioma; Che schiava di Roma Iddio la creo.     Stringiamoci a coorte     Siam pronti alla morte:     Italia chiamò! Noi siamo da secoli Calpesti e derisi, Perché non siam popolo, Perché siam divisi; Raccolgaci un'unica Bandiera, un speme; Di fonderci insieme; Già l'ora suono.     Stringiamoci ... Uniamoci, amiamoci; L'unione e l'amore Rivelano ai popoli Le vie del Signore: Giuriamo far libero Il suolo natío; Uniti per Dio Chi vincer ci può?.     Stringiamoci ... Bracia Italii , Italia się budzi Hełmem Scypiona wieńczy swą głowę Gdzie Zwycięstwo? Upokorzono Italię jako niewolnicę Rzymu lecz Bóg w nią wierzy.     Zewrzyjmy legiony     gotowi na śmierć     Italia wezwała! Jesteśmy od wieków Zdeptani i wyszydzeni Nie jesteśmy narodem Wciąż tak podzieleni Chwyćmy jedną flagę W nadziei Zjednoczenia się Czas nadszedł.     Zewrzyjmy... Zjednoczmy się i kochajmy W jedności i miłości Objawmy się ludem Wierzymy, że drogi Pana Wyzwolą naszą ziemię Złączeni w Bogu - Kto nas może zwyciężyć?     Zewrzyjmy...

9 POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE WŁOCH
Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata.

10 HISTORIA   W starożytności prowincje Półwyspu Apenińskiego zamieszkiwały m.in.: ludy Etrusków, Ligurów, Italików. W VIII w. p.n.e. obszary południowe kolonizowali Fenicjanie i Grecy. W VII w. p.n.e. zdominowane przez Rzymian, którzy od 509 p.n.e. tworzyli republikę, później cesarstwo starożytnego Rzymu. Ostatni cesarz, Romulus Augustulus, został w 476 n.e. zdetronizowany przez germańskiego wodza pozostającego w służbie rzymskiej, Odoakra, który w 489 uległ z kolei najazdowi germańskich Ostrogotów pod wodzą Teodoryka Wielkiego. Teodoryk utworzył silne królestwo ze stolicą w Rawennie.

11 Góry Alpy, z najwyższym szczytem Mont Blanc.
WARUNKI NATURALNE    Powierzchnia głównie wyżynno-górzysta. Na północy rozciągają się Alpy, z najwyższym szczytem Mont Blanc (4795 m n.p.m.) oraz rozległa Nizina Padańska z żyznymi glebami.             Z północy na południe, przez cały półwysep biegną góry Apeniny, z najwyższym wzniesieniem w części środkowej masywu - w Abruzzach (Corno Grande, 2912 m n.p.m.). Góry Apeniny Góry Alpy, z najwyższym szczytem Mont Blanc.

12 Jeziora w Alpach m.in.: Lugano, Maggiore, Como, Garda, Iseo.
Jezioro Como Jezioro Maggiore

13 Obszar Włoch jest aktywny sejsmicznie - obejmuje czynne wulkany: Wezuwiusz (Półwysep Apeniński), Etna (Sycylia), Stromboli i Vulcano (Wyspy Liparyjskie).     Wezuwiusz (Półwysep Apeniński)

14 GOSPODARKA     Włochy dzielą się na dwie części: południową (Mezzogiorno),, biedniejszą w której dominuje rolnictwo (uprawia się tam m.in. winorośl, kartofle, cytrusy, oliwki, pewną rolę odgrywa też rybołówstwo) Użytki rolne stanowią 57% powierzchni kraju. Uprawia się: pszenicę, kukurydzę, ryż, winorośl (1. miejsce na świecie w zbiorach), oliwki (2. miejsce), owoce cytrusowe, migdałowce, rośliny strączkowe, warzywa (głównie pomidory), tytoń, kwiaty. Ponadto hodowla bydła, owiec, trzody chlewnej, drobiu. Rozwinięta komunikacja: lotnicza, kolejowa, morska i drogowa. Uprawa cytrusów Uprawa winorośli

15 Podstawą gospodarki jest przemysł i usługi
Podstawą gospodarki jest przemysł i usługi. Eksploatuje się ropę naftową i gaz ziemny oraz złoża rud cynku, ołowiu, rtęci, boksytów, siarki, soli kamiennej, a także marmurów i materiałów budowlanych. Produkcja środków transportu. Rozwinięty przemysł samochodowy (Fiat, Alfa Romeo), stoczniowy, metalowy, elektroniczny, petrochemiczny, metalurgiczny, włókienniczy, odzieżowy, skórzany, spożywczy (makarony, wina, oliwa). Północ (okolice Mediolanu, Triestu i Turynu) jest uprzemysłowiona (przemysł samochodowy, maszynowy, ciężki, petrochemiczny, elektroniczny, tekstylny i skórzany. Podział ten odpowiada różnemu w poszczególnych częściach kraju dochodowi, miasta na południu są biedniejsze niż na północy.

16 DUŻE MIASTA Rzym Mediolan

17 ZABYTKI Florencja - Piazza della Signiora
Florencja - Santa Maria del Fiore Rzymskie Koloseum Katedra we Florencji

18 KUCHNIA WŁOSKA Kuchnia włoska – jedna z dwóch najbardziej popularnych kuchni europejskich obok kuchni francuskiej. Kuchnia Włoska Kuchnia Włoska jest jedną z najbardziej znanych na świecie, ale nie dajcie się zwieść pozorom ? Italia to nie tylko spaghetti i pizza. We Włoszech możne Was zaskoczyć ogromne bogactwo potraw z mięsa, ryb, jarzyn i ryżu, a także różnorodność surówek, serów, owoców i win. Wszystko to z dodatkiem aromatycznych ziół i oliwy. Spaghetti Pizza Risotto Alla Marinara

19 SŁAWNI LUDZIE WE WŁOSZECH
Umberto Eco Gianluigi Buffon Silvio Berlusconi Giacomo Casanova Federico Fellini Dante Alighieri Sergio Leone Oriana Fallaci Cicciolina Niccolo Paganini Roberto Baggio Luciano Pavarotti

20 STRÓJ LUDOWY WŁOCH

21 * Cesarz Kaligula mianował na konsula swojego konia Incitatusa!
 Włochy - ciekawostki * Rzymianie - oprócz kotów, grochu, kapusty i pokrzywy - przywieźli do Anglii pierwsze sztuczne zęby. * Włochy to największy producent wina na świecie, Sycylia to czołowy hodowca cytryn. * Budowę Krzywej Wieży rozpoczęto w 1174 roku i skończono w XIV wieku. Na początku była prosta, ale teraz jest odchylona od pionu aż o 5 m! Próbowano podeprzeć ją słupami, lecz ciągle nie jest stabilna. * Rzymianie jedli słodycze, ale uważali na swoje zęby - używali sproszkowanych mysich mózgów jako pasty do zębów! * Jedną z form egzekucji w Rzymie było smarowanie skazańca miodem i wystawienie na roje os. * Cesarz Kaligula mianował na konsula swojego konia Incitatusa!

22 Irlandia – państwo w Europie Zachodniej, od 1973 państwo członkowskie Wspólnoty Europejskiej. Zajmuje większość terytorium wyspy o tej samej nazwie. Stolicą jest Dublin.

23 PREZYDENT IRLANDII Michael D. Higgins-
irlandzki polityk, senator w latach oraz , deputowany do Dáil Éireann z ramienia Partii Pracy w latach oraz Minister sztuki, kultury i Gaeltachtu od 1993 do 1994 oraz od 1994 do Dziewiąty prezydent Irlandii od 11 listopada 2011r.

24 WŁADZA USTAWODAWCZA W Irlandii funkcjonuje dwuizbowy parlament składający się z Izby Reprezentantów (izba niższa) (Dáil Éireann) oraz Senatu (Seanad Éireann).

25 WŁADZA WYKONAWCZA PREZYDENT- Michael D. Higgins PREMIER- Enda Kenny

26 PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY
Administracyjnie podzielona jest na 26 hrabstw.

27 Dublin- 525 383tys. mieszkańców
NAJWIĘKSZE MIASTA Cork (119 tys.) Galway- (72 tys.), Dublin tys. mieszkańców Limerick (53 tys.) Waterford (46 tys.)

28 Hymn Irlandii Pieśń żołnierza Żołnierzami jesteśmy zaślubieni Irlandii; Niektórzy przyszli z lądu po drugiej stronie fal. Zaprzysiężony wolności, Nigdy więcej nasz kraj nie będzie domem dla despoty lub niewolnika Tej nocy stajemy na szańcu dla sprawy Irlandii, w doli i niedoli, Wśród armat grzmiących i palb karabinów Zaśpiewamy żołnierską pieśń.

29 Herbem Irlandii jest złota harfa o srebrnych strunach w błękitnym polu
Herbem Irlandii jest złota harfa o srebrnych strunach w błękitnym polu. To godło sięgające średniowiecza nazywane jest harfą Briana Boru (pierwowzór herbu Irlandii znajduje się Trinity College w Dublinie). Widniała ona również na flagach oddziałów irlandzkich tworzonych w armiach na kontynencie europejskim w XVII wiek|XVII-XVIII wieku. Harfa pojawiła się w 1207 na monetach brytyjskich bitych dla Irlandii. Harfę jako symbol Irlandii po raz pierwszy użył król Anglii Henryk VIII w 1541 w wielopolowym herbie Królestwa Anglii. Od 1801 harfa (w stylizacji angielskiej) widnieje w herbie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Harfa jest popularnym instrumentem irlandzkim, jej wizerunek znajduje się na rewersach irlandzkich euro.

30 Położenie Geograficzne:
-Dostęp do Morza Irlandzkiego, Morza Celtyckiego, Oceanu Atlantyckiego, a od Wielkiej Brytanii oddziela ją Kanał Św. Jerzego. -Dł. wybrzeża 1448 km -Dł. granicy z Irlandią Północną (częścią Zjednoczonego Królestwa) 360 km -Najwyższy punkt Carrantuohill 1041 m n.p.m. -Najniższy punkt Ocean Atlantycki 0 m. -Najdłuższa rzeka Shannon 386 km -Największe jezioro Lough Corrib 176 km2 -

31 GOSPODARKA Najważniejszymi gałęziami gospodarki irlandzkiej są przemysły: -elektroniczny i informatyczny -chemiczny i farmaceutyczny -metalurgiczny -poligraficzny -włókienniczy Szeroko świadczone są usługi w zakresie: -handlu elektronicznego -telekomunikacji -oprogramowania komputerowego -nowoczesnych usług finansowych Rozwój gospodarki przebiega dwutorowo – z jednej strony bowiem zachęca się do rozwoju prywatnej inicjatywy, z drugiej zaś – zostawia podstawowe gałęzie gospodarki w rękach państwowych oraz usługi mające kluczowe znaczenie dla kraju. Irlandia jest jednym z najszybciej rozwijających się gospodarczo państw unijnych... Podatki stanowią 30% PKB Irlandii. Stawki podatku dochodowego od osób fizycznych to 41% i 20% z szeregiem ulg. Podatek dochodowy od firm jest najniższy w starej UE i wynosi 12,5%, co bywa często podawane jako jeden z głównych czynników napływu inwestycji zagranicznych do Irlandii. Pod względem HDI Irlandia zajmuje 5. miejsce na świecie, a pod względem HPI 18. miejsce na 19 najbardziej rozwiniętych państw.

32 PRZEMYSŁ: Fenomenem irlandzkiej gospodarki na skalę światową był silny rozwój przemysłu wysokich technologii, który przyczynił się do wzrostu gospodarczego na poziomie 15,8% rocznie. Inwestycje w różnego rodzaju gałęzie przemysłu tego kraju wynikały ze strategicznego położenia Irlandii (przyczółek amerykańskich inwestorów interesujących się rynkiem europejskim). Szybki rozwój Irlandia zawdzięcza pomocy Unii Europejskiej, długoletnim zwolnieniom podatkowym, a także stosunkowo taniej sile roboczej.

33 KLIMAT: Umiarkowanie ciepły (w wyniku oddziaływania ciepłego prądu morskiego Północnoatlantyckiego)
Niskie amplitudy rocznych temperatur Wysoka wilgotność powietrza oraz częste opady deszczu.

34 RELIGIA

35

36 Święta w Irlandii: Dzień Świętego Patryka-Głównym Świętem Narodowym i religijnym w Irlandii jest obchodzony - 17 marca Dzień Świętego Patryka, patrona kraju. Istotną tradycją podczas obchodów tego święta jest noszenie zielonych ubrań; zieleń jest kolorem narodowym, nawiązującym do krajobrazu wyspy i symbolizującym trójlistną koniczynę, przypisywaną św. Patrykowi. Święta narodowe-Pośród innych świąt narodowych obchodzonych w Irlandii wymienia się: Nowy Rok, Wielki Piątek, Poniedziałek Wielkanocny; Pierwszy poniedziałek maja, Pierwszy poniedziałek czerwca, Pierwszy poniedziałek sierpnia i Pierwszy poniedziałek października – to tzw. święta bankowe, będące dniami wolnymi od pracy; Boże Narodzenie (25 grudnia) oraz Drugi Dzień Świąt Bożego Narodzenia. Irlandia jest krajem bardzo religijnym stąd uroczyste obchody najważniejszych świąt kościelnych, tj. Wielkanoc i Boże Narodzenie. Pozostałe święta-Inne znane święta w Irlandii to: Dzień św. Brygidy (żeński odpowiednik św. Patryka) – obchodzony 1 lutego i zwiastujący nadejście wiosny w kobiecej formie; 1 maja Międzynarodowe Święto Pracy; 1 listopada Wszystkich Świętych - schrystianizowana wersja celtyckiego święta Samhain, podczas którego na wzgórzach całego kraju zapala się ogniska. Poza tym w Irlandii bezustannie organizowane są nowe imprezy kulturalne, uroczystości i festiwale mające charakter lokalny, a kilka razy w roku mają tutaj miejsce przedsięwzięcia na skalę międzynarodową.

37 Potrawy w Irlandii Dublin Coddle- Składniki: 450 g cienko pokrojonego bekonu 900 g kiełbasy wieprzowej 2 łyżki oleju roślinnego 2 duże cebule, cienko pokrojone 2 ząbki czosnku 4 duże ziemniaki, grubo pokrojone 2 grubo pokrojone marchewki 1 duża wiązka świeżych ziół ze szpagatem, czarny pieprz, cydr, świeża pietruszka. Delikatnie upiec bekon aż będzie chrupiący. Umieścić w dużym garnku. Przyrumienić kiełbaski w oleju roślinnym. Włożyć kiełbasy do garnka. Zamoczyć pokrojone cebule i cały czosnek w tłuszczu, następnie dodać do garnka razem z ziemniakami i marchewkami. Umieścić zioła w środku potrawy. Posypać pieprzem. Nakryć cydrem. Gotować 1,5 godziny na umiarkowanym ogniu, nie dopuścić do wrzenia. Przyozdobić pietruszką.

38 ZABYTKI Newgrange ZAMEK BLARNRY Miasto Dublin
.                                                   Newgrange - Neolityczny grobowiec, starszy od egipskich piramid. Podobnie jak one został zbudowany z wykorzystaniem ówczesnej wiedzy architektonicznej i astrologicznej. Stolica Irlandii z wieloma atrakcjami czekającymi na turystów, a wszystko w miarę blisko siebie. Do najpopularniejszych należą Guinness Storehouse (browary słynnego na cały świat), Jameson distillary, (obecnie muzeum poświęcone najsłynniejszej irlandzkiej whiskey), Temple Bar (słynna dzielnica pubów) i wiele innych. Średniowieczny zamek Blarney, wraz ze swoimi imponującymi ogrodami, jest jednym z największych skarbów Irlandii

39 Znani ludzie U2- jeden z najpopularniejszych światowych zespołów rockowych przełomu XX i XXI w. BONO- lider grupy U2, piosenkarz, muzyk, działacz na rzecz pokoju Colin Farrell- aktor hollywoodzki Pierce Brosnan-aktor hollywoodzki Arthur Guinness- twórca piwa i założyciel browaru Guinness

40 FRANCJA

41 Francja - państwo w zachodniej części kontynentu europejskiego
Francja - państwo w zachodniej części kontynentu europejskiego. Obszar km2. Graniczy na wschodzie z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami, Szwajcarią, Włochami, na południu z Hiszpanią, na zachodzie i północnym zachodzie granice wyznaczają wybrzeża Oceanu Atlantyckiego i Kanał La Manche.

42

43 Francja zajmuje pierwsze miejsce na świecie z produkcji win które są warte ich ceny
Największym producentem win jest BUZET

44 Ser jest jedną z tradycyjnych potraw Francuzów.

45 Drugim z tradycyjnych dań Francji są żabie udka

46 Najważniejszymi surowcami mineralnymi Francji są:
-gaz ziemny -węgiel kamienny - rudy: żelaza i uranu -sól: kamienna i potasowa -boksyty Energetyka jądrowa Francji stanowi 75% energii dla tego państwa

47 Deklaracja Praw Człowieka
We Francji jako w pierwszym kraju Europy uchwalono Deklarację Praw Człowieka

48 Co warto zobaczyć we FRANCJI

49 1 Wieża EIFFLA

50 2 ŁUK TRIUMFALNY

51 3 KATEDRA NOTER DAME

52 4 LUWR

53 Luwr nocą

54 Najważniejsze dane o Francji:
Liczba Ludności: 60,1 mln osób (ok. 105 osób na km2) Około 93% całej ludności to Francuzi, a mniejszość narodową stanowią: Hiszpanie, Włosi, Algierczycy, Marokańczycy. Dzięki intensywnie i skutecznie prowadzonej polityce prorodzinnej, przyrost naturalny w kraju jest dodatni, wynosi około 3 promile, co jest ewenementem wśród krajów Europy Zachodniej. Wysoki jest również wskaźnik urbanizacji - 74% wszystkich mieszkańców to ludność miejska. Francja jest krajem katolickim (76%), jednak duży udział mają również wyznawcy islamu- 5%, protestanci - 3,6% i Żydzi - 1%. Francja jest od 1958 roku republiką konstytucyjną. Na czele państwa stoi prezydent, którego kadencja wynosi 7 lat, a parlament jest dwuizbowy - składa się z senatu wybieranego co 9 lat i Zgromadzenia Narodowego, wybieranego raz na 5 lat.

55 Władze Francji

56 Święta Państwowe i Religijne
1 stycznia - Nowy Rok Wniebowstąpienie (40 dni po Wielkanocy) Poniedziałek po Zielonych Świątkach 1 maja - Święto Pracy 8 maja - Dzień Zwycięstwa 14 lipca - Zdobycie Bastylii 15 sierpnia - Wniebowzięcie NMP 1 listopada - Wszystkich Świętych 11 listopada - Zawieszenie broni w 1918 r. 25 grudnia - Boże Narodzenie

57 Tradycje Francji Najpopularniejszym symbolem i dekoracją związaną z tradycją obchodów Bożego Narodzenia we Francji jest szopka bożonarodzeniowa. Bogato ozdobione choinki należą raczej do rzadkości we francuskich domach, w przeciwieństwie do tego jak to wygląda u nas   i u naszych zachodnich sąsiadów.

58 Tradycje Francji Wielkanoc
Wielkanoc we Francji nieodzownie łączy się z tradycją szukania czekoladowych jajek ukrytych  w ogrodzie. Francuska legenda głosi, iż dzwony kościelne, które w Wielki Czwartek poleciały do Rzymu, by oznajmić śmierć Jezusa. Wracając o świcie w świąteczny dzień zrzuciły na ziemię czekoladowe jajka. Dlatego też dzieci w niedzielny poranek, szybko po wstaniu z łóżek, biegną do ogródka w poszukiwaniu czekoladowych niespodzianek.

59 Tradycje Francji Tradycje pogańskie
W niektórych regionach Francji, np. na południowym zachodzie, zachowały się jeszcze tradycje pogańskie. Z okazji końca zimy wypuszcza się na wody jezior pływające świeczki albo pali wielkie ogniska. W Niedzielę Wielkanocną dziewczęta powinny wstać przed wschodem słońca, pójść zaczerpnąć wody ze strumyka i przynieść ją do domu, nie mówiąc ani słowa. Taka woda ma stać się świetnym środkiem na zachowanie urody i zdrowia.

60 Tradycje Francji Karnawał
Karnawał we Francji kończy "tłusty wtorek". Tego dnia we francuskich sklepach i piekarniach królują pączki oraz inne kaloryczne słodkości. Dla Francuzów jest to normalny dzień pracy. Ostatni dzień karnawału, to również defilady, w których udział bierze przeważnie młodzież. Do młodzieży dołączają też dorośli i dzieci. Często barwne defilady organizowane są przez szkoły. Młodzież przebiera się tego dnia w postacie historyczne czy postacie z bajek aby potem przejść przez miasto czy wioskę, dobrze się przy tym bawiąc. Często defiladom towarzyszy muzyka.

61 Tradycje Francji Dzień naleśnika
We Francji 2 luty jest "dniem naleśnika" i rzadko kto myśli o religijnym aspekcie tego święta. Tradycja pieczenia placków - podpłomyków jest jedną z najstarszych form pieczenia potraw zbożowych i jest prawdopodobnie związana z kultem Słońca oraz z celebracją płodności. Papież Gelazjusz I połączył tę pogańską tradycję z nowo ustalonym świętem oczyszczenia Najświętszej Marii Panny, rozdając zbożowe placki pielgrzymom przybywającym do Rzymu. Tak trafiły one do Francji, gdzie z masywnych placków, stały się zgrabnymi naleśnikami. Wnet stały się jednym ze specjałów kuchni regionalnej.

62 Flaga państwowa Polski
Polska Flaga państwowa Polski Godło Polski

63 Krotka historia Polski
Za datę utworzenia państwa polskiego najczęściej przyjmowany jest rok 966, kiedy władca Mieszko I przyjął chrzest. W roku 1025 władca Polski uzyskał tytuł królewski. Od końca XIII wieku na tron polski często wybierano władców krajów sąsiednich. W 1569 roku, po wygaśnięciu trwającej od 1386 unii dynastycznej z Litwą oba kraje zdecydowały się na unię realną. Nowe państwo nosiło nazwę Rzeczpospolita Obojga Narodów. W latach 1772–1795 ziemie Rzeczypospolitej zostały rozdzielone przez sprzymierzonych zaborców: Prusy, Rosję i Austrię. W 1918 roku Polska odzyskała niepodległość jako II Rzeczpospolita, we wrześniu 1939 roku została ponownie zaatakowana i podzielona przez III Rzeszę i ZSRR. Był to bezpośredni powód wybuchu II wojny światowej w Europie. W następstwie wojny życie utraciło ponad 6 milionów obywateli Polski, a państwo stało się republiką socjalistyczną uzależnioną od ZSRR. W efekcie Jesieni Ludów obalono władzę komunistyczną i niedługo potem Polska stała się państwem o ustroju demokratycznym. Mieszkańcy powszechnie nazywają ją III Rzeczpospolitą. Zreformowano gospodarkę i powrócono do modelu rynkowego. 12 marca 1999 roku Polska przystąpiła do Paktu Północnoatlantyckiego, zaś 1 maja 2004 roku stała się członkiem Unii Europejskiej.

64 Położenie Geograficzne

65 Geografia Polski Polska zajmuje 9. miejsce w Europie pod względem powierzchni oraz 8. pod względem liczby ludności. Długość granic Polski wynosi 3511 km, w tym 440 km przypada na granicę morską (linia wybrzeża Morza Bałtyckiego, która nie jest linią granicy państwa, wynosi 770 km). Graniczy z następującymi państwami od zachodu z Niemcami (467 km), od południa z Czechami (796 km) i Słowacją (541 km), od wschodu z Ukrainą (535 km) i Białorusią (418 km), od północy z Litwą (104 km) i Rosją (obwód kaliningradzki, 210 km).

66 Podział administracyjny
Od 1 stycznia 1999 obowiązuje trzystopniowy podział administracyjny kraju na: 16 województw składających się w sumie z 65 miast na prawach powiatu i 314 powiatów które składają się w sumie z 2479 gmin w tym 306 gmin miejskich 602 gmin miejsko-wiejskich 1571 gmin wiejskich

67 Święta Narodowe i religijne
- 11 listopada (Dzień Niepodległości) - 3 maja (Uchwalenie Konstytucji Trzeciego Maja) - 24 grudnia ( Wigilia, Bożego Narodzenia) - 1 listopada (Dzień wszystkich świętych)

68 Religia KATOLICYZM W Polsce „religia” odnosi się najczęściej do katolicyzmu, jako że zdecydowana większość obywateli Polski to rzymscy katolicy. Odsetek katolików szacuje się na 90%, chociaż może to być liczba zawyżona, ponieważ jako katolicy klasyfikowani są wszyscy ochrzczeni, także ci, którzy porzucili Kościół. Tym niemniej, katolicy są w Polsce największą wspólnotą religijną, a religia katolicka jest nawet przedmiotem wykładanym w szkole (chociaż nieobowiązkowym). Do najbardziej religijnych grup ludności w Polsce należą górale podhalańscy i mieszkańcy Śląska.

69 Stroje ludowe Strój Mazurski Strój Krakowski

70 Kuchnia Tradycyjne dania kuchni polskiej Pierogi
Kotlet schabowy i ziemiaki

71 Zabytki Syrenka Warszawska Kolumna Zygmunta

72 Sławni Ludzie Literatura : Teatr i film : Muzyka :
- Wisława Szymborska - Czesław Miłosz Teatr i film : - Krystyna Janda - Beata Tyszkiewicz Muzyka : - Maryla Rodowicz - Wioletta Villas

73 NIEMCY 3 GERMANY

74 Władze Niemiec Władza wykonawcza : -prezydent federalny
Christian Wulff -kanclerz federalny Angela Merkel Władza ustawodawcza: Bundestag Przewodniczący Norbert Lammert -Bundesrat Przewodniczący Jens Bohrsen

75 Hymn Niemiec Das Lied der Deutschen Einigkeit und Recht und Freiheit Für das deutsche Vaterland! Danach lasst uns alle streben, Brüderlich mit Herz und Hand! Einigkeit und Recht und Freiheit Sind des Glückes Unterpfand: Blüh im Glanze dieses Glückes, Blühe, deutsches Vaterland! Pieśń Niemców Jedność i prawo i wolność Dla niemieckiej ojczyzny, Do tego wszyscy dążmy Po bratersku, sercem i czynem. Jedność i prawo i wolność Są gwarancją szczęścia. Kwitnij w blasku tego szczęścia Kwitnij, niemiecka ojczyzno!

76 Położenie geograficzne
Niemcy - położenie geograficzne Położenie: Europa Środkowa, na wybrzeżu Morza Bałtyckiego i Morza Północnego Współrzędne geograficzne: N, 9 00 E Rozpiętość geograficzna: północ-południe 880 km zachód-wschód 750 km Obszar całkowity: km2   w tym: powierzchnia lądu km2               powierzchnia wód km2

77 Położenie geograficzne
Niemcy - położenie geograficzne Położenie: Europa Środkowa, na wybrzeżu Morza Bałtyckiego i Morza Północnego Współrzędne geograficzne: N, 9 00 E Rozpiętość geograficzna: północ-południe 880 km zachód-wschód 750 km Obszar całkowity: km2   w tym: powierzchnia lądu km2               powierzchnia wód km2

78 Duże miasta Hamburg Berlin - stolica

79 Roślinność Na nizinie Niemieckiej występują głównie lasy iglaste, a w jej zachodniej części- bukowe i dębowe. Na mniej żyznych glebach w tym rejonie rozprzestrzeniły się wrzosowiska. W dolinach rzecznych przeważają łąki łęgowe a w obniżeniach podtapianych przez wody gruntowe- łąki bagienne. W szacie roślinnej Średniogórza Niemieckiego dominują lasy typu środkowoeuropejskiego z udziałem buka, dębu szypułkowego i grabu, a w wyższych partiach gór przeważają jodła i świerk.

80 Północna i środkowa część terytorium Niemiec należy do zlewiska Morza Północnego i Morza Bałtyckiego, południowa — do zlewiska Morza Czarnego; do Morza Północnego uchodzą 2 najdłuższe rzeki Niemiec — Ren z Menem (długość Renu w granicach Niemiec 867 km) i Łaba (długość w granicach Niemiec 752 km), ponadto Wezera i Ems; do Morza Bałtyckiego spływają krótkie rzeki i graniczna Odra (wyznacza granicę z Polską na długości 162 km); południową część kraju odwadnia Dunaj z dopływami Inn, Izara (długość Dunaju w granicach Niemiec 647 km), uchodzący do Morza Czarnego; dorzecza głównych rzek są połączone kanałami (łączna długość 2029 km); system kanałów na Nizinie Niemieckiej (Dortmund–Ems, Śródlądowy, Odra–Hawela, Odra–Sprewa) połączył dorzecza Renu, Wezery, Łaby i Odry; otwarty 1992 Kanał Ren–Men–Dunaj łączy zlewiska Morza Północnego i Morza Czarnego. Jeziora występują najliczniej na pojezierzach wzdłuż wybrzeża Morza Bałtyckiego (największe: Müritz, Schwerin) oraz na przedgórzu alpejskim i w Alpach (największe: Jezioro Bodeńskie, Chiem). Wody

81 Gleby W północnej części kraju przeważają mało żyzne gleby bielicowe i płowe (wytworzone na osadach polodowcowych) oraz bagienne; na wybrzeżu Morza Północnego — marsze. Na pozostałym obszarze występują głównie gleby brunatne, najżyźniejsze w południowej części Nizinie Niemieckiej (wytworzone na lessach) i Średniogórzu Niemieckim, gdzie oprócz gleb brunatnych są duże kompleksy rędzin węglanowych; w górach słabo wykształcone gleby inicjalne.

82 Gospodarka Niemiec rozwinięta społeczne gospodarka rynkowa, największa w Europie i czwarta na świecie (po USA, Chinach, Japonii). Jest największym rynkiem w Unii Europejskiej . Od czasów industrializacji Niemcy odgrywają ważną rolę w światowej ekonomii, jako innowator i beneficjent. Niemcy są drugim największym światowym eksporterem z 1,498 bln dolarów w 2008 roku i mają nadwyżkę handlową € 165 mld. Eksport stanowi ponad jedną trzecią produkcji krajowej.

83 Przemysł Niemiecki przemysł sięga swoimi XIX wieku, gdy to powstały pierwsze duże niemieckie przedsiębiorstwa. Przed pierwszą wojną światową stawiano przede wszystkim na przemysł ciężki i zbrojeniowy - szczególnie pod kątem militaryzacji gospodarki. Po 1945 roku przemysł w Niemczech odbudowane nie tylko dzięki tradycjom, ale i poprzez inwestycje zagraniczne. Obecnie do najważniejszych gałęzi przemysłu należy zaliczyć wydobywczy, hutniczy, chemiczny, motoryzacyjny, farmaceutyczny oraz elektroniczny. Tradycyjnymi regionami koncentracji przemysłu w Niemczech są: Zagłębie Ruhry, aglomeracja reńsko-meńskia oraz berlińska, a także południe Niemiec (np. Stuttgart oraz Monachium). Produkty przemysłowe stanowią blisko 80% niemieckiego eksportu, a sam przemysł daje zatrudnienie ponad 5 milionom osób (2008).

84 Mapa

85 Położenie w Europie

86 W X w. p.n.e. plemiona germańskie przybyły na tereny dorzecza Łaby i Renu. W VIi VII w.zachodnia część Germanii została podbita i włączona do państwa Franków. Za panowania syna Karola Ludwika Pobożnego powstawały ośrodki separatystyczne w Germanii. W wyniku wojny imperium zostało podzielone na 3 części (traktat w Verdun 843), wschodnia to późniejsze Niemcy. Pierwszym królem wschodniofrankońskim został Ludwik. Po jego śmierci (876) państwo rozpadło się na kilka luźno związanych ze sobą księstw. W 962 Otton I zmienił nazwę państwa na Królestwo Niemieckie. W XIV w zmienił się ustrój Niemiec. Cesarz Karol IV wydał Złotą Bullę (1356). Bulla zagwarantowała jedność i niepodzielność obszarów, którymi władali elektorzy, nadawała im suwerenność w ramach cesarstwa i autonomię sądowniczą, elektorzy otrzymali wówczas prawo majestatu – traktowano ich jak królów. Elektorzy nie mogli wybierać nowego króla przed śmiercią starego. W XV wieku Habsburgowie opanowywali nowe ziemie metodą mariaży i układów. Cesarz Karol V ( ) panował nad największym imperium ówczesnego świata. W 1526 po śmierci króla Węgier w Bitwie pod Mohaczem, brat Karola Ferdynand uzyskał korony Czech i Węgier na mocy układu o przeżycie z Jagiellonami zawartego w Wiedniu (1515). W 1517 niemiecki zakonnik Marcin Luter ogłosił w Wittenberdze 95 tez. W 1521 papież Leon X wyklął zakonnika, zaś sejm w Wormacji skazał Lutra na banicję. W 1555 podpisano pokój w Augsburgu. Warunki pokoju były następujące: król uznał podział religijny Niemiec na zasadzie Czyj kraj, tego religia. Ogromne zasługi dla przyszłego rozwoju Niemiec położył oświeceniowy król-mason Fryderyk II Wielki, który jako jeden z pierwszych władców w Europie wprowadził powszechne nauczanie elementarne. W latach udział Prus w trzech rozbiorach Polski. W okresie napoleońskim większość ziem niemieckich włączono w Związek Reński oprócz Prus i Austrii. Po klęsce Napoleona utworzono Związek Niemiecki. W 1834 powstał Niemiecki Związek Celny. Po wojnie austriacko-pruskiej 1866 najsilniejszą pozycję w Niemczech uzyskały Prusy, po wojnie francusko-pruskiej w latach proklamowano Cesarstwo Niemieckie z Wilhelmem I jako dziedzicznym cesarzem. W latach Niemcy uzyskały też kolonie w Afryce. 9 listopada 1918 proklamowano republikę, cesarz abdykował. Niemcy podpisały kapitulację 11 listopada 1918 roku kończącą I wojnę światową. Do 1933 istniała Republika Weimarska. W wolnych i demokratycznych wyborach w 1933 zwyciężyła NSDAP. W następstwie tego władzę objął Adolf Hitler i NSDAP, rozpoczęły się rządy terroru. 1 września 1939 Niemcy zaatakowały Polskę. Rozpoczęła się II wojny światowa, zakończona 8 maja 1945 aktem bezwarunkowej kapitulacji (powielonym na żądanie ZSRR 9 maja). Niemcy podzielono na strefy okupacji kontrolowane przez mocarstwa: Wielką Brytanię, Francję, ZSRR, USA. Powstała Międzysojusznicza Rada Kontroli, która koordynowała administrację okupowanych terytoriów. W strefie radzieckiej powstało NRD, a w trzech pozostałych RFN. Niemcy zjednoczyły się w 1990. Historia

87 Religie w Niemczech Chrześcijanie 54,9 mln. 67 %, z czego Katolicy
31,5 %  Ewangelicy 25,4 mln. 30,9 %  Prawosławni 1,4 mln. 1,7 %  inne wyznania chrześcijańskie 2,2 mln. 2,7 % Muzułmanie 3,3 mln. 4,0 % z czego  Sunnici 2,5 mln. 3,04%  Alewici 0,41 mln. 0,5 %  Szyici 0,23 mln. 0,28%  Ahmadiyci 0,05 mln. 0,06 %  Sufici 0,01 mln. 0,01 %  Ismailici 0,002 mln. 0,002 % Żydzi 0,2 mln. 0,24 % inne wyznania <1 % bez wyznania 23,9 mln. 29,0 %

88 Strój ludowy

89 Święta religijne Niemiec
Święta ruchome / Bewegliche Feiertage: Rosenmontag - ostatni poniedziałek karnawału Faschingsdienstag - ostatni wtorek karnawału Aschermittwoch - środa popielcowa] Palmsonntag - Niedziela Palmowa Gründonnerstag - Wielki Czwartek Karfreitag - Wielki Piątek Ostersonntag - Niedziela Wielkanoscna Ostermontag - Poniedziałek Wielkanocny Christi Himmelfahrt - Wniebowstąpienie Jezusa Chrystysa Pfingstsonntag - sobota przed Zielonymi Świątkami Pfingstmontag - Poniedziałek po Zielonych Swiątkach Fronleichnam - Boże Ciało

90 Święta religijne Niemiec
Stałe święta / Feste Feiertage: Neujahr - Nowy Rok: 01. Januar Heilige Drei Könige - Trzech Króli: 06. Januar Maifeiertag, Tag der Arbeit - Święto Pracy: 01. Mai Maria Himmelfahrt - Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny: 15. August Tag der Deutschen Einheit - Święto Jedności Niemiec: 3. Oktober Reformationstag - Dzień Reformacji: 31. Oktober Allerheiligen - Wszystkich Świętych: 01. November Allerseelen - Dzień Zaduszny: 02. November Heiligabend - Wigilia: 24. Dezember 1. Weihnachtsfeiertag - 1. dzień Świąt Bożego Narodzenia: 25. Dezember 2. Weihnachtsfeiertag - 2. dzień Świąt Bożego Narodzenia: 26. Dezember Silvester - Sylwester: 31. Dezember

91 Święta religijne Niemiec
Szczególne dni / Besondere Tage: Valentinstag - Walentynki:14. Februar Frauentag - Dzień Kobiet: 08. März Muttertag - Dzień Matki: 11. Mai Vatertag - Dzień Ojca: 23. Juni Halloween: 31. Oktober Martinstag - Dzień Św. Marcina: 11. November Nikolaustag - Mikołaj: 06. Dezember Totensonntag - święto zmarłych (w kościele ewangelickim: ostatnia niedziela przed adwentem): 23. November Kindertag - Dzień Dziecka

92 Zabytki Niemiec Brama Brandenburska

93 Zabytki Niemiec Norymberga

94 Potrawy Niemieckie Biała kiełbasa Golonka Niemiecka smażona gęś

95 Sławni ludzie filozofowie: Karol Marks, Friedrich Engels, Erich Fromm, Friedrich Nietzsche, Artur Schopenhauer, Immanuel Kant, Gottfried Leibnitz, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, kompozytorzy: Jan Sebastian Bach, Ludwig van Beethoven, Johannes Brahms, Wolfgang Amadeusz Mozart, Johann Pachebel, Robert Schumann, Strauss, Wagner, Hans Zimmer (ten od ścieżki dźwiękowej "Gladiatora" np.) wynalazcy, naukowcy itp.: Karl Benz, Robert Bosch, Gottlieb Daimler, Albert Einstein, Rudolf Diesel, Heweliusz, Heinrich Rudolf Hertz, Johannes Kepler, Georg Ohm, Max Planck, Wilhelm Roentgen, Levi Strauss, Ferdynand von Zeppelin, Ferdynand Porsche, Max Weber, Johann Gutenberg pisarze i inni: bracia Grimm, Otto von Bismarck, Goethe, Friedrich Schiller, Tomasz Mann, Bertrolt Brecht, Gunter Grass, Heinrich Heine, Hermann Hesse, Karl May, Hugo Boss, Konrad Adenauer

96 Ciekawostki - W Niemczech jest ponad 300 gatunków chleba i ponad 6 tysięcy gatunków piwa. Niemcy to piwosze. Rekordy piwne padają na Oktoberfest, jedynie Czesi piją więcej piwa w przeliczeniu na głowę mieszkańca. - Kawa cieszy się znacznie większym uznaniem niż herbata. - Niemcy są krajem mającym największe zagęszczenie teatrów operowych. - Z Niemiec właśnie wywodzi się zwyczaj strojenia choinki. - Niemcy bardzo intensywnie świętują karnawał. - Ponad 20 mln mieszkańców Niemiec (ok. 25%) to emeryci i renciści. - Słowo "Niemcy" pochodzi ze słowiańskiego określenia "niemi", gdyż z przyczyn oczywistych Słowianie nie rozumieli co mówią do nich ludy germańskie.

97 Belgia

98 Belgia Stolica: Bruksela Powierzchnia:  km2 Ustrój: monarchia konstytucyjna Najwyższe wzniesienie: Botrange 694 m n.p.m. Podział administracyjny: 10 prowincji i region stołeczny Brukseli Język urzędowy: flamandzki, francuski (kraj jest podzielony na trzy strefy językowe: flamandzką, walońską oraz dwujęzyczną w Brukseli) Waluta: euro

99 Rzeki Belgii Belgia położona jest nad Morzem Północnym. Do zlewiska tego morza należą także belgijskie rzeki. Największe z nich to: Skalda (dł. w granicach Belgii 200 km.) W kraju tym można wyróżnić 3 regiony geograficzne: Belgię Niską – położona nad Morzem Północnym Belgię Środkową (Średnią) – poprzecinaną licznymi dolinami rzecznymi m.in. Lys, Dender, Senne oraz Dijle (rzeki te są dopływami Skaldy) oraz Belgię Wysoką – z rzeką Mozą

100 Belgia – turystyka Belgię rocznie odwiedza ok. 5 mln turystów, oprócz tego kilkakrotnie więcej osób przejeżdża przez ten kraj tranzytem (np. udających się promem do Anglii). Najwięcej turystów przyjeżdża z Holandii, Niemiec, Wielkiej Brytanii oraz Francji. Turyści odwiedzają głównie: Brukselę, Antwerpię, Bruggię, Liege, Leuven, Tournai oraz Tongeren oraz znane uzdrowiska np. Spa Ostenda oraz miejsca kultu religijnego (Benneux, Saint-Hubert i Beauraing).                                           

101 Belgia „od kuchni” Międzynarodową sławę zdobył belgijski gofr (gauffre) oraz frytki ziemniaczane. W Belgii wyhodowano także cykorię, która miała być europejską namiastką kawy. W Belgii zjada się i wypija duże ilości czekolady, szczególną popularnością cieszą się praliny. Na deser spożywa się także słodkie couques, pierniki speculoos i marcepanowe pain d'amandes.

102 Stolica Belgii - Bruksela
Bruksela - stolica Belgii od 1830 r. - położona nad rzeką Senne, ośrodek gospodarczy, kulturalny i naukowy, miasto oficjalnie dwujęzyczne (język francuski i niderlandzki), siedziba instytucji UE i Sekretariatu NATO. Główne zabytki: Grand Place z górującym nad nimi gotyckim Ratuszem (Hôtel de Ville) z XV w. i Domem Króla (Maison du Roi), Nieopodal Placu znajduje się XIX-wieczna handlowa Galeria św. Huberta, Pałac Królewski i Pałac Narodów (siedziba parlamentu Belgii)

103 Bruksela - zdjęcia Opis: Bruksela, Atomium. Autor: Corel Źródło: Atomium to pozostałość po Wystawie Światowej z 1958 r. Projekt budowli, autorstwa inżyniera Andre Waterkeyna, odwzorowuje cząsteczkę żelaza, powiększoną 165 bilionów razy. Po wjechaniu na szczyt wieży windą, znajdujemy się w skansenie mody, mebli i stylu życia z lat 50. Z okien budowli rozciąga się widok na „cały” kontynent, ponieważ w pobliżu Atomium, w tzw. Bruparc, powstała Mini Europa - kompozycja miniaturowych obiektów z najpiękniejszych miast w Europie.

104 Bruksela - zdjęcia Opis: Bruksela, oranżerie królewskie.
Autor: Lankosz-Mróz Maria Źródło: Opis: Bruksela, Grand Place Źródło:

105 Belgia w UE Belgia należy do członków-założycieli EWWIS, EWG oraz EURATOM-u W Brukseli odbywają się posiedzenia Rady Unii Europejskiej oraz sesje nadzwyczajne i obrady komisji Parlamentu Europejskiego, swoją siedzibę ma tu też Komisja Europejska. Traktat Akcesyjny podpisany 16 kwietnia 2003 r. w Atenach przewiduje dla tego kraju 24 deputowanych w Parlamencie Europejskim, w Radzie UE 12 głosów, oraz po 12 przedstawicieli w Komitecie Ekonomiczno – Społecznym i Komitecie Regionów.

106 DNI WOLNE OD PRACY W BELGII 01. 01. 2009 Nowy Rok 13. 04
DNI WOLNE OD PRACY W BELGII   Nowy Rok   Poniedziałek Wielkanocny   Swięto Pracy   Wniebowstąpienie Pańskie   Zielone Swiątki   Swięto Narodowe   Wniebowzięcie NMP  (firma ustala kiedy jest dzień wolny za to święto)   Wszystkich Swiętych (niedziela - firma ustala kiedy jest dzień wolny za to święto) – sektor budowlany ma wolny dzień   Zawieszenie Broni   Boże Narodzenie By Yakuza

107

108 Anglia

109 Położenie Anglia obejmuje południowo-wschodnią część wyspy Wielkiej Brytanii. Od północy graniczy ze Szkocją, a od zachodu z Walią. Od kontynentalnej części Europy oddzielona jest Kanałem La Manche (English Channel) i Morzem Północnym.

110 Środowisko Naturalne Pomimo stosunkowo dużej gęstości zaludnienia i wysokiego stopnia urbanizacji na terenie Wielkiej Brytanii wciąż znaleźć można zachowane w naturalnym stanie wiejskie i nadmorskie tereny. Jest tu dziesięć parków narodowych, sześć parków leśnych, 36 parków krajobrazowych (tzw. areas of outstanding natural beauty), 22 obszary wrażliwe środowiskowo, prawie 200 parków wiejskich posiadających aprobatę Komisji ds. Ochrony Terenów Naturalnych (Countryside Commission.

111 Gospodarka Wielka Brytania jest krajem wysoko rozwiniętym, jedną z potęg gosp. świata; pod względem wartości produktu krajowego brutto (941 mld dol. USA , 4% produktu świat.) zajmuje 6 miejsce w świecie i 4 w Europie, po Niemczech, Francji i Włoszech. Brytania była największą potęgą przem. (przemysł bryt. wytwarzał ok. 40% produkcji świat.), handlii na świecie.

112 STRÓJ LUDOWY ANGLII

113 STRÓJ LUDOWY ANGLII Strój ludowy - ubiór wyrażający tożsamość, co zazwyczaj odnosi się do regionu geograficznego lub okresu w historii, ale może także dotyczyć statusu socjalnego, małżeńskiego i/lub religijnego. Strój ten najczęściej pojawia się w dwóch formach: codziennej i odświętnej.

114 Podział Administracyjny
Składa się z 4 części: Anglii (46 hrabstw, w tym 7 metropolitalnych, obejmujących duże aglomeracje miejskie), Szkocji (12 regionów, z tego 3 wyspiarskie), Walii (8 hrabstw) i Irlandii Pn. (26 dystryktów, dawniej 6 hrabstw). Odrębny status mają W. Normandzkie i wyspa Man będące dependencjami (terytoriami zależnymi) Korony bryt. Powierzchnia: 244,1 tys. km2 Ludność: 58,8 mln mieszk. (2000) Język urzędowy: angielski Jednostka monetarna: funt szterling Święto narodowe: 8 czerwca (oficjalne obchody urodzin królowej) PKB na osobę: euro

115 RELIGIA chrześcijaństwo – 34 998 841 ateizm – 6 755 298
islam – hinduizm – Jedi – sikhizm – judaizm – buddyzm – pozostałe – brak odpowiedzi – łącznie –

116 HISTORIA Historia Królestwa Anglii obejmuje okres od inwazji Normanów w roku 1066 i podboju południowo-wschodniej części wyspy Wielka Brytania, aż do utworzenia, na podstawie Aktu Unii z roku 1707, Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii. W tym okresie władza w królestwie wielokrotnie przechodziła z rąk do rąk, ale głównymi dynastiami rządzącymi były dynastie Plantagenetów, Tudorów i Stuartów.

117 POŁOŻENIE ANGLII NA MAPIE EUROPY

118 ZABYTKI (1) Pałac Buckingham (ang. Buckingham Palace) jest oficjalną rezydencją brytyjskich monarchów i jednocześnie największym na świecie pałacem królewskim.

119 ZABYTKI(2) English Heritage (pełna nazwa: Historic Building and Monuments Commission for England) – agenda rządu brytyjskiego opiekująca się zabytkami budownictwa w Anglii. Powołana na mocy ustawy z r. 1983

120 ZABYTKI(3) Zamek w Warwick (ang. Warwick Castle) jest to średniowieczny zamek położony w Warwick, w hrabstwie Warwick, w środkowej Anglii

121 BAŚNIE I LEGENDY Baśnie i legendy szkockie powstały z połączenia legend irlandzkich z motywami przekazywanymi przez ludy szkockie. I w tych legendach najłatwiej daje się odróżnić motywy celtyckie od znacznie późniejszych – szkockich. Najmniej śladów cywilizacji celtyckiej pozostało w Anglii. Literatura tworzona była głównie już przez społeczeństwo angielskie. Do najbardziej znanych legend angielskich o rodowodzie celtyckim należą legendy arturiańskie i „Pieśni Osjana”. W mitach i baśniach celtyckich rzeczywistość w szczególny sposób łączy się z siłami nadprzyrodzonymi, z krainą bogów, demonów i zmarłych. Bohater celtycki walczy nie tylko ze swymi wrogami, ale także z przeciwieństwami dzikiej, północnej przyrody. Głównymi wartościami są miłość, lojalność czy poszanowanie tradycji. I często wydarzenia historyczne przeplatają się z opowieściami mitycznymi.

122 NOBLIŚCI ANGLii W DZIEDZINIE LITERATURY

123 Joseph Rudyard Kipling (ur. 30 grudnia 1865 w Bombaju, zm
Joseph Rudyard Kipling (ur. 30 grudnia 1865 w Bombaju, zm. 18 stycznia 1936 w Londynie) – angielski pisarz i poeta. John Galsworthy (ur. 14 sierpnia 1867 w Kingston upon Thames, zm. 31 stycznia 1933 w Londynie) powieściopisarz i dramaturg angielski. Thomas Stearns Eliot (ur. 26 września 1888 w Saint Louis w USA, zm. 4 stycznia 1965 w Londynie) – poeta, dramaturg i eseista.

124 Kuchnia Anglii Wielka Brytania wniosła do kuchni światowej przede wszystkim śniadania na gorąco, popołudniowe herbaty i tradycyjne puddingi. Jako pierwsza wprowadziła „fast food” i dania na wynos w postaci słynnej ryby z frytkami, kanapek oraz Cornish pasty (mięso i warzywa w cieście). Współczesna kuchnia brytyjska jest różnorodna i nowatorska, niemniej warto również spróbować tradycyjnych dań, które przyrządzane są z pierwszorzędnych składników, takich jak wołowina, mięso jagnięce i dziczyzna. W Wielkiej Brytanii, kraju wyspiarskim, tradycyjnie spożywa się wiele dań rybnych, chociaż owoce morza, niegdyś tanie, ostatnio znacznie podrożały.

125 Litwa

126 Flaga i herb Litwy Flaga herb

127 LITWA Litwa nie znalazła się w tzw. grupie luksemburskiej, czyli w grupie państw, które jako pierwsze rozpoczęły negocjacje z Unią Europejską. Negocjacje akcesyjne rozpoczęła więc później w ramach tzw. grupy helsińskiej. Ostatecznie Litwa zakończyła negocjacje podczas szczytu w Kopenhadze – grudnia 2002 roku. Pozycja Litwy w instytucjach UE: Rada Unii Europejskiej – 7 głosów, Parlament Europejski – 13 deputowanych, Komisja Europejska – 1 komisarz, Komitet Ekonomiczno-Społeczny i Komitet Regionów – po 9 przedstawicieli

128 Położenie geograficzne Litwy
Powierzchnia:    km2 Liczba ludności:    Język urzędowy: litewski Stolica: Wilno Największe rzeki: Niemen Wilia Venta Szeszupa Mūša

129 LITWA gospodarka Do najważniejszych sektorów litewskiej gospodarki zalicza się rolnictwo, transport oraz turystykę. Ziemie uprawne zajmują 47% powierzchni kraju, łąki i pastwiska 7%, a lasy 31%. Uprawia się zboża i warzywa. Rozwija się przemysł drzewny i papierniczy. Rozwinięte jest również rybołówstwo.

130 Atrakcje na Litwie cz. 1 Żmudzki Park Narodowy – ciekawe okazy drzew, liczne głazy i pełne ryb jeziora, bardzo wiele rozmaitych gatunków ptaków; mieszkający tu Żmudzini zachowali dawne obyczaje, język, stroje i sposoby budowania chat; interesujące zabytki architektury, m.in.  słynna Kalwaria Żmudzka Druskienniki – najpopularniejsze litewskie uzdrowisko położone na wysokim brzegu Niemna.

131 LITWA Informacje podstawowe Stolica: Wilno
Najwyższe wzniesienie to Juoza Pyne – 293,6 m n.p.m. Terytorium Litwy charakteryzuje się niewielkim zróżnicowaniem środowiska przyrodniczego. Litwa jest krajem nizinnym o średniej wysokości 99 m n.p.m. Dominują tereny równinne – 55% oraz pagórkowate – 35%. Kraju jest zasobny w wody powierzchniowe. Waluta: lit = 100 centów Gęstość zaludnienia: 55 osób/km2 Języki urzędowe: litewski Główne miasta: Wilno, Kowno, Kłajpeda, Szawle, Poniewież

132 Atrakcje na Litwie cz. 2 Góra Trzykrzyska – jeden z symboli miasta, jej dzieje wiążą się z historią Wilna i całej Litwy Rumszyszki – słynne muzeum etnograficzne, należący do większych w Europie Wschodniej zbiór tradycyjnych budynków wiejskich

133 Atrakcje na Litwie cz. 3 Szawle – kościół św. Piotra i Pawła, jeden z najwspanialszych kościołów na Żmudzi, a 10 km za miastem słynna Góra Krzyży, które są tu stawiane od XIV w. (dziś jest ich około 60 tys.) Góra Krzyży, zwana także Świętą Górą, miejsce pielgrzy­mek i uroczystości religijnych oraz jedna z największych atrakcji turystycz­nych na Litwie

134 Atrakcje turystyczne Troki – oddalona o 28 km od Wilna miejscowość ze słynnym gotyckim zamkiem na wyspie wybudowanym przez księcia Witolda Baszta Giedymina – pozostałość zamku wzniesionego w XIV w. przez twórcę potęgi państwa litewskiego księcia Giedymina

135 GRECJA

136 POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE
Terytorium Grecji można podzielić na: Grecję kontynentalną (wraz z oddzielonym od niej Kanałem Korynckim półwyspem Peloponez), która wchodzi w skład Półwyspu Bałkańskiego oraz wyspy rozsiane na morzach Egejskim i Jońskim krajobrazy wyspy Zakintos

137 STOLICA GRECJA Dla większości odwiedzających decydującym momentem zwiedzania Grecji jest właśnie wizyta w Atenach w celu oszałamiającego doznania pozostałości po starożytności. Ateny uważane są za klasyczne greckie miasto ze swoim najsłynniejszym reprezentantem, Akropolem, i otoczeniem archeologicznym. Miasto to jest punktem obowiązkowym nawet w bardzo krótkich wizytach, chociaż tak naprawdę wielką szkodą jest zwiedzać je tylko w oparciu o najważniejsze starożytne miejsca i muzea.

138 Zabytki Do najważniejszych zabytków Aten należą:
Zespół architektoniczny Akropolu Propyleje Erechtejon Apteros – Świątynia Nike Partenon Muzeum Akropolu Odeon Herodosa Attyka Teatr Dionizosa w Atenach Zespół budynków publicznych starożytnej Agory Greckiej Zrekonstruowana stoa Attalosa, mieszcząca Muzeum Agory

139 Ustrój polityczny i premierzy od 1956 do teraz
Władzę wykonawczą sprawuje rząd oraz prezydent. Premier wyznaczany jest przez prezydenta państwa, który powołuje na to stanowisko przewodniczącego partii posiadającej w parlamencie absolutną większość lub większość względną. Rząd musi otrzymać w parlamencie wotum zaufania. Kostas Karamanlis 1956- 10 marca września 2007 19 września października 2009 Jeorios Andreas Papandreu 1952- 6 października listopada 2011 Lukas Papadimos 1947- 11 listopada 2011-nadal

140 Podział administracyjny Grecji
Podział administracyjny Aten Od strony administracyjnej Ateny właściwe podzielone są na siedem dzielnic, które nie posiadają nazw, a tylko numery. Każda z tych dzielnic utrzymuje samodzielnie infrastrukturę komunalną i zarządza swoim obszarem. Niemniej Ateny zachowały również powszechnie używany podział na dzielnice historyczne mające swoje własne nazwy. Tego podziału używa się w przybliżeniu również jako oddzielnych okręgów wyborczych.

141 Ludność Lp. Miasto Liczba Ludności, jeśli nie zaznaczono inaczej, dotyczy tylko centralnej gminy danego zespołu miejskiego. 1. Ateny (mieszkańcy aglomeracji 4,017 mln.)[17]). 2. Saloniki (mieszkańcy aglomeracji 1,084 mln.)[18]) 3. Pireus (miasto wpisuje się w jednolity zespół urbanistyczny Wielkich Aten) 4. Patras 5. Heraklion

142 Gospodarka W latach nastąpiły w Grecji znaczne przeobrażenia gospodarcze i rozpoczął się szybki rozwój ekonomiczny. W miejsce rolno-surowcowej uformowała się gospodarka o większym udziale usług (głównie transport, obsługa turystów, handel, finanse). Większą rolę odegrało tu członkostwo (od 1981) i pomoc Wspólnoty Europejskiej. W latach od 1985 do 1991 Grecja otrzymała 2,5 mld dolarów amerykańskich w ramach tzw. planu integracyjnego, średni roczny przyrost produktu krajowego brutto wynosił w latach ,6%, usługi wytwarzają 57% produktu krajowego brutto, przemysł – 18%, rolnictwo – 14% (1990). Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca w 2007 roku wyniósł $27 360, czyli ok. 93% średniej unijnej.

143 HISTORIA Silny wpływ na rozwój starożytnej cywilizacji greckiej wywarły warunki naturalne. Granice górskie podzieliły kraj na wiele niezależnych miast, o różnorodnych formach władzy państwowej. Sąsiedztwo morza sprawiło, że Hellenowie byli odkrywcami i kupcami, dzięki czemu wymieniali towary i idee z innymi ludami świata śródziemnomorskiego. Bliski Wschód i Egipt wywarły wpływ na powstanie mitów greckich, które znalazły wyraz w poezji epickiej, a później w dramacie i sztukach plastycznych. Ziemia obfitowała w marmur i glinę, co umożliwiło wznoszenie świątyń oraz tworzenie rzeźb i ceramiki, głównych źródeł wyobrażeń na temat antycznej kultury Grecji. Greckie wybrzeża Morza Egejskiego były pierwszym miejscem w Europie, w którym wykształciły się zaawansowane cywilizacje – kultura cykladzka, kultura minojska oraz kultura mykeńska. Następnie, na Peloponezie i w dzisiejszej Grecji Środkowej, a także na wyspach Morza Jońskiego i Egejskiego wyrosło wiele państw-miast (polis).

144 HISTORIA Położenie sprzyjało rozwojowi handlu i ekspansji kolonialnej na wybrzeża Azji Mniejszej, południowych Włoch i Morza Czarnego. Miasta sprzymierzały się z najsilniejszymi – Atenami i Spartą, aby powstrzymać ekspansję Persów. Gdy odepchnięto wroga, pojawiły się konflikty między polis, których kulminacją była wojna peloponeska. W ciągu stulecia niej, po okresie hegemonii Teb, Grecja została zjednoczona pod rządami macedońskimi przez Filipa II. Po śmierci Filipa z rąk zamachowca, władzę przejął jego syn Aleksander, który podbił imperium perskie, jednocząc Grecję z Bliskim Wschodem. Po jego nagłej śmierci hellenistyczne imperium stało się polem walk między jego generałami. W 146 r. p.n.e. Półwysep Bałkański i wyspy greckie zostały zajęte przez Rzymian. Grecja stała się prowincją rzymską, ale nie przerwało to rozwoju greckiej kultury. Nowi władcy przyjęli ją i rozprzestrzenili na terenie swojego imperium.

145 CIEKAWOSTKI: Mit o pochodzeniu nazwy miasta
Bogowie olimpijscy podzielić chcieli między siebie wszystkie miasta i regiony na ziemi, aby wyznaczyć okolice, w których mieliby doznawać szczególnego kultu. Bogini Atena i król mórz, Posejdon, pokłócili się o Ateny, gdyż było to wielkie, najważniejsze chyba miasto w całej Helladzie. Sami mieszkańcy miasta zbudowanego wokół skały Akropol zaproponowali „zawody”. Miasto zostanie nazwane imieniem tego boga, który podaruje im najbardziej przydatny prezent. Posejdon dotknął zbocza Akropolu i ze szczeliny trysnęło źródełko. Atena włócznią dotknęła wolnej przestrzeni tuż obok źródełka. W tym miejscu wyrosło pierwsze drzewko oliwne. Miasto to zostało nazwane od imienia Ateny.

146 O śpiącym królewiczu: greckie baśnie ludowe
BAŚNIE GRECKIE O śpiącym królewiczu: greckie baśnie ludowe Bitwa w Labiryncie.

147 Kuchnia grecka Fundamentem kuchni greckiej jest oliwa z oliwek. W starożytności stosowana była równie obficie w kosmetyce: nacierano nią ciało i włosy po kąpieli. Spożywano oliwę surową, tłoczoną na zimno w wielkich prasach, a także polewano nią opiekane na rożnie mięso. Pełne śniadanie nie jest w Grecji popularne, a lunch jada się późnym popołudniem. Grecy zwykli mawiać nawet: "Ja śniadań nie jadam..." - przed wyjściem do pracy wypijają jedynie filiżankę kawy, do której zjadają sucharki, biszkopty lub placki z dżemem. O godzinie jedenastej często raczą się ciastem o nazwie tyropitta, wypełnionym gorącym płynnym serem feta. Obiad spożywa się między a Głównym posiłkiem dnia jest kolacja, jedzona zazwyczaj w restauracjach lub tawernach około godziny lub nawet

148 POTRAWY-GRECKIE Krewetki z ryżem Saltsa ndomata Melomakarona
Makaron z mięsem Ryba po Grecku

149 Horatiki Tzatziki Dolmades Smażone kalmary
Kalafior stifado Horatiki Tzatziki Dolmades Smażone kalmary

150 Hiszpania

151 Hiszpania Położenie geograficzne
Królestwo Hiszpanii położone jest na południowym zachodzie kontynentu europejskiego i zajmując prawie 505 tys. km2 jest trzecim, pod względem wielkości terytorium, państwem w Europie. Powierzchnia kraju zajmuje blisko 80% Półwyspu Iberyjskiego, a otoczona jest od północy i zachodu wodami Oceanu Atlantyckiego, natomiast od wschodu i południa Morzem Śródziemnym.

152 Hiszpania Klimat Południowa Hiszpania charakteryzuje się klimatem śródziemnomorskim z gorącym, słonecznym latem i łagodną, wilgotną zimą. Hiszpania północno-zachodnia posiada klimat łagodny i wilgotny. Wewnątrz lądu klimat nabiera cech kontynentalnych z gorącym latem i zimna zimą.

153 Hiszpania Gleby Pokrywa glebowa Hiszpanii jest bardzo zróżnicowana. Północne obszary pokryte są glebami brunatnymi, a w Górach Kantabryjskich, występuje kompleks gleb bielicowych o niewykształconym profilu. W wielu miejscach Galicji (zwłaszcza w dorzeczu górnego Minho, o dużej wilgotności) rozpowszechnione są: gleby piaszczyste, szkieletowe i zabagnione a nawet torfowiska. Ogromne regiony pozostałej części Hiszpanii pokryte są glebami brązowymi (cynamonowymi) i brunatnymi śródziemnomorskimi. .

154 Hiszpania Flora Północną część kraju porastają lasy liściaste, zaś na południu dominują lasy iglaste. Na południu i w środkowej części kraju występuje roślinność śródziemnomorska z enklawami wiecznie zielonych lasów z dębem korkowym, oliwką i pinią. Na suchym obszarze południowo-wschodnim rośnie trawa stepowa, głównie ostnica mocna. W górach występują piętra roślinne. Na Wyspach Kanaryjskich roślinność jest uboga z endemiczną draceną smoczą, roślinami gruboszowatymi i wawrzynem kanaryjskim. Na Minorce występuje zimozielona formacja roślinna garig. Ponadto florę Hiszpanii uzupełniają takie rośliny jak: dąb skalny, palma karłowata, drzewo chleba świętojańskiego oraz, najbardziej pospolita z wszystkich wymienionych sosna alpejska, charakteryzująca się jasnozielonymi igłami, srebrzystymi gałęziami i rudobrązowymi szyszkami.

155 Hiszpania Fauna Podobnie jak w przypadku flory tak i w faunie znajdujemy tu przedstawicieli środkowoeuropejskiej i północno-afrykańskiej fauny. Na północy kraju przeważają gatunki środkowoeuropejskie. W Pirenejach można spotkać dzikie świnie, wilki, kozice czy rysie. Z ptaków drapieżnych spotkamy orły i sępy. W górach centralnej części Hiszpanii występują lisy, borsuki, krety i różnorodne gryzonie. W tym samym rejonie, na stepowych nizinach występują zające, króliki i populacja różnorodnych gryzoni. Na południu Hiszpanii występują reprezentanci północno-afrykańskiej fauny, zwierzęta takie jak jeżozwierz, przepiórka, łasica, szakal oraz wiele gatunków jaszczurek. Na Gibraltarze występuje jedyny gatunek małp europejskich – magota gibraltarska. Rzeki kraju obfitują w różnorodne gatunki ryb takie jak: pstrągi, łososie – w rzekach w regionie Kantabrii, płocie czy świnki. W przybrzeżnych rejonach mórz napotkać można tu dorsze, makrele i tuńczyki. Miejscowe zwierzęta, nie spotykane gdzie indziej w Europie, to m.in. żeneta i koziorożec pirenejski. Licznie występują tu ptaki.

156 Hiszpania Wody Hiszpania leży na obszarze dwóch zlewisk: Morza Śródziemnego obejmującego obszary wschodniej i południowej części kraju, oraz Oceanu Atlantyckiego, którego zlewisko jest największe, zajmujące dwie trzecie powierzchni kraju i obejmuje całą środkową, północną i zachodnią część kraju, oraz południowo-zachodnią część kraju. Część rzek hiszpańskich, płynąc do Oceanu Atlantyckiego przepływa przez terytorium Portugalii jak np. Tag. .

157 Hiszpania Rolnictwo W rolnictwie dominującą rolę odgrywa hodowla bydła, trzody i drobiu na rozległych pastwiskach (Kastylii, Asturii czy Estremadury), a także uprawa winorośli, zbóż, oliwek oraz owoców cytrusowych. Pod względem eksportu owoców cytrusowych kraj znajduje się w ścisłej światowej czołówce. Poza innymi owocami cytrusowymi tj. pomarańczami i mandarynkami prowadzi się uprawy kasztanów, migdałów, granatów i bananów, głównie na obszarach śródziemnomorskich. Lasy (głównie w regionach górskich) dostarczają drewna i owoców leśnych. Rolnictwo przynosi 8% dochodu narodowego brutto. Produkty pochodzenia rolniczego stanowią poważną pozycję eksportową Hiszpanii dostarczając niemalże 1/5 wpływów z eksportu. Na płaskowyżu Meseta uprawia się: pszenicę i jęczmień. Kukurydza rośnie dobrze na wilgotniejszych terenach północnego zachodu, a na terenach, na których możliwe jest nawadnianie, uprawia się ryż. Warzywa hodowane są w nawadnianych dolinach, wzdłuż nizinnego wschodniego wybrzeża. Gaje oliwne rosną na suchych obszarach na południu kraju. Hiszpania jest drugim na świecie producentem oliwy z oliwek. Winogrona uprawiane są w dolinie rzeki Ebro, na Mesecie, na nizinach śródziemnomorskich oraz wewnątrz kraju m.in. w Andaluzji. Hodowla jest stosunkowo mniej ważną gałęzią produkcji rolnej, chociaż ma i ona ma w kraju wielowiekowe tradycje. Największe pogłowie posiadają stada owiec, znacznie mniejsze zaś bydła i kóz.

158 Hiszpania Przemysł Najważniejszą gałęzią gospodarki jest wysoko rozwinięty przemysł, zgrupowany w kilku wielkich okręgach. Hiszpania jest ważnym producentem samochodów osobowych (m.in. SEAT) i ciężarowych (Barcelona i Lleida, Walencja, Madryt, Valladolid, La Coruña). Kilka wielkich koncernów ulokowało tutaj swoje zakłady (VW, grupa PSA, Ford). Produkcja samochodów osobowych wyniosła ponad 1,9 mln sztuk (2000). W Walencji, Bilbao, Barcelonie, Kadyksie oraz La Coruñi są duże stocznie a co za tym idzie jest tutaj wysoko rozwinięty przemysł stoczniowy (3 proc. produkcji światowej – 6. miejsce). Rozwinięty jest przemysł metalurgiczny (huty w Oviedo, Gijón, El Ferrol de Caudillo koło Bilbao i in.), w Asturii kopalnie węgla. Różnorodny przemysł elektrotechniczny (sprzęt gospodarstwa domowego, komputery, półprzewodniki) rozwinął się w większych miastach (np. Barcelona, Madryt, Sewilla, Malaga). Dzięki importowi paliw płynnych oraz znacznym zasobom energii wodnej Hiszpania produkuje ok. 185 TWh energii elektrycznej (4,612 kWh na mieszkańca). Wielkim atutem jest rozwinięty przemysł włókienniczy oraz rolno-spożywczy (produkcja cukiernicza; wina – ponad 34 mln hl, 4. miejsce w świecie; konserw rybnych itp.), rozrzucony po całym kraju.

159 Hiszpania Język W Hiszpanii status urzędowego ma język: kastylijski (potocznie zwany hiszpańskim), oraz regionalnie także: kataloński, baskijski i galisyjski. Zgodnie z zapisem w konstytucji Hiszpanii, każdy obywatel tego kraju ma obowiązek znać język kastylijski. Język kataloński jako urzędowy występuje w Katalonii i na Balearach. Poza tym używany jest w Pasie Zachodnim (Aragonia) i w comarce Carche na terenie Murcji. Na terenie wspólnoty autonomicznej Walencja, używany jest wariant języka katalońskiego – walencjański. Język galicyjski jako urzędowy występuje tylko w Galicji. Ponadto używany jest w prowincjach León i Zamora, jednak nie ma tam statusu urzędowego. Język baskijski jako urzędowy występuje w Kraju Basków i na północy Nawarry. W gminach doliny Arán w katalońskiej prowincji Lleida, obowiązuje język aranejski, wariant oksytańskiego.

160 J Hiszpania położona jest w zachodniej Europie.

161 Hiszpania Strój ludowy

162 Hiszpania Hymn ¡Viva España! Viva España, alzad los brazos, hijos del pueblo español, que vuelve a resurgir. Gloria a la Patria que supo seguir, sobre el azul del mar el caminar del sol. Gloria a la Patria que supo seguir, sobre el azul del mar el caminar del sol. ¡Triunfa España! Los yunques y las ruedas cantan al compás del himno de la fe. ¡Triunfa España! Los yunques y las ruedas cantan al compás del himno de la fe. Juntos con ellos cantemos de pie la vida nueva y fuerte del trabajo y paz. Juntos con ellos cantemos de pie la vida nueva y fuerte del trabajo y paz. Viva España, alzad los brazos, hijos del pueblo español, que vuelve a resurgir. Viva España, alzad los brazos, hijos del pueblo español, que vuelve a resurgir. Gloria a la Patria que supo seguir, sobre el azul del mar el caminar del sol. Gloria a la Patria que supo seguir, sobre el azul del mar el caminar del sol .

163 Hiszpania Zabytki Akwedukt w Segowii Alkazar w Sewilli Generalife
Katedra w Grenadzie Bazylika Nuestra Señora del Pilar Casa Milà Fabryka cygar w Sewilli Instytut Pere Mata Casa Vicens Dama z Elche Escorial Katedra w Maladze Katedry w Valladolid w Walencji św. Eulalii w Barcelonie w Murcji Mezquita Matka Boża z Guadalupe (Hiszpania) Most Biskajski Kasyno w Murcji

164 Hiszpania Tradycyjne Potrawy Paella Tortilla española

165 Hiszpania Tradycyjne Potrawy
Paella – potrawa hiszpańska pochodząca z Walencji i występująca w licznych odmianach. Oparta jest przede wszystkim na ryżu z dodatkiem szafranu, podsmażanym i gotowanym na metalowej patelni z dwoma uchwytami Składniki i przygotowanie Do przygotowania dania powinno się używać średnioziarnistego ryżu (długoziarnisty ryż nie wchłonie należycie soków i aromatów). Ryż nie powinien być zbyt mocno rozgotowany. Przyprawą zapewniającą potrawie charakterystyczną żółtą lub pomarańczową barwę jest szafran, jednak czasami z powodu jego wysokiej ceny zastępuje się go sztucznym żółtym barwnikiem lub papryką. Z warzyw przeważnie dodaje się pomidory, groszek, fasolę i paprykę, jednak pojawiają się również odmiany z innymi warzywami. Ponadto dodaje się oliwę i wodę; czasem jednak zamiast wody dodaje się bulion mięsny lub rybny. Również wino bywa używane do przyrządzenia potrawy. Danie przygotowuje się, dodając ryż do podsmażonych składników (czasem zaleca się, aby wcześniej trochę podsmażyć suche ziarenka ryżu) i gotując tak długo, aż wchłonie płyny. Ryżu po dodaniu nie powinno się mieszać. Nie należy zjadać potrawy od razu po zdjęciu jej z ognia – powinna ona stygnąć przez 5 do 10 minut – paella letnia jest smaczniejsza od gorącej, ponadto składniki lepiej przechodzą sobą nawzajem. W Walencji uznaje się, że prawdziwa paella powinna być przygotowywana na płonącym drewnie, a nie na kuchence gazowej – w ten sposób naczynie otoczone jest płomieniami, a potrawa wchłania aromat palącego się drewna. Łatwiej też wtedy uzyskać socarrada – chrupiącą skorupkę na wierzchu potrawy.

166 Hiszpania

167 Podział administracyjny
Hiszpania Podział administracyjny Hiszpania dzieli się na 17 wspólnot autonomicznych (Comunidades Autónomas), które cieszą się dużą autonomią (głównie w kwestiach szkolnictwa, podatków, itd.), oraz dwa miasta autonomiczne (Ciudad Autónoma). Oto one: Integralną część Hiszpanii stanowią tzw. hiszpańskie posiadłości w Afryce Północnej: Ceuta (Ceuta) Melilla (Melilla) Wspólnoty autonomiczne Hiszpanii dzielą się na 50 prowincji. Kastylia i León (Castilla y León)  Katalonia (Cataluña)  Kraj Basków (País Vasco) La Rioja (La Rioja) Madryt (Madrid) Murcja (Murcia) Nawarra (Navarra) Walencja (Valencia) Wyspy Kanaryjskie (Islas Canarias) Wspólnoty autonomiczne Hiszpanii dzielą się na 50 prowincji Andaluzja (Andalucía)  Aragonia (Aragón)  Asturia (Asturias) Baleary (Islas Baleares) Estremadura (Extremadura) Galicja (Galicia)  Kantabria (Cantabria) Kastylia-La Mancha (Castilla La Mancha)  Kastylia i León (Castilla y León)  Katalonia (Cataluña)  Kraj Basków (País Vasco) La Rioja (La Rioja) Madryt (Madrid) Murcja (Murcia) Nawarra (Navarra) Walencja (Valencia) Wyspy Kanaryjskie (Islas Canarias)

168 Hiszpania Święta Narodowe !

169 Święta

170

171

172 Fotografie

173

174