Podstawy przedsiębiorczości

Prezentacja na temat: "Podstawy przedsiębiorczości"— Zapis prezentacji:

1 Podstawy przedsiębiorczości
Wojciech J. Jabłoński Projekt „Mazowieckie partnerstwo na rzecz współpracy, adaptacyjności i innowacji” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2 Przedsiębiorczość „ pogoń za okazjami bez uwzględnienia ograniczeń stwarzanych przez zasoby obecnie kontrolowane” (Timmons 1999) „działanie obejmujące identyfikację, ocenę oraz eksploatacje szans na wprowadzenie nowych produktów i usług, sposobów organizowania, rynków, procesów oraz surowców poprzez organizację wysiłków w sposób, jaki dotychczas nie występował” (Shane i Venkataraman 2000)

3 Przedsiębiorczość cecha charakteru lub zespół cech w grupie i zachowań właściwych przede wszystkim dla przedsiębiorców. to: „zdolność do tego by być przedsiębiorczym: posiadanie ducha inicjatywy, obrotność, rzutkość, zaradność” W teorii ekonomii przedsiębiorczość definiowana jest jako swoista forma pracy lub jako czwarty (obok pracy, ziemi i kapitału) czynnik produkcji.

4 Przedsiębiorczość Cechy charakterystyczne przedsiębiorczości to przede wszystkim: ekspansywność - chęć dorównania najlepszym i najsilniejszym, stawianie sobie ambitnych celów by osiągnąć większe korzyści; innowacyjność - wprowadzanie i ciągłe poszukiwanie twórczych ulepszeń.

5 Przedsiębiorczość Jeżeli przeciętnemu biznesmenowi zada się pytanie, co to jest biznes, odpowie prawdopodobnie – „to organizacja, która ma osiągnąć zyski”. Tej samej odpowiedzi udzieli najprawdopodobniej każdy ekonomista. Tymczasem odpowiedź ta jest nie tylko fałszywa; jest także dla tematu nieistotna [...] nie oznacza to, że zysk i rentowność są nieważne. Oznacza natomiast, że rentowność nie jest celem przedsiębiorstwa ani działalności w biznesie, lecz ich czynnikiem ograniczającym. Zysk nie stanowi wyjaśnienia, przyczyny czy racji bytu działań i decyzji biznesu, lecz sprawdzian jego wartości... Problemem bowiem każdego biznesu nie jest maksymalizacja zysku, lecz osiągnięcie dostatecznego zysku, który pokrywałby ryzyko działalności ekonomicznej, w ten sposób pozwalając uniknąć strat. Autor: Peter Drucker Źródło: Praktyka zarządzania

6 Założenia przedsiębiorczość
Przedsiębiorczość wymaga istnienia szans rynkowych Przedsiębiorczość zakłada występowanie różnic pomiędzy osobami, które powodują odmienne możliwości dostrzegania przez osoby szans rynkowych Ponoszenie ryzyka jest nieodłączną częścią procesu przedsiębiorczego, co wiąże się z tym, ze szanse rynkowe z natury są niepewne

7 Założenia przedsiębiorczość
Proces przedsiębiorczy wymaga organizowania rozumianego nie w sensie założenia nowego przedsięwzięcia biznesowego, lecz tworzenia nowych kombinacji zasobów Proces przedsiębiorczy wymaga wprowadzenia innowacji, przy czym nie muszą on mieć charakteru przełomowego

8 Przedsiębiorca Jednoosobowa działalność jest formą prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę. Przedsiębiorca jest właścicielem firmy i może ją swobodnie rozporządzać, czyli sprzedać, podarować zapisać w testamencie. Natomiast ponosi odpowiedzialność za zobowiązania firmy całym swoim majątkiem również osobistym..

9 Przedsiębiorca Jednoosobowy przedsiębiorca ma prawo zatrudniać pracowników, zleceniobiorców i wykonawców, a przy prowadzeniu działalności i gospodarczej mogą mu pomagać również osoby współpracujące należące do jego rodziny ( np. małżonek). Natomiast co najmniej dwóch jednoosobowych przedsiębiorców może zawrzeć umowę spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

10 Charakterystyka i cechy przedsiębiorcy (właściciela – menedżera)
Przedsiębiorca Charakterystyka i cechy przedsiębiorcy (właściciela – menedżera) L.p. Charakterystyka Cechy 1 Wiara we własne siły Wiara w siebie, optymizm i entuzjazm, indywidualizm 2 Orientacja na zadania, rezultaty Potrzeba osiągnięć, orientacja na zysk, wytrwałość, upór, determinacja, energia, konsekwencja, inicjatywa 3 Podejmowanie ryzyka Zdolność do podejmowania ryzyka, umiejętność i chęć podejmowania wyzwań. 4 Przywództwo Zachowanie przywódcze, dobra współpraca z ludźmi, odpowiadanie na sugestie i krytykę. 5 Oryginalność Innowacyjność, kreatywność, „otwarty umysł”, zaradność, wszechstronność, dążenie do „bycia dobrze poinformowanym” 6 Zorientowanie na przyszłość Umiejętność przewidywania, postrzegania G.G Meredith, R. E. Nelson, P.A. Neck, The practise of entrepreneurship, International Labour Office, Genewa 1982, s. 3

11 Przedsiębiorstwo - Przedsiębiorca
Podobieństwo znaczeniowe (a nawet występującą w szerokim zakresie równoznaczność) pojęć: „przedsiębiorstwo" i "przedsiębiorca". Ta sama spółka handlowa dla ekonomisty jest "przedsiębiorstwem", dla prawnika obrotu gospodarczego - "przedsiębiorcą".

12 Przedsiębiorstwo - Przedsiębiorca
W języku potocznym i publicystyce utrwaliło się nazewnictwo: "przedsiębiorca" w odniesieniu do osoby fizycznej (np. właściciela przedsiębiorstwa) "przedsiębiorstwo" w odniesieniu do podmiotu gospodarczego będącego jego własnością. Tymczasem z punktu widzenia prawa gospodarczego "przedsiębiorcą" jest właśnie podmiot gospodarczy, a nie jego właściciel (osoba fizyczna), zaś "przedsiębiorstwo" to termin prawa cywilnego oznaczający zespół składników przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

13 Przedsiębiorstwo - Przedsiębiorca
Oba znaczenia terminu "przedsiębiorca" zlewają się w jedno w wypadku najprostszej formy podmiotu gospodarczego, jaki stanowi działalność gospodarcza osoby fizycznej. Główne cechy przedsiębiorców to m.in. umiejętność dostrzegania potrzeb i doskonalenia pomysłów, zdolności do wykorzystywania nadarzających się okazji oraz gotowość do podejmowania ryzyka.

14 Fazy rozwoju w cyklu życia człowieka, rośliny i przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwo Fazy rozwoju w cyklu życia człowieka, rośliny i przedsiębiorstwa Człowiek Narodziny Dzieciństwo Młodość Dojrzałość Śmierć Roślina Zasiew Pielęgnacja Wzrost Dojrzewanie Zbiory Przedsiębiorstwo Powstanie Przetrwanie Sukces J. Targalski, Przedsiębiorczość i zarządzanie, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2003 s.17

15 Definicja MŚP Kategorię przedsiębiorstwa określa się na podstawie kryteriów: finansowych: wielkość rocznego obrotu lub całkowity bilans roczny, wielkości zatrudnienia, powiązania z innymi przedsiębiorstwami.

16 Mikro-przedsiębiorstwo Małe przedsiębiorstwo Średnie przedsiębiorstwo
Definicja MŚP Kryterium Mikro-przedsiębiorstwo Małe przedsiębiorstwo Średnie przedsiębiorstwo Poziom zatrudnienia, poniżej: 10 pracowników 50 pracowników 250 pracowników oraz Roczne obroty netto, nie więcej niż: 2 mln € 10 mln € 50 mln € lub Suma bilansowa aktywów, nie więcej niż: 43 mln €

17 Definicja MŚP Przedsiębiorstwa autonomiczne - nie uwzględnia się danych innego przedsiębiorstwa (IP) NP Przedsiębiorstwa partnerskie - dane IP uwzględnione proporcjonalnie NP + x% IP Przedsiębiorstwa związane - dane NP. i IP dodaje się NP + IP

18

19 Zanim się czemuś oddasz, zawsze jest wahanie, Szansa, by się wycofać, Zawsze nieudolność. Przy każdej inicjatywie i akcie tworzenia Jest jedna elementarna prawda, której nieświadomość zabija nieprzebrane idee I niezliczone plany: Że kiedy całkowicie się czemuś poświęcisz, Opatrzność też wykona swój ruch. Wszystko się wtedy zdarzy, aby ci pomóc, Co inaczej nigdy by się nie zdarzyło. Z decyzji wypływa cały strumień zdarzeń, Przynosząc z korzyścią dla ciebie najrozmaitsze Wypadki, spotkania i rzeczy, O których nikt by nie śnił, że mu się przydarzą. Cokolwiek robisz lub marzysz, że możesz to zrobić - Zacznij tylko. W zdecydowaniu drzemie geniusz, siła i magia. Zacznij teraz J.W.von Goethe

20 Przedsiębiorczość – Donald Trump
Poczuj inspirujący strach i napędzający stres Znajdź doskonały pomysł i wciel go w życie Opracuj strategię prowadzącą do zyskania przewagi konkurencyjnej Stwórz prosty i skuteczny plan biznesu Sprawnie negocjuj i pozyskaj kapitał Poznaj potrzeby Twoich klientów Uruchom działalność

21 Powody dla których zacząłem myśleć o założeniu własnej firmy
Przyczyny negatywne Jestem niezadowolony z obecnej pracy Od dłuższego czasu nie mogę znaleźć pracy Chcę pokazać sobie i innym na co mnie stać Chcę być swoim szefem, nie lubię podległości służbowej Mam dużo wolnego czasu Mam łatwość w przekonywaniu innych do swoich pomysłów Nieraz udało mi się coś korzystnie sprzedać lub pozytywnie załatwić – czuję, że mam żyłkę do interesów Mam pasję, którą chciałbym przekuć na biznes Mam ciekawy pomysł na firmę Jestem spełniony w swojej pracy, wiele w niej osiągnąłem, ale chciałbym się dalej rozwijać Przyczyny pozytywne

22 Dobry moment na założenie firmy
Twoja sytuacja finansowa jest stabilna (masz oszczędności lub regularny dochód i nie masz kredytów, których spłata mogłaby zostać zagrożona Twoja sytuacja osobista jest stabilna (przewlekłe choroby, śmierć bliskiej osoby, rozwód – to nie jest dobry czas na podejmowanie nowych, absorbujących inicjatyw) Wiesz co chcesz robić i wiesz, że jesteś w tym dobry (bo na przykład robiłeś to już w pracy lub wiąże się to z Twoją pasją)

23 Aby założyć firmę … Wiara we własne możliwości Pieniądze
Pomysł na biznes

24 Skąd wziąć pomysł na firmę
Codzienne obserwacje Szukaj inspiracji każdego dnia i w każdej sytuacji Gdy jesteś na spacerze rozglądaj się wokoło Gdy oglądasz telewizję, zauważ czym zajmują się bohaterowie filmów Gdy ktoś narzeka zastanów się czy jakieś działanie biznesowe mogłoby rozwiązać jego problem

25 Skąd wziąć pomysł na firmę
Działalność gospodarcza to takie rozwiązywanie problemów Twoich klientów, za które owi klienci gotowi są zapłacić cenę gwarantującą opłacalność Twojego biznesu

26 Skąd wziąć pomysł na firmę
Obserwacja lokalnego rynku Czego brakuje w Twojej dzielnicy, mieście? Na co narzekają rodzina, sąsiedzi, przyjaciele?

27 Skąd wziąć pomysł na firmę
Z obserwacji rynku ogólnopolskiego Czego jeszcze nie ma w Twoim mieście, ale świetnie działa gdzie indziej? Jakie tendencje, mody rozwijają się obecnie w Polsce?

28 Skąd wziąć pomysł na firmę
Z obserwacji rynków zagranicznych Czego jeszcze nie ma w Polsce, a co świetnie prosperuje poza jej granicami? Jakie tendencje, mody panują obecnie w innych państwach?

29 Skąd wziąć pomysł na firmę
Z własnych pasji i zainteresowań Czego brakuje ludziom, którzy mają hobby podobne do Twojego? W jaki sposób można zarabiać pieniądze na Twoim hobby?

30 Wskazówki Sprawdź czy przedstawiony pomysł na biznes pasuje do Ciebie tzn. czy posiadasz odpowiednie doświadczenie lub wiedzę z danej dziedziny, Poszukaj możliwości rozwoju w działalności, którą zamierzasz prowadzić np. kursy, szkolenia, studia podyplomowe, Upewnij się czy posiadasz odpowiednią ilość środków finansowych do otwarcia biznesu i prowadzenia go dopóki nie zacznie przynosić dochodów, Dowiedz się czy istnieje możliwość otworzenia własnego biznesu opartego na systemie franczyzy, Zrób krótką analizę konkurencji – spróbuj znaleźć firmy z okolicy, które już się tym zajmują.

31

32 Przedsiębiorczość a rozwój lokalny
Wojciech J. Jabłoński Projekt „Mazowieckie partnerstwo na rzecz współpracy, adaptacyjności i innowacji” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

33 „Małe i średnie przedsiębiorstwa odgrywają kluczową rolę w rozwoju regionów: 99% przedsiębiorstw w UE to MŚP. To one zapewniają około dwóch trzecich wszystkich miejsc pracy w sektorze prywatnym. Polityka spójności może przyczynić się do ich intensywniejszego wzrostu i większego dobrobytu, a rozwiązania, jakie oferuje, dostosowane są do lokalnych potrzeb. Zdolność regionów do innowacji i tworzenia miejsc pracy będzie bowiem zależała od kondycji i dynamizmu MŚP.” Danuta Hübner Przewodnicząca Komisji Rozwoju Regionalnego Parlamentu Europejskiego

34 Przedsiębiorczość Rodzaj działalności charakteryzującej się twórczym myśleniem oraz twórczym podejściem do zasobów ludzkich i rzeczowych, którymi rozporządza przedsiębiorstwo, w celu wykorzystania wszelkich szans, jakie przynosi rozwój nauki i technik J. Pec - Encyklopedia Zarządzania

35 Przedsiębiorczość Zdolność do kreowania i zaspakajania swoich i cudzych potrzeb J. Brdulak, Przedsiębiorczość stymulatorem rozwoju gospodarczego Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości nie oznacza zatem stwarzania preferencji dla określonej grupy, kosztem innych grup społecznych, ale stwarzanie warunków korzystnych dla jednej grupy w celu poprawy warunków życia pozostałych grup … Małgorzata A. Sar

36 Przedsiębiorczość Przedsiębiorczość nie jest domeną przedsiębiorstw prywatnych, ale również samorządów lokalnych Aby na lokalnym terytorium następował wzrost gospodarczy istotne jest żeby procesy decyzyjne następowały we współdziałaniu władz samorządowych i środowisk biznesowych

37 Przedsiębiorczość Przedsiębiorczość we współrządzeniu Takie współdziałanie pozwala na osiąganie przewagi konkurencyjnej gminy, miasta, wykorzystywanie unikalnych kombinacji czynników i działanie w warunkach zgody na ryzyko, efektywność a wreszcie poprawę dynamiki finansów lokalnych Kultura nowej samorządności opartej na procesie współrządzenia

38 Lokalny program rozwoju przedsiębiorczości
radni, wójtowie, burmistrzowie, starostowie, pracownicy administracji samorządowej, stowarzyszenia przedsiębiorców, instytucje świadczące usługi dla firm, inni

39 Wpływ na rozwój lokalnej przedsiębiorczości
Szanse Słabe strony Mocne strony Czynniki kształtujące rozwój lokalnej przedsiębiorczości Zagrożenia

40 Czy przedsiębiorczość ma wpływ a rozwój lokalny?

41 Rozwój lokalny (samorząd)
Wpływy Przedsiębiorczość Rozwój lokalny (samorząd) Miejsca pracy Praca jest źródłem dochodu Uzyskane dochody kształtują popyt na dobra konsumpcyjne Popyt stymuluje produkcję dóbr i usług Poziom wykształcenia Dostępność i ceny gruntów Stan uzbrojenia terenów Drogi, parkingi, Połączenia komunikacyjne Dostępność mieszkań Rekreacja

42 Mechanizmy rozwoju lokalnego
Rozwój Przedsiębiorstw Nowe miejsca pracy Popyt na dobra konsumpcyjne Produkcja dóbr i usług dochód Rozwój lokalny Opracowanie: M.A. Saar

43 Rozwój przedsiębiorczości, a rozwój lokalny
GMINA Rozwój przedsiębiorczości stanowi jedną z podstawowych determinant rozwoju lokalnego Wsparcie słabiej rozwiniętych gmin i powiatów jest niemożliwe bez redukcji lokalnych barier rozwoju przedsiębiorczości

44 Stymulowanie rozwoju lokalnego
Instrumenty finansowe Rozwój infrastruktury Analiza oddziaływania stosowanych instrumentów na inwestorów i jednostki terytorialne wykazała, że rywalizowanie instrumentami finansowymi prowadzi do gry o sumie zerowej lub jest formą subsydiowania firm. Rozwój infrastruktury zwiększa atrakcyjność lokalizacyjną jednostek terytorialnych, ale nie prowadzi do uzyskania przewagi konkurencyjnej, ponieważ wszystkie wykorzystują ten instrument. Tworzenie środowiska sprzyjającego przedsiębiorczości i innowacyjności jest najbardziej obiecującym instrumentem stymulowania rozwoju lokalnego i budowania przewagi konkurencyjnej gmin, miast i powiatów, ale wymaga kształtowania odpowiedniego kapitału intelektualnego i kultury innowacyjnej oraz wyspecjalizowanych zasobów i kompetencji Źródło: A. Zalewski

45 Golden Growth - Złoty Wzrost
W raporcie zaprezentowano wiele analiz, które wskazują, że najwyższym priorytetem jest zapewnienie klimatu odpowiedniego dla przedsiębiorstw, nie zaś wydatki na płace w administracji publicznej czy nawet na infrastrukturę publiczną. Sercem gospodarki są przedsiębiorstwa, nie rządy.

46 Czynniki kształtujące przedsiębiorczość
łatwość tworzenia nowych przedsiębiorstw tania i wysoko wykształcona siła robocza łatwy dostęp do wiedzy dostępność komunikacyjna przejrzysty system podatkowy możliwość otrzymania niskooprocentowanego kredytu dostęp do nowoczesnych technologii tanie nośniki energii przychylność władz samorządowych stabilna sytuacja polityczna Czynniki wpływające na rozwój przedsiębiorczości wysoka stopa kredytowa brak stabilnej polityki rządu wobec przedsiębiorstw wysokie koszty pracy niestabilność przepisów dotyczących zatrudnienia korupcja niestabilna polityka fiskalna niski poziom rozwoju infrastruktury techniczno ekonomicznej długi okres zwrotu inwestycji brak planów przestrzennego zagospodarowania Czynniki hamujące na rozwój przedsiębiorczości Źródło: Z. Makieła

47 Konkurencyjność Zdolność przedsiębiorstwa do sprostania konkurencji na rynku Zwiększenie wolumenu dotychczasowej produkcji Zdolność przedsiębiorstwa do rozwoju Powiększanie udziału w rynku Ulepszenie dotychczas produkowanych wyrobów Wprowadzenie na rynek nowych wyrobów Wprowadzenie nowych rozwiązań technologicznych i organizacyjnych Innowacyjność

48 Innowacja (innovation)
to wdrożenie nowego lub znacząco udoskonalonego produktu (wyrobu lub usługi) lub procesu, nowej metody marketingowej lub nowej metody organizacyjnej w praktyce gospodarczej, organizacji miejsca pracy lub stosunkach z otoczeniem.

49 klastry /grona (clusters) ..
Klastery klastry /grona (clusters) .. Są to geograficzne skupiska wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców jednostek świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji (na przykład uniwersytetów, jednostek normalizacyjnych i stowarzyszeń branżowych) w poszczególnych dziedzinach, konkurujących miedzy sobą, ale także współpracujących Prof. Michael E. Porter

50 Klastry Klaster jest zatem odmianą sieci występującą w określonej lokalizacji geograficznej, w której bliskie sąsiedztwo firm i instytucji zapewnia istnienie pewnych rodzajów wspólnoty oraz zwiększa częstotliwość i znaczenie interakcji. Czasami pojawiają się postulaty „tworzenia” klastrów i to najlepiej w dziedzinach wysokich technologii, co miałoby prowadzić do powtórzenia sukcesów najbardziej dynamicznych struktur gospodarczych z krajów wysoko rozwiniętych. Tymczasem klastry stanowią struktury niezależnie wykształcające się w ramach obiektywnych relacji rynkowych w korzystnych warunkach lokalizacyjnych

51 Klastry ZALĄŻEK INICJATYWA KLASTROWA
Za zalążek klastra można uznać występowanie skupiska podmiotów, w szczególności przedsiębiorstw związanych z wytwarzaniem i dostarczaniem określonych rodzajów produktów czy usług, pomiędzy którymi zaczynają występować relacje współpracy. Inicjatywa klastrowa oznacza świadome podejmowanie wysiłków celem poprawy konkurencyjności, przez angażowanie do współdziałania firm, władz rządowych i samorządowych oraz uniwersytetów i instytucji B&R w zakresie związanym z wytwarzaniem określonych produktów czy usług. ZALĄŻEK INICJATYWA KLASTROWA

52 Dostawcy surowców (złomu żeliwnego, stali, koksu)
Grono odlewnicze: Piotrków Trybunalski – Końskie – Starachowice – Kielce – Ostrowiec Świętokrzyski Pioma Odlewnia sp. z o.o. Piotrków Trybunalski Ludwikowski Jan - Końskie Przedsiębiorstwa otoczenia AUDEX – systemy informatyczne METALEXPORT – Odlewnia Koluszki sp. z o.o. ANTER - Końskie CELSA Huta Ostrowiec MOMAG - poligrafia ARCZES – Skarżysko Kamienna CHEMAR SA Zakład Metalurgiczny - Kielce CANET - Pomruków Banki: PKO SA. BPH, ING BŚK ZAWSTAL sp. z o.o. Łódź Zakład Odlewniczo – Metalowy Wójcik Kielce HALMAT- Końskie REMBOR – materiały instalacyjne BSK Return sp. z o.o. Kielce Odlewnie Polskie SA Starachowice IRONEL Ltd. - Końskie JARKPOL – kasy fiskalne JUMAR – Skarżysko Kamienna ARTOM – przedsiębiorstwo budowlane Koneckie Zakłady Odlewnicze SA Kowalczyk Jan - Hucisko KAMA – VITRUM Kielce PPUH NASZ Firma Konsultingowa MAT – BUD – STAL Kielce Nieborów Sp. z o.o. Starachowice Brzeziński Bogdan i Zofia - Wąsacz BOWIM Kielce Poziom międzynarodowy Metal – Kolor Starachowice Węgierek Rafał - Końskie Wydziały Ekonomiczne Ambasad FANSULD - Końskie Mucha Barbara - Końskie Import – Eksport H. Schmidt Niemcy Drobni producenci narzędzi Biura Radcy Handlowego AGA Odlewnia Żeliwa Końskie Piotrkowski Stefan Odlewnictwo - Wiczkowice DUKER Niemcy Lefek - Miler – Banasik Zakład Odlewniczy Końskie PAM Francja

53 Cztery kapitały Model 4 kapitałów zakłada, że rozwój zachodzi dzięki usługom dostarczonym przez 4 rodzaje KAPITAŁÓW: Gospodarczy Ludzki Społeczny Naturalny Trwały rozwój zachodzi tylko wtedy gdy zasoby 4 kapitałów pozostają stałe lub rosną

54 Cztery kapitały Kapitał gospodarczy Wskaźniki
Majątek trwały i infrastruktura wszystko to co tradycyjnie rozumiane jest jako kapitał – a więc wyprodukowane zasoby, które są wykorzystywane do produkcji innych dóbr i usług maszyny narzędzia budynki infrastruktura przykłady: PKB na mieszkańca nakłady inwestycyjne drogi i inna infrastruktura

55 Cztery kapitały Kapitał ludzki Wskaźnik
Pracownicy i ich umiejętności zdrowie, dobrobyt i potencjał produkcyjny indywidualnych ludzi. Elementami tego kapitału są np. : zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka wykształcenie motywacja i umiejętności przykłady: zatrudnienie % mieszkańców z wyższym wykształceniem zatrudnienie w B+R

56 Cztery kapitały Kapitał społeczny Wskaźnik
Zaufanie i spójność społeczna system sieci i związków bazujących na zaufaniu oraz formalnych i nieformalnych zasadach, które umożliwiają indywidualnym ludziom lub grupą dostęp do zasobów. Budują sieci kontaktów społecznych, które wspomagają tworzenie sprawnego i spójnego społeczeństwa oraz ułatwiają społeczne i intelektualne interakcje między członkami tego społeczeństwa przykłady: liczba przestępstw liczba korzystających z opieki społecznej liczba organizacji społecznych i stowarzyszeń (NGO) stabilność zatrudnienia

57 Cztery kapitały Kapitał naturalny Wskaźnik
Zasoby naturalne oraz ekosystem wszystkie formy ekosystemu i zasobów naturalnych, które dostarczają usług do tworzenia społecznego dobrobytu. Są to tradycyjnie rozumiane zasoby naturalne – drewno, woda, energia i zasoby mineralne – oraz trudne do wyceny zasoby naturalne np. bioróżnorodność, gatunki zagrożone, ekosystem – dostarczyciele ekologicznych usług przykłady: zużycie energii na mieszkańca % obszarów chronionych emisja zanieczyszczeń

58 Klasa kreatywna jako czynnik rozwoju miast
Technologia Koncentracja przedsiębiorstw o wysokiej technologii w regionie Talent Liczba mieszkańców z wyższym wykształceniem Tolerancja Otwartość, różnorodność i przyjazność wobec ludzi różnych ras, narodowości i wybierających różne drogi życiowe Źródło: R. Florida

59 Bibliografia: 1 Problemy Zarządzania 3/2006; 4/2007; 2/2008; 1/2009; 2/2009 2 Dziemiatowicz Wojciech Konkurencyjność gmin w kontekście relacji władz lokalnych – inwestorzy zagraniczni 3 Grubała Andrzej Rola przemysłu zaawansowanej technologii w rozwoju regionalnym i lokalnym 4 Gorzelak Grzegorz i inni Polskie regionalne strategie innowacji: ocena i wnioski dla dalszych działań 5 Ocena strategii rozwoju regionu – wykorzystanie modelu 4 kapitałów Makieła Zbigniew Przedsiębiorczość regionalna 6 Małgorzata Anna Saar Jak samorządy lokalne mogą wspierać rozwój przedsiębiorczości 7 Sługocki Waldemar Polityka regionalna w Polsce jako przestrzeń aktywności samorządu terytorialnego

60 Dziękuję za uwagę wojciech.jablonski@wjjconsulting.pl
Projekt „Mazowieckie partnerstwo na rzecz współpracy, adaptacyjności i innowacji” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego