Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 Oś Leader Krzysztof Kwatera Renata Bukowska LM Consulting, Krzysztof Kwatera.

Prezentacja na temat: "Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 Oś Leader Krzysztof Kwatera Renata Bukowska LM Consulting, Krzysztof Kwatera."— Zapis prezentacji:

1 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 Oś Leader Krzysztof Kwatera Renata Bukowska LM Consulting, Krzysztof Kwatera

2 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFFROW) Źródło finansowania PROW Krajowy Plan Strategiczny dla obszarów wiejskich Strategia Rozwoju Rybo³ówstwa Narodowa Strategia Spójnoœci 2007-2013 (NSS) Program Rozwoju Obszarów Wiejskich PO Zrównowa¿ony rozwój sektora rybo³ówstwa i nadbrze¿nych obszarów rybackich PO Kapita³ ludzki 16 Regionalnych PO PO Pomoc techniczna PO Europejskiej Wspó³pracy Terytorialnej PO Rozwój Polski Wschodniej PO Innowacyjna gospodarka PO Infrastruktura i œrodowisko

3 Osie PROW Oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego; Oś 2: Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich; Oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej; Oś 4: Leader.

4 Oś 1 – Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie Ułatwianie startu młodym rolnikom Renty strukturalne Modernizacja gospodarstw rolnych Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności Działania informacyjne i promocyjne Grupy producentów rolnych Korzystanie z usług doradczych przez rolników oraz posiadaczy lasów

5 Oś 2 – Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) Płatności dla obszarów Natura 2000 oraz związanych z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej (2000/60/WE) Program rolnośrodowiskowy (Płatności rolnośrodowiskowe) Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy i wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych

6 Oś 3 – Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej Odnowa i rozwój wsi Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw

7 Cel osi 4 - Leader Celem osi czwartej jest przede wszystkim budowanie kapitału społecznego poprzez aktywizację mieszkańców oraz przyczynianie się do powstawania nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich, a także polepszenie zarządzania lokalnymi zasobami i ich waloryzacja, w skutek pośredniego włączenia lokalnych grup działania w system zarządzania danym obszarem. Pomocne w osiągnięciu celów osi będą również projekty współpracy.

8 Oś Leader, a pozostałe osie Pierwsze trzy osie obejmują wertykaln i e działania Leader - jest osią horyzontalną - można przez nią realizować także działania z co najmniej jednej z pozostałych trzech osi W Polsce podobnie, jak w wielu innych krajach, poprzez podejście Leader będzie się realizować wybrane działania osi 3

9 Działania w osi 4 - Leader Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju Wdrażanie projektów współpracy Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja

10 4.1 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju Projekty z zakresu trzech działań osi 3 –Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej –Odnowa i rozwój wsi –Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Małe projekty - niekwalifikujące się do wsparcia w ramach działań osi 3 PROW 2007-2013 przyczyniające się do osiągnięcia celów osi 3, tj. poprawy jakości życia i/lub większego zróżnicowania działalności gospodarczej na obszarze działania LGD Na każde z czterech źródeł finansowania – min. 10 % budżetu na działanie 4.1

11 Działania z osi 3 przez LGD Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej – dla rolników i ich rodzin; do 100 tys. zł; max. 50% kosztów projektu Odnowa i rozwój wsi – dla gmin, organizacji pozarządowych i związków wyznaniowych; do 500 tys. zł; max. 75% kosztów projektu; Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw – dla mikroprzedsiębiorstw (do 10 prac.; obrót <2 mln Euro); do 300 tys. zł w zależności od ilości nowych miejsc pracy; max. 50% kosztów projektu

12 Małe projekty Wysokość dofinansowania – do 25 tys. zł, lecz nie więcej jak 100 tys. zł w ciągu całego okresu finansowania Beneficjenci - osoby fizyczne, organizacje pozarządowe, osoby prawne i jednostki organizacyjne związków wyznaniowych i kościołów, posiadające siedzibę na obszarze działania LGD lub działające na obszarze LGD Wkład własny – min. 30%, w tym 10% pracy własnej

13 Zakres działań dla rolników i przedsiębiorców (1) usługi dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa; usługi dla ludności; sprzedaż hurtowa i detaliczna; rzemiosło lub rękodzielnictwo; roboty i usługi budowlane oraz instalacyjne; usługi turystyczne oraz związane ze sportem, rekreacją i wypoczynkiem; usługi transportowe; usługi komunalne;

14 Zakres działań dla rolników i przedsiębiorców (2) przetwórstwo produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych; magazynowanie lub przechowywanie towarów; wytwarzanie produktów energetycznych z biomasy; rachunkowość, doradztwo lub usługi informatyczne.

15 Zakres działań z Odnowy Wsi (1) budowa, przebudowa, remont lub wyposażenie obiektów: –pełniących funkcje publiczne, społeczno- kulturalne, rekreacyjne i sportowe, –służących promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury, – kształtowanie obszaru przestrzeni publicznej; – budowa, remont lub przebudowa infrastruktury związanej z rozwojem funkcji turystycznych, sportowych lub społeczno- kulturalnych;

16 Zakres działań z Odnowy Wsi (2) zakup obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym regionie, w tym budynków będących zabytkami, z przeznaczeniem na cele publiczne; odnawianie, eksponowanie lub konserwacja lokalnych pomników historycznych, budynków będących zabytkami lub miejsc pamięci; kultywowanie tradycji społeczności lokalnej oraz tradycyjnych zawodów.

17 Małe projekty (1) podnoszenie świadomości mieszkańców wsi, w tym poprzez organizację szkoleń i innych przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla ludności z obszaru objętego LSR ; podniesienia jakości życia ludności na obszarze działania LGD, w tym poprzez: –udostępnianie na potrzeby społeczności wiejskiej urządzeń i sprzętu komputerowego, w tym urządzeń i sprzętu umożliwiającego dostęp do Internetu; –organizację imprez kulturalnych, rekreacyjnych, sportowych na obszarze objętym działalnością LGD; rozwój aktywności społeczności lokalnej, w tym poprzez: –promocję lokalnej twórczości ludowej, kulturalnej i artystycznej z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa kulturowego, historycznego oraz przyrodniczego; –kultywowanie miejscowych tradycji, obrzędów i zwyczajów; –kultywowanie tradycyjnych zawodów i rzemiosła;

18 Małe projekty (2) rozwój agroturystyki i turystyki na obszarach wiejskich, w tym poprzez: –utworzenie lub zmodernizowanie bazy informacji turystycznej oraz stron WWW, przygotowanie i wydanie folderów i innych publikacji informacyjnych dla obszaru objętego Lokalną Strategią Rozwoju; –budowę/odbudowę małej infrastruktury turystycznej, w szczególności punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych i biwakowych, tras narciarstwa biegowego i zjazdowego, tras rowerowych, ścieżek spacerowych, dydaktycznych; zachowanie lub odtworzenie, zabezpieczenie i oznakowanie cennego dziedzictwa przyrodniczego i krajobrazowego ze szczególnym wskazaniem na obszary chronione w tym obszary objęte siecią Natura 2000;

19 Małe projekty (3) zachowanie dziedzictwa kulturowego i historycznego, w tym poprzez: –prowadzenie badań, gromadzenie danych, odbudowa lub renowacja, zabezpieczanie, uporządkowanie i oznakowanie niewielkich obiektów kulturowych i historycznych ważnych lub charakterystycznych dla danej miejscowości; –odnawianie, uporządkowanie i oznakowanie prywatnych budynków i obiektów charakterystycznych dla budownictwa i krajobrazu danego regionu; –remont świetlic wiejskich i zakup ich wyposażenia; rozwój lokalnej aktywności gospodarczej poprzez inicjowanie powstawania, rozwoju, przetwarzania, wprowadzenia na rynek oraz podnoszenia jakości produktów i usług bazujących na lokalnych zasobach, w tym naturalnych surowcach lub produktach rolnych i leśnych, oraz tradycyjnych sektorach gospodarki.

20 4.2. Wdrażanie projektów współpracy Projekty z partnerami z innych LGD: krajowe i międzynarodowe Przynajmniej jeden spośród partnerów biorących udział w projekcie współpracy musi być Lokalną Grupą Działania wybraną w ramach realizacji założeń osi 4 PROW 2007-2013 i tylko koszty związane z uczestnictwem tego partnera w projekcie są kosztem kwalifikowalnym i mogą być pokryte ze środków osi Leader Beneficjent – LGD, 100% finansowania

21 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja Zakres pomocy –badania nad obszarem objętym LSR; –informowanie o obszarze działania LGD oraz o LSR; –szkolenie kadr biorących udział we wdrażaniu LSR; –wydarzenia o charakterze promocyjnym związane z obszarem działania LGD; –szkolenie lokalnych liderów; –animowanie społeczności lokalnych; Beneficjent – LGD; 100% dofinansowania Koszty bieżące LGD – max. do 15% wartości wszystkich działań przeprowadzonych przez LGD w okresie realizacji LSR.

22 Opis systemu wdrożenia Osi 4 Instytucja Zarządzająca: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wybór i nadzór nad LGD: Samorząd Województwa (SW) Wybór projektów (operacji) : LGD Agencja P³atnicza: ARiMR

23 Wybór Lokalnej Grupy Działania (LGD) Lokalna Grupa Działania Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - Agencja Płatnicza informacja o wyborze LGD weryfikacja wniosku oraz ocena LSR, lista rankingowa LGD Lokalna Grupa Dzia³ania LSR Lokalna Strategia Rozwoju Samorz¹d Wojewódzki - podmiot wdrażający Samorz¹d Wojewódzki - podmiot wdrażający wnioski o wybór LGD wraz z załącznikami m.in.. LSR Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - instytucja zarządzająca umowa o warunkach i sposoby realizacji LSR

24 Kryteria dostępu dla LGD (1) Partnerstwo trójsektorowe składające się z sektora publicznego, prywatnego i pozarządowego. Na poziomie decyzyjnym partnerstwa przynajmniej 50% stanowią partnerzy ekonomiczni i społeczni, jak równie¿ inni przedstawiciele społeczeñstwa obywatelskiego, w szczególności: przedsiębiorcy, rolnicy, kobiety wiejskie, młodzi ludzie oraz ich stowarzyszenia.

25 Kryteria dostępu dla LGD (2) 3. LGD przygotowuje Lokalną Strategię Rozwoju. 4. Obszar objęty strategią LGD jest spójny i obejmuje gminy wiejskie lub miejsko- wiejskie z wyłączeniem miast powyżej 20 tys. mieszkańców. Dla spójności obszaru objętego Strategią dopuszcza się włączenie gmin miejskich do 5 tys. mieszkańców 5. Musi przystąpić Gmina (uchwała Rady Gminy)

26 Kryteria dostępu dla LGD (3) 6. Obszar, na którym realizowana jest Strategia, liczy co najmniej 10 tys. i nie więcej niż 150 tys. mieszkańców. 7. Dopuszcza się możliwość działania wy³ącznie jednej LGD na danym obszarze. 8. LGD musi posiadać potencjał administracyjny do zarządzania środkami publicznymi i zapewnienia zadowalającego funkcjonowania partnerstwa.

27 Kryteria dostępu dla LGD (4) 9. Nowo utworzona LGD musi posiadaæ osobowoœæ prawną i przybrać formę stowarzyszenia zgodnie z zapisami ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. 10. Dotychczasowe LGD, które zakwalifikowały się do inicjatyw Leader II lub Leader + mogą ubiegać się o pomoc w nowym okresie programowania nie zmieniając formy prawnej, pod warunkiem spełnienia kryteriów dostępu i wyboru określonych w PROW 2007-2013 oraz warunków zawartych w ustawie z dnia 7 marca 2007, o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

28 Kryteria wyboru/oceny LGD Na kryteria ogólne oceny LGD sk³ada się: Ocena potencjału organizacyjno- administracyjnego LGD; Ocena Lokalnej Strategii Rozwoju przygotowanej przez LGD. Ocenia min. dwóch pracowników SW LGD musi otrzymaæ 60% pkt. za ocenę potencjału i 50% pkt. za LSR Decyduje Zarząd SW na podstawie listy rankingowej.

29 Ocena potencja³u organizacyjno- administracyjnego Struktura LGD (liczba partnerów i ich reprezentatywność dla poszczególnych sektorów oraz znaczenie w środowisku lokalnym) Zasady i procedury funkcjonowania LGD (przejrzystość, demokratyczność, jawność), w tym jasne kryteria wyboru zadañ - projektów (przedkładanych przez lokalnych beneficjentów) do finansowania. Potencjał administracyjny LGD Dotychczasowa działalność LGD Dotychczasową działalność partnerów, w tym także działalność szkoleniowo – doradcza, na rzecz innych organizacji i instytucji publicznych

30 Ocena Strategii przygotowanej przez LGD Zgodność strategii LGD z wymogami IZ. Związek i spójność kierunków rozwoju z uwarunkowaniami. Zintegrowany charakter Szeroki udział partnerów i mieszkańców procesie przygotowywania i wdrażania. Procedura wyboru projektów. Innowacyjny charakter rozwiązań i działań. Ocena budżetu. Procedury monitoringu i aktualizacji.

31 W ybór projektów przez LGD LGD na podstawie umowy na realizację lokalnej strategii: rozpowszechnia założenia zatwierdzonej LSR; upowszechnia informacje o warunkach i zasadach udzielania pomocy na realizację projektów przedkładanych przez wnioskodawców, kryteriach wyboru projektów oraz sposobie naboru wniosków o pomoc; ogłasza i prowadzi nabór wniosków o pomoc z obszaru działania LGD.

32 Finansowanie projektów w ramach osi 3 PROW 2007-2013 Wnioskodawca w ramach dzia³añ osi 3 LGD Organ decyzyjny LGD Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - Agencja P³atnicza informacja o zawarciu umowy wnioski o pomoc wybrane do finansowania wybór wniosków do finansowania w ramach LSR weryfikacja wniosku oraz ocena zgodnoœci z e LSR, sprawdzenie dostêpnoœci œrodków wniosek o pomoc umowa o dofinansowanie projektu LGD Lokalna Grupa Dzia³ania LSR Lokalna Strategia Rozwoju Samorz¹d Wojewódzki - podmiot wdra¿aj¹cy Samorz¹d Wojewódzki - podmiot wdra¿aj¹cy umowa o dofinansowanie projektu wnioski o pomoc wybrane do finansowania w zależności od działań

33 Finansowanie ma³ych projektów w ramach realizacji LSR Wnioskodawca w ramach tzw. ma³ych projektów LGD Organ decyzyjny LGD Samorz¹d Wojewódzki- podmiot wdra¿aj¹cy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - Agencja P³atnicza informacja o zawarciu umowy wnioski o pomoc wybrane do finansowania wybór wniosków do finansowania w ramach LSR, weryfikacja wniosku oraz ocena zgodnoœci z kryteriami dostêpu i wyboru; sprawdzenie dostêpnoœci œrodków wniosek o pomoc Ma³e projekty - projekty przyczyniaj¹ce siê do poprawy jakoœci ¿ycia lub zró¿nicowania dzia³alnoœci gospodarczej na obszarze dzia³ania LGD, które nie kwalifikuj¹ siê do wsparcia w ramach dzia³añ osi 3 - Jakoœæ ¿ycia na obszarach wiejskich i ró¿nicowanie gospodarki wiejskiej; umowa o dofinansowanie projektu LGD Lokalna Grupa Dzia³ania LSR Lokalna Strategia Rozwoju

34 Weryfikacje Po każdym roku realizacji przez LGD Lokalnej Strategii Rozwoju, SW dokonuje weryfikacji (na podstawie złożonych wniosków o płatność i zgodności zrealizowanych działań z przedłożonym i zaakceptowanym Rocznym Planem Finansowym - RPF) realizacji przez LGD Lokalnej Strategii Rozwoju Po 3 latach wdrażania SW dokona weryfikacji wydatkowania środków przez LGD i ich zgodności z Lokalną Strategią Rozwoju

35 Wysokość budżetu Wg ilości mieszkańców – 148 zł /mieszk., z czego: –116 zł na działanie 4.1 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju, –3zł na działanie Wdrażanie projektów współpracy –29 zł na działanie 4.3 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania Max. 15% z wydatków na bieżące działanie, szkolenie i animację

36 Dziękuję za uwagę Krzysztof Kwatera Renata Bukowska LM Consulting Krzysztof Kwatera Tel. 0 601 97 82 87 e-mail: kwatera@onet.pl