Nauczanie języka mniejszości narodowej w województwie opolskim

Prezentacja na temat: "Nauczanie języka mniejszości narodowej w województwie opolskim"— Zapis prezentacji:

1 Nauczanie języka mniejszości narodowej w województwie opolskim
Kuratorium Oświaty w Opolu Nauczanie języka mniejszości narodowej w województwie opolskim

2 Prawna możliwość podtrzymywania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i religijnej
Umożliwienie przez polski system oświaty podtrzymywania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i religijnej została uregulowana w Art. 13 UoSO. ust.1. Szkoła i placówka publiczna umożliwia uczniom podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i religijnej, a w szczególności naukę języka oraz własnej historii i kultury. ust. 2. Na wniosek rodziców nauka, o której mowa w ust. 1, może być prowadzona: 1) w osobnych grupach, oddziałach lub szkołach; 2) w grupach, oddziałach lub szkołach – z dodatkową nauką języka oraz własnej historii i kultury; 3) w międzyszkolnych zespołach nauczania.”

3 Nauczanie języka mniejszości narodowej, etnicznej, językowej a pojęcie szkoły dwujęzycznej
Ustawa o systemie oświaty posługuje się pojęciem oddziału dwujęzycznego i szkoły dwujęzycznej wyłącznie w aspekcie nauczania języka obcego nowożytnego, jako drugiego języka nauczania. Natomiast nauczanie języka mniejszości narodowej lub etnicznej nie odbywa się wg reguł nauczania języka obcego – w przypadku którego respektowane są określone wymogi np. programowe czy egzaminacyjne. Nauczanie języka narodowego lub etnicznego ma zgoła odmienne ugruntowanie prawne – odbywa się w trybie nieobowiązkowym, na podstawie pisemnych deklaracji rodziców lub prawnych opiekunów, ubiegających się o umożliwienie takiego nauczania w świetle art. 13 UoSO. Ponadto program nauczania języka mniejszości np. języka niemieckiego – nie musi odzwierciedlać zakresu wymaganego w podstawie programowej nauczania ogólnego oraz jako język mniejszości nie podlega postępowaniu egzaminacyjnemu.

4 Procent zadeklarowanych dzieci i uczniów objętych obowiązkiem szkolnym, którzy uczą się języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej w stosunku do ogólnej liczby uczniów objętych obowiązkiem szkolnym (wg gmin w województwie opolskim) 0 % 1% - 15% 16% - 39% 40% - 49% % 60% - 69% 70% - 79% 80% - 89% 90% - 100%

5 Udział procentowy szkół i placówek województwa opolskiego oraz dzieci i uczniów w nauczaniu języka mniejszości narodowej i etnicznej w odniesieniu do ogólnej liczby szkół i placówek oraz ogólnej liczby dzieci i uczniów w szkołach i placówkach województwa opolskiego

6 Liczba dzieci i uczniów w szkołach i placówkach województwa opolskiego korzystająca z nauki języka mniejszości narodowej i etnicznej. Dane wg SIO na dzień 30 września 2011 r.

7 Nauczanie języka mniejszości narodowej niemieckiej
w przedszkolach województwa opolskiego

8 Nauczanie języka mniejszości narodowej niemieckiej
w szkołach podstawowych województwa opolskiego

9 Nauczanie języka mniejszości narodowej niemieckiej
w gimnazjach województwa opolskiego

10 Liczba placówek w woj. Opolskim
Edukacja dzieci i młodzieży mniejszości narodowej niemieckiej w roku szkolnym 2010/2011 (z podziałem na typy placówek) Typ placówki Liczba placówek w woj. Opolskim Liczba uczniów Przedszkole 148 5501 Szkoła podstawowa 192 16653 Gimnazjum 60 4739 Szkoła ponadgimnazjalna* 1 83 RAZEM 401 26976 *Zespół Szkół w Białej (LO - 39 uczniów, Technikum – 15 uczniów, ZSZ – 29 uczniów).

11 Liczba placówek w woj. opolskim
Edukacja dzieci i młodzieży mniejszości narodowej niemieckiej w roku szkolnym 2011/2012 (z podziałem na typy placówek) Typ placówki Liczba placówek w woj. opolskim Liczba uczniów Przedszkole 148 6233 Szkoła podstawowa 196 17144 Gimnazjum 57 3987 Szkoła ponadgimnazjalna* 3 126 RAZEM 404 27490 *1 - Zespół Szkół w Białej (LO - 39 uczniów, Technikum – 14 uczniów, ZSZ – 26 uczniów), *2 - Zespół Szkół w Głogówku (LO - 5 uczniów, Technikum – 2 uczniów, ZSZ – 3 uczniów), *3 – Technikum nr 2 w Prudniku.

12 Liczba placówek w woj. opolskim Dwujęzyczne dla mniejszości narodowych
Liczba szkół dwujęzycznych lub z oddziałami dwujęzycznymi w województwie opolskim w roku szkolnym 2011/2012 (źródło: System Informacji Oświatowej) Typ placówki Liczba placówek w woj. opolskim Liczba uczniów Gimnazjum 8 772 Liceum ogólnokształcące 5 247 Dwujęzyczne dla mniejszości narodowych Szkoła podstawowa 1 84 67

13 drugi język nauczania angielski Drugi język nauczania niemiecki
Drugi język nauczania w szkołach z oddziałami dwujęzycznymi w województwie opolskim w roku szkolnym 2011/2012 (źródło: System Informacji Oświatowej) Typ placówki drugi język nauczania angielski Liczba uczniów Drugi język nauczania niemiecki Gimnazjum 4 364 5 241 Liceum ogólnokształcące 3 370 2 34

14 Liczba uczniów uczących się języka mniejszości narodowej (niemieckiego) w woj. śląskim, opolskim, warmińsko mazurskim.

15 Udział uczniów zdających język niemiecki na egzaminie gimnazjalnym w 2012 r. (źródło: Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu)

16 Udział poziomu rozszerzonego wśród uczniów zdających język niemiecki na egzaminie gimnazjalnym w 2012 r. (źródło: Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu)

17 Udział uczniów zdających język niemiecki jako przedmiot obowiązkowy na egzaminie maturalnym w 2011 r. – licea ogólnokształcące śr. w woj. dolnośląskim 17,0 %, w woj. opolskim 12,5 %. (źródło: Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu)

18

19

20

21

22 Procent zdanych egzaminów z języka niemieckiego w różnych typach szkół w roku (źródło: Okręgowa Komisja we Wrocławiu, Centralna Komisja Egzaminacyjna)

23 Średni wynik egzaminu z języka niemieckiego w różnych typach szkół w roku (źródło: Okręgowa Komisja we Wrocławiu, Centralna Komisja Egzaminacyjna)

24 Nauczanie języka mniejszości narodowej, etnicznej, językowej
Wnioski: Nauczanie języka niemieckiego jako ojczystego mniejszości narodowej odbywa się przede wszystkim w formie przedmiotu dodatkowego (mającego status przedmiotu obowiązkowego) na I, II i III etapie edukacyjnym. Widoczny jest wyraźny spadek liczby uczniów przy przejściu z etapu gimnazjum do szkoły ponadgimnazjalnej. Nauka języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej odbywa się w większości wypadków według metodyki i dydaktyki języka obcego – uczniowie nie znają języka niemieckiego na etapie edukacji przedszkolnej i nauczania początkowego. Zbyt mała grupa nauczycieli języka niemieckiego posiada przygotowanie metodyczne do realizacji podstawy programowej z języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej. Występuje ujemna korelacja wybieralności języka niemieckiego na egzaminach zewnętrznych na obszarze, gdzie statystycznie dominuje nauka języka niemieckiego jako ojczystego.

25 Nauczanie języka mniejszości narodowej niemieckiej w województwie opolskim
Wnioski: Młodzież nie traktuje języka niemieckiego jako języka serca – zadowala się biegłością mówienia i komunikacji. Wybór języka nie jest identyfikacją z poczuciem tożsamości. Widoczny jest niższy udział poziomu rozszerzonego wśród uczniów zdających język niemiecki na egzaminie gimnazjalnym w 2012 r. W kontekście terytorialnym – wynik wyższy jest w powiatach, w których uczniowie nie uczą się języka niemieckiego jako mniejszości narodowej. Widoczny jest niski udział uczniów zdających język niemiecki jako przedmiot obowiązkowy na egzaminie maturalnym w roku 2011 w liceach ogólnokształcących – średnio w woj. opolskim – 12,5%.

26 Wspomaganie dyrektorów i nauczycieli placówek, w których prowadzone jest nauczanie języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej w roku 2011. W ramach Grantów Edukacyjnych Opolskiego Kuratora Oświaty zorganizowane zostały dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach z językiem mniejszości narodowych 2 kursy: „Podstawy prawne i organizacja nauczania mniejszości narodowej i etnicznej” (zaplanowano 45 miejsc, udział wzięło 28 osób), „Organizacja i przebieg nauczania języka mniejszości narodowej w przedszkolach” (zaplanowano 30 miejsc, udział wzięło 30 osób). Pozostałe działania: w ramach Programu „Niwki” realizowanego wspólnie z Konsulatem RFN we Wrocławiu oraz WOM w Opolu zorganizowano kurs metodyczno – przedmiotowy dla nauczania wczesnoszkolnego w zakresie języka niemieckiego jako obcego (zaplanowano 30 miejsc, udział wzięło 30 osób). w ramach podtrzymywania tradycji i tożsamości regionalnej zorganizowane zostało w dniach 21 – 23 maja 2009 r. w Opolu – Górze Św. Anny V Forum Edukacji Regionalnej. W jego trakcie odbyła się Ogólnopolska Konferencja „Edukacja Regionalna – dziedzictwo historyczno kulturowe Śląska Opolskiego”.

27 Dziękuję za uwagę