Ćw. 8: ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE na podstawie Ustawy z 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym Ewa Wolska-Liśkiewicz; współpraca Leszek Baran Przygotowane głównie na podstawie: ustawy o zarządzaniu kryzysowym

KRYZYS Termin „kryzys” pochodzi z jęz. greckiego („krino”) i oznacza wybór, decydowanie, zmaganie się, walkę, w której konieczne jest działanie pod presją czasu „Kryzys” („crisis” w jęz. Ang.) poszerza znaczenie o takie cechy, jak: nagłość, urazowość i subiektywne konsekwencje urazu w postaci przeżyć negatywnych

CECHY KRYZYSU ZASKOCZENIE. DEFICYT INFORMACJI. SPÓŹNIONE REAKCJE. WZRASTAJĄCA LICZBA ZDARZEŃ. UTRATA KONTROLI. ZAGROŻENIE WAŻNYCH INTERESÓW. WZROST NAPIĘCIA PSYCHICZNEGO. ZBIOROWA PSYCHOZA, TŁUM (PANIKA).

SYTUACJA KRYZYSOWA Sytuacja wpływająca negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołująca znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków

http://obronacywilna.pl/10-zarzadzanie-kryzysowe.html

ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE art. 2: Zarządzanie kryzysowe to działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej.

GŁÓWNE PRZEDSIEWZIĘCIA REAGOWANIA NA SYTUACJĘ KRYZYSOWĄ OCEŃ SYTUACJĘ. PRZEWIDUJ ROZWÓJ SYTUACJI. OKREŚL CELE I ZADANIA. ZIDENTYFIKUJ POTRZEBNE ZASOBY. OKREŚL PLAN I STRUKTURĘ DZIAŁANIA. PODEJMIJ DZIAŁANIA.

INNE POJĘCIA dotyczące ZK: CYKL PLANOWANIA - okresowe realizowanie etapów: analizowania, programowania, opracowywania planu lub programu, jego wdrażanie, testowanie i uruchamianie; SIATKA BEZPIECZEŃSTWA – zestawienie potencjalnych zagrożeń ze wskazaniem podmiotu wiodącego przy ich usuwaniu oraz podmiotów współpracujących; MAPA ZAGROŻENIA –mapa przedstawiająca obszar geograficzny objęty zasięgiem zagrożenia z uwzględnieniem różnych scenariuszy zdarzeń; MAPA RYZYKA –mapa lub opis przedstawiający potencjalnie negatywne skutki oddziaływania zagrożenia na ludzi, środowisko, mienie i infrastrukturę;

Wskazówki zarządzania w sytuacjach kryzysowych: Kryzysy są nieuniknione, zatem bądź przygotowany na najgorsze. Opracuj plan reagowania i zarządzania w sytuacjach kryzysowych, weryfikuj je w drodze monitoringu, treningów (ćwiczeń) i kosztów praktycznych. Przejmuj inicjatywę, nie czekając na instrukcje z góry, z poszanowaniem obowiązującego prawa. Ustal rangę problemów, wykorzystaj szanse, likwiduj słabości. Nie ulegaj panice, oceń sytuację na różne sposoby. Zapobiegaj eskalacji sytuacji kryzysowej. Szukaj sojuszników. Zabiegaj o akceptację społeczną swoich decyzji.  Wykorzystaj wszelkie dostępne siły i środki. Zajmuj się tylko „kryzysem”. Po zlikwidowaniu sytuacji kryzysowej analizuj jej przyczyny i swoje działania, zweryfikuj plany, przywróć stan normalny i zapobiegaj powtórzeniu rozmiaru klęski (tragedii).

PLANY ZK Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego Plany zarządzania kryzysowego: wojewódzkie, powiatowe i gminne Plany zarządzania kryzysowego podlegają systematycznej aktualizacji, a cykl planowania nie może być dłuższy niż dwa lata.

Plany zarządzania kryzysowego obejmują: 1) PLAN GŁÓWNY ZAWIERAJĄCY: a) charakterystykę zagrożeń oraz ocenę ryzyka ich wystąpienia, w tym dotyczących infrastruktury krytycznej, oraz mapy ryzyka i mapy zagrożeń, b) zadania i obowiązki uczestników zarządzania kryzysowego w formie siatki bezpieczeństwa, c) zestawienie sił i środków planowanych do wykorzystania w sytuacjach kryzysowych, d) zadania określone planami działań krótkoterminowych, o których mowa w art. 92 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska

2) ZESPÓŁ PRZEDSIĘWZIĘĆ NA WYPADEK SYTUACJI KRYZYSOWYCH, a w tym: a) zadania w zakresie monitorowania zagrożeń, b) tryb uruchamiania niezbędnych sił i środków, uczestniczących w realizacji planowanych przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowej, c) procedury reagowania kryzysowego, określające sposób postępowania w sytuacjach kryzysowych, d) współdziałanie między siłami, o których mowa w lit. b;

FAZY ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO 1) ZAPOBIEGANIE 2) PRZYGOTOWANIE 3) REAGOWANIE 4) ODTWARZANIE

FAZA 1 - ZAPOBIEGANIE Działania uprzedzające, redukujące lub eliminujące zagrożenie mogące wywołać sytuację kryzysową, bądź zmniejszające jej skutki Zapobieganie obejmuje: - Analizę zagrożeń i ocena wrażliwości; - Wspieranie badań stosowanych i transferu technologii - Uświadamianie społeczeństwa i powszechna edukacja w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom - Stworzenie systemu zachęt i restrykcji finansowych oraz właściwe wykorzystanie zasobów - Zapewnienie przywództwa i koordynacji http://www.wojkowice.pl/index.php/bezpieczne-wakacje-2012

FAZA 2 - PRZYGOTOWANIE opracowanie planów reagowania kryzysowego (kto, co i kiedy będzie robił, za pomocą jakich sił i środków i na jakiej podstawie prawnej - przed, w czasie i natychmiast po zdarzeniu kryzysowym) Zadania: monitorowanie stanu organizacji i możliwości rozwinięcia stanowisk pracy organów zarządzania kryzysowego plan reagowania kryzysowego opracowanie rozwiązań organizacyjno-prawnych oraz technicznych z zakresu łączności pomiędzy wszystkimi ogniwami organizacyjnymi systemu zarządzania kryzysowego (system ostrzegania) opracowanie zasad wymiany informacji opracowanie i wdrożenie procedur w zakresie zwracania się o pomoc i wsparcie oraz trybu , zakresu jej udzielania  opracowanie baz danych teleadresowych, materiałowo - sprzętowych, medycznych itp. potrzebnych w zk planowanie, koordynowanie i realizacja szkolenia dla podmiotów reagowania kryzysowego organizowanie i prowadzenie gier decyzyjnych i ćwiczeń określanie oraz zabezpieczanie potrzeb materiałowo - technicznych i finansowych Szymonik,

FAZA 3 - REAGOWANIE po wystąpieniu realnego zagrożenia, zdarzenia. celem uruchomienie działań prewencyjnych lub zmniejszających ryzyko zniszczeń, zaś po ich wystąpieniu, dotyczy podjęcia akcji ratowniczej celem zapewnienia pomocy poszkodowanym i ograniczenia wtórnych szkód i strat. Faza reagowania obejmuje: Uruchomienie Zespołu Zarządzania Kryzysowego Uruchomienie działań prewencyjnych wszczęcie procedur i skierowanie sił i środków do działań ratowniczych Organizacja pomocy humanitarnej w tym psychologicznej Organizacja ochrony żywności, ujęć wody pitnej, itp. Rozpoczęcie ewakuacji Zbieranie meldunków o przebiegu akcji Profesjonalne informowanie (rzecznik) Przewidywanie skutków decyzji A. Siemonik, s. 65.

FAZA 4- ODBUDOWA Końcowa faza zarządzania kryzysowego Trwa do przywrócenia wszystkich systemów do stanu pierwotnego Zadania: Szacowanie strat i szkód Uruchomienie pomocy dla poszkodowanych w tym punktów pomocy psychologicznej i punktów doradztwa prawnego Odtworzenie infrastruktury krytycznej Odtworzenie i uzupełnienie zasobów Modyfikacja planów ochrony cywilnej i procedur reagowania A. Szymonik ss. 66-67.

PODCYKL PLANOWANIA PODCYKL REALIZACYJNY ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE - ETAPY KRYZYS SYTUACJA KRYZYSOWA PRZYGOTOWANIE REAGOWANIE WSZYSTKIE RODZAJE ZAGROŻEŃ WSZYSTKIE ETAPY WSZYSTKIE POZIOMY ZARZĄDZANIA www.ewelina21.cba.pl/adm_obr_nar5.pps ZAPOBIEGANIE ODBUDOWA WNIOSKI I KOREKTY PODCYKL PLANOWANIA PODCYKL REALIZACYJNY

WYMOGI ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO ZASADA PRYMATU UKŁADU TERYTORIALNEGO ZASADA JEDNOOSOBOWEGO KIEROWNICTWA I ODPOWIEDZIALNOŚCI ZASADA ADEKWATNOŚCI ZASADA POWSZECHNOŚCI KOMPETENCJE POZIOME -TERYTORIALNE, NIE PIONOWE –RESORTOWE DECYZJE JEDNOOSOBOWE, (NIE KOLEGIALNE) REAGOWANIE NA POZIOMIE NAJNIŻSZYM, PROPORCJONALNE DO SPECYFIKI I RODZAJU ZAGROŻENIA OBOWIĄZKI DLA WSZYSTKICH OBYWATELI WRAZ Z PAKIETEM POWINNOŚCI I ŚWIADCZEŃ

http://rcb.gov.pl/?page_id=489

rcb.gov.pl

antyterroryzm.gov.pl

CENTRA ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO 1) pełnienie całodobowego dyżuru w celu zapewnienia przepływu informacji na potrzeby zarządzania kryzysowego; 2) współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego organów administracji publicznej; 3) nadzór nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i alarmowania oraz systemu wczesnego ostrzegania ludności; 4) współpraca z podmiotami realizującymi monitoring środowiska; 5) współdziałanie z podmiotami prowadzącymi akcje ratownicze, poszukiwawcze i humanitarne;

6)dokumentowanie działań podejmowanych przez centrum; 7) realizacja zadań stałego dyżuru na potrzeby podwyższania gotowości obronnej państwa; 8) współdziałanie na wszystkich szczeblach administracji rządowej w zakresie informowania i przekazywania poleceń do wykonania w systemie całodobowym dla jednostek ochrony zdrowia w przypadkach awaryjnych, losowych, jak również zaburzeń funkcjonowania systemu.

Siły Zbrojne RP Jeżeli w sytuacji kryzysowej użycie innych sił i środków jest niemożliwe lub może okazać się niewystarczające, o ile inne przepisy nie stanowią inaczej, Minister Obrony Narodowej, na wniosek wojewody, może przekazać do jego dyspozycji pododdziały lub oddziały Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej „oddziałami Sił Zbrojnych”, wraz ze skierowaniem ich do wykonywania zadań z zakresu zarządzania kryzysowego. W realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego mogą uczestniczyć oddziały Sił Zbrojnych, stosownie do ich przygotowania specjalistycznego, zgodnie z wojewódzkim planem zarządzania kryzysowego.