Nadużycia finansowe w perspektywie finansowej 2014-2020

Nadużycia finansowe Legitymizacja działań w zakresie zwalczania nadużyć finansowych, zagrażających interesom finansowym Unii Europejskiej ma swoje źródło w art. 325 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Szczegółowe przepisy dotyczące zwalczania nadużyć finansowych są rozproszone w aktach prawnych o różnej randze i mocy obowiązywania, znajdują się w aktach prawa wtórnego Unii Europejskiej, w aktach prawa krajowego powszechnie obowiązującego, w aktach prawa wewnętrznie obowiązującego, a w przypadku realizacji projektów w ramach programów operacyjnych wynikają także z „wytycznych”. Art. 325 TFUE Unia i Państwa Członkowskie zwalczają nadużycia finansowe i wszelkie inne działania nielegalne naruszające interesy finansowe Unii za pomocą środków podejmowanych zgodnie z niniejszym artykułem, które mają skutek odstraszający i zapewniają skuteczną ochronę w Państwach Członkowskich oraz we wszystkich instytucjach, organach i jednostkach organizacyjnych Unii. Państwa Członkowskie podejmują takie same środki do zwalczania nadużyć finansowych naruszających interesy finansowe Unii, jakie podejmują do zwalczania nadużyć finansowych naruszających ich własne interesy finansowe. Z zastrzeżeniem innych postanowień Traktatów, Państwa Członkowskie koordynują swoje działania zmierzające do ochrony interesów finansowych Unii przed nadużyciami finansowymi. W tym celu organizują z Komisją ścisłą i regularną współpracę między właściwymi władzami. Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą, po konsultacji z Trybunałem Obrachunkowym, uchwalają niezbędne środki w dziedzinach zapobiegania nadużyciom finansowym naruszającym interesy finansowe Unii i zwalczania tych nadużyć w celu zapewnienia skutecznej i równoważnej ochrony w Państwach Członkowskich oraz we wszystkich instytucjach, organach i jednostkach organizacyjnych Unii. Komisja, we współpracy z Państwami Członkowskimi kieruje corocznie do Parlamentu Europejskiego i Rady sprawozdanie w sprawie środków podjętych w celu wykonania niniejszego artykułu. Akty prawa wtórnego Unii Europejskiej mają taką samą moc obowiązywania we wszystkich Państwach Członkowskich UE. W zbiorze aktów prawa wtórnego UE znajdują się: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie. Akty prawa krajowego powszechnie obowiązującego, co do zasady obowiązują na całym terytorium Państwa. Katalog aktów prawa powszechnie obowiązującego obejmuje: Konstytucję, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Szczególnym rodzajem aktu prawa powszechnie obowiązującego są akty prawa miejscowego, które obowiązują na obszarze działania organu, który je ustanowił. Akty prawa wewnętrznie obowiązującego, wiążą jedynie organ, który je wprowadził i jednostki organizacyjne tego organu. Do tego typu aktów prawnych zalicza się m.in. uchwały i zarządzenia. Wytyczne wiążą jedynie strony umowy o dofinansowanie.

Nadużycia finansowe Przykładowe akty prawa unijnego: Rozporządzenie Rady (WE, Euroatom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. z dnia 25 maja 1999 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich, Dz. U. L. 312 z dnia 23 grudnia 1995 r.; Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, EUROATOM) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999, Dz. U. L 248/1 z dnia 18 września 2013 r. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące EFRR, EFS, FS, EFR ROW oraz EFMR objętych zakresem wspólnych Ram Strategicznych oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS i FS, oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1083/2006, Dz. U. L 347 z dnia 20 grudnia 2013 r. (tzw. rozporządzenie ogólne).

Nadużycia finansowe Przykładowe akty prawa krajowego: Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowych w perspektywie finansowej 2014-2020, Dz. U. 2014, poz. 1146 z późn. zm., Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz. U. 1997, nr 88, poz. 553 z późn. zm., Ustawa z dnia 10 czerwca 1999 r. Kodeks karny skarbowy, Dz. U. 2013, poz. 186 z późn. zm. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz. U. 2013, poz. 885, z późn. zm.

Nadużycia finansowe Fundamentalne zagadnienia dotyczące zwalczania nadużyć finansowych, zagrażających interesom finansowym Unii Europejskiej, w tym definicja nadużycia finansowego, zakres jurysdykcji Państw Członkowskich, zagadnienia dotyczące ekstradycji i ścigania, uznanie zasady „Ne bis in idem”, ramy współpracy między Państwami Członkowskimi oraz współpracy Państw Członkowskich z Komisją znajdują się w Konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich, sporządzonej w Brukseli dnia 26 lipca 1995 r., ustanowionej na podstawie art. K. 3 Traktatu o Unii Europejskiej wraz z trzema protokołami, Dz. U. 2009 nr 208, poz. 1603. Ne bis in idem (łac.) – dosłowne tłumaczenie „nie dwukrotnie w tym samym (w tej samej sprawie)”. Jest to zasada prawna, zgodnie z którą nie można orzekać dwa razy w tej samej sprawie. Osoba, której proces ostatecznie zakończył się w jednym Państwie Członkowskim, nie może zostać oskarżona w innym Państwie Członkowskim w odniesieniu do tych samych faktów pod warunkiem, że została nałożona kara i została ona wykonana, jest wykonywana lub nie może już być wykonywana w myśl postanowień prawnych państwa, które wydało wyrok (np. akt łaski Prezydenta RP – ostatnio na topie). Znaczenie przedmiotowej Konwencji jest istotne nie tylko z punktu widzenia materii jaką reguluje, ale ma również wymiar symboliczny w zakresie dbałości Polski o interesy finansowe UE, ponieważ w dniu 11.01.2005 r. na mocy ustawy ratyfikacyjnej z dnia 22.10.2004 r. Konwencja została wprowadzona do polskiego porządku prawnego jako akt prawa powszechnie obowiązującego. Polskie władze wyraziły w ten sposób swoją aprobatę dla ochrony interesów finansowych UE, a polskie organy władzy publicznej włączyły się w politykę międzynarodowych mechanizmów proceduralnych zwalczających nadużycia finansowe, które zagrażają interesom finansowym UE.

Akty prawa wewnętrznie obowiązującego Nadużycia finansowe Akty prawa wewnętrznie obowiązującego Opracowanie i wprowadzenie procedur w zakresie skutecznych i proporcjonalnych środków zwalczania nadużyć finansowych jest jednym z obligatoryjnych warunków, który powinien być spełniony przez każdy podmiot zaangażowany we wdrażanie programu operacyjnego, przed rozpoczęciem finansowej realizacji tego programu. Ustawa o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowych w perspektywie finansowej 2014-2020. Art. 15 Warunkiem rozpoczęcia finansowej realizacji programu operacyjnego, rozumianego jako wystąpienie z pierwszą deklaracją wydatków oraz wnioskiem o płatność do Komisji Europejskiej, jest uzyskanie desygnacji. Desygnacji podlegają instytucja zarządzająca, instytucja pośrednicząca i instytucja wdrażająca lub krajowy kontroler lub wspólny sekretariat. Warunkiem uzyskania desygnacji przez podmioty, o których mowa w ust. 2, jest spełnienie kryteriów desygnacji określonych w załączniku XIII do rozporządzenia ogólnego, odpowiednich do zakresu realizowanych zadań, potwierdzone pozytywną opinią i sprawozdaniem instytucji audytowej oraz zawarcie właściwych porozumień albo umów, o których mowa w art. 10 ust. 1 lub 2. ZAŁĄCZNIK XIII do Rozporządzenia ogólnego KRYTERIA DESYGNACJI INSTYTUCJI ZARZĄDZAJĄCEJ I INSTYTUCJI CERTYFIKUJĄCEJ 1. WEWNĘTRZNE ŚRODOWISKO KONTROLNE (i) istnienie struktury organizacyjnej obejmującej funkcje instytucji zarządzającej i instytucji certyfikującej i przydział funkcji w ramach każdej z tych instytucji, z zapewnieniem poszanowania, w stosownych przypadkach, zasady rozdziału funkcji; (ii) ramy służące zapewnieniu, w przypadku delegowania zadań instytucjom pośredniczącym, określenia ich odnośnych zadań i obowiązków, weryfikacji ich zdolności do wykonania delegowanych zadań oraz istnienia procedur sprawozdawczych; (iii) procedury w zakresie sprawozdawczości i monitorowania dotyczące nieprawidłowości oraz odzyskiwania nienależnie wypłaconych kwot; (iv) plan przydziału odpowiednich zasobów ludzkich o koniecznych umiejętnościach technicznych, na różnych poziomach i na potrzeby różnych funkcji w strukturze organizacyjnej. 2. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM Z uwzględnieniem zasady proporcjonalności – ramy zapewniające przeprowadzenie w razie potrzeby odpowiednich działań w zakresie zarządzania ryzykiem i, w szczególności, w przypadku istotnych zmian zakresu działań. 3. DZIAŁANIA W DZIEDZINIE ZARZĄDZANIA I KONTROLI A. Instytucja zarządzająca (i) Procedury dotyczące wniosków o dotacje, oceny wniosków, wyboru do dofinansowania, w tym zaleceń i wskazówek zapewniających wkład operacji w osiąganie szczegółowych celów i wyników stosownych priorytetów, zgodnie z przepisami art. 125 ust. 3 lit. a) ppkt (i). (ii) Procedury kontroli zarządczych, w tym weryfikacji administracyjnych w odniesieniu do każdego wniosku o refundację przedłożonego przez beneficjentów oraz kontroli na miejscu operacji. (iii) Procedury rozpatrywania wniosków o refundację przedkładanych przez beneficjentów i zatwierdzania płatności. (iv) Procedury na potrzeby systemu elektronicznego gromadzenia, rejestracji i przechowywania danych dotyczących każdej operacji, w tym, w stosownych przypadkach, danych dotyczących poszczególnych uczestników i – o ile jest to wymagane – podział danych odnoszących się do wskaźników według płci, a także na potrzeby zapewnienia, że bezpieczeństwo systemów odpowiada uznanym w skali międzynarodowej standardom. (v) Procedury ustanowione przez instytucję zarządzającą po to, by zapewnić, że beneficjenci prowadzą oddzielny system księgowości lub korzystają z odpowiedniego kodu księgowego dla wszystkich transakcji związanych z operacją. (vi) Procedury wprowadzenia skutecznych i proporcjonalnych środków zwalczania nadużyć finansowych. (vii) Procedury zapewniające właściwą ścieżkę audytu i system archiwizujący. (viii) Procedury służące sporządzaniu deklaracji zarządczej, a także sporządzaniu sprawozdań z przeprowadzonych kontroli i stwierdzonych defektów oraz rocznego zestawienia audytów i kontroli końcowych. (ix) Procedury zapewniające przedłożenie beneficjentowi dokumentu określającego warunki wsparcia dla każdej operacji.

Nadużycia finansowe Akty prawa wewnętrznie obowiązującego w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Warszawie Zarządzenie Nr 13/15 Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie z dnia 23 października 2015 r. w sprawie wprowadzenia Polityki przeciwdziałania nadużyciom finansowym w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Warszawie.

Nadużycia finansowe Do innych aktów prawa wewnętrznie obowiązującego w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Warszawie, które swoim zakresem ograniczają ryzyko zachowań korupcyjnych i przeciwdziałają nadużyciom finansowym zalicza się regulacje dotyczące: Polityki kadrowej, na którą składa się: Regulamin Pracy w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Warszawie Regulamin naboru na wolne stanowiska urzędnicze, w tym na kierownicze stanowiska urzędnicze w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Warszawie; Regulamin okresowych ocen pracowników samorządowych zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych i kierowniczych stanowiskach urzędniczych w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Warszawie; Zasady przeprowadzania służby przygotowawczej i organizowania egzaminu kończącego tę służbę w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Warszawie; Regulamin wynagradzania pracowników w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Warszawie.

Nadużycia finansowe Dbałości o stały rozwój zawodowy i doskonalenie umiejętności: Regulamin podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracowników Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie. Realizacji postępowań o zamówienie publiczne i zwieranie umów: Regulamin udzielania zamówień publicznych przez Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie. Identyfikacji procesów funkcjonujących w jednostce oraz ryzyk występujących w procesach: Zasady organizacji i funkcjonowania kontroli zarządczej w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Warszawie.

Nadużycia finansowe Kształtowania etycznej postawy pracowników oraz pozytywnego wizerunku jednostki: Kodeks etyki pracowników Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie Realizacji i dokumentowania operacji gospodarczych: Polityka rachunkowości w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Warszawie; Instrukcja obiegu i kontroli dokumentów księgowych w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Warszawie. Przyjmowania, rejestrowania i obiegu korespondencji wpływającej do Urzędu: Instrukcja kancelaryjna Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie.

Nadużycia finansowe Wdrażania, realizacji i rozliczania programów operacyjnych współfinansowanych z EFS: Instrukcje Wykonawcze Instytucji Pośredniczącej II stopnia – Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; Instrukcje Wykonawcze Instytucji Pośredniczącej – Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014-2020; Instrukcje Wykonawcze Instytucji Pośredniczącej – Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020. Jeżeli pracownik swoim zachowaniem wypełnia znamiona typu czynu zabronionego, niezależnie od odpowiedzialności porządkowej i dyscyplinarnej, którą ponosi za nieprzestrzeganie Polityki przeciwdziałania nadużyciom finansowym w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Warszawie, odpowiada dodatkowo za popełnione wykroczenie, przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.

Nadużycia finansowe W przypadku realizacji projektu w ramach programu operacyjnego, dodatkowym źródłem regulacji, przeciwdziałającym nadużyciom finansowym są tzw. wytyczne, które określają warunki i procedury wdrażania funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, a beneficjenci są zobowiązani do ich respektowania na podstawie umowy o dofinansowanie. Wśród wytycznych m.in. wyróżnia się: Wytyczne dotyczące kontroli realizacji programów operacyjnych; Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków w ramach programów operacyjnych; Wytyczne dotyczące korekt finansowych w ramach programów operacyjnych. Ustawa o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowych w perspektywie finansowej 2014-2020. Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają: 32) wytyczne – instrument prawny określający ujednolicone warunki i procedury wdrażania funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności skierowane do instytucji uczestniczących w realizacji programów operacyjnych oraz stosowane przez te instytucje na podstawie właściwego porozumienia, kontraktu terytorialnego albo umowy oraz przez beneficjentów na podstawie umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji o dofinansowaniu projektu. Użyte w definicji sformułowanie instrument prawny powoduje, że „wytyczne” nie stanowią aktu prawa powszechnie obowiązującego, a tym bardziej aktu prawa wewnętrznie obowiązującego. Stanowią wykaz reguł i zasad obowiązujących przy wydatkowaniu środków europejskich, które na podstawie umowy o dofinansowania muszą być przestrzegane przez Beneficjenta.

Nadużycia finansowe W myśl art. 207 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych naruszenie „wytycznych” przy realizacji projektu jest podstawą do uznania wydatków za niekwalifikowalne oraz do żądania ich zwrotu wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, liczonymi od dnia przekazania środków do dnia zwrotu. Na gruncie ustawy o finansach publicznych „wytyczne” bez reszty mieszczą się w definicji „procedur” obowiązujących przy realizacji programów finansowanych z udziałem środków europejskich i zgodnie z art. 207 ust. 1 pkt 2 naruszenie tych procedur powoduje obowiązek zwrotu nieprawidłowo poniesionych wydatków wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, liczonymi od dnia przekazania środków do dnia zwrotu.

Nadużycia finansowe Żądanie zwrotu środków wraz z należnymi odsetkami wiąże się z uznaniem tych środków za nieprawidłowość. Każda nieprawidłowość stwierdzona w ramach projektu zagraża interesom finansowym UE, ale nie każda nieprawidłowości stanowi nadużycie finansowe. Nadużycie finansowe zostało zdefiniowane w art. 1 ust. 1 Konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich. Jest ono przestępstwem, które Państwa Członkowskie zobowiązane są penalizować. Definicja nadużycia finansowego została sformułowana odrębnie w odniesieniu do wydatków i dochodowej strony budżetu Unii Europejskiej. Każda nieprawidłowość wiąże się z naruszeniem przepisu prawa. Nie ma przy tym znaczenia, jakiego rodzaju przepis został naruszony, np. ustawy o finansach publicznych, kodeksu cywilnego, kodeksu postępowania administracyjnego. Wykrycie nieprawidłowości może rodzić konsekwencje na gruncie różnych gałęzi prawa. Aby dana nieprawidłowość mogła być uznana za nadużycie finansowe powinna wiązać się z naruszeniem przepisów karnych i stanowić przestępstwo. Ponadto zgodnie z art. 1 ust. 4 Konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich aby przestępstwo mogło stanowić nadużycie finansowe powinno mieć umyślny charakter działania lub zaniechania.

Nadużycia finansowe Nadużycia finansowe naruszające interesy finansowe Wspólnot Europejskich polegają na: w odniesieniu do wydatków, jakimkolwiek umyślnym działaniu lub zaniechaniu dotyczącym: wykorzystania lub przedstawienia fałszywych, nieścisłych lub niekompletnych oświadczeń lub dokumentów, które ma na celu sprzeniewierzenie lub bezprawne zatrzymanie środków z budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich lub budżetów zarządzanych przez, Wspólnoty Europejskie lub w ich imieniu, nieujawnienia informacji z naruszeniem szczególnego obowiązku, w tym samym celu, niewłaściwego wykorzystania takich środków do celów innych niż te, na które zostały pierwotnie przyznane;

Nadużycia finansowe w odniesieniu do przychodów, jakimkolwiek umyślnym działaniu lub zaniechaniu dotyczącym: wykorzystania lub przedstawienia fałszywych, nieścisłych lub niekompletnych oświadczeń lub dokumentów, które ma na celu bezprawne zmniejszenie środków budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich lub budżetów zarządzanych przez, lub w imieniu, Wspólnot Europejskich, nieujawnienia informacji z naruszeniem szczególnego obowiązku, w tym samym celu, niewłaściwego wykorzystania korzyści uzyskanej zgodnie z prawem, w tym samym celu.

Nadużycia finansowe Instytucje odpowiedzialne za zwalczanie i przeciwdziałanie nadużyciom finansowym: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Policja i prokuratura. Na poziomie UE za zwalczanie i przeciwdziałanie nadużyciom finansowym odpowiada Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF). Przy okazji prac nad Traktatem z Nicei, który wszedł w życie 01 lutego 2003 r. m.in. powstał projekt powołania Europejskiego Prokuratora Publicznego, ale wówczas Konferencja Międzyrządowa odrzuciła ten projekt, podkreślając jednocześnie celowość kontynuowania prac w tej dziedzinie. W obecnie obowiązującym Traktacie z Lizbony, w art. 86 zostały ustanowione podstawy prawne dla powołania Prokuratury Europejskiej, jako organu odpowiedzialnego za prowadzenie postępowań przygotowawczych w sprawach nadużyć finansowych. Jak wynika ze Sprawozdania rocznego za 2014 r. w zakresie ochrony interesów finansowych UE, przygotowanego przez Komisję dla Parlamentu Europejskiego i Rady (COM(2015) 386 final, s. 34), na dzień dzisiejszy powołanie urzędu Prokuratury Europejskiej nie miało miejsca i znajduje się wśród Planów na przyszłość, bez określonego terminu realizacji. Zatem za prowadzenie postępowań przygotowawczych w sprawach nadużyć finansowych odpowiadają krajowe organy ścigania.

Nadużycia finansowe Wśród głównych źródeł ryzyka wystąpienia nadużyć finansowych należy wskazać: Korupcję, Konflikt interesów, Nadużycia finansowe występujące podczas zamówień publicznych/stosowania zasady konkurencyjności, Fałszerstwo.

Nadużycia finansowe Korupcja (czynna) Czyn polegający na obiecywaniu, proponowaniu lub wręczaniu przez jakąkolwiek osobę, bezpośrednio lub pośrednio, jakichkolwiek nienależnych korzyści osobie pełniącej funkcję publiczną dla niej samej lub dla jakiejkolwiek innej osoby, w zamian za działanie lub zaniechanie działania w wykonywaniu jej funkcji. Definicja korupcji została sformułowana w art. 1 ust. 3a ustawy z dnia 09 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Dz. U. 2014, poz. 1411 z późn. zm. Ustawa wyróżnia dwa typy korupcji, tzw. Korupcja czynna i korupcja bierna.

Nadużycia finansowe Korupcja (bierna) Czyn polegający na żądaniu lub przyjmowaniu przez osobę pełniącą funkcję publiczną bezpośrednio, lub pośrednio, jakichkolwiek nienależnych korzyści, dla niej samej lub dla jakiejkolwiek innej osoby, lub przyjmowaniu propozycji lub obietnicy takich korzyści, w zamian za działanie lub zaniechanie działania w wykonywaniu jej funkcji. Korupcja, zarówno w formie czynnej jak i biernej stanowi przestępstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego. Art. 228 KK – przestępstwo sprzedajności i art. 229 KK – przestępstwo przekupstwa.

Nadużycia finansowe Konflikt interesów Konflikt interesów istnieje wówczas, gdy bezstronne i obiektywne pełnienie funkcji podmiotu działającego w sferze finansów lub innej osoby uczestniczącej w wykonaniu budżetu, zarządzaniu budżetem, audycie lub kontroli budżetu, jest zagrożone z uwagi na względy rodzinne, emocjonalne, sympatie polityczne lub przynależność państwową, interes gospodarczy lub jakikolwiek inne interesy wspólne z beneficjentem. Korupcja i konflikt interesów to nie to samo. Korupcja zazwyczaj wymaga porozumienia pomiędzy co najmniej dwoma partnerami oraz pewnego rodzaju łapówki/korzyści osobistych/płatności. Konflikt interesów powstaje, gdy dana osoba ma możliwość przedłożenia interesu prywatnego nad interes publiczny, tj. nad obowiązki służbowe lub obowiązki wynikające z innych zobowiązań dotyczących dysponowania środkami publicznymi. Na poziomie prawa krajowego brakuje definicji konfliktu interesów. Została ona sformułowana na poziomie prawa unijnego, w art. 57 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom ) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002.

Nadużycia finansowe Nadużycia finansowe występujące podczas zamówień publicznych/stosowania zasady konkurencyjności Naruszenie Prawa zamówień publicznych/zasady konkurencyjności wiąże się najczęściej nadużyciami finansowymi w postaci korupcji lub konfliktu interesów. W przypadku zamówień publicznych, dodatkowo może wystąpić zmowa przetargowa, która stanowi przestępstwo opisane w art. 305 Kodeksu Karnego. Zgodnie z zapisami art. 305 § 1 Kodeksu karnego, ,,Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, udaremnia lub utrudnia przetarg publiczny albo wchodzi w porozumienie z inną osobą działając na szkodę właściciela mienia albo osoby lub instytucji, na rzecz której przetarg jest dokonywany, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

Nadużycia finansowe Fałszerstwo Występuje w dwóch formach: Jako przestępstwo powszechne, które może być popełnione przez każdego i polega na przerobieniu, podrobieniu dokumentu bądź na użyciu takiego dokumentu. Jako przestępstwo, które może być popełnione wyłącznie przez funkcjonariusza publicznego lub inną osobę uprawnioną do wystawienia dokumentu i polega na urzędowym poświadczeniu nieprawdy co do okoliczności mającej znaczenie prawne. Fałszerstwo zostało zdefiniowane w kodeksie karnym, odpowiednio Ad 1. (tzw. fałszerstwo materialne) w art. 270 KK i Ad 2. (tzw. fałszerstwo intelektualne) w art. 271 KK. Przerobienie dokumentu oznacza dokonanie zmian w tekście już istniejącego dokumentu i uczynieniu go w ten sposób nieprawdziwym. Za przykład tego typu przestępstwa można wskazać wszelkiego rodzaju dopiski lub usuwanie fragmentów tekstu, wymazania, przekreślenia itp.

Dziękuję za uwagę