WYNIKI ANKIETY DLA TYFLOPEDAGOGÓW DOTYCZĄCEJ POTRZEB W ZAKRESIE UDOSTĘPNIANIA KUTURY OSOBOM Z DYSFUNKCJĄ WZROKU POPRZEZ AUDIODESKRYPCJĘ Regina Mynarska W ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Mowa obrazowa – autorski program udostępniania kultury osobom niewidomym i niedowidzącym.”

Dane statystyczne Liczba przeprowadzonych ankiet: 37 Szacowana populacja generalna: 1150 Liczba podana za MEN Błąd statystyczny: 12% Poziom pewności wyników: 85% Kalkulacje przy pomocy kalkulatora doboru próby na stronie Ilość pytań: 18 Pytania: otwarte: 4 wielokrotnego wyboru: 3 jednokrotnego wyboru: 11

Pytanie 1: Staż pracy z osobami z dysfuncją wzroku

Pytanie 2: Nauczane przedmioty Wniosek z tego zestawienia dotyczy ogromnej roli wychowawców internatów w Ośrodkach. To w tych placówkach wychowankowie spędzają czas wolny. Kształtowanie nawyków korzystania z dóbr kultury w ramach spędzania czasu wolnego znajduje tutaj ogromne znaczenie. Organizowanie wyjść do teatru, kina, do muzeów w czasie pozalekcyjnym, we współpracy z instytucjami kultury, daje możliwość wytworzenia świadomej postawy wobec sztuki. Wychowawcy internatów

Pytanie 3: W jakiego rodzaju szkole uczysz?

Pytanie 4: Czy wykorzystujesz w swojej pracy z dziećmi/młodzieżą ofertę filmową z audiodeskrypcją

Pytanie 5: Czy wykorzystujesz w swojej pracy z dziećmi/młodzieżą ofertę spektakli teatralnych z audiodeskrypcją?

Pytanie 6: Czy wykorzystujesz w swojej pracy z dziećmi/młodzieżą ofertę muzeów/galerii z audiodeskrypcją?

Pytanie 7: W jakim stopniu audiodeskrypcja ułatwia osobom z dysfunkcją wzroku odbiór kultury?

Pytanie 8: Czy dzieci/młodzież chętnie korzystają z audiodeskrypcji gdy jest ona dostępna? Znamienne jest, że w pytaniu 9 ani jedna osoba ankietowana nie zaznaczyła, iż uczniowie nie chcą korzystać z audiodeskrypcji

Pytanie 10. Czy uważasz, że edukacja medialna dzieci i młodzieży w zakresie korzystania z udostępnień w kulturze dla osób z dysfunkcją wzroku jest potrzebna w ośrodkach edukacyjnych dla dzieci/młodzieży z dysfunkcją wzroku? Pewnym fenomenem jest stuprocentowa odpowiedź pozytywna na to pytanie. Autodiagnoza dokonana przez środowisko tyflopedagogów wskazuje na absolutną potrzebę pogłębienia świadomości na ten temat. Jest to bardzo mocna przesłanka do konieczności formułowania rozwiązań systemowych w szkolnictwie specjalnym. Można postawić na tej podstawie tezę, że problem ten rozwiąże jedynie długofalowy program szeroko pojętej edukacji kulturalnej angażującej zarówno instytucje kultury, organizacje pozarządowe, jak i ośrodki szkolno- wychowawcze.

Pytanie 11: Jakie formy edukacji uważasz za optymalne?

ułatwienie odbioru dzieł sztuki, filmu, teatru osobom z dys. Wzroku słowny opis dziełą sztuki (obrazu, filmu, przedstawienia teatralnego itp.). werbalny opis pokazanej sytuacji, wydarzenia, dzieła sztuki itp. słowny opis wydarzeń przedstawionych na ekranie, obrazie itp. słowny opis ukazanej na ekranie sytuacji, czy prezentowanego dzieła sztuki ułatwienie odbioru poprzez ustny opis wydarzeń na scenie lub ekranie słowny opis obrazu opis słwony tego, co wizualne a więc niedostępne dla osób niewidomych słowny opis sytuacji, obrazu, filmu opis treści wizualnych przekazany w sposób werbalny dla osób niewidomych bądź słabowidzących opis słowny obrazu, filmu przekazanie drogą słuchową treści niedostępnych dla osób niewidomych metoda pozwalająca na opisanie słowem obrazu opis zachowań bohaterów filmu, spektaklu, opis miejsc okoliczności, które nie są wypowiedziane. W przypadku obrazu - opis dzieła technika umożliwiająca dzięki opisom słownym odbiór malarstwa, filmu, teatru przez osoby słabowidzące i niewidome sposób przekazywania osobom słabowidzącym i niewidomym obrazu przez werbalizację metoda ułatwiająca osobom z niepełnosprawnością wzrokową odbiór świata udostępnianego poprzez różne wytwory kultury opis filmów, bajek, sztuk teatralnych osobom niewidomym za pomocą słów (przekaz werbalny) opisywanie osobom niewidomym i słabowidzącym obrazu między dialogami komentarz słowny opisujący to, co dzieje się na ekranie/scenie w danym momencie przekazywanie drogą słuchową treści sztuka opisania słowami obrazów niedostępnych dla osób niewidomych słowny opis obserwowanych obrazów (filmowych, teatralnych, malarstwa) wplecenie komentarza w ścieżkę dźwiękową, przerwę w akcji komentarz słowny stosowany podczas analizy i interpretacji dzieł kultury jak film, teatr, werbalny opis treści wizualnych opis słowny dotyczący przestawionego materiału - eskponatów muzealnych, scen rozgrywanych na ekranie coś ułatwiającego młodzieży poznawać otaczający świat jak obraz dla widzących; bez audiodeskrypcji nie ma pełnego odbioru, koncetracji, ciekawości odbiorcy ułatwienie odbioru osobom z dysfunkcją wzroku technika która dzieki opisom słownym pozwala niewidomym poznać kulturę, malarstwo, teatr, film coś co powzala uczniom lepiej poznać sztuki plastyczne, teatr, film Pytanie 12: Dokończ zdanie: audiodeskrypcja jest to:

przybliżenie tematyki szczegółowe poznanie obiektów(spektakli - odbiór) ułatwienie osobom niewidomym i słabowidzącym odbiór kultury ułatwienie odbioru oferowanych propozycji kultury dostarczenie szczegółowych informacji na temat wydarzeń, które dzieją się bez słów ułatwienie odbioru proponowanych niewidomym filmów i innych przekazanie odbiorcy szczegółow, których on nie widzi, nie słyszy pomoc w odbiorze filmu, dzieła, artystycznego ułatwić poznanie pomoc osobom niewidomym w odbiorze filmów, sztuk teatralnych, obrazów pomoc osobie niewidomej i słabowidzącej lepszy odbiór kultury ukazanie osobom z dysfukcją wzroku ukazanie tego, co dzieje się np. w filmie zrozumienie filmu, obrazu przez osoby niewidome lepsze zrozumienie treści filmów, spektakli pokazanie przy pomcy opisu słownego lepsze zrozumienie filmu, spektaklu, obrazu poszerzenie zakresu odbioru filmu, dostarczenie infomacji, które mogą być odbrane tylko kanałem wzrokowym pomoc, wsparcie, w zrozumieniu przybliżeniu, poznaniu intencji nadawcy i jego dzieła. przybliżenie odbioru sztuki wizualnej (też malarstwa, grafiki, itd.) osobom z dysfunkcjami wzroku pozwolić osobom niepełnosprawnym wzrokowo odbierać sztukę (muzea, filmy, teatr) zwiększenie dostępności kultury umożliwienie przeżywania wszeliego rodzaju sztuki. Daje możliwość odbioru twórczości filmowej i teatralnej udostępnianie niewidomym tego, co zwarte jest w obrazie przybliżeie części wizualnej, ułatwienie odbioru dzieła, umożliwienie w jak największym stopniu holistycznego jego odbioru omówienie obrazu, wyjaśnianie opowieść o tym co się dzieje na ekranie, na scenie teatru, opis postaci, kostiumów, dekoracji, mimiki aktora pozwala na pełny odbiór dzieł sztuki wizualnej przez niewidomych i słabowidzących zapewnienie jak najpełnieszego odbioru sztuki opisać ważne informacje wizualne, jaki jest język ciała, przebieg akcji, scenerię, kostiumy Pytanie 12b: Dokończ zdanie: audiodeskrypcja ma na celu:

osób z problemami wzrokowymi osób niewidomych i słabowidzących osób z dysfunkcją wzroku (również starszych) osób niewidomych i słabowidzących osób z dysfunkcją wzroku, słuchu osób z dysfunkcją wzroiku osób niewidomych i słabowidzących osób niewidomych lub o dużej dysfunckji wzroku osób niewidomych i słabowidzących osób z dysfukcją wzroku niewidomych osób słabowidzących osób niewidomych osób niewidomych i słabowidzących wszystkich a szczególnie osób niewidomych i słabowidzących oraz niedosłyszących osób z dys. Wzroku osób niepełnosprawnych wzrokowo z dysfunkcją wzroku i niewidomych osób niewidomych i słabowidzących niewidomych i słabowidzących osób niewidomych i słabowidzących osób z wadą wzroku, które nie mogą zobaczyć osób niewidomych i słabowidzących osób z dysfunkcją wzroku o różnym stopniu niewidzenia osób z dysfunkcją wzroku dla słabowidzących i niewidomych osób niewidomych i słabowidzących Pytanie 12c: Dokończ zdanie: audiodeskrypcja jest przeznaczona dla:

Pytanie 12: Wniosek Żadna osoba z ankietowanych nie wskazała w odpowiedzi na termin “przekład” w odniesieniu do audiodeskrypcji, co przez ekspertów podawane jest jako zasadniczy element definicji. Na ogół jednak odpowiedzi wskazują poprawnie aspekt przekazywania treści wizualnych w sposób werbalny.

Pytanie 13: Czy uważasz, że tyflopedagog może pełnić funkcję audiodeskryptora? bo pracując z osobami z dysfunkcją wzroku zna dobrze ich potrzeby bo większość z nas to robi oglądając filmy z młodzieżą - może to nie jest profesjonalne ale wynika z doświadczeń wie, na co zwrócić uwagę jeśli ma odpowiednie przeszkolenie współorganizuje różne wydarzenia kulturalne bo myślę, ze jest łatwiej przygotować tyflopedagoga do funkcji audiodeskryptora ze względu na posiadaną wiedzę i pracę z osobami z dysfunkcją wzroku Tylko dwie z wypowiedzi wskazują na konieczność przeszkolenia w tej dziedzinie. Pozostali badani uważają, że wystarczy tu doświadczenie w pracy z osobami z dysfunkcją wzroku.

Pytanie 14: Czy wiesz, gdzie szukać oferty kulturalno- edukacyjnej z audiodeskrypcją?

Pytanie 15: W jakim stopniu nasze państwo realizuje Twoim zdaniem prawo do równego dostępu do dóbr kultury w odniesieniu do potrzeb osób z dysfunkcją wzroku?

Gladiator, Listy do M, Imagine, Dzień świra, Bitwa warszawska, Star Trek Chce się żyć, Carte Blanche, Czas honoru, Tajemnica twierdzy szyfrów, Dziewczynka w trampkach, Ida, Jesteś bogiem, Grbavica, Pora umierać, W ciemności, Epoka lodowcowa, Czarny czwartek, Księżniczka i żabka, Powstanie Warszawskie, Zwierzaki-przebieraki, Mija i ja 2, Wałęsa, Wino truskawkowe, Jak zostać królem, Mamma mia Pytanie 16: Wymień tytuły filmów, które oglądałeś/łaś z dziećmi/ młodzieżą z dysfunkcja wzroku opatrzone audiodeskrypcją:

Pytanie 17: Wymień spektakle teatralne lub muzea (wystawy) z audiodeskrypcja, na których byłaś/byłeś z uczniami/wychowankami słabo widzącymi lub niewidomymi: Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Teatr Nowy Poznań "Ożenek", „Ferdydurke” "Pięc zmysłów. Pauza" Spektakl Polskiego Teatru Tańca, Pięc zmysłów. Emotion, wystawa w Muzeum Narodowym w Poznaniu przygotowana dla osób z niepełnosprawnością wzrokową „12 gniewnych ludzi”, Teatr Nowy Poznań „Olbrzymek”, Scena Wspólna w Poznaniu Teatr Polski, Teatr Nowy w Poznaniu, „Ich czworo” „Jeden dzień z życia muszki owocówki” - Teatr Lalki w Katowicach, wystawa Piękno dotyku - sztuka antyku w Muzeum Śląskim w Katowicach

Co Twoim zdaniem należałoby zrobić, aby audiodeskrypcja była bardziej dostępna w Polsce?: Zwiększyć fundusze na rozpowszechnianie filmów, sztuk teatralnych, dzieł sztuki Jest potrzeba zwiększenia nakładów finansowych na ten cel. Rozpowszechnić ją, by stała się czymś zwykłym w instytucjach przekazu kulturalnego. Dofinansować rozpowszechnianie filmów i sztuk teatralnych z audiodeskrypcją Prowadzić akcję informacyjną zarówno wśród osób z dysfunkcją wzroku, jak i widzących, aby zauważyły złożoność problemu Zwiększyć środki finansowe na pomoc osobom niepełnosprawnym, edukować społeczeństwo, współpracować z ośrodkami i instytucjami dla osób niewidomych i słabowidzących Zwiększyć środki finansowe na filmy z audiodeskrypcją, popularyzować wiedzę na ten temat, edukować społeczeństwo, współpracować z ośrodkami i instytucjami dla osób niewidomych i słabowidzących Rozpocząć akcję edukacyjną kadry pedagogicznej Organizowanie warsztatów dla uczniów i nauczycieli w instytucjach kulturanych. Przesyłanie informatorów dla szkół z uczniami słabo widzącymi. Informować opinię publiczną o tym problemie. Pozwalać osobom niewidomym na wypowiadanie swojego zdania - publicznie. Być może w biliotekach powinny się znadować działy z filmami, spektakle z audiodeskrypcją. Wszystkie nowości powinny zawierać komentarz dla osób niewidomych Więcej o tym mówić, przeznaczać na ten cel więcej pieniędzy Mówić o tym w środkach masowego przekazu, na uczelniach, kształcić w tym zakresie Informować czym jest, w czym pomaga, poprawić jej reklamę; zdobyć środki na jej opracowanie; utworzyć bank audiodeskryberów Przygotwywać audiodeskrypcję w mediach, robić warsztaty z audiodeskrypcji, by więcej ludzi potrafiło sobie z nią radzić i tworzyć pomoce dostosowane werbalnie dla niewidomych Więcej mówić o tym w mediach, wprowadzać oglądanie seansów filmowych z audiodeskrypcją w Ośrodkach Otaczająca nas technologia ułatwia nam życie. Należałoby bardziej udostępniać filmy, ważny jest również odpowiedni sprzęt w szkołach. Zobowiązywać autorów do obowiązkowej audiodeskrypcji tworzonych dzieł Wprowadzić jako standard, aby możliwy był wybór taj, jak to jest w przypadku wyboru np. filmu z dubbingiem, w wersji oryginalnej lub z lektorem, tak samo powinien być dostępny wariant z audiodeskrypcją Potrzeba więcej funduszy!!! Prowadzić działania opisane w pytaniu jakie formy edukacji o udostępnianiu kultury są optymalne Analiza i interpretacja fragmentów filmów lub całych filmów pod kątem egzaminu maturalnego