1 Zwany egzaminem zawodowym jest formą oceny poziomu opanowania wiadomości i umiejętności z zakresu danego zawodu, ustalonych w standardach wymagań będących podstawą przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe

2 Część II – zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą Zdający rozwiązuje test zawierający 20 zadań zamkniętych ETAP PISEMNY Czas trwania 120 minut Etap praktyczny – obejmuje wykonanie zadania egzaminacyjnego, sprawdzającego praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w danym zawodzie. Zdający wykonuje 1 zadanie egzaminacyjne Czas trwania 180 – 240 min Część I – zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie Zdający rozwiązuje test zawierający 50 zadań zamkniętych ETAP PRAKTYCZNY

3 CZĘŚĆ I – ZAKRES WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI WŁAŚCIWYCH DLA KWALIFIKACJI W ZAWODZIE Absolwent powinien umieć: 1. Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisu, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznej i technologicznej 2. Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne 3. Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska STANDARD WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH Etap pisemny egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe obejmuje:

4 CZĘŚĆ II – ZAKRES WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI ZWIĄZANYCH Z ZATRUDNIENIEM I DZIAŁALNOŚCIĄ GOSPODARCZĄ Absolwent powinien umieć: 1. Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie: opisu, instrukcji, tabeli, wykresu, w szczególności: 1.1 rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej, 1.2 rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej, 1.3 identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta. 2. Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, w szczególności: 2.1 analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej, 2.2 sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz z podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej, 2.3 rozróżniać skutki wynikające z nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy. STANDARD WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH Etap pisemny egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe obejmuje:

5 dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych (i szkół policealnych kształcących w tych samych zawodach, w których kształcą zasadnicze szkoły zawodowe) różni się od etapu praktycznego egzaminu dla absolwentów techników (oraz techników uzupełniających i szkół policealnych kształcących w zawodach innych niż zawody, w których kształcą zarówno zasadnicze szkoły zawodowe, jak i szkoły policealne). Etap praktyczny egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe

6 PRAKTYCZNE UMIEJĘTNOŚCI Z ZAKRESU KWALIFIKACJI W ZAWODZIE, UJĘTE W TEMATACH ZADANIA EGZAMINACYJNEGO Wymagania egzaminacyjne stanowią umiejętności praktyczne absolwenta sprawdzane i oceniane na egzaminie. Sformułowane zostały w czterech obszarach. Absolwent powinien umieć: 1. Planować czynności związane z wykonaniem zadania 2. Organizować stanowisko pracy 3. Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami określonymi w tematach zadań egzaminacyjnych 4. Prezentować efekt wykonanego zadania STANDARD WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH Etap praktyczny egzaminu zawodowego dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych obejmuje : Etap praktyczny egzaminu zawodowego dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych (i szkół policealnych kształcących w tych samych zawodach, w których kształcą zasadnicze szkoły zawodowe) obejmuje :

7 POLEGA NA WYKONANIU ZADANIA EGZAMINACYJNEGO ZAWARTEGO W ARKUSZU EGZAMINACYJNYM, W ZALEŻNOŚCI OD ZAWODU, KTÓREGO DOTYCZY OBEJMUJE: 1. opracowanie projektu realizacji określonych prac, albo 2. opracowanie projektu realizacji określonych prac i wykonanie określonej pracy lub prac na stanowisku egzaminacyjnym, wyposażonym zgodnie ze standardami wymagań będącymi podstawą przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w danym zawodzie, zwanych pracą egzaminacyjną. Etap praktyczny egzaminu zawodowego dla absolwentów techników Etap praktyczny egzaminu zawodowego dla absolwentów techników (techników uzupełniających i szkół policealnych kształcących w zawodach innych niż zawody, w których kształcą zarówno zasadnicze szkoły zawodowe, jak i szkoły policealne)

8

Egzamin jest nieobowiązkowy, dlatego każdy kto chce do niego przystąpić musi złożyć pisemną deklarację dotyczącą przystąpienia do egzaminu w danym zawodzie. Deklarację zdający składa dyrektorowi szkoły (a absolwent, który ukończył szkołę we wcześniejszych latach - dyrektorowi szkoły, którą ukończył.) Deklarację składa się w terminie: do 20 grudnia roku szkolnego, w którym zdający zamierza przystąpić do egzaminu, do 20 września roku szkolnego, w którym zamierza przystąpić do egzaminu absolwent szkoły, w której zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w styczniu 9

opis zakresu egzaminu dla danego zawodu – szczegółowy wykaz wiadomości i umiejętności sprawdzanych na egzaminie, kryteria oceniania, formy i warunki przeprowadzania egzaminu, przykładowe zadania egzaminacyjne. 10

11 ZDAJ Ą CY ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI Mają prawo przystąpić do egzaminu zawodowego w warunkach i formie dostosowanych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych zdającego 1.Na podstawie opinii poradni psychologiczno - pedagogicznej (publicznej lub niepublicznej) w tym poradni specjalistycznej (publicznej lub niepublicznej): opinia powinna być wydana nie później niż do końca września roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany egzamin zawodowy i nie wcześniej niż na 2 lata przed tym terminem. 2.Na podstawie orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania: orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania wydaje się na czas określony, wskazany w zaświadczeniu o stanie zdrowia ucznia. 3.Na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego: orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje się na okres roku szkolnego, etapu edukacyjnego, okresu kształcenia w danej szkole albo na czas nieokreślony.

12 Wynik egzaminu zawodowego INFORMACJA O STOPNIU SPEŁNIENIA PRZEZ ZDAJĄCEGO WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH Wynik etapu pisemnego egzaminu zawodowego ustala okręgowa komisja egzaminacyjna, po elektronicznym odczytaniu karty odpowiedzi, na podstawie liczby punktów uzyskanych przez zdającego z każdej części tego etapu. Wynik etapu praktycznego egzaminu zawodowego ustala okręgowa komisja egzaminacyjna po elektronicznym odczytaniu wypełnionej odpowiednio karty obserwacji albo karty oceny na podstawie liczby punktów uzyskanych przez zdającego. Wynik egzaminu zawodowego ustala i ogłasza okręgowa komisja egzaminacyjna. Wynik ustalony przez OKE jest ostateczny. Zdający, który uzyskał wynik pozytywny, zdał egzamin otrzymuje dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe.

13 Część II – zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą zalicza min. 30% punktów ETAP PISEMNY Etap zdany, jeśli zaliczone są obie części Etap praktyczny - praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w danym zawodzie zalicza min. 75% punktów Część I – zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie zalicza min. 50% punktów ETAP PRAKTYCZNY Egzamin zdany, jeśli zaliczone są oba etapy

14 Na wniosek absolwenta, do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe dołącza się Europass - Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe, sporządzony na podstawie opisu kwalifikacji absolwenta albo opisu zawodu, określonych w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie. Dokument ten określa zakres kompetencji osoby posiadającej dyplom zawodowy oraz ułatwia zrozumienie znaczenia dyplomu, opisuje umiejętności i uprawnienia posiadacza dyplomu, jest ściśle powiązany z zawodem (w danym kraju posiadacze określonego dyplomu otrzymają taki sam suplement), posiada taką samą strukturę we wszystkich krajach UE. Europass - Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe nie zastępuje oryginału dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, ani też nie uprawnia do formalnego uznania dyplomu przez instytucje w innych krajach, ale ułatwia posiadaczom poruszanie się po europejskim rynku pracy. Dyplomy i suplementy do dyplomów wydają okręgowe komisje egzaminacyjne. Europass -Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Europass - Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje

Osoba, kt ó ra nie przystąpiła do egzaminu zawodowego lub odpowiedniego etapu tego egzaminu, przerwała egzamin zawodowy albo nie uzyskała wymaganej do zdania egzaminu zawodowego liczby punkt ó w z danego etapu tego egzaminu, ma prawo przystąpić do egzaminu zawodowego lub odpowiedniego etapu tego egzaminu w kolejnych terminach jego przeprowadzania. Osoby te, jeśli zamierzają przystąpić do egzaminu zawodowego lub odpowiedniego etapu tego egzaminu, składają deklarację przystąpienia do egzaminu zawodowego lub odpowiedniego etapu tego egzaminu dyrektorowi szkoły, kt ó rą ukończyli, a w przypadku likwidacji lub przekształcenia szkoły - dyrektorowi okręgowej komisji egzaminacyjnej. Po upływie 3 lat od daty pierwszego egzaminu zawodowego osoby te, zdają egzamin zawodowy w pełnym zakresie. 15

Laureaci i finaliści turniej ó w lub olimpiad tematycznych związanych z wybraną dziedziną wiedzy zawodowej są zwolnieni z etapu pisemnego egzaminu zawodowego na podstawie zaświadczenia stwierdzającego uzyskanie tytułu odpowiednio laureata lub finalisty. Zaświadczenie przedkłada się przewodniczącemu szkolnego zespołu nadzorującego. Zwolnienie laureata lub finalisty turnieju lub olimpiady tematycznej z etapu pisemnego egzaminu zawodowego jest r ó wnoznaczne uzyskaniem z części pierwszej i z części drugiej etapu pisemnego egzaminu zawodowego najwyższego wyniku. Na dyplomie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe, w miejscach przeznaczonych na wpisanie wynik ó w egzaminu zawodowego z części pierwszej i z części drugiej etapu pisemnego, wpisuje się 100, oraz zamieszcza się adnotację o zwolnieniu z etapu pisemnego egzaminu zawodowego i posiadanym tytule laureata lub finalisty odpowiednio turnieju lub olimpiady tematycznej. Wykaz turniej ó w i olimpiad tematycznych, dyrektor Komisji Centralnej podaje do publicznej wiadomości na stronie internetowej Komisji Centralnej, nie p ó źniej niż w czerwcu roku poprzedzającego rok, w kt ó rym jest przeprowadzany egzamin zawodowy. 16