WISŁA KRÓLOWA POLSKICH RZEK

Domowa rzeko. prześliczna Wisło. Jakby rusałka powiewna, hoża Domowa rzeko! prześliczna Wisło! Jakby rusałka powiewna, hoża... Z podnóża Karpat źródło twe trysło, I płynie, płynie, het aż do morza. Oh! ukochanaś ty od flisaków, Gdańsku wiozących haracz zbożowy! Źródeł twych strzeże królewski Kraków, Ujścia, Bałtyku brzeg bursztynowy! Kraj opasujesz swą wstęgą płową, Wszystkich rzek polskich będąc królową! Władysław Bełza

Wisła - królowa polskich rzek, to ostatnia duża rzeka Europy, którą można nazwać naturalną. Od swoich źródeł w Beskidzie Śląskim, gdzie w miejscowości Wisła spotykają się Biała i Czarna Wisełka, aż do ujścia do Zatoki Gdańskiej stanowi zróżnicowany biologicznie korytarz ekologiczny. Wisła jest także ważnym symbolem w historii Polski.

Zlewnia Wisły zajmuje 53,9% powierzchni naszego kraju.

Krajobraz znacznej części Wisły jest ostatnim tego typu krajobrazem naturalnej, nieuregulowanej rzeki w Europie. Rozgałęzione koryto, szereg wysp, piaszczystych łach i starorzeczy tworzy harmonię i piękno, niespotykane wobec zmian dokonanych przez ludzi na rzekach już uregulowanych. Wisła stanowi ważny szlak wędrówek ryb i choć wielkie wędrówki w znacznym stopniu zostały przez przebudowę dolnej Wisły ograniczone, jej rola jest nadal znaczna.

W 1997 roku na konferencji ministrów ochrony środowiska w Sofii Dolina Wisły została uznana za kluczowy dla zachowania bioróżnorodności w Europie korytarz ekologiczny.

Dolina Wisły została podzielona na trzy odcinki: Wisłę Górną, Środkową i Dolną. Środkowy odcinek Wisły pomiędzy Zawichostem a Płockiem stanowiący do dziś przykład unikatowego krajobrazu naturalnej dużej rzeki, jest jednym z najcenniejszych (obok Bagien Biebrzańskich i Puszczy Białowieskiej) zespołów ekosystemów w Europie.

Odcinek Wisły, który znajduje się w granicach administracyjnych Warszawy ma długość 28-kilometrów. Jest to fragment tej dużej nizinnej rzeki, pomiędzy jej 498 kilometrem, a 526 kilometrem, a więc w środku biegu całej rzeki Wisły.

Dla wielu gatunków ssaków międzywale Wisły stanowi ważną drogę przemieszczania się. Odnosi się to nie tylko do ssaków ziemno-wodnych, ale także do wielu lądowych spośród kopytnych i drapieżnych. W tym zakresie podkreślana jest rola prawego brzegu Wisły w obrębie Warszawy stanowiącego pewien, ograniczony korytarz ekologiczny, pozwalający na przeniknięcie niewątpliwej bariery na drodze wędrówek, jaką jest wielkie miasto.

Obszar międzywala Wisły stanowi ważny element na szlaku wiosennych i jesiennych wędrówek wielu gatunków ptaków, w szczególności: rybołowa, mewy żółtonogiej, rybitwy wielkodziobnej, rybitwy czarnej, kwokacza, biegusów. Dla niektórych z tych gatunków ważny jest przy tym charakter rzeki "nieuregulowanej". Rodzi się tu i bytuje 2/3 gatunków ptaków Polski w tym wiele rzadkich i zagrożonych w Polsce i w Europie, których istnienie zależy od zachowania lęgowisk i żerowisk w dolinie środkowej Wisły. Dla wielu gatunków, których liczebność na całym obszarze Polski nie przekracza 60 par, doliny rzek są ostatnim i najważniejszym schronieniem; do takich ptaków należą: kulon, mewa, czarnogłowa, mewa mała oraz rybitwa białowąsa.

Na brzegach Wisły w granicach wielkiej Warszawy możemy spotkać ponad 30 gatunków ssaków. Najliczniej reprezentowane są gryzonie (m.in. bóbr, wiewiórka), zaś do najciekawszych, najrzadszych i wzbudzających powszechne zainteresowanie można zaliczyć łosia i wydrę.

Dziękujemy za uwagę.