Kształcenie i badania naukowe realizowane przez Katedrę Systemów i Sieci Radiokomunikacyjnych Kierunek: Elektronika i Telekomunikacja Podkierunek: Telekomunikacja Specjalność: Systemy i Usługi Radiokomunikacyjne Lokalizacja Katedry: Gmach WETI, IV piętro Sekretariat: pok. 430 Kontakt: tel.: (58) 347 2562 fax.: (58) 347 2562 e-mail: radiokom@eti.pg.gda.pl
Zespół pracowników Katedry: prof. dr hab. inż. Dominik Rutkowski, prof.. zw. PG, kierownik Katedry dr hab. inż. Ryszard Katulski, prof. nadzw. PG dr inż. Sławomir Gajewski dr inż. Andrzej Marczak dr inż. Grażyna Perska dr inż. Jacek Stefański dr inż. Kazimierz Walewski mgr inż. Małgorzata Gajewska mgr inż. Jarosław Sadowski mgr inż. Bronisława Rauhut-Sobczak mgr inż. Andrzej Białowąs doktoranci: mgr inż. Andrzej Jaszcza mgr inż. Krzysztof Malek mgr inż. Sławomir Możdżonek mgr inż. Sebastian Rogawski mgr inż. Maciej Sosnowski D.Rutkowski
1. Systemy i sieci radiokomunikacyjne – etapy rozwoju Def.1 System radiokomunikacyjny jest to uporządkowany i kompletny zbiór zasad oraz reguł działania i współdziałania funkcjonalnego urządzeń radiokomunikacyjnych przeznaczonych do komunikowania się terminali ruchomych i stacjonarnych oraz ich użytkowników z wykorzystaniem kanałów radiowych Def.2 Sieć radiokomunikacyjna jest to zbiór współdziałających ze sobą urządzeń radiokomunikacyjnych, zgodnie z określonym systemem radio-komunikacyjnym, wykorzystujących kanały radiowe do komunikowania się terminali ruchomych oraz stacjonarnych i ich użytkowników na określonym obszarze. D.Rutkowski
Największy wysiłek badawczy w zakresie systemów radiokomunikacyjnych w świecie jest skierowany na rozwój sieci komórkowych, trankingowych i bezprzewodowych, a największe środki kapitałowe na budowę infrastruktury pochłonęły sieci komórkowe. D.Rutkowski
D.Rutkowski
2. Systemy komórkowe 2G D.Rutkowski
Rys.3. Schemat blokowy transceivera sygnałów mowy systemu GSM RPE-LTP koder źródłowego sygnału mowy Dekoder kodu cykl. (53,50) Depakiety- zacja Deszyfrator Dekoder kodu splotowego (2,1,5) Rozplatanie bitów i bloków Demodulator i detektor GMSK Kompensator charakterystyk kanału dekoder sygnału mowy Koder kodu cykl. (53,50) Pakietyzacja Szyfrator Przeplatanie bitów, formowanie bloków i diagonalne przeplatanie bloków Modulator GMSK Stopień mocy nadajnika Wzmacniacz w.cz. odbiornika VAD Detektor segmentów Sterowanie mocą Sygnał Odtworzony sygnał Podkład szumowy (tło) Szumy, zaniki i interferencje kanał Rys.3. Schemat blokowy transceivera sygnałów mowy systemu GSM D.Rutkowski
Rys.4. Architektura systemu TETRA 3. Systemy trankingowe Rys.4. Architektura systemu TETRA D.Rutkowski
4. Systemy komórkowe 3G Przyczyny powstania: niewystarczająca szybkość transmisji danych dla wielu pożądanych usług niedostateczna pojemność w niektórych obszarach obsługi (centra handlu i biznesu dużych aglomeracji miejskich, budynki biurowe) przewidywany wzrost liczby użytkowników brak globalnego zasięgu D.Rutkowski
D.Rutkowski
Uniwersalny system III generacji (ang Uniwersalny system III generacji (ang. Universal Mobile Telecommunications System – UMTS) zapewnia dostęp radiowy do globalnej infrastruktury telekomunikacyjnej, w dowolnym miejscu na Ziemi i w dowolnym czasie, za pośrednictwem segmentu naziemnego i/lub satelitarnego, zarówno dla użytkowników ruchomych jak i stacjonarnych, korzystających z sieci publicznych, korporacyjnych i prywatnych. D.Rutkowski
Środowiska propagacyjne pracy systemu UMTS Segment naziemny: środowiska zamknięte (wnętrza budynków) środowiska otwarte (miejskie, wiejskie, górzyste) Segment satelitarny: obszary lądów, w tym także pustyń, rozległych terenów górzystych i podbiegunowych obszary mórz i oceanów D.Rutkowski
Niektóre ważniejsze usługi: połączenia rozmówne, komunikacja tekstowa off-line (SMS, e-mail), połączenia multimedialne w tym wideotelefoniczne przesyłanie sygnałów obrazu, zdalny dostęp do baz danych, przeglądanie stron WWW, odczytywanie i odtwarzanie plików audio, odczytywanie i wyświetlanie wideoklipów, wykonywanie operacji bankowych, odczytywanie pomiarów, dostarczanie informacji o położeniu geograficznym, gry. D.Rutkowski
Ewolucja systemów 3G wzrost intensywności usług rozmównych, multimedialnych i transmisji danych rozpowszechnienie komunikowania się ludzi z oddalonymi urządzeniami i zdalne komunikowanie się urządzeń z urządzeniami pojawienie się uniwersalnego terminala mobilnego powszechnego użytku dzięki integracji terminala komórkowego z odbiornikiem nawigacyjnym GPS, interfejsami systemów bezprzewodowych (Bluetooth, WiFi, WiMax), cyfrowym odbiornikiem radiowym i telewizyjnym stopniowe przejmowanie przez systemy 3G roli mobilnego Internetu globalny roaming D.Rutkowski
5. Systemy radiofonii i telewizji cyfrowej Koder źródłowy MUSICAM Multiplekser sygnałów Przetwornik c/a Konwerter częstotliwości Wzmacniacz mocy Modulator COFDM Układ przeplatania splotowy Interfejs Komputer Sygnał stereo . . . L R rozplatania Dekoder Viterbiego Demodulator a/c Głowica w.cz. (wzmacniacz, mieszacz, oscylator) Demultiplekser Rys.8. Schemat blokowy nadajnika i odbiornika sygnałów cyfrowej radiofonii DAB D.Rutkowski
Rys.9. Schemat blokowy cyfrowego odbiornika telewizyjnego DVB-T Dekoder źródłowy (MPEG2) Demodulator COFDM Dekoder słów o zmiennej długości Przetwornik A/C Głowica w.cz. (wzmacniacz, mieszacz, oscylator) Układ sumowa- nia odwrotnej transformacji kosinusoid. DCT -1 Pamięć obrazu predykcji bloku Detektor QAM korekcji błędów buforowa odtwarzania Wyjście cyfrowe Y, U, V do monitora kolorowego D.Rutkowski
6. Zakres prac badawczych prowadzonych w Katedrze teoria i technika systemów oraz sieci radiokomunikacyjnych – komórkowych, trankingowych i bezprzewodowych trzeciej generacji i ich ewolucja, modulacje i detekcje cyfrowe, kodowanie/dekodowanie źródłowe i kanałowe, rozpraszanie/skupianie widma sygnałów, oprogramowanie protokołów komunikacyjnych i usług w systemach i sieciach radiokomunikacyjnych, anteny systemów radiokomunikacyjnych, w tym zespoły wieloantenowe i anteny adaptacyjne, propagacja fal radiowych, wyznaczanie zasięgów nadajników radiowych na mapach cyfrowych odbiór adaptacyjny, projektowanie sieci komórkowych, trankingowych i bezprzewodowych, radiofonia i telewizja cyfrowa D.Rutkowski
7. Zakres działalności dydaktycznej Katedry Przedmioty prowadzone przez pracowników Katedry na sem.4, kierunek EiT oraz na sem. 5-6, podkierunek Telekomunikacja D.Rutkowski
Specjalność: Systemy i Usługi Radiokomunikacyjne Katedra Systemów i Sieci Radiokomunikacyjnych STUDIA magisterskie Systemy i Usługi Radiokomunikacyjne godz. g.tyg. w c l p s E ECTS Przedmioty specjalności 1 Anteny radiokomunikacyjne u 15 1,5 2 Kompatybilność systemów radiokomunikacyjnych 3 Miernictwo radiokomunikacyjne 30 4 Modulacje cyfrowe 60 5 Kodowanie kanałowe 45 6 Systemy komórkowe 7 Urządzenia radiokomunikacyjne 8 Anteny inteligentne 9 Technika rozpraszania widma 10 Systemy radiokomunikacji satelitarnej 11 Technika odbioru radiowego 12 Projektowanie sieci radiokomunikacyjnych 13 Bezpieczeństwo danych 14 Kodowanie źródłowe Systemy bezprzewodowe 16 Systemy radiokomunikacyjne nowej generacji 17 Systemy telewizji cyfrowej 18 Systemy drugiej generacji Specjalność podstawowa 480 32 Specjalność uzupełniająca 28 Razem zaj./tydz. sem.7 sem.8 sem.9 D.Rutkowski
8. Profil zawodowy absolwentów i możliwości zatrudnienia Przygotowanie zawodowe w zakresie: radiokomunikacji komórkowej i trankingowej, radiokomunikacji ruchomej lądowej, morskiej i lotniczej, radiokomunikacji osobistej, bezprzewodowych systemów transmisji danych, radiofonii i telewizji cyfrowej. Możliwości zatrudnienia: u operatorów sieci telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, zwłaszcza komórkowych i trankingowych w planowaniu, projektowaniu, budowie i utrzymaniu sieci w instytucjach naukowo-badawczych, szkolnictwie wyższym oraz średnim i w zakładach doświadczalnych, w biurach rozwojowych, biurach projektowych i w biurach konstrukcyjnych, w przedsiębiorstwach przemysłu elektronicznego w celu organizowania i nadzorowania procesów związanych z wytwarzaniem sprzętu radiokomunikacyjnego, w wyspecjalizowanych przedsiębiorstwach budownictwa radiokomunikacyjnego w zakresie budowy i rozruchu urządzeń, systemów oraz sieci radiokomunikacyjnych, w przedsiębiorstwach odpowiedzialnych za eksploatację sprzętu radiokomunikacyjnego obejmującą programowanie i nadzorowanie procesów eksploatacyjnych, w przedsiębiorstwach i instytucjach stosujących nowoczesne radiowe środki łączności, by zapewnić użytkowanie i obsługę tych środków, w stacjach radiowych i telewizyjnych. D.Rutkowski