PODSTAWY KOMUNIKOWANIA SPOŁECZNEGO

FORMY KOMUNIKOWANIA Komunikowanie werbalne Komunikowanie niewerbalne

KOMUNIKOWANIE WERBALNE Środkiem podstawowym tego komunikowania jest język Realizuje się poprzez formę ustną i pisemną

FORMA USTNA Daje komunikującym się znacznie większe możliwości ekspresji uczuć i myśli, ponieważ jest wzmocniona dodatkowo o komunikowanie niewerbalne, Stwarza dogodniejsze warunki do nawiązania kontaktów komunikacyjnych na poziomie fatycznym, jest także bardziej skuteczna na poziomie instrumentalnym i afektywnym, Pozwala na sugerowanie, a także na natychmiastową reakcję uczestniczących stron, czyli prowadzi do sprzężenia zwrotnego,

BARIERY KOMUNIKACJI USTNEJ WEDŁUG W. GŁODOWSKIEGO Polaryzacja – tendencja do wyrażania skrajnych opinii, Etykietowanie – widzenie problemów przez ich nazywanie, a nie analizowanie, Mieszanie faktów i wniosków, traktowanie wniosków na równi z rzeczywistymi faktami, Przesadna pewność siebie, a więc przypisywanie sobie cech eksperta znającego się na wszystkich problemach, Statyczna ocena – brak umiejętności weryfikacji opinii dotyczących nieustannie zmieniających się elementów rzeczywistości, Klasyfikowanie i nieodróżnianie, czyli przypisywanie ludziom i zdarzeniom tych samych cech, klasyfikowanie ich i kategoryzowanie,

FORMA PISEMNA Ma częściej charakter formalny niż nieformalny, Stosowana jest na wszystkich poziomach procesu porozumiewania się, Przyjmuje różne postacie, Jego zaletą jest trwałość,

JĘZYK W KOMUNIKOWANIU Jest on używany aby: ukrywać np.emocje udzielać informacji ujawniać wyznaczać dzielić się doświadczeniem definiować dyskutować mówić o języku określać kreować prezentować etykietować oceniać

KONOTACJA I DENOTACJA Słowa w każdym języku mają swoją denotację, czyli bezpośrednie znaczenie, które pozwala je zidentyfikować, Konotacja ujawnia obszar emocji, uczuć i wartości związanych z poszczególnymi słowami, odgrywa większa role w komunikowaniu interpersonalnym niż masowym,

DETERMINANTY KOMUNIKACJI WERBALNEJ Wysoki kontekst kulturowy Kultura Płeć Teoria Edwarda Halla Niski kontekst kulturowy Męski bias Teoria E . i S. Ardner Kobieca „grupa przytłumiona”

KOMUNIKOWANIE NIEWERBALNE Jest wzmocnieniem i uzupełnieniem bezpośredniego i ustnego komunikowania, Niniejsza forma trudna jest do uchwycenia w komunikowaniu audytywnym – rozmowa telefoniczna, przekaz radiowy, Przy tym komunikowaniu zaangażowany jest zmysł wzroku,

GRUPY SYGNAŁÓW KOMUNIKOWANIA NIEWERBALNEGO Kinezjetyka - czyli mowa ciała, mimika, gestykulacja, kontakt wzrokowy, Parajęzyk – cechy wokalne głosu (ton, barwa, wysokość, natężenie, głośność, modulacja, tempo mówienia); interferencje wokalne (oddziaływanie na siebie dwu lub więcej cech głosu oraz dźwięki pozajęzykowe – uff, ach.. eee... hmmm...), Samoprezentacja – wygląd fizyczny, ubranie, fryzura, makijaż, noszone dodatki, Dotyk – świadczy o stosunku emocjonalnym, Proksemika – dystans interpersonalny, relacje przestrzenne, Chronemika – wykorzystuje czas jako sygnał komunikacyjny, Elementy otoczenia – temperatura, oświetlenie,

FUNKCJE KOMUNIKOWANIA NIEWERBALNEGO WYNIKAJĄCE ZE SPECYFICZNYCH RELACJI Funkcja zastępowania - wyraża się poprzez emblematy - ruch ręką, głową, znak, Funkcja uzupełnienia - w tej roli występują ilustratory – uzupełniają komunikat werbalny, precyzują go, Funkcja ekspozycji - posiłkuje się sygnałami nazywanymi „pozami” Funkcja regulacyjna - tu działają „regulatory”, mogą być użyte do kontroli i regulacji płynności konwersacji, Funkcja moderująca – „adaptery” łagodzą napięcia, redukują stres wywołany rozmową.

RÓŻNICE MIĘDZY KOMUNIKOWANIEM WERBALNYM A NIEWERBALNYM KN jest zdecydowanie bardziej dwuznaczne KN ma charakter ciągły / KW jest ulotne KN odbywa się wieloma kanałami / KW ogranicza się do wzroku i słuchu KN nie ma struktury/ KW należy do procesów ustrukturyzowanych KN ma charakter pozalingwistyczny / KW to system arbitralnych znaków KN jest analogowe/ KW zaś digitalne

KN daje wgląd w stany emocjonalne, KN jest spontaniczne / KW zaś to efekt żmudnego procesu uczenia się, zdobywania umiejętności pisania i czytania, KN jest zdeterminowane kulturowo, mimo dzielących ludzi szerokości i długości geograficznych.

TYPY KOMUNIKOWANIA Komunikowanie informacyjne Komunikowanie perswazyjne NARRACJA DEMONSTRACJA DEFINIOWANIE OPIS

6 FAZ PROCESU PERSWAZYJNEGO WEDŁUG W. McGUIRE Faza ekspozycji – w miejscu łatwo dostępnym dla odbiorcy, Faza uruchomienia uwagi odbiorcy i skoncentrowania jej na komunikacie. Faza zrozumienia komunikatu prze odbiorcę, tj. proces odkodowania znaczeń. Faza refleksji, związana z interpretacją komunikatu, akceptacja lub odrzucenie emitowanego przekazu. Faza zapamiętywania treści komunikatu, w następstwie jego akceptacji. Faza zmiany postaw .

TYPY KOMUNIKOWANIA Informacja Perswazja Promowanie wzajemnego KOMUNIKOWANIE A do B o X Informacja Perswazja Dzielenie się ideami, myślami wiedzą. Wyjaśnianie. Instruktaż. Dzielenie się ideami, myślami wiedzą. Wzmocnienie postaw. Zmiana zachowań i postaw. Promowanie wzajemnego zrozumienia między A i B Promowanie interakcyjnych zależności między A i B

ZASADY EFEKTYWNOŚCI KOMUNIKOWANIA INFORMACYJNEGO Kreatywność Wiarygodność Nowość informacji Doniosłość informacji Położenie nacisku na informację Wykorzystanie pomocy wizualnych

ZASADY PODNOSZĄCE EFEKTYWNOŚĆ KOMUNIKOWANIA PERSWAZYJNEGO Sprecyzowanie celów, Stosowanie logicznej argumentacji, Rozpoznanie istniejących systemów postaw i wzorów zachowań odbiorców, Posługiwanie się językiem motywującym do działania, Budowanie i rozwijanie wiarygodności.

KOMUNIKOLOGIA JAKO DYSCYPLINA NAUKOWA

ETAPY ROZWOJU NAUKI O KOMUNIKOWANIU II i III dekadę XX wieku nazywa się okresem wstępnym, przygotowawczym lub prekursorskim. W tym okresie pojawiły się pierwsze postulaty konstrukcji nauki społecznej, odwołującej się do empirii. Ten etap objęły swymi poszukiwania dwie szkoły: Chicagowska i amerykański pragmatyzm społeczny.

SZKOŁA CHICAGOWSKA Za jej początek przyjmuje się rok 1915, Koniec zaś datuje się na 1935, Grupą badaczy kierował Robert Ezra Park, Szkoła ta przyjęła w swoich badaniach, że: komunikowanie odgrywa ważna rolę w życiu społecznym, nie ograniczało się do prostego przekazu informacji, ale było symboliczne i wywierało wpływ na kulturę. Badacze tej szkoły upatrywali komunikację w sztuce, architekturze, w regułach i normach, rytuałach i polityce, Kładli akcent na interakcje społeczne, na ich opis i relacje interpersonalne, W badaniach R.E. Park odwoływał się do dziennikarstwa, korzystał z ankiet, obserwacji, danych statystycznych.

AMERYKAŃSKI PRAGMATYZM SPOŁECZNY Reprezentowany był przez pedagoga Johna Deweya, Autor traktował komunikowanie jako instrument presji społecznej i jako fundament relacji ludzkich, Założył on, iż: bez komunikowania idei społeczeństwo nie może istnieć; społeczeństwo istnieje dzięki transmisji, a ta zaś odbywa się w ramach komunikowania miedzy wieloma członkami, myślami, czynami i uczuciami,

PREKURSORZY NAUKI O KOMUNIKOWANIU Charles H.Cooley – tzw. gabinetowy socjolog, jemu zawdzięczamy pojęcie ”grupy pierwotnej” i „komunikowania” Georg H. Mead – był przedstawicielem interakcjonizmu symbolicznego, koncentrował się na akcie komunikowania, który uważał za proces kreatywny,

MASS MEDIA RESEARCH Harold Lasswell – podejście politologiczne Kurt Lewin – podejście małych grup Paul Lazarsfeld – podejście sondażowe Carl Hovland – podejście eksperymentalne

TRZY PODSTAWOWE FUNKCJE KOMUNIKOWANIA W SPOŁECZEŃSTWIE Utrwalenie otoczenia społecznego, w którym wyrażany jest system wartości; Podtrzymywanie relacji członków społeczeństwa i wytwarzanie reakcji na otoczenie; Transmisja dziedzictwa społecznego,

ZAINTERESOWANIA HOVLANDA I JEGO WSPÓŁPRACOWNIKÓW Skuteczność komunikatora, jego prestiż oraz sposoby, dzięki którym ten prestiż może oddziaływać w czasie, Przekaz perswazyjny pochodzący z mało wiarygodnego źródła i ryzyko odrzucenia takiego komunikatu przez publiczność,

WSPÓŁCZESNE BADANIA NAD KOMUNIKOWANIEM NAUKA O KOMUNIKOWANIU SZKOŁĄ EMPIRYCZNA SZKOŁA KRYTYCZNA INNE TEORIE Funkcjonalizm Teoria użytkowania (nurt antropologiczny, nurt psychologiczny) Interakcjonizm, Teoria porządku dziennego, Teoria kultury Gerbnera, Szkoła Frankfurcka, Teoria Działania Komunikacyjnego Habermasa, Ekonomia polityczna komunikowania, Teorie hegemoniczne, Teorie imperializmu kulturowego Strukturalizm i semiologia, Determinizm technologiczny, Hipnoza spirali milczenia,

SZKOŁA EMPIRYCZNA Jej podwaliną były badania H. Lasswelda i P. Lazarsfelda, Do tej grupy należy 5 myśli zamkniętych w teorie i szkoły, Do grona najwybitniejszych przedstawicieli funkcjonalizmu socjologicznego zalicza się Roberta Mertona – twórcę socjologii komunikowania masowego, Kontynuatorem jego myśli był Charles Wright, jego karta funkcjonalizmu została poszerzona o funkcję – rozrywkę, którą autor wsparł o funkcje komunikowania H.Lasswella,

MODELE KOMUNIKACYJNE

Za pośrednictwem jakiego kanału mówi? MODEL LASSWELLA NADAWCA Kto mówi? KOMUNIKAT Co mówi? NADAWCA Z jakim skutkiem mówi? KANAŁ Za pośrednictwem jakiego kanału mówi? ODBIORCA Do kogo mówi?

MODEL SHANNONA PRZEKAZ SYGNAŁ SYGNAŁ NADANY PRZEKAZ ODEBRANY ŻRÓDŁO INFORMACJI NADAJNIK ODBIORNIK ADRESAT PRZEKAZ SYGNAŁ NADANY SYGNAŁ ODEBRANY PRZEKAZ ŻRÓDŁO ZAKŁOCEŃ

MODEL NEWCOMBA X A B A-nadawca B- odbiorca X- otoczenie społeczne ABX - system

MODEL WSPÓLNOTY DOŚWIADCZEŃ SCHRAMMA obszar doświadczenia obszar doświadczenia źródło kodujący PRZEKAZ adresat dekodujący