Etyczna firma Etyczne i nieetyczne zachowania w biznesie

DANE INFORMACYJNE Nazwa szkoły: Zespół Szkół w Opalenicy ID grupy: 97/71_p_g1 Kompetencja: Przedsiębiorczość Temat projektowy: Etyczna firma Semestr/rok szkolny: semestr 2 / rok szkolny 2010/2011

Etyka biznesu Jest systematycznym studium kwestii moralnych (przekonania, normy, wartości itd.) występujących w gospodarce, biznesie, bankowości oraz związanych z nimi rodzajach działalności osób i instytucji.

Etyka biznesu jest uprawiana na pograniczu: Etyki (będącej działem filozofii praktycznej) Dyscyplin praktycznych - zarządzania (podejmowanie decyzji) działalnością gospodarczą we wszelkich jej przejawach (handel, marketing, finanse itp.)

Termin etyka biznesu występuje również jako nazwa ogólna etosu działalności gospodarczej, czyli faktycznych wartości i norm rządzących zachowaniami ludzi zaangażowanych w tę działalność. Etyka biznesu jest w pewnym swym zakresie etyką zawodową, głównie zawodu menedżera.

Cele jakie stawia sobie etyka: Podejmowanie decyzji trafnych z punktu organizacji, a więc ekonomicznie i etycznie uzasadnionych jak i rozwiązywanie konfliktów etycznych powstałych w wyniku działania organizacji Zapewnienie maksymalnej efektywności poprzez eliminację możliwości konfliktów w długim okresie czasu Połączenia wymogów organizacyjnych z poszanowaniem wartości osobowych Odsłonięcie ona szerszej perspektywy kalkulacji zysków i strat Ustalenie jednolitych norm obowiązujących wszystkich działających na rzecz organizacji w celu integracji pracowników

Wartości etyczne: uczciwość sumienność lojalność Sprawiedliwość prawdomówność szacunek do własnej i cudzej pracy przestrzeganie prawa

Poziomy i wymiary etyki biznesu: Na wszystkich poziomach zachowania ludzi wyznaczają trzy wymiary zwane „potrójnym E”: efektywność (skuteczność), ekonomiczność etyczność

Trzy „E” : Efektywność = miara stopnia osiągnięcia stanu zamierzonego jako cel działania (skutek działania). Ekonomiczność = stosunek osiągniętego wyniku do nakładów, jakich poniesienia wymaga wykonywane działanie (tok działania). Etyczność = wymiar odnoszącym się do stopnia społecznego przyzwolenia na dane działanie w danej kulturze, określonego ze względu na wartości cenione w tej kulturze i pochodne od nich normy

Kwestiami etycznymi wszystkich poziomów są sprawy dobra i zła.

Poziomy etyki biznesu: Mikro – ludzie Mezo – organizacje Makro – gospodarka Globalny – gospodarka światowa

Poziom mikro: Poziom mikro jest jednocześnie poziomem etyki indywidualnej albo prywatnej. W odniesieniu do etyki biznesu, albo etyki zawodowej ludzi zajmujących się działalnością gospodarczą, poziom mikro jest odniesieniem norm rządzących zachowaniem jednostek w każdej sytuacji do sytuacji charakterystycznych dla działalności gospodarczej.

Kwestiami etycznymi etyki indywidualnej niezależnie od kontekstu są sprawy: Życia i śmierci Cnót i przewinień (grzechów) Zasług, nagród, przewinień i kar

Zagadnienia związane z wymianą dokonywaną przez działające indywidua dążą do osiągnięcia celów każdego z nich, ze względu na które wymiana jest środkiem. Wymianą jest np. oferowanie usług, kupno i sprzedaż towarów, wykonywanie pracy, udzielanie kredytu, doradztwo, pomoc itp.

Wszelka wymiana wiąże się z ryzykiem, to zaś jest tym mniejsze im większe zaufanie, którego stopień zależy od długotrwałości pozytywnego doświadczenia. Doświadczenie to składa się na normy uczciwości kupieckiej. Normy kupieckiej uczciwości (przestrzeganie podmiotowości osób działających, dotrzymywanie przyrzeczeń i zobowiązań, przestrzeganie praw i obowiązków, prawdomówność, rzetelność, integralność, itd.) są normami etyki biznesu na poziomie mikro.

Poziom pośredni (mezo): Jest poziomem działalności gospodarczej uprawianej przez organizacje o różnym statusie prawnym (firmy, spółki, przedsiębiorstwa, korporacje itd.) Jest to poziom, na którym etyka biznesu skupia się przede wszystkim.

Rodzaje procesów wymiany: Wewnętrzne - zachodzące wewnątrz organizacji Zewnętrzne - zachodzące na zewnątrz W procesach tych uczestniczą indywidua (osoby i instytucje) Indywidua te mają swoje interesy, których realizacja zależy od pomyślnego funkcjonowania organizacji jako całości (systemu), z tego względu nazywa się ich interesariuszami.

Poszczególne podmioty życia gospodarczego (również organizacje - corporate citizenship) spotykają się na rynku, na którym zachodzą procesy wymiany Na gruncie etyki biznesu - dyskusja między zwolennikami „etycznego menedżera” a zwolennikami „etycznego rynku” jako podstawowego założenia etyki życia gospodarczego

Poziom makro: Na poziomie makro przedmiotem zainteresowania etyki biznesu są: Kwestie etycznego rynku Etyczne zasady normujące działalność gospodarczą w skali społecznej - z reguły w ramach jednego kraju lub związku krajów (np. Unii Europejskiej)

Społeczeństwo będące takim systemem społecznym, jaki zorganizowany jest przede wszystkim przez instytucje wymiany jest społeczeństwem biznesu. Żadne społeczeństwo nie jest jednak czystym społeczeństwem biznesu. Każde społeczeństwo ma oprócz instytucji wymiany (przedsiębiorstwa, banki, giełda, związki zawodowe, stowarzyszenia pracodawców itd.) także: Rząd (organizujący system prawny i system egzekwowania prawa) Instytucje integrujące (rodzina, szkoła, kościoły, kluby, stowarzyszenia itd.)

Pomyślne trwanie społeczeństwa biznesu  zachowanie właściwych proporcji między tymi trzema głównymi systemami społecznymi (czynnikami organizującymi) Rozważania etyczne na poziomie makro: Kwestie równości, Wolności, Braterstwa, sprawiedliwości, Demokracji

Światowy Kongres Etyki Biznesu W lipcu 2000 roku odbył się w Sao Paulo w Brazylii Drugi Światowy Kongres Etyki Biznesu, którego tematem były wyzwania związane z globalizacją gospodarki. Na kongresie tym wskazano następujące kwestie etyczne związane z globalizacją

Kwestie etyczne związane z globalizacją: Zatrudnianie dzieci Ochrona środowiska naturalnego Ochrona własności intelektualnej Przejrzystość decyzji oraz operacji dokonywanych na rynkach finansowych Korupcja Informatyzacja życia Etyczny wymiar marketingu międzynarodowego Sprawy uniwersalności biznesu i różnic kulturowych oraz systemów wartości

Poziom globalny = działalność gospodarcza uprawiana: Na skalę międzynarodową, tj. wymiany między podmiotami z różnych krajów i rynków lokalnych W skali traktowania globu ziemskiego jako jednego rynku.

Podstawowe zakresy etyki biznesu: - Wzajemne relacje podmiotów gospodarczych: współwłaścicieli, kontrahentów, konkurentów; - Relacje: pracodawcy - pracownicy; - Relacja: przedsiębiorcy (firmy) - klienci, odbiorcy ich działalności; - Relacja: podmioty gospodarcze - całość społeczeństwa i jego instytucji (państwowych, samorządowych, prawnych); - Relacja: podmioty gospodarcze – środowisko przyrodnicze.

CZYNNIKI PŁYWAJĄCE NA POZIOM ETYCZNY FIRMY Czynniki zewnętrzne Czynniki wewnętrzne

Kodeks etyczny To dokument opisujący wartości oraz zachowania, jakie uważa się za właściwe, wraz z wykazem sankcji związanych z nieprzestrzeganiem określonych w nim reguł.

Zachowania etyczne: Dbałość o dobrą atmosferę w pracy Szacunek wobec współpracowników, przełożonych, klientów Zachowanie tajemnicy służbowej Przestrzeganie poufności danych Wywiązywanie się ze swoich obowiązków Przekładanie słusznych zachowań nad korzyści finansowe Brak przyzwalania na zło

Zachowania nieetyczne: Obraźliwe gesty i słowa skierowane wobec współpracowników, przełożonych, klientów Przemoc fizyczna i psychiczna Dyskryminacja współpracowników korzystanie z pojawiających się możliwości zarobkowych z narażeniem interesów przedsiębiorstwa Branie lub dawanie łapówek Korzystanie z bazy technicznej przedsiębiorstwa dla prywantych potrzeb

Problemy etyczne w dzisiejszej gospodarce: reklama Konkurencja Praca Środowisko naturalne Kontrahenci Relacje przełożony- podwładny

Najwięcej kontrowersji co do etyki marketingu budzą następujące dziedziny: Zdobywanie informacji o konkurencji Definiowanie rynku docelowego Niepełna prawda lub fałsz w reklamie

Mobbing To termin wywodzący się z języka angielskiego od wyrazu "mob" co oznacza tłum, natłok, banda oraz napastowanie i obleganie. Mobbing oznacza prześladowanie podwładnego lub współpracownika w miejscu pracy.

Taktyki mobbingu taktyka upokorzenia taktyka zastraszenia taktyka pomniejszenia kompetencji taktyka izolacji taktyka poniżania taktyka utrudniania wykonywania pracy

Mobbing może być działaniem bezpośrednim lub niebezpośrednim, tj Mobbing może być działaniem bezpośrednim lub niebezpośrednim, tj. takim, w którym ofiara nie ma bezpośredniego kontaktu z osobą stosującą mobbing, a jedynie jest narażona na skutki jej zamierzonych nieetycznych działań.

W praktyce Mobbing może polegać na następujących działaniach: ciągłym przerywaniu wypowiedzi, reagowaniu krzykiem i pomstowaniem, ciągłym krytykowaniu i upominaniu, upokarzaniu, stosowaniu pogróżek, unikaniu rozmów, niedopuszczaniu do głosu, traktowaniu jak powietrze, rozsiewaniu plotek i pomówień, ośmieszaniu, sugerowaniu choroby psychicznej, ograniczeniu możliwości wyrażania własnego zdania, oczernianiu za plecami, nieformalnym wprowadzeniem zakazu rozmów z nękanym pracownikiem, uniemożliwieniu komunikacji z innymi; powierzaniu prac poniżej kwalifikacji i uwłaczających, odsunięciu od odpowiedzialnych i złożonych zadań, zarzucaniu pracą, lub nie dawaniu żadnych zadań lub ich odbieraniu, powierzaniu bezsensownych prac albo przekraczających możliwości i kompetencje lub szkodliwych dla zdrowia, zmuszaniu do wyczerpującej pracy, odizolowaniu miejsca pracy.

Co możesz zrobić, gdy jesteś mobbingowany Zapisuj wszystkie szykany, notuj miejsce i czas oraz okoliczności im towarzyszące Rozmawiaj na ten temat z jak największą liczbą osób Pamiętaj, ze nie możesz czuć się odpowiedzialny i winny za zachowanie sprawców przemocy Szukaj pomocy poza pracą Nie spotykaj się z mobberem sam na sam, zawsze bierz kogoś ze sobą: ze związków zawodowych, prawnika, a w ostateczności nagrywaj rozmowy Rozmawiaj o możliwości rozwiązania problemu w obecności jeszcze kogoś Przechowuj zapisy wszystkich incydentów, nawet jeśli nie ma na to świadków Tyrani utrzymują swój proceder tylko dlatego, że ich ofiary milczą – mów więc o swoim mobberze rodzinie, związkom zawodowym, prawnikowi, itd.

Tyrani działają w ukryciu (za zamkniętymi drzwiami) – otwieraj te drzwi i pokazuj swojego tyrana innym Proś o pomoc innych Jeśli zauważysz pierwsze oznaki szykanowania, od razu rozmawiaj o tym z innymi (z rodziną, z wyższymi szefami, z kolegami, z organizacjami udzielającymi pomocy mobbingowanym, ze związkami zawodowymi) Szukaj możliwości mediacji Zacznij się uczyć jak odpowiadać na słowne zaczepki Znajdź chociaż jedną osobę (najlepiej z autorytetem) w miejscu pracy, która będzie po twojej stronie

Etyczne państwo To takie, w którym jasno i precyzyjnie określane są przepisy prawne, tworzone w oparciu o normy i wartości społeczne.

Etyczne państwo doba o: Środowisko naturalne Tworzenie przepisów i prawa w taki sposób, aby powstał przejrzysty system prawny System podatkowy Kadre urzędniczą

Etyczne państwo.. To „twór” pozwalający na współdziałanie etycznych obywateli, urzędników, przedsiębiorstw, którzy w swojej działalności nie są nastawieni jedynie na zyski lub czerpanie korzyści materialnych, ale prowadzą odpowiedzialne działania we wszystkich strefach życia.

Szara strefa finansowy obszar zdrowej gospodarki państwa, którego dochody osiągane z produkcji niezakazanej przez prawo, są ukrywane w całości lub w części przed organami administracji państwowej, podatkowej, celnej itp. Jest nielegalnym obrotem legalnymi towarami i usługami. Nie należy jej mylić z czarnym rynkiem, który obejmuje nielegalne towary i usługi

Jako zjawisko społeczne łączy się z pracą "na czarno", która umożliwia wolność od świadczeń socjalnych. W Polsce często jest to sposób pracodawcy na obniżenie kosztów zatrudnienia, a dla pracownika – lepiej płatna lub jedyna możliwa do znalezienia praca[

Czynniki sprzyjające tworzeniu się szarej strefy: niska jakość usług publicznych oraz niska kultura prawna administracji publicznej. Czynniki te z jednej strony zmniejszają ryzyko ukarania za prowadzenie działalności nieewidencjonowanej, a drugiej ograniczają korzyści z prowadzenia jej pod ochroną prawa. Szara strefa przekłada się także na zmniejszenie wpływów podatkowych i wzrost inflacji Kolejnym czynnikiem jest błędnie prowadzona pomoc społeczna prowadząca do uzależnienia i dalszego zmniejszenia szans na zatrudnienie w oficjalnym stosunku pracy

Korupcja to efekt postaw cechujących się brakiem uczciwości, moralności,chęcią dorobienia się za wszelką cenę,chciwością.Dopiero w dalszej kolejności wskazywane są cechy systemowe czy rozwiązania instytucjonalne.

Korupcja w biznesie: Jest to wykorzystanie urzędu publicznego dla korzyści osobistych. Korupcja przejawia się w różnych formach, m.in.: Łapownictwo Zakup zamówień, np. kontraktów Uchylanie się przed obowiązkiem celnym Kradzież Świadome, niezgodne z prawem dysponowanie środkami budżetowymi i majątkiem będącym dobrem publicznym

Warunki sprzyjające korupcji Relatywnie wysoki udział własności państwowej, gospodarka etatystyczna Brak jasnych przepisów prawnych i duża uznaniowość decyzji stąd wynikająca; skomplikowane i regulujące zbyt wiele dziedzin życia prawo (inflacja prawa) Słaba władza sądownicza Dużo władzy w rękach urzędników; brak lub niewielka odpowiedzialność karna za podejmowane przez nich decyzje Brak przejrzystości w podejmowaniu decyzji przez rząd; nieuregulowanie prawne kwestii lobbingu Interakcje w ramach wspólnych przedsięwzięć gospodarczych pomiędzy państwem a przedsiębiorstwami prywatnymi; niejasne zasady przeprowadzania przetargów publicznych; nieprzejrzyście prowadzone procesy prywatyzacyjne

Obecność licznych świadczeń, dotacji i zasiłków wypłacanych przez państwo Skupienie mocy podejmowania decyzji, reżimy niedemokratyczne (centralizacja) Zaangażowanie znacznych środków publicznych w pojedyncze projekty Zamknięte kliki dbające o własne interesy, sieci kolesiowskie ("old-boy" networks) Źle opłacani urzędnicy państwowi Apatyczny i niezainteresowany lub bezkrytyczny i łatwo dający się prowadzić demos, niewystarczająco zaangażowany w monitorowanie sfery działań politycznych Słabe więzy społeczne Brak wolności słowa; brak pluralistycznych, niezależnych mediów monitorujących poczynania władz Brak społecznych programów prewencyjnych.

„Mała” korupcja to łapownictwo bierne i czynne, z Którym styka się i/ lub w którym uczestniczy obywatel w życiu codziennym (np. w urzędach, w środkach komunikacji miejskiej i innych). Łapownictwo bierne - polega na przyjęciu korzyści majątkowej, przyjęciu jej obietnicy albo na żądaniu takiej korzyści w związku z pełnieniem funkcji publicznej Łapownictwo czynne - (dawanie łapówek) -polega na udzieleniu lub obietnicy udzielenia korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną.

Rodzaje nadużyć W ramach korupcji zawierają się zarówno nadużycia popełniane przez urzędników państwowych jak defraudacja czy nepotyzm, jak i nadużycia wiążące osoby prywatne z urzędnikami: przekupstwo, wymuszenie, płatna protekcja lub oszustwo.

Przekupstwo: dający i biorący W tym przypadku potrzebne są dwie strony: ta, która oferuje łapówkę, i ta, która ją przyjmuje. W niektórych krajach tradycja korupcyjna rozciąga się na wszystkie aspekty życia publicznego, czyniąc prowadzenie przedsiębiorstwa praktycznie niemożliwym bez wręczania łapówek. Kraje w których najczęściej występuje dawanie łapówek nie są ogólnie tymi samymi w których najpowszechniejsze jest branie łapówek.

Negatywne skutki zakłóca funkcjonowanie mechanizmów rynkowych ogranicza potencjał inwestycyjny firmy szkodzi finansom publicznym deformuje strukturę wydatków publicznych zmniejsza rentowność inwestycji publicznych nieewidencjonowany przepływ pieniędzy, obniża dochody państwa odstrasza zagranicznych inwestorów ogranicza poziom zaufania społeczeństwa do organów władzy państwowej, a nawet podmiotów prywatnych (np. spadek kursu spółki na giełdzie papierów wartościowych) ogranicza wzrost gospodarczy ogranicza realizacje celów społecznych sprzyja naruszaniu praw człowieka zagrożenie dla demokracji korzyści wynikające z korumpowania ułatwiają funkcjonowanie zorganizowanej przestępczości