Materiał pomocniczy dla nauczycieli i uczniów w Łomży Błędy językowe Materiał pomocniczy dla nauczycieli i uczniów Zbigniew Kosiński Artur Lewczuk Łomża, 2009

Co to jest błąd językowy? Błędy językowe w Łomży Co to jest błąd językowy?

Błędy językowe w Łomży Nieświadome odstępstwo od obowiązującej w danym momencie normy językowej, czyli taka innowacja językowa, która nie znajduje uzasadnienia: nie usprawnia porozumiewania się, nie wyraża nowych treści.

Błędy językowe w Łomży Nieświadome odstępstwo od obowiązującej w danym momencie normy językowej, czyli taka innowacja językowa, która nie znajduje uzasadnienia: nie usprawnia porozumiewania się, nie wyraża nowych treści. Taki sposób użycia jakiegoś elementu języka, który razi jego świadomych użytkowników, gdyż pozostaje w sprzeczności z jego dotychczasowymi przyzwyczajeniami, a nie tłumaczy się funkcjonalnie.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE Nieświadome odstępstwo od obowiązującej w danym momencie normy językowej, czyli taka innowacja językowa, która nie znajduje uzasadnienia: nie usprawnia porozumiewania się, nie wyraża nowych treści. Taki sposób użycia jakiegoś elementu języka, który razi jego świadomych użytkowników, gdyż pozostaje w sprzeczności z jego dotychczasowymi przyzwyczajeniami, a nie tłumaczy się funkcjonalnie.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) Nieświadome odstępstwo od obowiązującej w danym momencie normy językowej, czyli taka innowacja językowa, która nie znajduje uzasadnienia: nie usprawnia porozumiewania się, nie wyraża nowych treści. Taki sposób użycia jakiegoś elementu języka, który razi jego świadomych użytkowników, gdyż pozostaje w sprzeczności z jego dotychczasowymi przyzwyczajeniami, a nie tłumaczy się funkcjonalnie.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Nieświadome odstępstwo od obowiązującej w danym momencie normy językowej, czyli taka innowacja językowa, która nie znajduje uzasadnienia: nie usprawnia porozumiewania się, nie wyraża nowych treści. Taki sposób użycia jakiegoś elementu języka, który razi jego świadomych użytkowników, gdyż pozostaje w sprzeczności z jego dotychczasowymi przyzwyczajeniami, a nie tłumaczy się funkcjonalnie.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Nieświadome odstępstwo od obowiązującej w danym momencie normy językowej, czyli taka innowacja językowa, która nie znajduje uzasadnienia: nie usprawnia porozumiewania się, nie wyraża nowych treści. Taki sposób użycia jakiegoś elementu języka, który razi jego świadomych użytkowników, gdyż pozostaje w sprzeczności z jego dotychczasowymi przyzwyczajeniami, a nie tłumaczy się funkcjonalnie.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. SKŁADNIOWE -błędy związku zgody, -błędy związku rządu, -błędne użycie przyimków i wyrażeń przyimkowych, -niepoprawne skróty składniowe, -niepoprawne konstrukcje z równoważnikami zdania, -błędy w szyku, -zbędne zapożyczenia składniowe.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. SKŁADNIOWE -błędy związku zgody, -błędy związku rządu, -błędne użycie przyimków i wyrażeń przyimkowych, -niepoprawne skróty składniowe, -niepoprawne konstrukcje z równoważnikami zdania, -błędy w szyku, -zbędne zapożyczenia składniowe. SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie związku), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście. SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Niepoprawna wymowa głosek, grup głoskowych, „literowe” odczytywanie wyrazów, redukcja głosek i grup głoskowych, niepoprawny akcent. FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. SKŁADNIOWE -błędy związku zgody, -błędy związku rządu, -błędne użycie przyimków i wyrażeń przyimkowych, -niepoprawne skróty składniowe, -niepoprawne konstrukcje z równoważnikami zdania, -błędy w szyku, -zbędne zapożyczenia składniowe. SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie związku), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście. SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi, np.: - wielosłowie, - wieloznaczność, - skróty myślowe, - mieszanie stylów, - ubogie słownictwo, - nieuzasadniona stylizacja. ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Niepoprawna wymowa głosek, grup głoskowych, „literowe” odczytywanie wyrazów, redukcja głosek i grup głoskowych, niepoprawny akcent. FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. SKŁADNIOWE -błędy związku zgody, -błędy związku rządu, -błędne użycie przyimków i wyrażeń przyimkowych, -niepoprawne skróty składniowe, -niepoprawne konstrukcje z równoważnikami zdania, -błędy w szyku, -zbędne zapożyczenia składniowe. SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie związku), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście. SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. Np.: nienawidzieć; poprawnie: nienawidzić, ten pomarańcz; poprawnie: ta pomarańcza, przekonywujący; poprawnie: przekonujący (przekonywający).

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. Np.: lubiał; poprawnie: lubił, (zawiązać) buta; poprawnie: (zawiązać) but, bardziej słodki; poprawnie: słodszy.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. Np.: przyjacielami; poprawnie: przyjaciółmi, o gwiaździe; poprawnie: o gwieździe, spuchnęła; poprawnie: spuchła.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. Np.: diabłowi; poprawnie: diabłu, myszów; poprawnie: myszy, imieniowi; poprawnie: imieniu, wziąść; poprawnie: wziąć, rozumią; poprawnie: rozumieją.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. Np.: z Janem Matejko; poprawnie: z Janem Matejką, Jadę do Oxsford; poprawnie: Jadę do Oxfordu, Odmienianie wyrazu, który nie ma wzorca odmiany (dopuszczalne w mowie potocznej). wypić kubek kakaa; poprawnie: wypić kubek kakao, zjeść kotleta; poprawnie: zjeść kotlet, wysłać smsa; poprawnie: wysłać sms.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Np.: Za stołem siedzi Piotr i Jan; poprawnie: Za stołem siedzą Piotr i Jan, Pies i Ania wbiegły do pokoju; poprawnie: Pies i Ania wbiegli do pokoju, Przyszło dwadzieścia trzy osoby; poprawnie: Przyszły dwadzieścia trzy osoby, wyjątek: Rodzeństwo wyjechali za granicę; poprawnie: Rodzeństwo wyjechało za granicę. FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. SKŁADNIOWE -błędy związku zgody, -błędy związku rządu, -błędne użycie przyimków i wyrażeń przyimkowych, -niepoprawne skróty składniowe, -niepoprawne konstrukcje z równoważnikami zdania, -błędy w szyku, -zbędne zapożyczenia składniowe.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. SKŁADNIOWE -błędy związku zgody, -błędy związku rządu, -błędne użycie przyimków i wyrażeń przyimkowych, -niepoprawne skróty składniowe, -niepoprawne konstrukcje z równoważnikami zdania, -błędy w szyku, -zbędne zapożyczenia składniowe. Np.: Używam dobre kosmetyki; poprawnie: Używam dobrych kosmetyków, Rozróżniać prawdę od fałszu; poprawnie: Rozróżniać prawdę i fałsz, Brać się za sprzątanie; poprawnie: Brać się do sprzątania, Większy jak ty; poprawnie: Większy niż ty (od ciebie).

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. SKŁADNIOWE -błędy związku zgody, -błędy związku rządu, -błędne użycie przyimków i wyrażeń przyimkowych, -niepoprawne skróty składniowe, -niepoprawne konstrukcje z równoważnikami zdania, -błędy w szyku, -zbędne zapożyczenia składniowe. Np.: przed i po wojnie; poprawnie: przed wojną i po wojnie, pracować na zakładzie; poprawnie: pracować w zakładzie, siedzieć na kasie; poprawnie: siedzieć w kasie (przy kasie), Jechać do Ukrainy; poprawnie: Jechać na Ukrainę.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. SKŁADNIOWE -błędy związku zgody, -błędy związku rządu, -błędne użycie przyimków i wyrażeń przyimkowych, -niepoprawne skróty składniowe, -niepoprawne konstrukcje z równoważnikami zdania, -błędy w szyku, -zbędne zapożyczenia składniowe. Np.: Organizuje i kieruje szajką złodziei samochodów; poprawnie: Organizuje szajkę złodziei samochodów i kieruje nią.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. SKŁADNIOWE -błędy związku zgody, -błędy związku rządu, -błędne użycie przyimków i wyrażeń przyimkowych, -niepoprawne skróty składniowe, -niepoprawne konstrukcje z równoważnikami zdania, -błędy w szyku, -zbędne zapożyczenia składniowe. Np.: Zdając egzamin, został przyjęty na studia; poprawnie: Zdawszy (lub po zdaniu) egzamin, został przyjęty na studia, Czytając takie powieści, nasuwają się refleksje; poprawnie: Kiedy czyta się takie powieści, nasuwają się refleksje. (humor z wypracowania: W tym utworze często występują równoleżniki zdań.)

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. SKŁADNIOWE -błędy związku zgody, -błędy związku rządu, -błędne użycie przyimków i wyrażeń przyimkowych, -niepoprawne skróty składniowe, -niepoprawne konstrukcje z równoważnikami zdania, -błędy w szyku, -zbędne zapożyczenia składniowe. Np.: Wystąpienie attaché kulturalnego ambasady; poprawnie: Wystąpienie kulturalnego attaché ambasady, Wisząca groźba dyskwalifikacji nad zawodnikami; poprawnie: Groźba dyskwalifikacji wisząca nad zawodnikami, To w dobrych rodzinach nie zdarzało się; poprawnie: To w dobrych rodzinach się nie zdarzało.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. SKŁADNIOWE -błędy związku zgody, -błędy związku rządu, -błędne użycie przyimków i wyrażeń przyimkowych, -niepoprawne skróty składniowe, -niepoprawne konstrukcje z równoważnikami zdania, -błędy w szyku, -zbędne zapożyczenia składniowe. Np.: Sytuacja wydaje się być niebezpieczna; poprawnie: Sytuacja wydaje się niebezpieczna, Wydarzyło się to nie wczoraj, a przed tygodniem; poprawnie: Wydarzyło się to nie wczoraj, ale przed tygodniem. Wygrał trzy razy pod rząd; poprawnie: Wygrał trzy razy z kolei (z rzędu).

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Np.: dywagacje w znaczeniu rozważania (poprawnie dywagacje to: odbieganie od tematu, rozwlekłe mówienie), nostalgia w znaczeniu tęsknota (poprawnie nostalgia to: tęsknota za ojczyzną), wnioskować w znaczeniu zgłaszać wniosek (poprawnie wnioskować to: wyciągać wniosek). SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie związku), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście. SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Np.: technika – technologia, równoważnik – równoleżnik, adaptować – adoptować, formować – formułować, efektowny – efektywny, ewaluacja – ewolucja (owulacja). SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie związku), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście. SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Np.: zachować swoje incognito w tajemnicy, kontynuować dalej, okres (rok, miesiąc, dzień, godzina) czasu, akwen wodny. SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie związku), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście. SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Np.: opcja, optyka, pakiet, lider, kreować, generować,strukturalny. SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie związku), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście. SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Np.: wywrzeć piętno; poprawnie: wycisnąć piętno; przeczytać do deski; popr.: przeczytać od deski do deski; wypić jednym duszkiem; poprawnie: wypić duszkiem; utopić w przysłowiowej łyżce wody; poprawnie: utopić w łyżce wody. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie zw.), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście. SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza. SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Np.: wiadomość wyssana z palców; poprawnie: wiadomość wyssana z palca; kurka domowa; poprawnie: kura domowa. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie zw.), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście. SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza. SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Np.: Płodność Polaków i dzietność Polek schodzą na psy. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie zw.), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście. SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza. SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Np.: speckomisja; poprawnie: komisja specjalna; biznes informacje; poprawnie: informacje o biznesie (informacje biznesowe) SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza. SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie zw.), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Np.: głupość; poprawnie: głupota; matkowy; poprawnie: matczyny; SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza. SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie zw.), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi. GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Np.: eurosejm; poprawnie: europarlament. SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza. SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie zw.), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi, np.: - wielosłowie, - wieloznaczność, - skróty myślowe, - mieszanie stylów, - ubogie słownictwo, - nieuzasadniona stylizacja. ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Niepoprawna wymowa głosek, grup głoskowych, „literowe” odczytywanie wyrazów, redukcja głosek i grup głoskowych, niepoprawny akcent. FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. SKŁADNIOWE -błędy związku zgody, -błędy związku rządu, -błędne użycie przyimków i wyrażeń przyimkowych, -niepoprawne skróty składniowe, -niepoprawne konstrukcje z równoważnikami zdania, -błędy w szyku, -zbędne zapożyczenia składniowe. SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie związku), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście. SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi, np.: - wielosłowie, - wieloznaczność, - skróty myślowe, - mieszanie stylów, - ubogie słownictwo, - nieuzasadniona stylizacja. ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Używanie wyrazów zbędnych, które nie wnoszą żadnych informacji do tekstu (styl rozwlekły), np.: W obu fragmentach zostały przedstawione szczere uczucia, wypływające z głębi serca. Żeromski umarł, nie znając, jak potoczyły się dalej losy Polski, lecz pozostawił żywy dowód swoich niepokojów o przyszłość kraju – powieść „Przedwiośnie”, która służy również i ludziom współczesnym, gdyż nasze czasy nie oszczędziły nam wielu rozterek dotyczących Polski. Ta koncepcja była swoistego rodzaju marzeniem Żeromskiego, który tą drogą chciał pokazać, czego pragnie, będąc wyrazicielem innych.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi, np.: - wielosłowie, - wieloznaczność, - skróty myślowe, - mieszanie stylów, - ubogie słownictwo, - nieuzasadniona stylizacja. ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Dobry styl wymaga od tekstu nieartystycznego jednoznaczności. Zdania muszą być budowane tak, aby odbiorca znalazł w kontekście informacje do jednoznacznej interpretacji użytych w zdaniu słów. Wieloznaczność może być stosowana celowo (np. w celu wprowadzenia ironii). np.: Ocena pracy nauczyciela była zaskakująca. Na widok Tadeusza Zosia zrzuciła sukienkę na podłogę. W pewnym momencie Telimena wybuchnęła i zagroziła Hrabiemu.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi, np.: - wielosłowie, - wieloznaczność, - skróty myślowe, - mieszanie stylów, - ubogie słownictwo, - nieuzasadniona stylizacja. ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Dobry styl wymaga zachowania zgodności toku rozumowania z tokiem wypowiedzi. Skrót myślowy (pominięcie elementu tworzącego ciąg przyczynowo-skutkowy) sprawia, że wypowiedź przestaje być jasna. np.: W ”Ferdydurke” Witolda Gombrowicza występuje absurd i neologizmy. Izabela Łęcka była piękną kobietą: miała jasne włosy, niebieskie oczy, zgrabną sylwetkę i szary kostium. Albin Mucha zamiast siać grykę serabelkę, miał zakręt.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi, np.: - wielosłowie, - wieloznaczność, - skróty myślowe, - mieszanie stylów, - ubogie słownictwo, - nieuzasadniona stylizacja. ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Używanie słownictwa urzędowego w języku potocznym lub potocznego w oficjalnym (naruszenie zasad harmonii stylistycznej), nadużywanie poetyzmów wpływających na kwiecistość stylu. np.: W ogniu rzeczywistości pod obuchem faktów pryska jak bańka mydlana łabędzi śpiew o racjonalnej gospodarce. Sługa nigdy tego nikomu nie mówił, gdyż był wściekły z powodu śmierci swego pana. W piątek po południu nie miałem czasu, ponieważ poszedłem na pocztę, by uiścić należne opłaty. Na obiad skonsumowałem całą kartoflankę. Telimena miała już swoje lata i uważała, że już czas najwyższy rozejrzeć się za partnerem.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi, np.: - wielosłowie, - wieloznaczność, - skróty myślowe, - mieszanie stylów, - ubogie słownictwo, - nieuzasadniona stylizacja. ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Ujawnia się w nadużywaniu zaimków, bądź przez nieznajdujące uzasadnienia powtórzenia leksykalne (powtórzenia leksykalne służą budowaniu konstrukcyjności i spójności wypowiedzi, stąd nie zawsze ich użycie należy traktować jako błąd). np.: Jacek Soplica otrzymał to, co chciał, przebaczenie i mimo to, że zrobił to tuż przed śmiercią. Uczniowie w końcu przekonali się do tego, opłacił się im ich trud.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi, np.: - wielosłowie, - wieloznaczność, - skróty myślowe, - mieszanie stylów, - ubogie słownictwo, - nieuzasadniona stylizacja. ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE Stylizacja językowa, która nie ma uzasadnienia w treści i charakterze stylowym wypowiedzi, (niejednolitość stylistyczna). np.: Jan Kochanowski jest świetlaną postacią w panteonie poetów renesansu. Imaginacja podpowiadała mu, że decyzja, którą podejmie, spowoduje ogromne perturbacje. Onegdaj maturzyści pisali długie wypracowania. Telimena rozmyślała o tym, jak usidlić dwóch zwierzów.

Egzamin pisemny - BŁĘDY JĘZYKOWE - klasyfikacja w Łomży ZEWNĘTRZNOJĘZYKOWE WEWNĘTRZNOJĘZYKOWE SYSTEMOWE (JĘZYKOWE) UŻYCIA (STYLISTYCZNE) Niewłaściwy dobór środków językowych , niedostosowanie ich do charakteru wypowiedzi, np.: - wielosłowie, - wieloznaczność, - skróty myślowe, - mieszanie stylów, - ubogie słownictwo, - nieuzasadniona stylizacja. ORTOGRAFICZNE INTERPUNKCYJNE GRAMATYCZNE LEKSYKALNE FONETYCZNE Niepoprawna wymowa głosek, grup głoskowych, „literowe” odczytywanie wyrazów, redukcja głosek i grup głoskowych, niepoprawny akcent. FLEKSYJNE -niewłaściwa postać wyrazu, niewłaściwy wzorzec odmiany, -niewłaściwa postać tematu fleksyjnego, niewłaściwa końcówka fleksyjna, -nieodmienianie wyrazu, który ma wzorzec deklinacyjny. SKŁADNIOWE -błędy związku zgody, -błędy związku rządu, -błędne użycie przyimków i wyrażeń przyimkowych, -niepoprawne skróty składniowe, -niepoprawne konstrukcje z równoważnikami zdania, -błędy w szyku, -zbędne zapożyczenia składniowe. SŁOWNIKOWE -użycie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, -mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo, -pleonazmy, -nadużywanie modnych wyrazów. FRAZEOLOGICZNE -zmiana formy frazeologizmu (wymiana, redukcja lub uzupełnienie związku), -zmiana formy gramatycznej jednego składnika związku, -użycie frazeologizmu w złym kontekście. SŁOWOTWÓRCZE -używanie konstrukcji zbudowanych niezgodnie z modelem słowotwórczym, - niewłaściwy formant, - niewłaściwa podstawa słowotwórcza.

Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży Bibliografia: Bańko Mirosław, Polszczyzna na co dzień, Warszawa 2006, Jadacka Hanna, Markowski Andrzej , Zdunkiewicz-Jedynak Dorota, Poprawna polszczyzna. Hasła problemowe, Warszawa 2008, Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, pod red. Andrzeja Markowskiego, Warszawa 1999 Podracki Jerzy, Składnia polska, Warszawa 1997 Opracowanie: Zbigniew Kosiński i Artur Lewczuk Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży ul. Nowa 2