Błędy językowe w pracach uczniów gimnazjum

Prezentacja na temat: "Błędy językowe w pracach uczniów gimnazjum"— Zapis prezentacji:

1 Błędy językowe w pracach uczniów gimnazjum
Warsztaty sieci polonistów r.

2 Klasyfikacja błędów językowych

3 Błędy zewnętrznojęzykowe
Błędy tego typu związane są z zapisem i nie zaliczają się do błędów językowych, choć naruszają ustalone normy.

4 Błędy fleksyjne Błędy fleksyjne: wybór niewłaściwej postaci wyrazu,
wybór niewłaściwego wzorca odmiany, wybór niewłaściwej postaci tematu fleksyjnego, wybór niewłaściwej końcówki fleksyjnej, nieodmienienie wyrazu, posiadającego swój wzorzec deklinacyjny, odmienienie wyrazu, któremu nie można przypisać wzorca odmiany.

5 Błędy składniowe Błędy składniowe: w zakresie związku zgody,
w zakresie związku rządu, w używaniu przyimków, w zakresie używania wyrażeń przyimkowych, niepoprawne skróty składniowe, niepoprawne konstrukcje z imiesłowowym równoważnikiem zdania, konstrukcje niepoprawne pod względem szyku, zbędne zapożyczenia składniowe.

6 Błędy słownikowe Błędy słownikowe (wyrazowe):
używanie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo i ich niepoprawne wymienne stosowanie, posługiwanie się pleonazmami, nadużywanie wyrazów modnych.

7 Błędy frazeologiczne Błędy frazeologiczne:
zmiana formy frazeologizmów wskutek wymiany, redukcji lub uzupełnienia składu związku, zmiana formy frazeologizmu wskutek zmiany postaci gramatycznej jednego ze składników, zmiana znaczenia frazeologizmu, użycie frazeologizmu w niewłaściwym kontekście, w znaczeniu dosłownym.

8 Błędy słowotwórcze Błędy słowotwórcze:
używanie konstrukcji zbudowanej niezgodnie z polskimi modelami słowotwórczymi, zastosowanie niewłaściwego formantu, wybór niewłaściwej podstawy słowotwórczej.

9 Błędy fonetyczne Błędy fonetyczne niepoprawna wymowa:
pojedynczych głosek, grup głoskowych. literowe odczytywanie wyrazów: redukcja głosek i grup głoskowych, niepoprawne akcentowanie wyrazów i form wyrazowych.

10 Błędy stylistyczne Błędy stylistyczne (użycia)
niewłaściwy dobór środków językowych w określonej wypowiedzi, niedostosowanie ich do jej funkcji: używanie elementów oficjalnych w wypowiedziach potocznych, używanie elementów potocznych o charakterze publicznym, stylizacja językowa niemająca uzasadnienia w treści i charakterze stylowym wypowiedzi. naruszenie zasad jasności, prostoty i zwięzłości stylu

11 Przykłady najczęściej występujących błędów językowych
Błędy słownikowe Znajomi moich rodziców zaadaptowali malutkie dziecko. Kampania honorowa sprawnie przemaszerowała przed prezydentem. RADA: Tego typu wyrazy powinniśmy prezentować uczniom zawsze w parach i polecić ich użycie w dwóch zdaniach. (kompania/kampania)

12 Przykłady najczęściej występujących błędów językowych
Błędy słownikowe Kontrahent stał w długiej kolejce po chleb. zamiast Klient stał w długiej kolejce po chleb. Występujący tu błąd wynika z nadużywania wyrazów modnych ( opcja, lider, kreować, kontrahent ). Do tej kategorii zalicza się również stosowanie zapożyczeń językowych. RADA: Prosimy o wypisanie wielu synonimów, a potem podajemy zdania z lukami, w które uczeń musi wstawić odpowiedni, pasujący wyraz.

13 Przykłady najczęściej występujących błędów językowych
Błędy frazeologiczne odniósł porażkę zamiast : poniósł porażkę lub odniósł zwycięstwo; Ten rodzaj błędu to tzw. kontaminacja czyli mieszanie ze sobą części zw. frazeologicznych RADA: SYSTEMATYCZNE zadawanie uczniom do opracowania znaczenia porcji związków frazeologicznych; wyjaśnianie dokładnej etymologii związków frazeologicznych; komiksowe opracowanie dosłownego znaczenia

14 Jak to można zrobić? Kupować kota w worku Drzeć z kimś koty
Dostać kota Kocia muzyka Dopasuj i wyjaśnij znaczenie związku Przygotowują uczniowie dla kolegów np.1w tygodniu

15 Przykłady najczęściej występujących błędów językowych
Błędy frazeologiczne W ostatnim okresie czasu ceny towarów bardzo wzrosły zamiast W ostatnim czasie ceny towarów bardzo wzrosły; Inne: dzień dzisiejszy, miesiąc maj, cofać do tyłu. Ten rodzaj błędu to tzw. pleonazm czyli używanie wyrażeń, które składają się z wyrazów mających to samo lub bliskie znaczenie.

16 Przykłady najczęściej występujących błędów językowych
RADA: Przygotowujemy zdania z pleonazmami i prosimy uczniów, aby wykreślili wszystkie wyrazy, bez których zdanie jest nadal całkowicie zrozumiałe. np. Przyjdź do mnie w dniu 26 maja 2015r. Przyjdź do mnie 26 maja 2015r. ale nie Przyjdź w dniu 26 maja 2015r. (pytamy dlaczego?)

17 Przykłady najczęściej występujących błędów językowych
Błędy fleksyjne niewłaściwe zastosowanie formy deklinacyjnej rzeczownika Zawdzięczałem to moim przyjacielom. Graliśmy mecz siatkówki z Amerykaninami. błędy w odmianie nazw własnych Na lekcji języka polskiego omawialiśmy „Zemstę” Aleksandra Fredro. błędy w używaniu form deklinacyjnych przymiotnika, liczebnika i zaimka Wiele mieszkańców protestowało tego dnia.

18 Przykłady najczęściej występujących błędów językowych
RADA: Jeśli w pracy uczniowskiej zauważymy ten typ błędy, powinniśmy polecić mu wykonanie całej odmiany, ponieważ błąd tego typu występuje wyłącznie ze względu na nieutrwalenie wzoru odmiany. np. Odmień wyrazy Amerykanin, Indianin i Meksykanin w liczbie pojedynczej i mnogiej; podkreśl na kolorowo cząstkę, którą różni się odmiana w liczbie pojedynczej i mnogiej. Staramy się stymulować wzrok!

19 Przykłady najczęściej występujących błędów językowych
Błędy słowotwórcze Przejawem patriotyzmu jest wiedzenie dużo o historii własnego kraju. Cechą Rejenta jest sprytność i przebiegłość. Uczniowie tworzą wyrazy na wzór innych – rozpowszechnionych np. wiedza, spryt, polot, piękno. Łatwiej używać im nazw cech kończących się na -ość (młodość, zwinność itp.)

20 Przykłady najczęściej występujących błędów językowych
RADA: Podaj uczniom tekst charakterystyki stworzonej przez siebie, bogatej w różnorodne określenia cech i poproś, aby podkreślili wszystkie wyraz oznaczające cechy lub stany, a następnie pogrupowali je w zbiory o tym samym formancie. np. -ość (młodość, litość) -o (piękno, dobro) -formant zerowy (spryt, egoizm ) Osobno pogrupuj rzeczowniki nazywające osobowości: pieniacz, buntownik, mruk itp..

21 Przykłady najczęściej występujących błędów językowych
Błędy składniowe błędy w obrębie związku zgody, a szczególnie w tworzeniu związku głównego w zdaniu. Chłopcy podczas mrozów zakładały ciepłe swetry. błędy w zakresie związków pobocznych Wszyscy przyglądali się temu domu. niewłaściwy szyk wyrazów Napisała list długopisem, który szybko wysłała.

22 Co zrobić, aby było lepiej?
Aby uczniowie przyzwyczaili się do samodzielnego poprawiania błędów językowych i błędów pisowni, muszą znać klasyfikację błędów i symbole służące do ich oznaczania. Mimo że na egzaminach zaznaczamy jedynie symbol „jęz.”, w ciągu lat nauki musimy dokładnie pokazywać uczniowi, jakie popełnił błędy i nakłaniać do systematycznej ich poprawy. Jeśli przekracza to możliwości ucznia, zaznaczmy 2-3 błędy, które polecimy uczniowi poprawić. (te, które zdarzają mu się najczęściej)

23 Rodzaje błędów Oznaczenie frazeologiczne : - kontaminacje - pleonazmy fraz./kont. fraz./pl. słownikowe sł. / leks. fleksyjne słowotwórcze składniowe: - błędne powtarzanie wyrazów i konstrukcji składniowych - niewłaściwy szyk wyrazów w zdaniu fleks. słow. skł. powt. szyk ortograficzne interpunkcyjne graficzne ort. / o int. /i graf.

24 Co zrobić, aby było lepiej?
Podczas pisania prac w klasie, powieś na tablicy plansze (kolorowe, duże) z wybranymi zasadami, których uczniowie mają się bezwzględnie trzymać. Wybierz 2-3 takie zasady, w zależności od tego, co jest największą bolączką w twojej klasie oraz jaką formę wypowiedzi ćwiczysz.

25 Przykłady- opis, charakterystyka
Stosuj różne czasowniki. Unikaj słów "MIEĆ" , "BYĆ"

26 Przykłady- opis, charakterystyka
CYTUJ Z UMIAREM!

27 Przykłady- zaproszenie
Pamiętaj: 26 marca a nie dnia 26 marca ____

28 Nie musisz oddawać mi notatek, zatrzym je.
Popraw zauważone błędy, spróbuj je nazwać. Kiedyś byłem u cioci, która ma piętnastoletniego syna, jego dziadkowie są w tym samym wieku, chodzili razem do zawodówki. Nie musisz oddawać mi notatek, zatrzym je. Moja młodsza siostra bardzo nie lubi kiślu i kakaa. Michał poniósł zasłużone zwycięstwo. Mój kolega, jak to się mówi, trzyma się maminej spódnicy. Uratował dziecku życie, które bawiło się na ulicy. Klasa nareszcie się uspokoiła, bo Mateusz nalał oliwy do ognia. Cytując cudze słowa, nie należy zapomnieć o cudzysłowiu. Australijczycy nie potrafili zatrzymać piłkę. Artykuł zawierał błahe i nieważne treści. Jedząc podwieczorek, spadła mi śliwka. Dominika jest bardziej szczersza od pozostałych. Dobry rydz jak nic. Stało się. Deska ratunku zapadła. Nie nauczyłem się wiersza na pamięć. Dlatego bo wczoraj odwiedziła nas kuzynka.

29 Z życia wzięte…

30 Gdzie tego szukać? http://deser.pl/deser/51,111858,14328960.html?i=0

31 Gdzie tego szukać? http://deser.pl/deser/51,111858,14328960.html?i=0

32 Na koniec kilka zasad… Bądź konsekwentny!!!
Poprawiaj, dokładnie opisując błędy Zwróć uwagę na błędy dominujące u ucznia Nie stawiaj od razu jedynki Stosuj elementy oceniania kształtującego Wskaż źródło do szukania poprawy Nie ucz wszystkiego naraz Nie zniechęcaj siebie i ucznia Każ czytać lub przepisywać fragmenty tekstu Chwal dobrze napisane fragmenty, odczytuj je w klasie Piętnuj błędy, nie autora Ucz polisensorycznie (obrazki, rymowanki, prezentacje, konkursy, plansze, gry dydaktyczne)

33 Źródła Małgorzata Murawska Błędy językowe w szkole i ich typy. Artykuł z sieci