dr Witold Potęga Sanacja szkolnej edukacji w dzielnicy Rembertów Tekst z 2 sierpnia 2012 roku
Cele sanacji pracy szkół Celem jest tworzenie uczniom i z uczniami doświadczeń, które uruchomią w uczniach więcej takich procesów dostosowawczych, które będą budować społecznie wartościowsze kompetencje, wyrażające się w coraz dojrzalszych zachowaniach. Uczniowie lepiej prowadzeni będą chętniej wykonywać zlecane im i podejmowane przez nich (akceptowane) czynności na coraz wyższym poziomie.
Sytuacje uczenia się Zapamiętywanie opanowywanych czynności. Rozwiązywanie problemów praktycznych. Przystosowywanie się do zaistniałych realiów. Wgląd w procesy po poznaniu objawów. Sensoryczne reagowanie – ćwiczenia. Naśladownictwo. Mimowolne sytuacyjne uczenie się. Uczenie się przez zabawę.
Potrzeba budowanie lokalnego systemu edukacji Jednostka przyjmuje tożsamość i nadaje tożsamość, w międzyludzkich interakcjach, aby uzyskać akceptację innych uczestników we wspólnie tworzonych sytuacjach. Społeczność ciągle staje się, a chcemy aby Rembertów stawał się środowiskiem dającym satysfakcję, będąc krzyżówką wzajemnych oddziaływań jednostek, także w szkołach i w ich otoczeniu. Wzory zachowań i reguły ograniczające to skutek interakcji, a budowanie bardziej świadomych (planowanych) interakcji to tworzenie lokalnego systemu edukacji. Sanacją szkolnej edukacji jest wprowadzanie takich zmian w interakcjach przedstawionych na slajdach 5 - 8, które będą uczniom budować lepsze niż dziś życiowe perspektywy.
Ucznia interakcje
Nauczyciela interakcje
Dyrektora interakcje
Burmistrza interakcje
Potrzeba wzmocnienia uczniów Bywa różnie z osobami prowadzącymi uczniów; z ich możliwościami wspierania. Niebezpieczne jest osamotnienie i utrata wiary konkretnego ucznia we własne możliwości poradzenia sobie, czemu trzeba bardziej zdecydowanie przeciwdziałać, w całym środowisku życia dziecka. Wielu uczniom w Rembertowie trzeba dodać chęci ciągłego podejmowania wysiłku na rzecz stawania się wartościowym człowiekiem. Wzmacnianie edukacyjne uczniów jest jednocześnie ograniczaniem patologicznych kosztów społecznych i dlatego jest obowiązkiem całej społeczności.
Główne problemy pracy szkół Słaba znajomość uczniów powierzonych nauczycielom. Brak odpowiedzialności nauczycieli i szkół za efekty edukacji, ujawniające się w realnym życiu uczniów. Nie ma zadowalającej indywidualizacji wymagań wobec uczniów i indywidualizacji wsparcia udzielanego uczniom o różnych potrzebach. Za małe jest nasilenie pozytywnej współpracy, zarówno między nauczycielami, jak i między uczniami oraz między nauczycielami i uczniami. Dominuje przytłaczanie uczniów kulturowym dorobkiem przy niedostatku wzmacniania osobistych osiągnięć podopiecznych, z uwzględnieniem zainteresowań i istniejącego rozwojowego potencjału.
Motywujące ocenianie Niestety Polacy są nadkrytyczni, także nauczyciele w stosunku do uczniów, co zwykle szkodzi, bo de motywuje. Fatalne jest głęboko zakorzenione w polskiej tradycji totalne selekcjonowanie uczniów. Każdy uczeń ma potrzebę bycia w czymś bardzo dobrym, co trzeba mu zapewnić. Doskonałość jest w każdym człowieku, ale trzeba ją rozpoznać i wydobyć. Zamiast selekcjonować trzeba informować, a wymagania dopasowywać do możliwości wykonawczych konkretnego ucznia, bo to jest sprawiedliwe. Oceniać można za postęp, po uwzględnieniu predyspozycji. Nie uwzględnianie w ocenach predyspozycji krzywdzi uczniów.
Co jest do zrobienia w szkolnym środowisku i w jego otoczeniu? Zdefiniowanie i uzgodnienie środowiskowych dążeń. Opisanie ról i sposobów rozliczania z obowiązków, zwłaszcza osób opłacanych z podatków, na rzecz każdego ucznia, indywidualnie rozpatrywanego, na rzecz harmonijnego rozwoju każdego ucznia. Systematyczne diagnozowanie i dokumentowanie rozwoju każdego ucznia oraz bieżące wysnuwanie wniosków formułowanych wobec osób zatrudnianych w celu służenia uczniom, rozwojowi uczniów, a także wdrażanie ich w praktyce. Dostosowanie struktury zajęć szkolnych i wymagań do zindywidualizowanych potrzeb rozwojowych uczniów. Dostosowywanie pracy instytucji około szkolnych do potrzeb konkretnych uczniów i całych szkolnych grup.
Co zmienić w dokształcaniu nauczycieli? Trzeba rekomendować treści i przebieg oraz efekty dokształcania nauczycieli, żądając służenia wzrostowi poziomu praktyki szkolnej w wykonaniu dokształcanych nauczycieli. Należy preferować w dokształcaniu nauczycieli uczelnie i ośrodki zobowiązujące się do zapewniania wzrostu efektów pracy dokształcających się nauczycieli. Przed skierowaniem nauczycieli na dokształcanie należy spisywać umowy, z opisem zobowiązań ośrodków dokształcania w osiąganiu praktycznych rezultatów.
Motywowanie nauczycieli do zwiększenia efektywności pracy Trzeba dążyć do ograniczenia ,,urawniłowki” płac nauczycieli, premiując w mniejszym stopniu formalne wykształcenie, a w większym efekty pracy. Trzeba opracować system premiowania zespołów nauczycieli uzyskujących wysoki poziom kierowania uczeniem się uczniów, wyrażający się przede wszystkim we wzroście poziomu motywacji uczniów do podejmowania wysiłku.
Współpraca szkół z otoczeniem W systemie oświatowym najważniejszy jest konkretny uczeń, każdy uczeń mieszkający w dzielnicy i jego rozwój. O uczeniu się uczniów rozstrzyga nauczyciel, a jeszcze bardziej zespół nauczycieli, ale także mądra otwarta komunikacja nauczycieli z rodzicami, uczniami i całym środowiskiem. Programem edukacyjnym są środowiskowe zachowania, czyli nawyki, umiejętności i postawy ludzi z otoczenia uczących się. Ministerstwo Edukacji Narodowej dostarcza tylko podstawy programowe. Program edukacji buduje szkoła.