Biznes Plan (części I - III)

Podjęliśmy decyzję – będziemy przedsiębiorcą Założenie i prowadzenie działalności gospodarczej należy zacząć od obmyślenia i przygotowania dobrego planu. Najlepiej by plan miał formę papierową i uwzględniał analizę wszystkich aspektów naszych zamierzeń. Najlepszym narzędziem jest biznesplan. 2

Cel Biznes Planu Głównym powodem tworzenia biznes planu jest przedstawienie sytuacji, w jakiej znajduje się przedsiębiorstwo, celów, do których dąży i środków, z pomocą, których zamierza je realizować.

Szczegółowe cele BP pokazuje misję, wizje, cele i strategię firmy ocenia bieżącą działalność firmy informuje pracowników i instytucje zewnętrzne o zamierzeniach firmy informuje o opłacalności inwestycji wskazuje czas i miejscu jej realizacji stanowi „drogowskaz” realizacji planów 4

Szczegółowe cele BP precyzuje potrzeby finansowe związane z realizacją projektu i źródła ich zaspokojenia ułatwia uzyskanie środków finansowych z banku lub od inwestorów jest podstawą do ubiegania się o dotacje, w tym unijne 5

Funkcje Biznes Planu Funkcja planowania –stworzenie harmonogramu działań Funkcja kontrolna – pozwala ocenić faktycznie zamierzone plany Funkcja informacyjna – analiza obecnej sytuacji wraz ze źródłem informacji o planowanych inwestycjach/ działaniach 6

Wskazówki dotyczące pisania biznes planu Biznes plan nie musi być dokumentem długim, maksymalnie 15- 40 stron. Ilość stron zależy od wielkości firmy/ inwestycji/ planowanego przedsięwzięcia Na stronie tytułowej podajemy informację o autorze dokumentu, tytuł projektu Biznes plan sporządzamy w kilku kopiach, numerując je 7

Kto tworzy biznes plan Firmy, również te działające w sektorze MSP najczęściej zlecają stworzenie biznesplanu osobom lub podmiotom specjalizującym się w przygotowywaniu takiej dokumentacji. Biznes plan w będzie jednym z dokumentów składanych w banku, będzie stanowił załącznik do wniosku kredytowego. 8

Przykładowy schemat Biznes Planu Zazwyczaj biznesplan składa się z dwóch części: opisowej ze sprawozdań finansowych Struktura biznesplanu powinna wyglądać następująco: strona tytułowa spis treści część opisowa sprawozdania finansowe 9

Przykładowy schemat Biznes Planu Wstęp – streszczenie Opis firmy i planowanej inwestycji Zarządzanie Analiza otoczenia biznesowego Plan marketingowy Plan operacyjny Harmonogram realizacji Analiza SWOT Plan finansowy Podsumowanie Załączniki 10

Biznes Planu Strona tytułowa biznesplanu powinna dobrze oddawać to, czego należy oczekiwać w dalszej części dokumentu. Na stronie tytułowej powinna się znaleźć się informacja o autorze, nazwa firmy lub projektu, powinien być zaprezentowany znak firmowy, może być wklejone zdjęcie firmy lub projektu oraz powinny być podane dane do kontaktu. 11

Biznes Planu Spis treści powyższe rozdziały można traktować, jako przykład spisu treści. Ze spisu treści musi wynikać, jakie tematy będą omawiane, ma też za zadanie jak każdy spis treści ułatwiać rozeznanie się w całym dokumencie i odszukiwanie potrzebnych tematów. Warto zadbać o stronę wizualną biznes planu, by był przygotowany, rzetelnie, przejrzyście by zawierał zrozumiałe sformułowania oraz by był staranie oprawiony. 12

I. Wstęp – streszczenie krótko o firmie, o przedsięwzięciu - tu podajemy podstawowe informacje: pełna nazwa, nazwa skrócona NIP, REGON siedziba główna, filie kapitał zakładowy dane właściciela/ -li skład zarządu, kierownictwo 13

I. Wstęp – streszczenie cel napisania Biznes Planu opis produktu, usługi kompetencje twórców projektu potrzeby finansowe argumenty przemawiające za ograniczeniem ryzyka 14

II. Opis firmy i planowanego przedsięwzięcia Charakterystyka firmy - obszerność zawartych tu informacji uzależniona jest od długości funkcjonowania podmiotu na rynku, skali działania i rozmiarów nowej inwestycji. Omawiamy: przedmiot działalności forma organizacyjno-prawna rynki, które będziemy obsługiwać konkurencja dostawców 15

II. Opis firmy i planowanego przedsięwzięcia Prezentujemy cele, które mamy zamiar zrealizować Przedstawiamy argumenty pokazujące dlaczego odniesiemy sukces Informujemy o osobach przewidzianych do zarządzania firmą, projektem czy konkretną inwestycją 16

III. Zarządzanie Obowiązki, kompetencje i doświadczenie osób zarządzających stosunki własnościowe doświadczenie zawodowe pozostałych pracowników poszczególne role w zespole kierującym skład rady nadzorczej doradcy firmy 17

IV. Analiza otoczenia biznesowego analiza rynku analiza branży, konkurencji Pamiętajmy, że konkurencją są firmy działające w tej samej branży, produkujące czy sprzedające podobne towary ale też firmy działające w innych branżach, które zaspokajają te same potrzeby klienta. 18

IV. Analiza otoczenia biznesowego klienci Pamiętajmy klientom mamy oferować rozwiązanie ich problemu lub zaspokojenie potrzeb. Szczegółowo analizujemy potrzeby, nawyki, i możliwości finansowe docelowych odbiorców. Badamy stabilność rynku, nasze źródło przychodu i kosztów jego realizacji. 19

IV. Analiza otoczenia biznesowego lokalizacja W zależności od rodzaju podejmowanej działalności lokalizacja może mieć znaczący wpływ na rozwój firmy i jej sukces lub jej porażkę. Ogromne znaczenie mają koszty transportu, a więc odległość od dostawców, surowców, od docelowych rynków zbytu, dostępności siły roboczej, wykwalifikowanej kadry kierowniczej. 20

IV. Analiza otoczenia biznesowego Dystrybucja działania promocyjno-reklamowe i marketingowe polityka cenowa Tu powinniśmy przedstawić obszar na którym chcemy sprzedawać swój produkt lub usługę, opis transportu, wykaz punktów sprzedaży. 21

V. Plan marketingowy Należy w nim pokazać i odpowiednio wykorzystać wyniki przeprowadzonych badań rynku. Plan ten musi pokazać w jaki sposób będziemy sprzedawać nasz produkt, usługę, jak będziemy kreować popyt, jak zrealizujemy prognozowany poziom rentowności sprzedaży. Tu prezentujemy strategie marketingu: produktu, ceny, miejsca i promocji. 22

VI. Plan operacyjny Pracownicy Firmy współpracujące planowane zatrudnienie wynagrodzenia szkolenie i jego koszty Firmy współpracujące dostawcy księgowość 23

VII. Harmonogram realizacji czynności niezbędne do przeprowadzenia projektu/inwestycji kolejność i czas trwania tych czynności osoby odpowiedzialne za poszczególne czynności To wszystko „ubieramy” w ramy czasowe, dzielimy na krótsze odcinki, aby łatwiej było w trakcie realizacji prowadzić kontrolę. 24

VIII. Analiza SWOT to analiza, która pokazuje, jakie czynniki najbardziej wpływają na działalność firmy ujawnia mocne i słabe strony danego podmiotu oraz identyfikuje szanse i zagrożenia, jakie stają przed firmą 25

VIII. Analiza SWOT wzięła się od pierwszych liter angielskich słów: strengths (mocne strony) weaknesses (słabe strony) opportunities (szanse potencjalne lub zaistniałe w otoczeniu) threats (zagrożenia prawdopodobne lub istniejące w otoczeniu) 26

Schemat SWOT pozytywne negatywne Mocne strony wewnętrzne Słabe strony Szanse zewnętrzne Zagrożenia 27

Efekt analizy SWOT W wyniku analizy otrzymujemy cztery zestawienia: silnych stron przedsiębiorstwa, które należy wzmacniać i rozwijać słabych stron, które trzeba ograniczać i eliminować szans, które należy wykorzystywać zagrożeń, których należy unikać 28

IX. Plan finansowy To kluczowa część biznesplanu. Tu pokazujemy obecny stan wyników finansowych firmy oraz prognozy na przyszłość. Tu wszystkie wcześniej prezentowane elementy biznesplanu (plan marketingowy, operacyjny) zostają odzwierciedlone w liczbach. Tu musimy wykazać ile posiadamy funduszy własnych, a ile i od kogo musimy pozyskać i jak je spożytkujemy. 29

IX. Plan finansowy W biznesplanie trzeba wykazać, czy mamy pełną rachunkowość, czy uproszczoną. Przy rachunkowości uproszczonej należy oddzielić finanse osobiste od wprowadzonych do firmy. Należy wykazać odrębne konto bankowe. Jeżeli prowadzimy uproszczoną sprawozdawczość, to na potrzeby biznes planu i dokumentów składanych w banku należy przygotować uproszczony bilans, rachunek wyników, rachunek przepływów finansowych. 30

IX. Plan finansowy Bilans Rachunek zysków i strat (wyników) Rachunek przepływów (cash flow) Analiza wskaźnikowa Bilans, rachunek wyników, rachunek przepływów pieniężnych muszą się bilansować. Dokumentacja ta musi przekonywać, że inwestycja jest opłacalna oraz że firma posiada zdolność kredytową. 31

Okresy w sprawozdaniach finansowych Rok obrotowy - rok kalendarzowy lub inny trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych okres, stosowany do rozliczeń podatkowych. Okres sprawozdawczy - okres, za który przedsiębiorstwo sporządza sprawozdania finansowe w trybie określonym w ustawie. 32

Bilans Bilans - to dwustronne zestawienie wartości środków gospodarczych (aktywów) oraz źródeł ich finansowania (pasywów) z uwzględnieniem wyniku finansowego (zysku lub straty) sporządzane na dany dzień i w ustalonej formie. Suma aktywów musi być równa sumie pasywów, nazywana jest sumą bilansową. 33

UPROSZCZONY SCHEMAT BILANSU 34

Bilans Bilans to taka fotografia firmy w ujęciu statycznym. Bilans jest łatwo przygotować. Osoby mające uproszczoną księgowość spis środków trwałych mogą zrobić na podstawie ewidencji środków trwałych. Należy pamiętać, aby ich wartość początkową pomniejszyć o amortyzację, czyli o utratę ich wartości wynikającą z upływu czasu i zużycia. 35

Bilans W środkach obrotowych należy wpisać sumę gotówki w kasie i w banku. W należności wpisujemy sumę kwot z faktur, za które nie otrzymaliśmy zapłaty, a zapasy to ewidencja stanu magazynowego - remanent. 36

Aktywa Całość składników majątkowych podmiotu w ujęciu wartościowym określamy aktywami przedsiębiorstwa. Składniki majątkowe przedstawiane są w bilansie w kolejności ich płynności, od najmniej do najbardziej płynnych. Aktywa dzieli się na: trwałe i bieżące (obrotowe). 37

Aktywa trwałe W ich skład wchodzą: wartości niematerialne i prawne rzeczowe aktywa trwale w tym środki trwałe, środki trwale w budowie i zaliczki na środki trwale w budowie należności długoterminowe inwestycje długoterminowe 38

Aktywa bieżące (obrotowe) W ich skład wchodzą: zapasy należności krótkoterminowe - wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego środki pieniężne rozliczenia międzyokresowe 39

Należności To wynikłe z minionych zdarzeń uprawnienia przedsiębiorstwa do otrzymania określonego świadczenia pieniężnego lub rzeczowego od innych podmiotów. Są one wynikiem działalności gospodarczej firmy. Dzielimy na: należności długoterminowe - o terminie zapadalności powyżej roku należności krótkoterminowe - o terminie zapadalności poniżej roku 40

Pasywa Mówią nam o źródłach finansowania aktywów przedsiębiorstwa. Wykazywane są w bilansie kolejności rosnącej wymagalności. Obejmują dwie grupy: kapitał własny zobowiązania i rezerwy na zobowiązania 41

Pasywa Sporządzając bilans na potrzeby biznes planu lub banku i mając sumę bilansową obliczamy kapitał własny. Od sumy bilansowej odejmujemy zobowiązania krótkoterminowe (czyli te do zapłacenia naszym wierzycielom w ciągu najbliższych 12 miesięcy) oraz długoterminowe. Kapitał własny pokazuje wielkość zaangażowania własnych finansów w działalność. Im wyższa wartość kapitału własnego tym firma dla jest bardziej wiarygodna. 42

Kapitał własny Równowartość aktywów sfinansowana przez właścicieli firmy w momencie jej założenia oraz w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej. Kapitał własny to: kapitał podstawowy należne wpłaty na kapitał podstawowy udziały własne 43

Kapitał własny Kapitał własny to: kapitał zapasowy kapitał z aktualizacji wyceny pozostałe kapitały rezerwowe zysk/strata z lat ubiegłych zysk netto odpisy z zysku netto w ciągu roku 44

Zobowiązania Zobowiązania dzielimy na: To wynikły z minionych zdarzeń obowiązek firmy do przekazania w przyszłości innemu podmiotowi wartości w postaci dóbr, usług, pieniędzy lub innych korzyści ekonomicznych. Zobowiązania dzielimy na: długoterminowe - o terminie zapadalności powyżej 1 roku krótkoterminowe - o terminie zapadalności krótszym niż 1 rok 45

Bilans AKTYWA przykład 4646 Bilans AKTYWA przykład 46

Bilans PASYWA przykład 47

Rachunek zysków i strat jest istotnym uzupełnieniem bilansu, jest to sprawozdanie finansowe pokazujące oddzielnie przychody uzyskane przez przedsiębiorstwo, koszty związane z uzyskaniem tych przychodów i różnice w postaci zysku lub straty netto oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy. 48

Rachunek zysków i strat 49

Amortyzacja Amortyzacja to określona w pieniądzu wartość zużycia środków trwałych. Amortyzacja może dotyczyć także wartości niematerialnych i prawnych takich jak: licencje, znaki towarowe czy prawa autorskie. Jest miernikiem zmniejszającej się wartości początkowej majątku trwałego w związku z jego zużyciem. 50

Wynik finansowy Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto to wynik finansowy firmy zrealizowany w ciągu roku obrotowego, przed obowiązkowymi obciążeniami tzn. przed obciążeniami z tytułu podatku dochodowego i pozostałymi obowiązkowymi zmniejszeniami zysku. Wynik finansowy netto to wynik będący „czystym” zyskiem przedsiębiorstwa. 51

Rachunek zysków i strat Analizując rachunek zysków i strat należy ocenić zmianę wzrostu przychodów i kosztów w prognozach, w stosunku do okresu bieżącego. Wszystkie duże zmiany muszą mieć realne uzasadnienie w planowanej inwestycji. Zmiany prezentowane w tym sprawozdaniu znajdują swoje odbicie też w bilansie i w rachunku przepływu środków pieniężnych. Faktyczną sytuacje finansową poznamy analizując sprawozdania łącznie. 52

Rachunek wyników przykład 53

Cash flow To zestawienie przepływów środków pieniężnych w bieżącym i poprzednim roku obrotowym, uwzględniające wszystkie wpływy i wydatki z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej firmy, z wyjątkiem wpływów i wydatków będących rezultatem zakupu lub sprzedaży środków pieniężnych. 54

Cash flow Mając bilans i rachunek zysków i strat możemy sporządzić rachunek przepływów. Dokument ten pokazuje jak zmieniał się w danym czasie poziom gotówki w firmie i na co została przeznaczona. Ocena tego sprawozdania daje wiedzę w zakresie zdolności firmy do generowania gotówki, do zaciągania i spłaty zobowiązań. 55

Rachunek przepływów pieniężnych 56

Analiza wskaźnikowa Analiza wskaźnikowa jest częścią analizy finansowej, stanowi uzupełnienie wstępnej analizy sprawozdań finansowych. Celem analizy wskaźnikowej jest dostarczenie informacji o zdarzeniach gospodarczych, działaniu przedsiębiorstwa, a przede wszystkim o jego sytuacji finansowej. Informacje te powinny być wykorzystywane przez kierujących firmą, a na pewno będą analizowane przez kredytodawców, inwestorów i dużych kontrahentów. 57

Wskaźniki finansowe Główne grupy wskaźników finansowych: Pokazują w jakiej kondycji jest firma oraz jakie są prognozy co do jej działalności w przyszłości. Główne grupy wskaźników finansowych: wskaźniki rentowności wskaźniki płynności wskaźniki sprawności wskaźniki zadłużenia 58

Rentowność działalności podstawowej Jest to podstawowy wskaźnik określający rentowność przedsiębiorstwa w głównym obszarze działania. zysk na działalności podstawowej R = -------------------------------------------------- przychody z działalności podstawowej 59

Wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE) Jest to stopa zwrotu z kapitału własnego. Prezentuje efektywność zarządzania kapitałem własnym. zysk netto ROE= ---------------------------------------------- średni stan kapitałów własnych 60

Wskaźnik rentowności sprzedaży (ROS) 6161 Wskaźnik rentowności sprzedaży (ROS) Pokazuje udział zysku w wartości sprzedaży, pokazuje jaką marżę zysku przynosi dana wartość sprzedaży. Im rentowność niższa tym większa sprzedaż musi być osiągnięta, by uzyskać określoną kwotę zysku. Większa wartość wskaźnika oznacza lepszą sytuację firmy, gdyż każda złotówka przychodów ze sprzedaży generuje większy zysk. zysk netto ROS = -------------------------------------------------------- przychody z działalności podstawowej 61

Wskaźnik rentowności aktywów (ROA) Jest to stopa zwrotu z aktywów ogółem informuje o zdolności aktywów do generowania zysku, czyli jest miernikiem wykorzystywania posiadanych zasobów. Informuje ile zysku da każda złotówka zaangażowana w finansowanie majątku. zysk netto ROA= -------------------------------- aktywa ogółem 62

Wskaźniki zadłużenia Mogą to być np.: wskaźnik zadłużenia aktywów wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym wskaźnik pokrycia odsetek 63

X. Podsumowanie Pamiętajmy, że zanim dostarczymy nasz biznes plan do banku przeczytajmy go. Należy sprawdzić, czy odpowiada on na najważniejsze pytania związane z naszą działalnością gospodarczą. Czy przyjęte w biznes planie założenia są realne, czy są oparte o wiarygodne źródła? Czy pokazaliśmy wielkość wymaganych środków do realizacji inwestycji? 64

X. Podsumowanie Czy pokazaliśmy jaki udział środków własnych zaangażujemy w przedsięwzięcie? Czy pokazaliśmy, że planowana inwestycja jest opłacalna? Czy osiągane przychody i generowane zyski pozwalają na spłatę wnioskowanego kredytu? Jak długi jest okres zwrotu nakładów inwestycyjnych? 65

6666 XI. Załączniki W tym rozdziale zamieszczamy dodatkowe dokumenty przekonujące czytającego o opłacalność naszego przedsięwzięcia. Znaleźć się tu powinny: mapy, wyciąg z operatu szacunkowego, ekspertyzy techniczne i ekonomiczne, kopie licencji, pozwoleń, zdjęcia, referencje itp. 66

Biznes Plan jest receptą na sukces Twojej firmy. 67