Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych

Nową podstawę programową wprowadziło Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych obejmuje dwa etapy edukacyjne: etap I – klasy I-III (dotychczasowe kształcenie zintegrowane nazwano edukacją wczesnoszkolną), etap – II – klasy IV-VI.

ETAP I EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA - jej celem jest stopniowe i możliwie łagodne przeprowadzenie dzieci od kształcenia całościowego do nauczania przedmiotowego.

Edukacja wczesnoszkolna opisana jest poprzez: zestaw celów kształcenia i wynikających z nich ogólnych zadań szkoły; treści nauczania (wykaz wiadomości i umiejętności ucznia kończącego klasę I i ucznia kończącego klasę III szkoły podstawowej).

W podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej wyodrębnia się poszczególne obszary edukacyjne: edukacja polonistyczna, język obcy, edukacja muzyczna, edukacja plastyczna, edukacja społeczna, edukacja przyrodnicza, edukacja matematyczna, zajęcia komputerowe, zajęcia praktyczno-techniczne, wychowanie fizyczne, etyka

W klasach I-III szkoły podstawowej edukację dzieci powierza się jednemu nauczycielowi. Prowadzenie zajęć z zakresu edukacji muzycznej, plastycznej, wychowania fizycznego, zajęć komputerowych i języka obcego nowożytnego można powierzyć nauczycielom posiadającym odpowiednie kwalifikacje.

Edukacja w klasach I-III szkoły podstawowej realizowana jest w formie kształcenia zintegrowanego. Ze względu na prawidłowości rozwoju umysłowego dzieci, treści nauczania powinny narastać i rozszerzać się w układzie spiralnym, tzn., że w każdym następnym roku edukacji wiadomości i umiejętności nabyte przez ucznia mają być powtarzane i pogłębiane, a potem rozszerzane.

W podstawie programowej zakres wymaganych wiadomości i umiejętności ustalono odrębnie dla ucznia kończącego klasę I i dla ucznia kończącego klasę III. W ten sposób podkreślono ciągłość procesu edukacji rozpoczętego w przedszkolu i kontynuowanego w szkole. Uwzględniono również możliwości rozwojowe ucznia klasy I.

Aby zapewnić dzieciom rozpoczynającym naukę w szkole ciągłość wychowania i kształcenia: nauczyciele uczący w klasie I szkoły podstawowej powinni znać podstawę programową wychowania przedszkolnego, nauczyciele określają czas trwania okresu adaptacyjnego biorąc pod uwagę potrzeby dzieci, tak aby zapewnić im poczucie bezpieczeństwa, sale lekcyjne powinny składać się z dwóch części: edukacyjnej i rekreacyjnej. Powinny być wyposażone w pomoce dydaktyczne, zabawki i gry dydaktyczne, kąciki tematyczne, biblioteczkę.

W początkowym okresie nauki kontynuowany jest rozpoczęty w przedszkolu proces kształtowania dojrzałości dzieci do nauki czytania i pisania. Umiejętności te kształtuje się według wybranej metody, dbając o łączenie czytania z pisaniem. W klasie I szkoły podstawowej około połowy czasu przeznaczonego na edukację polonistyczną uczniowie mogą zajmować się rysowaniem i pisaniem, siedząc przy stolikach.

W treści kształcenia kl W treści kształcenia kl. I z zakresu edukacji polonistycznej włączono kształtowanie umiejętności wypowiadania się w małych formach teatralnych. Uczniowie uczestniczą w zabawach teatralnych, ilustrują mimiką, gestem, ruchem zachowania bohatera literackiego lub wymyślonego, posługują się rekwizytami, odtwarzają z pamięci teksty literackie.

W zakresie edukacji matematycznej w pierwszych miesiącach nauki w centrum uwagi jest wspomaganie rozwoju czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki. Dominującą formą zajęć są w tym czasie zabawy, gry i sytuacje zadaniowe, w których dzieci manipulują specjalnie dobranymi przedmiotami, np. liczmanami. Dzieci mogą korzystać z zeszytów ćwiczeń najwyżej przez jedną czwartą czasu przeznaczonego na edukację matematyczną. Przy układaniu i rozwiązywaniu zadań trzeba zadbać o wstępną matematyzację: dzieci rozwiązują zadania matematyczne, manipulując przedmiotami lub obiektami zastępczymi, potem zapisują rozwiązanie.

ETAP II KLASY IV-VI

II etap edukacyjny opisany jest poprzez zestaw celów kształcenia – wymagania ogólne; treści nauczania – wymagania szczegółowe (wykaz wiadomości i umiejętności ucznia kończącego klasę VI szkoły podstawowej).

Dla II etapu edukacyjnego określono podstawę programową dla następujących przedmiotów: język polski, język obcy nowożytny, muzyka, plastyka, historia i społeczeństwo, przyroda,

matematyka, zajęcia komputerowe, zajęcia techniczne, wychowanie fizyczne, wychowanie do życia w rodzinie, etyka, język mniejszości narodowej lub etnicznej. język regionalny – język kaszubski.

Nowa podstawa programowa na żadnym z etapów edukacyjnych nie zawiera dotychczasowych ścieżek edukacyjnych, lecz treści w nich zawarte zostały uwzględnione w podstawach programowych poszczególnych zajęć edukacyjnych:

elementy edukacji medialnej będą realizowane w ramach wszystkich zajęć; edukacja ekologiczna i prozdrowotna będzie realizowana przede wszystkim w ramach zajęć z przyrody i wychowania fizycznego; wychowania do życia w społeczeństwie – w ramach przedmiotów: historia i społeczeństwo, język polski, plastyka, muzyka.

W nowej podstawie programowej kładzie się nacisk na wszechstronne przygotowanie uczniów do samokształcenia i świadomego wyszukiwania, selekcjonowania i wykorzystywania informacji. Nauczyciele wszystkich przedmiotów powinni współpracować z nauczycielem bibliotekarzem, korzystać z zasobów biblioteki szkolnej, zarówno w postaci księgozbioru jak i w postaci zasobów multimedialnych.

organizacja nauczania języka obcego Zmianie ulegnie: organizacja nauczania języka obcego - zaleca się, aby nauka odbywała się w grupach uczniów o zbliżonym poziomie znajomości danego języka); organizacja zajęć wychowania fizycznego - - obowiązkowy wymiar godzin podzielono na: część prowadzoną w systemie klasowo-lekcyjnym (dwie godziny tygodniowo), przeznaczoną na realizację podstawy programowej część w postaci fakultetów (dwie godziny tygodniowo).

Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych będzie realizowana od roku szkolnego 2009/2010 w klasach I szkół podstawowych. W pozostałych klasach do czasu zakończenia cyklu kształcenia stosuje się dotychczasową podstawę programowa, przy czym dopuszcza się realizowanie nowej podstawy programowej dla przedmiotów: język obcy nowożytny, wychowanie fizyczne i etyka.

Prezentację opracowała: Anna Rączka, na podstawie: Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (tekst skierowany do publikacji w Dzienniku Ustaw); artykułu: Pery A.: Nowe podstawy programowe: wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych ,”Monitor Prawny Dyrektora” 2009 nr2 s. 8-9.