DANE INFORMACYJNE Funkcjonowanie przedsiębiorstwa II Liceum Ogólnokształcące im. ks. prof. J. Tischnera ID grupy: 97/49_PG_1 Opiekun: Maria Mańska Kompetencja: Przedsiębiorczość Temat projektowy: Funkcjonowanie przedsiębiorstwa V semestr/2011-2012

Spis treści Gospodarka centralnie sterowana a gospodarka rynkowa - gospodarka centralnie sterowana - plan Balcerowicza Klasyfikacja przedsiębiorstw Źródła finansowania przedsiębiorstw Zasoby majątkowe przedsiębiorstw Bilans – raport o bieżącym stanie firmy Korzyści i koszty prowadzenia działalności gospodarczej Zasady rozliczeń finansowych przedsiębiorstw Zysk przedsiębiorstwa Maksymalizacja zysku Zależność zysku od kosztów wytworzenia produktu Obliczanie zysku przedsiębiorstwa Rachunek zysków i strat Czynniki wpływające na sukces lub niepowodzenie przedsiębiorstwa Produkt krajowy brutto Jak obliczyć PKB ? Produkt narodowy brutto Parytet siły nabywczej Tempo wzrostu produkcji PKB per capita Cykliczny rozwój gospodarki rynkowej Inflacja Stopa inflacji Rodzaje inflacji Bezrobocie

GOSPODARKA CENTRALNIE STEROWANA A GOSPODARKA RYNKOWA

Gospodarka centralnie sterowana Zasoby naturalne i kapitałowe są własnością państwa Władza centralna decyduje o rozmieszczeniu siły roboczej, ilu ludzi ma być zatrudnionych i jakie mają mieć wynagrodzenie, Decyzje co i jak produkować podejmowane są centralnie, Ceny ustalane są odgórnie, Efektem są puste półki, kolejki „po wszystko”, reglamentacja towarów, Taki system gospodarczy obowiązuje jeszcze na Kubie i KRLD

Rok 1989 – początek przemian systemu gospodarczego w Polsce Plan Balcerowicza reforma finansów państwa i odzyskanie równowagi budżetowej, wprowadzenie mechanizmów rynkowych, zmiana struktury własnościowej gospodarki, uwolnienie cen Rok 1989 – początek przemian systemu gospodarczego w Polsce

KLASYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTW Podział ze względu na wielkość prowadzonej działalności: mikroprzedsiębiorstwa – zatrudniają do 10 pracowników, roczny przychód ze sprzedaży nie przekracza 2.000.000 €, małe przedsiębiorstwa - zatrudniają do 50 pracowników, roczny przychód ze sprzedaży nie przekracza 10.000.000 €, średnie przedsiębiorstwa - zatrudniają do 250 pracowników, roczny przychód ze sprzedaży nie przekracza 50.000.000 €, duże przedsiębiorstwa - zatrudniają powyżej 250 pracowników, roczny przychód ze sprzedaży przekracza 50.000.000 €.

KLASYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTW Podział ze względu na formę prawno-organizacyjną: przedsiębiorstwo indywidualne – stanowi część majątku właściciela, nie ma osobowości prawnej, doskonałe w przypadku małego rodzinnego biznesu, spółki- umowne związki co najmniej dwóch osób, działających dla osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, dzięki wniesionemu do spółki kapitałowi; spółdzielnia – zrzesza osoby fizyczne lub osoby prawne, posiada osobowość prawną, duża liczba członków o małej, indywidualnej sile ekonomicznej, przedsiębiorstwo państwowe – posiada osobowość prawną, utworzone jako działające na zasadach ogólnych, mające na celu osiąganie zysku lub jako przedsiębiorstwo użyteczności publicznej, którego celem jest zaspokajanie potrzeb ludności. KLASYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTW

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW Kapitał, czyli pewna suma pieniędzy, stanowi podstawę rozpoczęcia działalności przedsiębiorstwa oraz umożliwia jego funkcjonowanie. FUNDUSZE WŁASNE PRZEDSIĘBIORSTWA fundusze powierzone (kapitał wniesiony przez właścicieli przedsiębiorstwa), fundusze samofinansowania (kapitał wygospodarowany przez przedsiębiorstwo w toku jego działania w rezultacie kapitalizacji części zysku). FUNDUSZE OBCE PRZEDSIĘBIORSTWA kredyty i pożyczki bankowe, zobowiązania wobec dostawców, budżetu państwa, instytucji ubezpieczeniowych itp.

ZASOBY MAJĄTKOWE PRZEDSIĘBIORSTW Aby prowadzić działalność, przedsiębiorstwo musi dysponować określonymi zasobami gospodarczymi, które stanowią jego majątek. Bilans przedsiębiorstwa odzwierciedla jego majątek, jest to podstawowe narzędzie do opisu stanu przedsiębiorstwa pod względem finansowym.

Bilans – raport o bieżącym stanie firmy Składniki bilansu PASYWA Zobowiązania długoterminowe Kapitał udziałowy Nie rozliczony zysk z lat ubiegłych Pożyczki długoterminowe Zobowiązania bieżące Pożyczki krótkoterminowe Zobowiązania spłaty kredytów Zobowiązania podatkowe Zadłużenie na rachunku bankowym Dywidendy AKTYWA Majątek trwały Grunty i budynki Maszyny i urządzenia Wyposażenie biur Środki transportu Majątek obrotowy Materiały Produkcja w toku Produkty gotowe Należności Inwestycje krótkoterminowe Gotówka

Bilans – raport o bieżącym stanie firmy Stan finansowy firmy nieustannie się zmienia, więc jedynym sposobem informowania o tym, co się aktualnie dzieje, jest regularne przygotowywanie bilansów. Zobowiązania długoterminowe oraz środki trwałe nie zmieniają się zbyt często, natomiast ciągłym zmianom ulegają bieżące należności i zobowiązania. Ponieważ aktywa mogą być finansowane tylko należnościami, a należności mogą być wydawane w celu nabycia majątku, oznacza to, że suma należności musi się równać sumie zobowiązań. Każdy bilans musi wykazywać taką równowagę.

Korzyści i koszty prowadzenia działalności gospodarczej Korzyści: - niezależność i zaspokojenie własnych ambicji właściciela, - w skali kraju: tworzenie nowych miejsc pracy, zasilanie podatkami budżetu państwa, rozwój gospodarczy regionów, zwiększanie dochodu narodowego. Koszty, jakie ponosi przedsiębiorca: - ryzyko utraty majątku, - życie w ciągłym stresie, - brak czasu dla rodziny i bliskich.

Zasady rozliczeń finansowych przedsiębiorstw Celem działalności gospodarczej jest osiąganie korzyści materialnych i maksymalizacja zysków, dlatego przedsiębiorstwo dąży do sprzedania swoich towarów i usług. Otrzymane środki mają wystarczyć na pokrycie wydatków i zabezpieczyć przyszłe działania firmy.

Zysk przedsiębiorstwa Zysk – to nadwyżka przychodów pochodzących ze sprzedaży produktów nad kosztami, jakie poniosła firma na ich zakup lub przy ich wytwarzaniu. Zysk – pozwala stwierdzić, czy dana działalność gospodarcza jest opłacalna, co w przyszłości umożliwi rozwój przedsiębiorstwa

Zysk przedsiębiorstwa Z = U – Kc Z – zysk brutto U – przychody Kc – koszty całkowite U = Q ▪ C U – utarg Q – liczba sprzedanych produktów C – cena jednostkowa produktu Przychody przedsiębiorstwa to: Utarg całkowity Odsetki od lokat bankowych Kwoty uzyskane ze sprzedaży majątku firmy

Maksymalizacja zysku Firma, dążąc do zwiększenia zysku chce sprzedać jak największą ilość wyrobów po jak najwyższej cenie. Jednak w gospodarce rynkowej, w warunkach konkurencji przedsiębiorstwa mają ograniczony wpływ na ilość sprzedanych wyrobów i cenę produktów. Ceny regulowane są głównie przez rynek (prawo popytu i podaży). Gdy na rynku działa dużo przedsiębiorstw, to musi ono zaakceptować cenę, która została już ukształtowana na rynku. Przy produktach charakteryzujących się dużą elastycznością cenową popytu przedsiębiorstwo może zwiększyć ilość sprzedawanych produktów, obniżając ich cenę. W efekcie, kwota uzyskana ze sprzedaży się zwiększy, wzrośnie więc utarg całkowity uzyskany ze sprzedaży danego towaru.

Zależność zysku od kosztów wytworzenia produktu Klasyfikacja kosztów stałe zmienne całkowite jednostkowe (przeciętne) koszty całkowite przeliczone na jednostkę produkcji koszty ochrony mienia, odsetki od kredytów, amortyzacja, płace pracowników nieprodukcyjnych zależne od wielkości produkcji (koszty zakupu surowców i półfabrykatów, energii elektrycznej, płace pracowników produkcji)

Obliczanie zysku przedsiębiorstwa

Obliczanie zysku przedsiębiorstwa

Rachunek zysków i strat To inaczej podsumowanie wyników działalności firmy, jest zestawieniem kosztów i strat z przychodami i zyskami przedsiębiorstwa w pewnym określonym czasie

Czynniki wpływające na sukces lub niepowodzenie przedsiębiorstwa Czynniki wewnętrzne Czynniki zewnętrzne pomysł na biznes cechy osobowe właściciela zarządzanie majątkiem plan marketingowy sporządzony biznesplan pracownicy inwestycje stopień zadowolenia klienta zmiany koniunktury w gospodarce zasoby surowcowe dochody ludności polityka państwa odzyskanie należności wahania kursów walut

Najważniejsze wskaźniki stosowane do oceny gospodarki państwa produkt krajowy brutto (PKB) produkt narodowy brutto (PNB) parytet siły nabywczej (PPP) tempo wzrostu produkcji

Produkt krajowy brutto - PKB PKB to miara wielkości produkcji  (produkcji finalnej) wytworzonej przez wszystkie firmy działające na terytorium danego kraju, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem.

PKB Jak obliczyć PKB ? Spożycie + akumulacja + eksport - import Produkcja globalna – zużycie pośrednie – podatki - dotacje Spożycie + akumulacja + eksport - import Płace i emerytury + zyski z kapitału + renta ziemska

Produkt narodowy brutto - PNB PNB to suma PKB i wartości dochodów netto z własności za granicą Jest to całkowity dochód uzyskany przez obywateli danego kraju, niezależnie od miejsca powstania tego dochodu

Parytet siły nabywczej - PPP Siła nabywcza jest to ilość pieniędzy potrzebna do nabycia odpowiednich dóbr. PPP określa, ile towarów i usług możemy opłacić za średnią krajową pensję PPP pozwala lepiej ukazać rzeczywiste różnice w poziomie życia między krajami

Tempo wzrostu produkcji Inaczej stopa wzrostu produkcji Najczęściej wyrażane w procentach Do obliczeń brana jest pod uwagę wartość produkcji w okresie wyjściowym, wartość produkcji w okresie końcowym oraz przyrost produkcji pomiędzy tymi okresami z uwzględnieniem cen dóbr

PKB per capita To wartość dóbr i usług wytworzonych w ciągu roku na terenie danego kraju w przeliczeniu na jednego mieszkańca

Cykliczny rozwój gospodarki rynkowej To okresowe zmiany poziomu aktywności gospodarczej Obecnie wyróżnia się dwie fazy: ożywienie i recesję Za przyczynę wahań cyklicznych w gospodarce uważa się zmiany popytu inwestycyjnego. Ich spadek przyczynia się do recesji, wzrost – wpływa na ożywienie w gospodarce Państwo poprzez zmianę polityki fiskalnej (np. zmianę obciążeń podatkowych), odpowiednią politykę pieniężną (stopy procentowe), wspieranie nauki, inwestowanie w nowoczesne gałęzie produkcji lub infrastrukturę może łagodzić negatywne skutki występowania cykli koniunkturalnych

Inflacja Zjawisko wzrostu średniego poziomu cen rozpatrywanego na przestrzeni czasu Spadek siły nabywczej (wartości) pieniądza – pieniądz jest mniej wart, ponieważ możemy za niego kupić mniej towarów Niekorzystna dla przedsiębiorstw – utrudnia ocenę przyszłych zysków, wypracowane zyski tracą na wartości, produkcja staje się bardzo ryzykowna Miarą zjawiska jest stopa inflacji czyli roczny procentowy wzrost cen dóbr i usług w kraju

Stopa inflacji cena obecna – cena poprzednia Stopa inflacji= · 100% cena poprzednia

Rodzaje inflacji Inflacja Podział ze względu na stopę inflacji - pełzająca- do 10% -krocząca – powyżej 10% -galopująca – powyżej 50% - hiperinflacja – powyżej 100% w skali roku Podział ze względu na przyczyny powstawania - popytowa -kosztowa - strukturalna

Bezrobocie Sytuacja, gdy osoby zawodowo czynne (w wieku od 18 do 65 lat), które chcą pracować i są zdolne do pracy nie mogą znaleźć zatrudnienia Poziom bezrobocia wyraża stopa bezrobocia, jest to wyrażona w procentach liczba określająca część siły roboczej, którą stanowią osoby bez pracy Niewielkie bezrobocie jest stałą cechą gospodarki rynkowej Bezrobocie wysokie (powyżej 10%) jest problemem społecznym, któremu państwo stara się przeciwdziałać, prowadząc odpowiednią politykę.