Rynek pracy a osoby niepełnosprawne – stan obecny i perspektywy zmian Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Pełnomocnik Rządu Do Spraw Osób Niepełnosprawnych Rynek pracy a osoby niepełnosprawne – stan obecny i perspektywy zmian Bożena Kołaczek Postawy pracodawców wobec zatrudniania osób niepełnosprawnych. >

Czynniki kształtujące postawy pracodawców: A. Czynniki ekonomiczne 1/instrumenty polityki państwa: * obowiązkowe wpłaty z tytułu nie-osiągania wskaźnika zatrudnienia ON -6% * dofinansowanie kosztów miejsc prac ON * dofinansowanie wynagrodzeń ON i ZUS * ulgi z tytułu zakupów w zakładzie ze wskaźnikiem ON 10% i więcej * zwrot części kosztów szkoleń ON * jednorazowa pożyczka * dofinansowanie oprocentowania kredytu

2/ polityka zatrudnienia w firmie 2/ polityka zatrudnienia w firmie * potrzeby kadrowe (stan i struktura zatrudnienia, charakter działalności) * stan i perspektywy zbytu dóbr/usług * sytuacja finansowa * infrastruktura techniczna, socjalna i zaplecze medyczne * strategia zarządzania

B.Czynniki społeczne: 1/ zagwarantowanie praw osób niepełnosprawnych w miejscu pracy * czas pracy * warunki pracy na stanowisku * możliwości rehabilitacji 2/ obraz i stereotyp niepełnosprawnego pracownika w opiniach pracodawców * wydajność pracy * dyspozycyjność * postawa wobec pracy

Postawy pracodawców w świetle badań opinii Postawy pracodawców w świetle badań opinii. Pozytywne i negatywne skutki zatrudniania osób niepełnosprawnych. Bariery i możliwości dla pracodawców

Różnice w postawach A. otwarty rynek pracy, w tym: Różnice w postawach A. otwarty rynek pracy, w tym: * pracodawcy zatrudniający ON * pracodawcy nie zatrudniający ON B. rynek pracy chronionej (ZPCh)

+Okres badań postaw pracodawców- przed akcesją Polski do Unii Europejskiej =Potrzeba badań obecnie po zmianach zasad pomocy publicznej, w tym ze środków UE

Konsekwencje dodatnie Plusy otwarty chroniony Zatrudnienie ON jest tańsze niż sprawnych 46,3% 69,6% Wysoka jakość pracy ON 35,5% 22,8% Uzupełnienie niedoboru kadr 23,1% 16,3% Wyposażenie stanowiska pracy z PFRON 3,3% 0,0% Uzupełnienie brakującego sprzętu 1,7% 1,1% Nie ma ujemnych konsekwencji 50,4% 15,2% Źródło: B.Kołaczek, J.Kowalski, IPiSS

Konsekwencje ujemne Minusy otwarty chroniony Częste zwolnienia chorobowe 21,5% 56,6% Niska wydajność pracy 12,4% 43,5% Konieczność dostosowania stanowiska pracy 42,4% Zakłócenia w realizacji zadań 5,0% 15,2% Nie ma dodatnich konsekwencji 16,5% 6,5%

Dlaczego nie zatrudniamy osób niepełnosprawnych Dlaczego nie zatrudniamy osób niepełnosprawnych? Bariery wskazane przez pracodawców: *bariera niewiedzy - brak znajomości, upowszechnienia przepisów ustawy o rehabilitacji, załatwianie formalności *bariera mobilności - charakter pracy i stanowiska (kwalifikacje, dostosowanie) * bariera techniczna i architektoniczna (urządzenia, typ budynku, pomieszczenia, ciągi przejść itd.)

bariera finansowa - sytuacja ekonomiczna, inwestycje, świadczenia *bariera finansowa - sytuacja ekonomiczna, inwestycje, świadczenia *bariera społeczna – uprzedzenia, wygląd zewnętrzny, stereotyp niepełnosprawnego pracownika, obawy (brak kwalifikacji, brak wydajności, potrzeba dostosowania stanowiska, zwiększone świadczenia socjalne) Źródło: J.Mikulski, A.Kurzynowski, L.Frąckiewicz, B.Kołaczek

Wnioski z badań *Przewaga pozytywnych postaw pracodawców zatrudniających wcześniej i/lub obecnie osoby niepełnosprawne *Częste postrzeganie barier przez pracodawców dotąd nie zatrudniających ON

Wnioski dla polityki społecznej. Wniosek 1. Co należy pokonać Wnioski dla polityki społecznej. Wniosek 1.Co należy pokonać? 1/Barierę nieznajomości przepisów prawnych w zakresie ekonomicznego wsparcia zakładów zatrudniających ON 2/barierę techniczną związaną z przystosowaniem stanowiska pracy i środowiska pracy

3/barierę finansową związaną z kondycją ekonomiczną zakładu, uniemożliwiającą ponoszenie dodatkowych nakładów związanych z zatrudnieniem ON 4/barierę społeczną czyli wciąż funkcjonujące (choć coraz rzadziej) uprzedzenia

Wniosek 2. Potrzeba szerszego upowszechniania zasad i przepisów regulujących proces zatrudniania ON i mechanizmów ekonomicznej pomocy dla pracodawców ze środków publicznych