WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA.

KONSTYTUCYJNY STATUS JEDNOSTKI Konstytucyjny status jednostki determinują trzy zasady: 1.zasada przyrodzonej godności człowieka ( art. 30 Konstytucji RP) 2.zasada równości ( art.32 ust.1-2) 3. zasada wolności ( art. 31 ust.1- 2).

WOLOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA. W konstytucji z 1997r. prawa i wolości zajmują istotą część ustawy zasadniczej, konstytucja wprowadza realne środki ich ochrony. Konstytucja z 1997r. wyróżnia: 1) wolości i prawa osobiste - ujęte w art.38- 56 Konstytucji RP. 2) wolności i prawa polityczne – ujęte w art.57 -63Konstytucji RP. 3) wolości i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne- ujęte w art. 64- 76Konstytucji RP. 4) obowiązki obywateli- zostały ujęte w art. 82- 86 Konstytucji RP.

PODMIOTY PRAW I WOLNOŚCI. Konstytucja z 1997r. większość praw kieruje do człowieka, niektóre zaś tylko do obywatela- socjalne czy wyborcze. Podmiotami poszczególnych praw i wolności mogą być osoby fizyczne, osoby prawe i ułomne osoby prawne. Adresatami obowiązku przestrzegania i realizowania praw i wolności są szeroko rozumiane władze publiczne.

ŚRODKI OCHRONY WOLNOŚCI I PRAW. Środki ochrony wolości i praw to gwarancje umożliwiające podmiotom uprawnionym dochodzenie konsekwencji prawnych naruszeń konkretnych wolności i praw. Katalog środków ochrony wolności i praw Do gwarancji tych Konstytucja RP zalicza: zasadę wynagrodzenia szkody, wyrządzonej jednostce przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej (art. 77 ust.1 Konstytucji RP); zasadę zapewnienia jednostce pokrzywdzonej sądowego dochodzenia naruszonych wolności lub praw ( art. 77 ust.2 Konstytucji RP); zasadę kontroli instancyjnej, czyli możliwości zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji ( art. 78 Konstytucji RP); instytucję tzw. skargi konstytucyjnej wnoszonej do Trybunału Konstytucyjnego i przysługującej każdej osobie, której konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszonej ( art. 79 Konstytucji RP) prawo występowania do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie wolności i praw, które zostały naruszonej przez organy władzy publicznej ( art. 80 Konstytucji RP).

OBOWIĄZKI OBYWATELI OBOWIĄZEK TREŚĆ OBOWIĄZKI OGÓLNE WOBEC PAŃSTWA OBOWIĄZKI W DZIEDZINIE OBRONNOŚCI OBOWIĄZEK TREŚĆ 1.OBOWIĄZEK WIERNOSĆI RP. (art. 82 Konstytucji RP) Obowiązkiem obywatela polskiego jest wierność Rzeczypospolitej Polskiej oraz troska o dobro wspólne. 1.OBOWIĄZEK OBRONY OJCZYZNY (art. 85 Konstytucji RP). Obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona Ojczyzny. Zakres obowiązku służby wojskowej określa 2.OBOWIĄZEK PRZESTRZEGAIA PRAWA( art. 83 Konstytucji RP) Każdy obywatel ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej. ustawa .Obywatel, któremu przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne nie pozwalają na odbywanie 3.OBOWIĄZKI FISKALNE ( art. 84 Konstytucji RP) Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, kreślonych w ustawie. Służby wojskowej , może być obowiązany do służby zastępczej na zasadach określonych w ustawie. 4.OBOWIĄZEK DBAŁOŚCI O STAN ŚRODOWISKA ( art. 86 Konstytucji RP) Każdy jest obowiązany do dbałości o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenia. Zasady tej odpowiedzialności określa ustawa. OBOWIĄZKI OBYWATELI

3)W. Skrzydło: Polskie Prawo Konstytucyjne, Lublin 2001r. Bibliografia: 1)M. Derlatka: Wprowadzenie, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, LexisNexis Warszawa 2006r. 2)K. Czajkowska- Matosiuk: Aplikacje prawnicze w pytaniach i odpowiedziach Tom 1, wydanie 2 C. H. Beck Warszawa 2008r. 3)W. Skrzydło: Polskie Prawo Konstytucyjne, Lublin 2001r.