Programowanie i planowanie pracy nauczyciela polonisty Tworzenie planu zajęć z języka polskiego w szkole ponadgimnazjalnej Opr. dr Anna Adamczuk-Stęplewska

Podstawa programowa Akt prawny: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17). Stanowi zapis treści programowych obowiązujących w obszarze podstawowego kształcenia ogólnego.

Podstawa Programowa Zespół wybranych: celów ogólnych, treści nauczania i kompetencji, tekstów kultury, które musi poznać i opanować każdy uczeń po ukończeniu danego etapu kształcenia.

Program nauczania Musi zawierać: cele kształcenia i wychowania, treści kształcenia, metody, osiągnięcia uczniów. Nadto: kanon treści sprecyzowanych w podstawie programowej jako ramę dla autorskich koncepcji, które mogą się różnicować nawiązując do różnych modeli kształcenia.

Pluralizm programowy Każdy program nauczania stanowi zbiór autorskich pomysłów i rozwiązań metodycznych, dlatego też, każdy z nich zawierać będzie własną: koncepcję kształcenia skoncentrowanej na treściach, której odpowiada model programu nauczania opartego na zbiorze zaplanowanych odgórnie wiadomości; koncepcję kształcenia zakładającej proces uczenia się, wobec której odpowiedni program nauczania jest zbiorem zadań dla ucznia; koncepcję kształcenia, dla której bazę stanowią relacje interpersonalne – program nauczania odwołujący się do tej koncepcji zbudowany jest z odpowiednio dobranych i skomponowanych celów

Pluralizm programowy Różnice te wskazują wyraźnie na odmienne drogi do uzyskania pożądanych efektów nauczania, skierowanych w stronę wszechstronnego rozwoju aktywności ucznia. Wskazują także na możliwość wielu wyborów i swobodnych oddziaływań dydaktycznych.

Pluralizm programowy Podstawową dominantą różnicującą funkcjonujące po 2002 roku programy nauczania języka polskiego na etapie ponadgimnazjalnym jest sposób ułożenia treści kulturowo- literackich i ich związek z zasadą podmiotowości ucznia.

Dominanta kompozycyjna programów nauczania do języka polskiego w szkole ponadgimnazjalnej chronologiczny układ treści łączący porządek historyczny (służący usystematyzowaniu i porządkowaniu wiedzy) z problemowym (kształcącym umiejętności i rozumienie poszczególnych zagadnień; problemowy układ treści bazują na osiągnięciach współczesnej wiedzy psychologicznej, pedagogicznej, lingwistycznej, filozoficznej, literacko-teoretycznej. Z nich wynika ich osłabiona struktura kompozycyjna, integracja różnych elementów kulturowych i literackich oraz nastawienie na maksymalną funkcjonalność .

Plan wynikowy Planowanie pracy na lekcjach języka polskiego na podstawie programu nauczania. Plan wynikowy stanowi pomoc dla nauczyciela, który obowiązany jest do rozplanowania materiału nauczania według wskazanej liczby godzin.

Jak korzystać z planu wynikowego? Blokowy układ zagadnień pozwala nauczycielowi samodzielne projektowanie poszczególnych jednostek lekcyjnych. Określa wymagania wobec ucznia po każdym bloku zagadnień. Informuje, jakie efekty pracy mają osiągnąć uczniowie po realizacji określonej grupy zagadnień. Wskazuje, jak sprawdzać określone umiejętności uczniów.

Plan wynikowy jako pomoc dydaktyczna Zapoznając się z planem wynikowym nauczyciel określa: czego uczniowie powinni się nauczyć jakich metod, technik i strategii użyć, aby zrealizować zaplanowane cele poprzez wykształcenie pożądanych umiejętności Jak sprawdzić poziom zdobytych kompetencji.

Plan wynikowy a podręcznik Podstawą opracowania planu wynikowego jest podręcznik, będący podstawowym zbiorem tekstów kultury wraz z obudową metodyczną.

Programowanie i planowanie pracy nauczyciela polonisty - WNIOSKI PODSTAWA PROGRAMOWA PROGRAM NAUCZANIA PLAN WYNIKOWY PODRĘCZNIK

Przykład planowania tematów lekcji w oparciu o plan wynikowy dla kl Przykład planowania tematów lekcji w oparciu o plan wynikowy dla kl. III Tematyka: Zawsze człowiek… W stronę powieści psychologicznej. Liczba godzin: 6 Treści kształcenia, pojęcia, zagadnienia (PP) rozpoznaje zasadę kompozycyjną powieści (inwersja czasowa) i określa jej funkcję (przedstawienie motywów działania oraz złożoności prawdy o człowieku) – *wyjaśnia, na czym polega nowatorstwo kompozycji utworu (wykorzystuje wiadomości z ramki Wielka proza światowa) – przedstawia charakterystykę głównego bohatera powieści; zwraca uwagę na różne źródła informacji i relatywność o niej prawdy – określa punkt widzenia narratora powieści – formułuje własną ocenę postaci Zenona, uzasadnia ją; dostrzega tragizm bohatera i *wskazuje jego społeczne i psychologiczne źródła – relacjonuje i komentuje refleksje narratora Granicy na temat ludzkiego życia – interpretuje tytuł powieści, dostrzegając jego wieloznaczność (płaszczyzna psychologiczno-moralna, społeczno-polityczna, filozoficzna itp.)

Przykład planowania tematów lekcji w oparciu o plan wynikowy dla kl Przykład planowania tematów lekcji w oparciu o plan wynikowy dla kl. III Treści kształcenia, pojęcia, zagadnienia (PR) wskazuje różne płaszczyzny interpretacji powieści (psychologiczno- moralną, polityczno-społeczną, filozoficzną),omawia je, odwołując się do treści utworu – przedstawia wydarzenia ukazane w powieści z punktu widzenia różnych postaci (Zenona, Elżbiety, Justyny, pani Kolichowskiej); wyciąga wnioski – zabiera głos w dyskusji na temat prawdy w życiu człowieka, relatywizmu ocen, istnienia obiektywnych norm moralnych (odnosi swoje sądy do Granicy i innych utworów) – wyjaśnia, czym jest egocentryzm i jak przejawia się on w ocenach postaci powieściowych – komentując postępowanie postaci powieściowych, wypowiada swój sąd na temat „wdrukowanego schematu postępowania” – wskazuje i *interpretuje obecność motywu maski w powieści

Tematy lekcji do analizy Granicy Z. Nałkowskiej Granica Zofii Nałkowskiej jako powieść psychologiczna. (1 godzina) rozpoznaje zasadę kompozycyjną powieści (inwersja czasowa) i określa jej funkcję (przedstawienie motywów działania oraz złożoności prawdy o człowieku), -wyjaśnia na czym polega nowatorstwo kompozycji utworu (wykorzystuje informacje z ramki Wielka proza światowa) -wskazuje różne interpretacje powieści (psychologiczno-moralna, polityczno-społeczna, filozoficzna), omawia je w odniesieniu do treści utworu.

Tematy lekcji do analizy Granicy Z. Nałkowskiej 2. Granica Z.Nałkowskiej jako projekcja prawdy o człowieku. (2 godziny) -przedstawia charakterystykę głównego bohatera powieści, zwraca uwagę na różne źródła informacji i relatywność oceny tej postaci, próbuje dociec o niej prawdy, -przedstawia wydarzenia ukazane w powieści z punktu widzenia różnych postaci (Zenona, Elżbiety, Justyny, pani Kolichowskiej), wyciąga wnioski, -formułuje własną ocenę postaci Zenona Ziembiewicza- bohatera tragicznego (źródła psychologiczne i społeczne jego tragizmu), -relacjonuje i komentuje refleksje narratora Granicy na temat ludzkiego życia.

Tematy lekcji do analizy Granicy Z. Nałkowskiej 3. Wielopłaszczyznowość powieści Z. Nałkowskiej Granica. (1 godzina) -interpretuje tytuł powieści, dostrzegając jego wieloznaczność (płaszczyzna psychologiczno-moralna, społeczno polityczna, filozoficzna).

Tematy lekcji do analizy Granicy Z. Nałkowskiej 4. Twarze i maski bohaterów powieści Z. Nałkowskiej Granica. (1-2 godziny PR) Uczeń wyjaśnia, czym jest egocentryzm i jak przejawia się on w ocenach postaci powieściowych, stosuje definicję „teorii cienia” Junga w odniesieniu do postaci Zenona Ziembiewicza, bierze udział w dyskusji na temat ról społecznych i ich wpływ na życie bohaterów powieści Nałkowskiej i innych poznanych utworów (np. Przedwiośnie Żeromskiego, Ferdydurke Gombrowicza, Cudzoziemki Kuncewiczowej, Noce i dnie Dąbrowskiej), analizuje sposoby kreowania kobiet w powieściach z gatunku prozy realistycznej dwudziestolecia międzywojennego.