Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP). Szanse i zagrożenia

50% produkcji światowej 30% handlu światowego 20% bezpośrednich inwestycji główni dostawcy wysokich technologii

Łączna wielkość obrotów pomiędzy obiema gospodarkami (ponad 500 mld EUR w 2012 r.) przewyższa wolumen trans­akcji międzynarodowych dokonywanych przez UE i USA z innymi partnerami gospodarczymi z wyjątkiem obrotu pomiędzy USA a NAFTA. Co niemniej istotne, wzajemna wymiana następuje w ramach tych samych grup towarowych lub sektorów gospodarki, ma więc w przeważającej mierze charakter wewnątrzgałęziowy. Z perspektywy UE na wymianę handlową z USA w 2012 r. składały się przede wszystkim: maszyny i urządzenia transportowe (41,4% eksportu i 38,3% importu); chemikalia i produkty pokrewne (21,2% eksportu i 22,7% importu); towary przemysłowe (12,4% eksportu i 11,5% importu).

Obecny stan ceł Średnia ważona wysokość taryf celnych pomiędzy UE i Stanami Zjednoczonymi wynosi około 2,1% w Stanach Zjednoczonych i 2,8% w Unii W UE: samochody ciężarowe – 22% obuwie – 17% sprzęt audio-wideo – 14% ubrania – 12%; W Stanach Zjednoczonych: tekstylia – 40% ubrania – 32% wyroby skórzane i obuwie – 56%

Cele TTIP Zwiększenie obrotów wymiany handlowej Zwiększenie inwestycji Eliminacja kosztownych “behind the border barriers” (koszty rejestracji działalności gospodarczej lub nieodpowiednia infrastruktura), utrudniających przepływ dóbr, szczególnie produktów rolniczych Rozwój handlu usługami Drastyczne zmniejszenie kosztów związanych z różnicami w regulacjach i standardach, promocja większej kompatybilności, transparencji i współpracy, nie obniżając poziom opieki zdrowotnej, bezpieczeństwa czy stanu środowiska naturalnego Opracowanie reguł, zasad i nowych sposobów współpracy w sprawach o znaczeniu globalnym, w tym własności intelektualnej Zwiększenie globalnej konkurencyjności MSP White House Fact Sheet: Transatlantic Trade and Investment Partnership (T-TIP)

Skutki TTIP (1) Z badań przeprowadzonych w 2009 r. na zlecenie Komisji Europejskiej wynika, że redukcja pozataryfowych barier w handlu pomiędzy USA i UE doprowadziłaby do łącznego wzrostu PKB obu gospodarek o 160 mld EUR w ciągu około 10 lat. Stymulowanie wzrostu dla gospodarek słabiej rozwiniętych w UE. Pozytywny wpływ na wzmocnienie międzynarodowego systemu handlu. Wzrośnie znaczenie handlu wewnątrzgałęziowego na osi USA-UE (szczególnie przemysł samochodowy). USA dążą do tego, aby strefa nie stała się rynkiem ograniczonym do UE i USA, ale była rozwiązaniem otwartym na inne państwa. Istnieje szansa na włączenie do Porozumienia Meksyku i Kanady, czyli wszystkich członków NAFTA.

Skutki TTIP (2) Największe straty po stronie unijnej poniesie przemysł elektromaszynowy i elektroniczny skupiony głównie w Niemczech i Włoszech oraz częściowo Wlk. Brytanii.  Różnice w cenach energii po obu stronach Atlantyku, zwłaszcza przy utrzymaniu obecnej unijnej polityki energetyczno-klimatycznej, mogą przyczynić się do zwiększenia skali relokacji przemysłu pomiędzy UE a Stanami Zjednoczonymi. Największy pozytywny impuls gospodarczy przyniesie najbardziej rozwiniętym ekonomicznie i zaawansowanym technologicznie państwom Unii. Może to doprowadzić do pogłębienia różnic i rozwarstwienia w UE, zwłaszcza w obliczu nierozwiązanych problemów związanych z zadłużeniem wielu państw strefy euro.

Według prognoz IFO Institut

Porozumienie w wariancie „ograniczonym” może przynieść największy wzrost w gospodarce unijnej w: transporcie morskim (0,55%) ubezpieczeniach (0,44%) sektorze budowalnym (0,31%) przetworzonej żywności (0,30%) transporcie lotniczym (0,30%) przemyśle motoryzacyjnym (0,24%), który stanowi 21% unijnego eksportu do Stanów produkcji innych maszyn (0,40%) sektorze finansowym (0,23%) Spadek w przemyśle elektromaszynowym (-3,74%), metalowym (-0,71%) oraz zdecydowanie mniejszym w produkcji sprzętu transportowego (-0,17%). Według prognoz IFO Institut

„Ambitny” wariant pogłębionego porozumienia może przynieść wzrost unijnej gospodarki w: przemyśle motoryzacyjnym (1,54%) i innych maszynach (0,37%) transporcie morskim (0,99%) ubezpieczeniach (0,83%) przetworzonej żywności (0,57%) budownictwie (0,53%) transporcie lotniczym (0,44%) finansach (0,42%) produkcji chemicznej (0,37%) Spadek produkcji w przemyśle elektromaszynowym (aż -7,28%; skupiony głównie w Niemczech i Włoszech oraz częściowo Wlk. Brytanii), metalowym (-1,50%) i nieznacznym w produkcji sprzętu transportowego (-0,08%). W przypadku obu modeli zakłada się, że zmiany eksportu będą większe w Stanach Zjednoczonych niż w UE. Według prognoz IFO Institut

Znaczenie dla Polski Szanse: Możliwości eksportowe, w tym zmniejszenie lub zniesienie barier pozataryfowych, które utrudniają firmom z sektora MŚP wejście na rynek amerykański Napływ inwestycji amerykańskich Zagrożenia: Sektor energetyczny i sektory energochłonne (chemiczny, petrochemiczny, budowlany) Rolnictwo Liberalizacja handlu produktami spożywczymi (w tym żywnością genetycznie modyfikowaną)

Przeszkody Ruch alterglobalistyczny Francja i jej przemysł kinematograficzny (1bn € na dofinansowanie rocznie) Wola polityczna i bariery techniczne (konieczność zmiany standardów, regulacji technicznych i sanitarnych) Problematyka praw własności intelektualnej

Wnioski końcowe (1) 1) Umowa o wolnym handlu pomiędzy UE a Stanami Zjednoczonymi największy pozytywny impuls gospodarczy przyniesie najbardziej rozwiniętym ekonomicznie i zaawansowanym technologicznie państwom Unii. Może to doprowadzić do pogłębienia różnic i rozwarstwienia w UE, zwłaszcza w obliczu nierozwiązanych problemów związanych z zadłużeniem wielu państw strefy euro. 2) Różnice w cenach energii po obu stronach Atlantyku, zwłaszcza przy utrzymaniu obecnej unijnej polityki energetyczno-klimatycznej, mogą przyczynić się do zwiększenia skali relokacji przemysłu pomiędzy UE a Stanami Zjednoczonymi. Pierwsze przykłady takich działań obserwujemy już obecnie. 3) Polska najprawdopodobniej stanie się beneficjentem TTIP, zarówno pośrednio – poprzez współpracę gospodarczą z Niemcami, jak też bezpośrednio.

Wnioski końcowe (2) 4) W wyniku umowy zwiększy się wolumen amerykańskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych w UE, Polska powinna stać się ważnym celem amerykańskich inwestycji. Skala amerykańskich inwestycji w Polsce w dużej mierze zależeć będzie od zmian w polskim otoczeniu regulacyjnym i administracyjnym oraz średnio- i długoterminowych prognoz ekonomicznych dla Polski. 5) Do najważniejszych z perspektywy Polski obszarów negocjacji TTIP należą: eksport surowców energetycznych ze Stanów Zjednoczonych do UE; zmniejszenie lub zniesienie barier pozataryfowych, które utrudniają firmom z sektora MŚP wejście na rynek amerykański; liberalizacja handlu produktami spożywczymi (w tym żywnością genetycznie modyfikowaną).

Wnioski końcowe (3) 6) Według prognoz IFO Institut największe korzyści na TTIP odniosą Stany Zjednoczone i Wielka Brytania, Niemcy, na plusie będzie także Polska. W ramach UE sceptyczne wobec porozumienia pozostają Francja i Włochy. 7) W celu pełnego wykorzystania przez Polskę potencjału leżącego w umowie należy wprowadzić zmiany w dziedzinie regulacji biznesu i funkcjonowania administracji, zwiększające atrakcyjność inwestycyjną Polski na tle innych państw UE (ze szczególnym uwzględnieniem regionu Europy Środkowej).