Wieloletnie Ramy Finansowe 2014 - 2020 Sidonia Jędrzejewska Posłanka do Parlamentu Europejskiego Gniezno, 1 października 2011

(WRF) - budżet wieloletni Budżet UE Wieloletnie Ramy Finansowe (WRF) - budżet wieloletni WRF 2007 – 2013: 975.777 mld EUR – środki na zobowiązania = 1.12% DNB UE-27 925.576 mld EUR – środki na płatności = 1.06% DNB UE-27 Budżety roczne Budżet UE 2011 : 141.9 mld EUR – środki na zobowiązania = 1.13% DNB UE-27 126.5 mld EUR – środki na płatności = 1.01% DNB UE-27 Dla porównania budżet Polski na 2011 - 154.331 mld EUR

WRF 2007 – 2013

Budżet UE 2011

Budżet UE na 2012 – rozgrzewka przed negocjacjami WRF 2014 - 2020 2012 – przedostatni rok programowania finansowego UE - marginesy na wyczerpaniu Kryzys gospodarczy i wszechobecne oszczędności, przede wszystkim w odniesieniu do administracji Kryzys zadłużenia i pakiety ratunkowe dla Grecji, Irlandii, Portugalii, … Hiszpanii, Włoch? Populizm i uprawianie polityki krajowej kosztem polityki europejskiej

2012 - Komisja vs. Rada Komisja Rada UE 2012 (mld EUR) 2012 – 2011 (%) Zobowiązania 147,835 + 4% Płatności 132,738 + 4.9% 2012 (mld EUR) 2012 - 2011 (%) KE – RUE Zobowiązania 146,245 + 2.92% - 1,590 Płatności 129,088 + 2.02% - 3,650

Parlament Europejski Od czasu traktatu lizbońskiego PE ma zwiększone kompetencje w zakresie budżetów rocznych PE za hojnym budżetem UE, realizującym cele strategii Europa 2020 Stanowisko PE bliższe interesom Polski, ale Polska, sprawując Prezydencję w Radzie UE, musi reprezentować zdanie ogółu państw członkowskich W negocjacjach budżetu 2012 instytucje UE będzie reprezentować 3 Polaków: J. Buzek (PE), Janusz Lewandowski (KE) i J. Rostowski/ J. Dominik (RUE)

PE a Wieloletnie Ramy Finansowe Sprawozdanie PE w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych z 8 czerwca 2011 r (tzw. raport Komisji SURE). PE postuluje: fundusze na wspólną politykę rolną i politykę spójności w następnych WRF nie powinny być niższe niż kwoty na 2007 – 2013 więcej środków na badania, innowacje, energię oraz transport nową kategorię regionów w polityce spójności – regiony pośrednie z dochodem między 75 a 90% średniej UE 7-letni okres programowania UE reformę finansowania Unii poprzez wprowadzenie nowych dochodów własnych, które zastąpiłyby system oparty na składkach z budżetów narodowych zwiększenie środków nowych WRF o co najmniej 5% w stosunku do obecnego budżetu wieloletniego, by osiągnąć cele strategii Europa 2020

KE i projekt WRF Projekt WRF autorstwa Komisji Europejskiej z 29 czerwca 2011 r. – oficjalny początek negocjacji Projekt WRF stara się pogodzić stanowiska PE i Rady Struktura nowych WRF ma odzwierciedlać cele strategii EU 2020 – inteligentny i włączający wzrost oraz rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu 

2014 – 2020 vs. 2007 - 2013 Porównanie WRF mld EUR Różnica (%) 2007 – 2013 2014 - 2020 1. Inteligentny wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu 444.5 490.9 10.2% - w tym konkurencyjność 77.8 114.9 47.7% - w tym infrastruktura 12.9 40.0 209.7% - w tym spójność 354.8 336.0 - 5.3% 2. Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne 421.1 382.9 - 9.1% - w tym wydatki związane z rynkiem i dopłaty bezpośrednie 322.0 281.8 - 12.5% 3. Bezpieczeństwo i obywatelstwo 12.4 18.5 49.9% - w tym wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość 7.6 11.6 53.0% - w tym obywatelstwo 4.8 6.9 44.9% 4. Globalny wymiar Europy 56.8 70.0 23.2% 5. Administracja 56.9 62.6 10.1% - w tym wydatki administracyjne instytucji 48.4 50.5 4.2% 6. Wyrównania 0.9 Suma zobowiązań 993.6 1 025.0 3.2% % DNB UE - 27 1.12% 1.05%

Spadek funduszy na rolnictwo i spójność

Polityka Spójności - nowości Regiony pośrednie – 75-90% średniego PKB UE: 2/3 poziomu funduszy, które otrzymywały jako regiony konwergencji (<75% średniego PKB) wsparcie zmniejszające się wraz z doganianiem regionów konkurencyjności (>90%) „Connecting Europe facility” czyli instrument finansujący transgraniczą infrastrukturę w obszarze transportu, energetyki i technologii informacyjno-komunikacyjnych Ograniczenie przydziału środków w ramach polityki spójności do 2,5% DNB danego państwa członkowskiego (obecnie 4% DNB) Czasowe zezwolenie na zwiększenie współfinansowania od 5 do 10 p.p. ze strony UE, gdy państwo otrzymuje wsparcie zgodnie z art. 136 lub 143 TFUE

Polityka Spójności - więcej warunków, ale… Wprowadzenie zasady warunkowości i koncentracja na wynikach, m.in.: umowa o partnerstwie – między KE a państwem członkowskim, zobowiązanie partnerów na szczeblu krajowym i regionalnym do wykorzystania funduszy na realizację celów strategii Europa 2020 (wskazanie jasnych celów i wskaźników) – warunki ex ante rezerwa wykonania - zablokowanie 5% funduszy spójności na rzecz krajów, które poczynią największe postępy w realizowaniu umów o partnerstwie – warunki ex post Wspólne ramy strategiczne – obejmujące Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, EFS, Fundusz Spójności oraz Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich i Europejski Fundusz Morski i Rybacki – cel zapewnienie większej spójności źródeł finansowania Europejski Fundusz Społeczny - środki na EFS (przy zastosowaniu formuły 25/40/52 dla poszczególnych kategorii regionów) będą stanowić min. 25% puli środków na politykę spójności, czyli 84 mld EUR

Polityka Spójności mld EUR Fundusz Spójności* 68.7   mld EUR Fundusz Spójności* 68.7 Regiony konweregencji 162.6 Regiony pośrednie 39.0 Regiony konkurencyjności 53.1 Współpraca terytorialna 11.7 Specjalne przydziały na rzecz regionów peryferyjnych i słabo zaludnionych 0.9 SUMA 336.0 Connecting Europe facility for transport, energy and ICT 40.0 376.0 * Z Funduszu Spójności zostanie wydzielone 10 mld EUR na rzecz Connecting Europe Facility

Podział środków polityki spójności Polityka Spójności - więcej warunków, ale też więcej pieniędzy dla UE-12 Koncentracja polityki spójności na najbiedniejszych i najmniej rozwiniętych regionach Wg wyliczeń KE w l. 2014 – 2020 Polska mogłaby otrzymać nawet 80 mld EUR! Podział środków polityki spójności 2007 – 2013 2014 - 2020 UE-12 49% 43% UE -15 51% 57%

Polityka Spójności 2014-2020 - podział UE na regiony – symulacja KE

Instrument Connecting Europe Instrument Connecting Europe ma finansować transgraniczny transport, energię oraz technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK): 9,1 mld EUR dla sektora energetycznego, 31,6 mld EUR na transport (w tym 10 mld EUR w ramach Funduszu Spójności) 9,1 mld EUR na TIK W ramach Connecting Europe KE chce uruchomić możliwości korzystania z innowacyjnych narzędzi finansowania - cel przyspieszenie inwestycji i zwiększenie ich w stosunku do tego, co można by osiągnąć jedynie poprzez finansowanie ze środków publicznych

Wspólna Polityka Rolna W l. 2014 – 2020: na pierwsze filary WPR - 281,8 mld EUR na rozwój obszarów wiejskich - 89,9 mld EUR Wyrównywanie poziomu dopłat bezpośrednich między UE-15 a UE-12 „Greening” - 30 % dopłat bezpośrednich uzależnione od „zazielenienia” gospodarstw Państwa członkowskie będą mogły przesuwać fundusze z filaru pierwszego do filaru drugiego Ograniczanie poziomu płatności bezpośrednich dla dużych gospodarstw rolnych – oszczędności zostaną przeznaczone na rozwój obszarów wiejskich

Inne polityki Horyzont 2020 – wspólne ramy strategiczne w dziedzinie badań i rozwoju (7 PR + CIP + EIT) – 80 mld EUR + wsparcie funduszy strukturalnych Uproszczenie systemów finansowania Promocja partnerstwa publiczno-prywatnego i innowacyjnych systemów finansowania Jednolite zasady w odniesieniu do uczestnictwa, audytu, systemów wspierających, rozpowszechniania wyników i systemów zwrotu Nowa edukacja dla Europy – połączenie w jedną strukturę takich programów jak m.in. Lifelong Learning Programme, Erasmus Mundus oraz Youth in Action, czyli 15,2 mld EUR na edukację i szkolenia + wsparcie funduszy strukturalnych Horyzont 2020 – wspólne ramy strategiczne w dziedzinie badań i rozwoju (7 PR + CIP + EIT) ściśle związane z kluczowymi priorytetami polityk sektorowych jak zdrowie, bezpieczeństwo żywności, gospodarka ekologiczna, energia i zmiana klimatu Program Nowa edukacja dla Europy obejmie trzy główne priorytety. Po pierwsze, będzie on wspierał ponadnarodową mobilność edukacyjną. Surowe warunki dotyczące jakości mobilności i koncentracja na kluczowych celach polityki, przy których można osiągnąć masę krytyczną i uzupełnić je o inne programy unijne, będą miały zasadnicze znaczenie w zapewnieniu bardzo wysokiej europejskiej wartości dodanej. Po drugie, program będzie wspierał współpracę pomiędzy instytucjami edukacyjnymi a światem pracy w celu propagowania modernizacji edukacji, innowacji i przedsiębiorczości. Po trzecie, zapewni on wsparcie polityczne w celu zebrania dowodów na skuteczność inwestycji w edukację oraz pomoże państwom członkowskim we wdrażaniu skutecznych rozwiązań politycznych.

Inne polityki Migracja i sprawy wewnętrzne – 8,2 mld EUR i tylko 2 fundusze zamiast obecnych 4: Fundusz Migracyjno-Azylowy Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego Polityka klimatyczna - ochrona środowiska i działania związane ze zmianą klimatu zostaną włączone do kluczowych polityk UE, czyli wzrost udziału wydatków związanych z klimatem do co najmniej 20% poprzez wkłady z innych polityk Działania zewnętrzne - 70 mld EUR, w tym duży nacisk na Europejską Politykę Sąsiedztwa (m.in. Partnerstwo Wschodnie) Horyzont 2020 – wspólne ramy strategiczne w dziedzinie badań i rozwoju (7 PR + CIP + EIT) ściśle związane z kluczowymi priorytetami polityk sektorowych jak zdrowie, bezpieczeństwo żywności, gospodarka ekologiczna, energia i zmiana klimatu Program Nowa edukacja dla Europy obejmie trzy główne priorytety. Po pierwsze, będzie on wspierał ponadnarodową mobilność edukacyjną. Surowe warunki dotyczące jakości mobilności i koncentracja na kluczowych celach polityki, przy których można osiągnąć masę krytyczną i uzupełnić je o inne programy unijne, będą miały zasadnicze znaczenie w zapewnieniu bardzo wysokiej europejskiej wartości dodanej. Po drugie, program będzie wspierał współpracę pomiędzy instytucjami edukacyjnymi a światem pracy w celu propagowania modernizacji edukacji, innowacji i przedsiębiorczości. Po trzecie, zapewni on wsparcie polityczne w celu zebrania dowodów na skuteczność inwestycji w edukację oraz pomoże państwom członkowskim we wdrażaniu skutecznych rozwiązań politycznych.

Finansowanie budżetu UE Obecnie ok. 85% budżetu UE jest finansowane ze składek narodowych oraz z zasobów opartych na VAT System niezgodny z traktatami UE Presja płatników netto na ograniczanie budżetu UE i tzw. sprawiedliwy zwrot (logika ”juste retour”) Rabaty od rabatów System bez wyraźnego powiązania z polityką UE Od lat dyskusja o potrzebie reformy tego systemu: Budget Review KE z października 2010 r. Sprawozdanie Komisji SURE PE

Finansowanie budżetu UE Propozycje KE na 2014 – 2020: dwa nowe źródła zasobów własnych: podatek od transakcji finansowych (FTT) i zmodyfikowany VAT likwidacja obecnego źródła VAT reforma systemu rabatów - zastąpienie obecnych rabatów systemem kwot ryczałtowych powiązanych z poziomem dobrobytu państw członkowskich – dotyczy UK, NL, SE i DK KE chce wprowadzić FTT i nowy VAT najpóźniej do 2018 r., ale… …procedura zmiany systemu finansowania wymaga jednomyślności w Radzie po konsultacji z PE + ratyfikacji państw członkowskich

Ewolucja źródeł finansowania budżetu UE

WRF - przepisy prawne Nowa procedura przyjmowania WRF – wg traktatu lizbońskiego Rada jednomyślnie przyjmuje WRF po uzyskaniu zgody PE (dotąd porozumienie międzyinstytucjonalne) W 2010 r. PE wymógł na Radzie udział w rozmowach o WRF 2014 – 2020 (pozytywna rola Węgier i Polski) Rada UE i PE współdecydują o ostatecznym kształcie rozporządzeń wdrażających WRF zaproponowanych przez KE WRF powinny zostać wynegocjowane do 2013 r., inaczej UE będzie funkcjonować na przedłużonym budżecie z 2013 r., ale bez podstaw prawnych dla większości programów i polityk UE (wyjątek rolnictwo)

Rada UE a WRF Traktat wymaga jednomyślności w Radzie, tymczasem… Wielka Brytania, Szwecja i Węgry z założenia odrzuciły projekt WRF jako bazę do negocjacji (28/07/11 – nieformalne spotkanie w Sopocie) 8 państw chce redukcji wydatków WRF o 120 mld EUR - Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Włochy, Finlandia, Szwecja, Austria, Holandia (list z 12/09/11) Dania, Hiszpania i Czechy obiecały, że dołączą do tej ósemki Tym 11 państwom nie podoba się struktura WRF, czyli umieszczenie poza głównym budżetem m.in. Funduszu Solidarności czy Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji … …, czyli negocjacje będą długie i trudne… Wielka Brytania postuluje co najmniej zamrożenie wydatków z unijnego budżetu i stanowczo broni swego rabatu w składce, wywalczonego w 1984 r. Szwecja nie uznała propozycji KE za podstawę do dalszych negocjacji, bowiem postuluje radykalne ograniczenie wydatków na tradycyjne dziedziny jak rolnictwo i rozwój uboższych regionów i przekierowanie środków na rozwój i innowacje Węgry Węgier argumentują, że wyliczając nowy budżet KE zaniżyła prognozy ich wzrostu gospodarczego w kolejnych latach, co zmniejszyło pulę ich środków dostępnych w ramach polityki spójności.