Ustrój administracji publicznej Ustrój – termin normatywny (należy do języka prawnego) . Przepisy obowiązującego prawa nie definiują tego terminu, mimo, iż występuje on w tekstach aktów normatywnych (np: art. 169 ust. 4 Konstytucji RP: Ustrój wewnętrzny jednostek samorządu terytorialnego określają, w granicach ustaw ich organy stanowiące; art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, O ustroju gminy stanowi jej statut). (K. Żukowski, Leksykon…)

Ustrój administracji publicznej Ustrój administracji publicznej - pojęcie złożone. Używa się go na określenie budowy (organizacji) administracji publicznej jako całości oraz jej poszczególnych podmiotów (instytucji, jednostek organizacyjnych, stanowisk pracy), czyli: organów administracji publicznej, urzędów administracyjnych, samorządów, zakładów administracyjnych i innych instytucji realizujących zadania z zakresu administracji publicznej. (K. Żukowski, Leksykon…)

Ustrój administracji publicznej Pojęcie „ustroju” stosowane jest również w celu określenia budowy – wyodrębnionego pod względem strukturalnym i funkcjonalnym - systemu podmiotów administracji publicznej (K. Żukowski, Leksykon…)

Ustrój administracji publicznej Ustrój administracji publicznej jest kształtowany przez normy ustrojowe, zawarte w aktach normatywnych: w Konstytucji RP (Rada Ministrów, ministrowie, KRRiT, jednostki samorządu terytorialnego) oraz w źródłach prawa administracyjnego – ustrojowego: ustawach, rozporządzeniach, aktach prawa miejscowego, także w generalnych, aktach kierownictwa wewnętrznego (np. uchwałach, zarządzeniach). W klasycznym ujęciu normy ustrojowe zaliczane są do norm prawa administracyjnego, stanowiąc część tego prawa, zwaną prawem administracyjnym – ustrojowym, lub prawem ustrojowym administracji publicznej. (K. Żukowski, Leksykon…)

Ustrój administracji publicznej U podstaw tworzenia ustroju administracji publicznej leżą konstytucyjne zasady organizacji i funkcjonowania państwa, np. zasady demokratycznego państwa prawnego, praworządności, podziału władz, samorządności, subsydiarności, decentralizacji terytorialnej, oraz zasady wynikające z dyrektyw prakseologicznych i ustaleń ogólnej teorii organizacji i kierowania, (np. zasady resortowości, terytorialności, zespolenia organizacyjnego i funkcjonalnego, podziału zadań, kompetencyjności, podporządkowania i współdziałania, sprawności, fachowości i in.) (K. Żukowski, Leksykon…)

Ustrój administracji publicznej Na podstawie odpowiednich decyzji politycznych i prawodawczych jest kształtowany normatywny, a następnie – realny ustrój podmiotów administracji publicznej. (K. Żukowski, Leksykon…)

Ustrój administracji publicznej Na ustrój administracji publicznej składają się normy regulujące: tworzenie podmiotu administracji publicznej (nadanie mu odpowiedniej nazwy, ustalenie jego charakteru prawnego, miejsca w systemie organizacyjnym), obszar działania (terytorium, na którym dany podmiot wykonuje powierzone mu zadania i kompetencje) strukturę organizacyjną (budowę wewnętrzną podmiotu administracji publicznej, wyodrębniając w niej stanowiska kierownicze oraz zespoły innych stanowisk pracy, które – łącznie – tworzą urząd administracyjny) zakres działania (zadania, funkcje, cele, kierunki działania), wyznacza przedmiot działań podmiotu oraz ich granice. powoływanie obsady personalnej kompetencje ustrojowe więzi organizacyjne (K. Żukowski, Leksykon…)

Czynniki kształtujące administrację publiczną Ustrój państwa Poglądy i doktryny polityczne Prawo Normy techniczne Normy moralne Normy estetyczne Wymogi racjonalnej organizacji pracy Postęp techniczny Globalizacja

Ustrój państwa Państwo absolutne (policyjne) Liberalne państwo prawne (państwo stróż nocny) – monarchia konstytucyjna, republika „Państwo dobrobytu” – welfare state Socjalne państwo prawne (państwo opiekuńcze) Państwa komunistyczne

Poglądy i doktryny polityczne Poglądy polityczne przenikają w sferę administracji przez programy polityczne i prawo oraz poprzez światopoglądy pracowników aparatu administracji (problem neutralności światopoglądowej administracji) Racjonalizm Liberalizm Doktryna marksistowska Doktryna faszystowska Islam

Normy moralne Kultura administrowania Etyka administracji Kontrola przestrzegania norm moralnych w społeczeństwie

Normy estetyczne Kierowane do administracji Kontrola przestrzegania norm estetycznych w społeczeństwie

Wymogi racjonalnej organizacji pracy Sprawność Efektywność Oszczędność Elastyczność Jakość (ISO)

Postęp techniczny Wykorzystywanie rezultatów postępu technicznego w administracji Rezultaty postępu technicznego a nowy obszary administrowania

Uwarunkowania organizacji i funkcjonowania administracji publicznej Mimo postępującej globalizacji życia publicznego nie jest możliwe określenie jednego uniwersalnego algorytmu „idealnej” administracji publicznej

Administracja publiczna zagadnienia ogólne Podmioty administracji: Organ administracji – jednostka organizacyjna utworzona przepisami prawa (zazwyczaj nie posiadająca osobowości prawnej), wyposażona w kompetencje do realizacji zadań z zakresu administracji publicznej Urząd administracji – aparat pomocniczy organu; zespół środków osobowych i rzeczowych mający na celu wsparcie organu przy realizacji jego zadań Inne podmioty administracji – głównie tzw. organy administracji w ujęciu funkcjonalnym (niektóre organizacje społeczne, funacje, przedsiębiorstwa, tzw. zakłady administracyjne)

Rodzaje podmiotów administracji publicznej Składające się z czynnika obywatelskiego albo zawodowego Kolegialne i jednoosobowe O kompetencjach generalnych i specjalnych Wyodrębnione według zasady prowincjonalności i resortowości

Administracja publiczna zagadnienia ogólne Rodzaje organów administracji publicznej: organy administracji rządowej i organy administracji samorządowej (charakter wykonywanych zadań) obsadzane w drodze wyboru (bezpośredniego lub pośredniego), nominacji, nominacji poprzedzonej konkursem centralne, terenowe (zasięg działania) o kompetencjach decyzyjnych bądź doradczych