Projekt rozporządzenia Komisji Europejskiej w sprawie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych dla II i III grupy tematycznej Państwowy Instytut Geologiczny Państwowy Instytut Badawczy VIII posiedzenie Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, 14 marca 2013 www.pgi.gov.pl

Plan prezentacji Rozporządzenie a inne akty prawne Przegląd rozporządzenia Rozporządzenie a tematy, dla których organem wiodącym jest Główny Geolog Kraju Konsekwencje rozporządzenia Przygotowanie do wdrożenia rozporządzenia Ułatwienia we wdrożeniu rozporządzenia Trudności we wdrożeniu rozporządzenia Działania PIG-PIB a wdrożenie rozporządzenia Podsumowanie VIII posiedzenie Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, 14 marca 2013

Monitorowanie i sprawozdawczość Wspólne korzystanie z danych Prawo europejskie Dyrektywa 2007/2/WE ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) – 14.03.2007 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1205/2008 w sprawie wykonania dyrektywy 2007/2/WE w zakresie metadanych – 3.12.2008 Decyzja Komisji (WE) w sprawie wykonania dyrektywy 2007/2/WE w zakresie monitorowania i sprawozdawczości – 5.06.2009 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 976/2009 w sprawie wykonania dyrektywy 2007/2/WE w zakresie usług sieciowych – 19.10.2009 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 268/2010 w sprawie wykonania dyrektywy 2007/2/WE w odniesieniu do dostępu instytucji i organów Wspólnoty do zbiorów i usług danych przestrzennych państw członkowskich zgodnie ze zharmonizowanymi warunkami – 29.03.2010 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1089/2010 w sprawie wykonania dyrektywy 2007/2/WE w zakresie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych – 23.11.2010 – w załączniku do rozporządzenia wyspecyfikowano wymagania dla tematów z I załącznika dyrektywy INSPIRE Rozporządzenie Komisji (WE) nr 102/2011 zmieniające rozporządzenie nr 1089/2010 … - 4.02.2011 - m.in. dodaje dozwolone wartości list kodowych. Metadane Monitorowanie i sprawozdawczość Usługi sieciowe Wspólne korzystanie z danych Specyfikacje danych VIII posiedzenie Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, 14 marca 2013

Prawo krajowe i resortu środowiska Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej – 4.03.2010 Rozporządzenie Ministra SWiA w sprawie Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej – 13.03.2010 Rozporządzenie Ministra SWiA w sprawie ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych objętych infrastrukturą informacji przestrzennej – 20.10.2010 Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne – 17.05.1989 (Art. 4 ust. 1(a)-1(e), Art. 5, Art. 24(b)) Zarządzenie nr 37 Ministra Środowiska w sprawie powołania Zespołu do spraw infrastruktury informacji przestrzennej w resorcie środowiska – 10.08.2012 VIII posiedzenie Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, 14 marca 2013

Przegląd rozporządzenia KE w sprawie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych dla II i III grupy tematycznej Rozporządzenie Komisji (UE) zmieniające rozporządzenie nr 1089/2010 w sprawie wykonania dyrektywy 2007/2/WE w zakresie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych: określa rozwiązania techniczne służące interoperacyjności zbiorów danych przestrzennych odpowiadających tematom I, II i III załącznika dyrektywy, zmienia istniejące rozwiązania techniczne służące interoperacyjności zbiorów danych przestrzennych odpowiadających tematom I załącznika dyrektywy dla zapewnienia ogólnej spójności rozwiązań technicznych służących interoperacyjności zbiorów danych przestrzennych. Dla osiągnięcia interoperacyjności w pojęciach i definicjach użytych w rozporządzeniu dla elementów tematów danych przestrzennych wymienionych w załącznikach I, II lub III dyrektywy zostały uwzględnione międzynarodowe normy.

Przegląd rozporządzenia KE w sprawie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych dla II i III grupy tematycznej Projekt aktualizacji rozporządzenia zakłada, że należy: zmienić wymagania dotyczące list kodowych w celu bardziej elastycznego podejścia do określania ich wartości, złagodzić ograniczenie własności przestrzennych w celu umożliwienia dostępu do danych 2,5D, rozszerzyć temat „Systemy siatek georeferencyjnych” w celu przystosowania do wielorozdzielczej siatki opracowanej w oparciu o współrzędne geograficzne, rozszerzyć temat „Jednostki administracyjne” w celu opisania morskich jednostek administracyjnych, usunąć określone proponowane typy z tematów „Jednostki administracyjne” i „Hydrografia

Przegląd rozporządzenia KE w sprawie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych dla II i III grupy tematycznej Rozporządzenie składa się z 15 artykułów odnoszących się do: Art. 1 Przedmiotu rozporządzenia; Art. 2 Definicji; Art. 3-5 Wspólnych typów, typów na potrzeby wymiany danych i klasyfikacji obiektów przestrzennych; Art. 6 i 7 List kodowych i wyliczeń oraz zasad kodowania; Art. 8 Aktualizacji danych przez państwa członkowskie; Art. 9 Zarządzania identyfikatorami; Art. 10 Cyklu życia obiektów przestrzennych; Art. 11 Czasowych systemów odniesienia Art. 12 Innych wymagań i zasad (dziedziny wartości własności przestrzennych, wyrażania wartości za pomocą jednostek SI, stosowania niektórych atrybutów, zastosowania wymagań z załącznika II rozporządzenia); Art. 13 Metadanych wymaganych do celów interoperacyjności; Art. 14 Sposobów prezentacji zbiorów danych przestrzennych za pomocą sieciowej usługi przeglądania; Art. 15 Wejścia rozporządzenia w życie.

Geologia Zasoby energetyczne Zasoby mineralne Przegląd rozporządzenia KE w sprawie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych dla II i III grupy tematycznej Rozporządzeniu towarzyszą 4 załączniki: Załącznik I Wspólne typy, definicje i wymagania – podaje typy danych i obiektów wspólne dla wszystkich tematów dyrektywy INSPIRE Załącznik II Wymagania dotyczące tematów danych przestrzennych wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2007/2/WE – podaje specyfikacje danych przestrzennych dla 9 tematów z załącznika I INSPIRE Załącznik III Wymagania dotyczące tematów danych przestrzennych wymienionych w załączniku II do dyrektywy 2007/2/WE – podaje specyfikacje danych przestrzennych dla 4 tematów z załącznika II INSPIRE Załącznik IV Wymagania dotyczące tematów danych przestrzennych wymienionych w załączniku III do dyrektywy 2007/2/WE – podaje specyfikacje danych przestrzennych dla 21 tematów z załącznika III INSPIRE Dla każdego tematu określono typy obiektów przestrzennych i typy danych, ich atrybuty, role asocjacji, ograniczenia, Podane zostały także listy kodowe (dozwolonych wartości) odpowiednie dla atrybutów i ról asocjacji poszczególnych typów obiektów przestrzennych lub typów danych. Geologia Zasoby energetyczne Zasoby mineralne

Rozporządzenie a tematy, dla których organem wiodącym jest Główny Geolog Kraju Załącznik III Wymagania dotyczące tematu danych przestrzennych geologia wymienionego w załączniku II do dyrektywy 2007/2/WE

Rozporządzenie a tematy, dla których organem wiodącym jest Główny Geolog Kraju Załącznik III Wymagania dotyczące tematu danych przestrzennych geologia wymienionego w załączniku II do dyrektywy 2007/2/WE Załącznik IV Wymagania dotyczące tematu danych przestrzennych zasoby energetyczne wymienionego w załączniku III do dyrektywy 2007/2/WE

Rozporządzenie a tematy, dla których organem wiodącym jest Główny Geolog Kraju Załącznik III Wymagania dotyczące tematu danych przestrzennych geologia wymienionego w załączniku II do dyrektywy 2007/2/WE Załącznik IV Wymagania dotyczące tematu danych przestrzennych zasoby energetyczne wymienionego w załączniku III do dyrektywy 2007/2/WE Załącznik IV Wymagania dotyczące tematu danych przestrzennych zasoby mineralne wymienionego w załączniku III do dyrektywy 2007/2/WE

Konsekwencje rozporządzenia Zgodnie z aktualną mapą drogową INSPIRE przyjęcie rozporządzenia w zakresie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych dla tematów danych z załącznika II i III dyrektywy powinno nastąpić do października 2013 r. Zgodnie z aktualną mapą drogową INSPIRE wdrożenie rozporządzeń w zakresie interoperacyjności powinno nastąpić zgodnie z poniższymi terminami: Rozporządzenie w zakresie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych Rodzaj zbiorów danych przestrzennych Tematy z załączników dyrektywy INSPIRE Data wdrożenia wg INSPIRE Roadmap 1089/2010 z 23.11.2010 Nowe i gruntownie przeorganizowane Z załącznika I 23.11.2012 Będące w użyciu w dniu przyjęcia rozporządzenia 23.11.2017 102/2011 z 4.02.2011 (zmieniające 1089/2010) 4.02.2013 4.02.2018 Projekt rozporządzenia 2013 (zmieniający 1089/2010) Z załącznika II i III 10.2015 10.2020

Przygotowanie do wdrożenia rozporządzenia Każdy z tematów danych przestrzennych był przedmiotem prac zespołu ekspertów. W skład zespołu zajmującego się opracowaniem specyfikacji dla tematów Geologia i Zasoby mineralne (Tematic Working Group Geology and Mineral Resources) wchodził ekspert z PIG-PIB. Zespoły ekspertów opracowały wytyczne będące podstawą przygotowania rozporządzenia. Wytyczne opracowano zgodnie z jednolitą metodyką, międzynarodowymi normami i biorąc pod uwagę materiały i opinie kilkuset organizacji typu Spatial Data Interest Community SDIC oraz Legally Mandated Organization LMO, wśród nich wiele polskich, w tym PIG-PIB. PIG-PIB przeprowadził dwukrotne testowanie specyfikacji danych INSPIRE dla tematów Geologia, Zasoby energetyczne i Zasoby mineralne: W 2011 r. wersji 2.0 specyfikacji na potrzeby Komisji Europejskiej przygotowującej rozporządzenie, W 2012 r. wersji 3.0 specyfikacji na potrzeby przyszłego wdrożenia rozporządzenia dla tych tematów przez PIG-PIB

Przygotowanie do wdrożenia rozporządzenia Testowanie specyfikacji danych INSPIRE dla tematów Geologia, Zasoby energetyczne i Zasoby mineralne w 2012 r.: Nazwa dokumentu użytego w testowaniu zgodności specyfikacji danych PIG-PIB ze specyfikacjami INSPIRE D2.8II/III.4 INSPIRE Data Specification on Geology – Draft Guidelines v3.0 D2.8.III.20 INSPIRE Data Specification on Energy Resources – Draft Guidelines v3.0 D2.8.III.21 Data Specification on Mineral Resources – Draft Guidelines v3.0 Nazwa testowanego zbioru danych PIG-PIB Mapa geologiczna Polski 1:500 000 (MGP500) Mapa geologiczna Polski 1:200 000 (MGP200) Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000 (SMGP) Mapa litogenetyczna Polski 1:50 000 (MLP50) Mapa hydrogeologiczna Polski 1:50 000 (MHP) System Przetwarzania Danych PSH (SPD PSH) Centralny Bank Danych Hydrogeologicznych (CBDH) System Gospodarki i Ochrony Bogactw Mineralnych MIDAS3, podsystem Centralnej Bazy Danych Geologicznych

Ułatwienia we wdrożeniu rozporządzenia W ostatecznych wersjach specyfikacji danych testowanych w 2012 r. znacznie uogólniono listy kodowe co powinno ułatwić transformację danych do zaproponowanych modeli danych INSPIRE. W przypadku baz danych dotyczących otworów geologicznych nie przewidujemy większych problemów z wdrożeniem (dzięki uwzględnieniu większości naszych uwag przesłanych w trakcie testowania modeli danych w 2011 r.) Nazwa dokumentu użytego w testowaniu zgodności specyfikacji danych PIG-PIB ze specyfikacjami INSPIRE D2.8II/III.4 INSPIRE Data Specification on Geology – Draft Guidelines v3.0 D2.8.III.20 INSPIRE Data Specification on Energy Resources – Draft Guidelines v3.0 D2.8.III.21 Data Specification on Mineral Resources – Draft Guidelines v3.0 Transformacja atrybutów łatwa – gromadzone atrybuty odpowiadają atrybutom INSPIRE Dla MGP500 i dla MLP50 - prosta struktura z zamkniętymi słownikami Większość elementów modelu INSPIRE posiada swoje odpowiedniki w bazie MIDAS3. Dla 5 atrybutów bazy MIDAS3

Trudności we wdrożeniu rozporządzenia Problem braku niektórych danych w bazach geologicznych tylko w części rozwiązuje mechanizm voidable przewidziany rozporządzeniem pozwalający nieznaną wartość zastąpić wartością void. Dla tematów Geologia, Zasoby energetyczne i Zasoby mineralne na 232 określone atrybuty i role asocjacji przewidziano możliwość zastosowania wartości void dla ok. 60% z nich. Transformacja atrybutów trudna – dane są gromadzone ale transformacja będzie wymagała dodatkowych nakładów pracy Dla SMGP i MGP200 ze względu na liczbę danych, ich komplikację, nie zamknięte słowniki (mapy w wersji cyfrowej są zbiorami otwartymi) wymaga dużych nakładów pracy i kosztów (minimum kilkuset tysięcy zł) W przypadku kilku atrybutów w MIDAS3 będą wymagane dodatkowe nakłady pracy w celu ich pozyskania z różnych tabel bazy lub obliczeń na podstawie kilkunastu kolumn danych – szacowany koszt kilkaset tysięcy zł Dla 27 atrybutów w MIDAS3, tylko 15 ma możliwość przypisania wartości void – szacowany koszt kilkaset tysięcy zł Transformacja atrybutów niemożliwa – brak gromadzonych danych Dla 24 atrybutów w CBDH, tylko 13 ma możliwość przypisania wartości void W bazach PIG-PIB nie są gromadzone dane na temat zasobów odnawialnych Inna granica wartości opałowej przyjęta jako element definicji pojęcia węgiel kamienny – dostosowanie do specyfikacji INSPIRE wymagałoby zmiany w ustawie Prawo geologiczne i górnicze oraz trudnych do oszacowania kosztów (ponownego przeglądu dokumentacji złóż węgla, kategoryzacji złóż zgodnie z definicją INSPIRE, modyfikacji bazy MIDAS3) Dla 21 atrybutów w MIDAS3, tylko 12 ma możliwość przypisania wartości void

Działania PIG-PIB a wdrożenie rozporządzenia Jednym z celów strategicznych PIG-PIB jest realizacja wymagań UE, w tym dyrektywy INSPIRE. PIG-PIB realizuje projekty kluczowe z punktu widzenia wdrażania dyrektywy INSPIRE: Zintegrowany system informatyczny PIG-PIB, oparty o architekturę SOA – ZSI PIG-PIB, Harmonizacja zbiorów danych przestrzennych, dla których organem wiodącym jest Główny Geolog Kraju: koordynacja i rozwój Zintegrowanego Systemu Przestrzennej Informacji Geologicznej IKAR w latach 2012 - 2015 - IKAR.

Działania PIG-PIB a wdrożenie rozporządzenia Celami projektów ZSI PIG-PIB i IKAR jest: Dostosowanie systemów teleinformatycznych używanych do realizacji zadań publicznych w zakresie geologii do wymagań nałożonych m.in. przez poniższe akty prawne: Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U.05.64.565 z późn. zm.), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz. U. 2012.526), Dyrektywy 2007/2/WE ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) z dnia 14 marca 2007 r., Ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej IIP (Dz. U. Nr 76 poz. 489). Zwiększenie dostępności zasobów informacyjnych administracji publicznej oraz usług publicznych w formie cyfrowej. Zapewnienie usług udostępniania danych oraz aktualnej informacji geologicznej klientom wewnętrznym i zewnętrznym oraz osiągnięcie statusu referencyjności rejestrów gromadzących powyższą informację. Uzyskanie poprzez działania techniczne oraz organizacyjne takiego stanu aby każdy użytkownik zainteresowany informacją geologiczną miał możliwość jej uzyskania w jednym miejscu poprzez wyszukiwanie za pomocą katalogu metadanych oraz dostępu do interoperacyjnych zbiorów i usług danych przestrzennych pozostających w zasobach PIG-PIB.

Działania PIG-PIB a wdrożenie rozporządzenia Schemat budowanej architektury logicznej ZSI PIG-PIB IKAR Na diagramie zaznaczone zostały, zarówno komponenty, które już funkcjonują w zasobach IT, a będą podlegały dostosowaniu do nowej architektury jak również komponenty planowane do budowy w ramach realizacji projektu. Komponenty zostały wyróżnione kolorami, gdzie: komponenty oznaczone kolorem zielonym – będą podlegały dostosowaniu oraz integracji do nowego rozwiązania; komponenty oznaczone kolorem niebieskim – zostaną zaprojektowane i zbudowane w ramach projektu ZSI PIG-PIB; komponenty oznaczone kolorem jasno zielonym – będą podlegały integracji na poziomie systemu IKAR.

Działania PIG-PIB a wdrożenie rozporządzenia PIG-PIB angażuje się na poziomie europejskim, w realizację projektów i prac związanych z wdrożeniem Dyrektywy INSPIRE: Scoping Study a pan-European Geological Data Infrastructure EGDI-Scope (FP7), EU Information and Policy Support System for Sustainable Supply of Europe with Energy and Mineral Resources (FP7), Spatial Information - INSPIRE Expert Group of EuroGeoSurveys.

Podsumowanie Działania i projekty realizowane przez PIG-PIB nie obsłużą wszystkich wymagań narzuconych przez omawiane rozporządzenie w zakresie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych dla II i III grupy tematycznej. Dla przeprowadzenia transformacji modeli zbiorów danych przestrzennych będących w użyciu w dniu wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie 1089/2010 (2013 r.) będzie konieczne uruchomienie pracochłonnych i kosztownych projektów w latach 2014-2020.