Geografia

Co to jest geografia ? Jest nauką , która zajmuje się opisem elementów i zjawisk zachodzących na powierzchni Ziemi oraz zależności pomiędzy nimi. Tak rozległe pole badawcze spowodowało podział geografii na wiele dyscyplin .

Nauki geograficzne kartografia geografia fizyczna: geomorfologia meteorologia i klimatologia hydrografia gleboznawstwo i geografia gleb biogeografia geografia społeczno ekonomiczna: zaludnienia osadnictwa rolnictwa przemysłu komunikacji usług kultury polityczna geografia regionalna: krajów kontynentów

Kartografia Stanowi podstawę geografii. Jest to nauka o mapach, metodach ich sporządzania i sposobach wykorzystywania.

W kartografii korzysta się z następujących źródeł: astronomiczno-geodezyjnych , czyli wyników pomiarów astronomicznych oraz geodezyjnych w postaci oznaczenia położenia i wysokości punktów na powierzchni Ziemi zdjęciowo kartograficznych, w skład których wchodzą zdjęcia lotnicze i satelitarne oraz mapy służące do redakcji kolejnych map tematycznych, które mogą być liczbowe, graficzne lub tekstowe

Geografia fizyczna Badania z zakresu geografii fizycznej wykorzystywane są w celach praktycznych, takich jak na przykład prognozowanie pogody, ochrona środowiska oraz planowanie przestrzenne. Geografia fizyczna bada bowiem i opisuje naturalne składniki systemu przyrodniczego Ziemi. W jej skład wchodzi wiele nauk, z których każda pozyskuje informacje w inny sposób.

Geomorfologia To nauka o rzeźbie powierzchni Ziemi. Poprzez analizę odsłonięć geologicznych bada genezę form powierzchni Ziemi, opisuje ich kształt oraz wielkość. Oprócz tego geomorfologia posiłkuje się również analizą chemiczną skał.

Meteorologia i klimatologia Badają atmosferę na podstawie obserwacji w stacjach meteorologicznych oraz innych źródeł, starszych ( w postaci opisowej ), nowszych (w postaci zbiorów danych liczbowych ) oraz najnowszych ( zdjęć satelitarnych) .

Hydrografia Zajmuje sie wodną powłoką Ziemi. Hydrografowie obserwują ruchy wody, analizują fizyczne i chemiczne właściwości wód, a także dokonują pomiaru koryt, dolin rzecznych i mis jeziornych.

Gleboznawstwo i geografia gleb Nauka o glebach. Badacze w swych badaniach korzystają z analizy chemicznej gleb, a także z analizy profili glebowych, ujawniających strukturę gleby.

Geologia Nauka o podłożu skalnym, która czerpie informacje głównie z wierceń, odkrywek i odsłonięć geologicznych. Oprócz tego geolodzy analizują magmę wydostającą się w głąb Ziemi, a także prowadzą badania sejsmiczne, czyli analizują fale powstające w trakcie wstrząsów Ziemi.

Geografia społeczno-ekonomiczna To dział geografii zajmujący się przejawami obecności i działalności człowieka na Ziemi.

Materiały do charakterystyki antroposfery uzyskuje się w bardzo różny sposób: sprawozdawczość statystyczną prowadzoną w obrębie państw analizę matematyczno-statystyczną danych społecznych i ekonomicznych analizę map ankietowanie analizę aktów prawnych

Geografia zaludnienia Dostarcza opisu ( w tym statystycznego ) ludności zamieszkującej określony obszar. Opis ten obejmuje liczebność, gęstość zaludnienia, strukturę wieku i płci oraz zróżnicowanie rasowe.

Geografia osadnictwa Zajmuje sie badaniami procesów powstawania i przekształcania sie osiedli i sieci osadniczej na określonym obszarze.

Geografia rolnictwa Bada przestrzenne rozmieszczenie produkcji roślinnej i zwierzęcej na świecie. Bada też działalność człowieka polegającą na pozyskiwaniu tych produktów. Z tej perspektywy zajmuje się opisem i analizą upraw rolnych , chowu zwierząt, jak również leśnictwem, rybołówstwem, ogrodnictwem czy pasterstwem.

Geografia przemysłu Poddaje analizie badawczej procesy związane z lokalizacją przemysłu oraz wydobywaniem surowców mineralnych i ich dalszym przekształcaniem w produkty pożądane przez człowieka.

Geografia komunikacji Zajmuje się procesami zachodzącymi w sieciach ,przez które przekazywane są ładunki (transport) , cz też informacje ( łączność ).

Geografia kultury Tworzy obraz ludzkości zróżnicowanej pod względem językowym, religijnym, czy też ogólnie – kulturowym.

Geografia polityczna Dostarcza opisu zróżnicowania pod względem przynależności politycznej społeczności ludzkiej i zajmowanej przez nią przestrzeni. Ważnym źródłem wiedzy z zakresu geografii politycznej jest znajomość aktów prawnych.

Geografia regionalna Daje opis fizycznogeograficzny i społeczno – ekonomiczny wybranych obszarów i regionów Ziemi. Dlatego jest najbliższa dawnemu rozumieniu geografii, zanim podzieliła sie ona na wiele gałęzi. Podstawowym zadaniem geografii regionalnej jest synteza treści geograficznej. Najczęściej posługuje się ona wiadomościami zdobytymi na gruncie innych nauk geograficznych.

Gromadzenie informacji Obfitym źródłem informacji naukowej jest współcześnie Internet. Jednak korzystając z jego danych, należy zachować ostrożność. Jest ona konieczna ze względu na brak możliwości sprawdzenia informacji, które się tam znalazły. Wiele informacji dostępnych w internecie nie podlega naukowej weryfikacji , stąd ich wartość badawcza może być niewielka.

Mapa Jest obrazem powierzchni Ziemi lub jej części, przedstawionym na płaszczyźnie. jest to obraz oddający kulisty kształt Ziemi, wykonywany według ogólnie przyjętych zasad odwzorowania. Wykonuje sie go w skali , przy zastosowaniu znaków umownych.

Odwzorowanie kartograficzne To sposób przeniesienia powierzchni kulistej na płaską. O zastosowaniu odwzorowania świadczy obecność siatki kartograficznej, czyli układu południków i równoleżników.

Ciekawostka ! Pierwsza mapa Polski datowana jest na rok 1421. Była to wykonana farbami na płótnie mapa ziem zajętych przez Krzyżaków i odzyskanych przez Polskę po zwycięstwie pod Grunwaldem.

Elementy mapy obraz kartograficzny- główna część mapy, przedstawiająca informacje o obiektach i zjawiskach oraz ich rozmieszczeniu. Wiadomości te tworzą treść mapy. osnowa matematyczna- przyjęte odwzorowanie kartograficzne i związana z nim siatka kartograficzna, skala oraz sieć punktów osnowy geodezyjnej elementy pomocnicze- ułatwiaja korzystanie z mapy. To głównie legenda. Czasami są to wykresy do pomiarów na mapach dane uzupełniające – przekroje, diagramy, tabele.

Plan To obraz niewielkiego obszaru Ziemi wykonany w rzucie poziom, bez uwzględnienia kulistości Ziemi

narysowane są w dużej skali są bardziej szczegółowe niż mapa nie posiadają siatki kartograficznej i kilometrowej, zaś mają siatkę orientacyjną nie uwzględniają rzeźby terenu

Szkic Jest obrazem pewnej sytuacji na bardzo małym obszarze, nie musi uwzględniać skali.

To wybór w trakcie redakcji map rzeczy najważniejszych i istotnych. Generalizacja To wybór w trakcie redakcji map rzeczy najważniejszych i istotnych.

Czynniki mające wpływ na generalizację: przeznaczenie mapy skala mapy charakter obszaru przedstawionego na mapie

Kartograficzna metoda badań : To sposób pozyskiwania informacji z mapy i ich opracowanie. Kartograficzna metoda bada polega na : analizie wzrokowej badaniach kartometrycznych analizie graficznej analizie matematyczno-statystycznej

Graficzne metody prezentacji wyników badań geograficznych : metoda sygnaturowa metoda kropkowa metoda znaków ruchu metoda izorytmiczna metoda kartogramu metoda kartodiagramu metoda powierzchniowa metoda zasięgów

Metoda sygnaturowa Obrazuje na mapie obiekty, których nie można przedstawić w skali. Rodzaje sygnatur: geometryczne obrazkowe liniowe literowe

Metoda kropkowa Stosuje sie do zobrazowania rozproszonych zjawisk masowych , takich jak rozmieszczenie ludności. Każdej kropce przypisana jest jakaś wartość.

Metoda znaków ruchu Pokazuje zjawiska przemieszczania się w przestrzeni, np. prądy morskie, wiatry, migracje ludności

Metoda izorytmiczna Obrazuje linie o przypisanej wartości : izohipsy- łączy punkty o jednakowej wysokości n.p.m. izobary- łączy punkty o jednakowym ciśnieniu izobaty- łączy punkty o jednakowej głębokości izotermy- łączy punkty o jednakowej temperaturze izohiety- łączy punkty o jednakowej ilości opadów

Metoda kartogramu To sposób przedstawienia zróżnicowania intensywności jakiegoś zjawiska w odniesieniu do obszarów, którymi najczęściej są jednostki administracyjne , podział polityczny.

Metoda kartodiagramu Przedstawia dowolne zjawisko za pomocą umieszczonych diagramów. Rozróżniamy diagramy: słupkowe powierzchniowe ( kwadraty, koła ) objętościowe ( sześciany , kule ) strukturalne

Metoda powierzchniowa Używa się , by pokazać podział obszaru części jednorodne pod względem cech jakościowych, np. zróżnicowanie klimatyczne, glebowe, podział polityczny

Metoda zasięgów Zjawisko prezentowane za pomocą tej metody występuje w rozproszeniu i często pokrywa sie z zasięgiem innego zjawiska.