Uczelniany System Zapewnienia Jakości Kształcenia w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Sprawozdanie z działalności w roku akademickim 2014/2015 Analiza SWOT

W roku akademickim 2014/2015 zaplanowano działania mające na celu ewaluację Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia (USZJK), przy uwzględnieniu zmian dotyczących wewnętrznych systemów jakości kształcenia wynikających z nowelizacji aktów prawnych – ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz rozporządzeń Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

W związku z nowelizacją prawa o szkolnictwie wyższym, w planowaniu działań mających na celu podnoszenie jakości kształcenia w Akademii istotne jest określenie formuły kształcenia w zakresie nowych wymagań stawianych kierunkom o profilu ogólnoakademickim i o profilu praktycznym.

Prowadzono prace nad udoskonaleniem systemu badań ankietowych, m. in. dokonując zmian w ankiecie oceny zajęć dydaktycznych (uchwała Senatu). W zmianach, zaproponowanych przez Uczelniany Zespół ds. Ankietyzacji i Ewaluacji oraz Radę ds. Jakości Kształcenia, uwzględniono opinię środowiska akademickiego na temat umieszczonych w ankiecie pytań.

Przeprowadzono kolejne badania ankietowe zajęć dydaktycznych oraz badania ankietowe pracy dziekanatów. Wyniki badań ankietowych zostały poddane analizie a informacje o nich umieszczone na stronach jednostek oraz na stronie USZJK.

Rozpoczęto prace nad opracowaniem i wprowadzeniem badania ankietowego dla pracowników naukowo-dydaktycznych i pracowników administracji.

Opracowano, wprowadzono do systemu elektronicznego „Ankieter” i przeprowadzono po raz pierwszy badanie ankietowe oceny jakości kształcenia w Akademii przez studentów, doktorantów i słuchaczy studiów podyplomowych. Badanie uwzględnia szeroki zakres pytań dotyczących warunków kształcenia w Akademii i stopnia zadowolenia studentów, doktorantów i słuchaczy z odbywanych studiów.

Opracowano nowy wzór arkusza hospitacji zajęć dydaktycznych, uwzględniając znaczenie tej formy ewaluacji jako istotnego sposobu podnoszenia jakości kształcenia.

Po raz pierwszy Wydziały przeprowadziły ankietę samooceny, pozwalającą na komplementarny przegląd podejmowanych działań w zakresie podnoszenia jakości kształcenia. Wyniki ankiet samooceny będą brane pod uwagę w ewaluacji jakości kształcenia.

Uczelniany Zespół ds. Ankietyzacji i Ewaluacji opiniował arkusze badań ankietowych przeznaczonych dla absolwentów Akademii. Arkusze te zostały opracowane przez Biuro Karier i wprowadzone w życie zarządzeniem Rektora.

Odbyły się dwukrotnie Warsztaty Dobrych Praktyk służące wymianie doświadczeń z zakresu jakości kształcenia. Warsztaty po semestrze zimowym dotyczyły zmian w ustawodawstwie, mających wpływ na jakość kształcenia na kierunkach prowadzonych przez jednostki Akademii. Warsztaty po semestrze letnim dotyczyły e-learningu i planowanych etapów jego wprowadzania w Akademii.

Jakość kształcenia w jednostkach Akademii oraz funkcjonowanie w nich USZJK zostały ocenione w roku akademickim 2014/2015 czterokrotnie podczas wizytacji Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Wizytacje odbyły się w następujących jednostkach:

- Wydział Sztuki – ocena instytucjonalna - filozofia – ocena programowa - pedagogika – ocena programowa - Wydział Matematyczno-Przyrodniczy – ocena instytucjonalna. Wszystkie jednostki otrzymały oceny pozytywne, kolejne akredytacje wyznaczono za 6 lat.

Ze względu na zmiany w Rozporządzeniu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, dotyczące wewnętrznych systemów jakości kształcenia na uczelniach oraz kryteriów akredytacji, wprowadzono zarządzeniem procedury weryfikacji funkcjonowania wewnętrznego systemu zapewnienia jakości kształcenia w Akademii.

Procedury te pozwalają m.in. na usystematyzowane i sprawniejsze przeprowadzanie: - sprawdzenia sposobów weryfikacji efektów kształcenia, - przeglądów programów kształcenia, - sprawozdania dziekana przedkładanego Radzie Wydziału z realizacji efektów kształcenia, z zasięgnięciem opinii osób z minimum kadrowego i spoza minimum kadrowego.

Ponadto zarządzenie zwraca uwagę na istotne zmiany wymagane przepisami rozporządzeń Ministerstwa, dotyczące: - procedur antyplagiatowych - konieczności uwzględnienia i wykorzystania w wewnętrznym systemie jakości kształcenia wniosków z ocen nauczycieli akademickich dokonywanych przez studentów.

Opracowano plan działań na rok 2015/2016, uwzględniający zaplanowane wizytacje Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Plan działań zostanie opublikowany 1 października na stronie USZJK.

Uzupełnieniem sprawozdania z funkcjonowania USZJK jest analiza SWOT.

Analiza SWOT USZJK Niewystarczające zaangażowanie w prace USZJK osób spoza zespołów USZJK. Zniechęceni e środowiska akademickiego do działań w zakresie tworzenia procedur zapewniania i oceny jakości kształcenia. Zmęczenie środowiska nieustającymi zmianami, wynikającymi przede wszystkim z wymagań prawnych oraz zaleceń akredytacji zewnętrznych i wewnętrznych. Nadmierna biurokratyzacja, prowadząca do zachwiania równowagi między oczekiwaniami a rzeczywistymi działaniami. Utrwalanie świadomości istotności działań zmierzających do zapewnienia jakości kształcenia, konieczności doskonalenia jakości i możliwości, jakie stwarza system zapewnienia jakości kształcenia. Techniczne możliwości wykorzystania systemu USOS i innych programów, dzięki którym prowadzone będzie badanie opinii środowiska akademickiego na temat jakości kształcenia i systemu jego zapewnienia. Wprowadzenie systemu badania wartości i skuteczności systemu, np. w formie badań ankietowych, co spowoduje większą świadomość wpływu całego środowiska na podnoszenie jakości kształcenia. Brak rozbudowanych narzędzi do monitorowania jakości kształcenia. Brak zapewnionych środków finansowych dla wdrożenia kolejnych niezbędnych działań, takich jak badania ankietowe. Brak środków finansowych na system nagród motywujących do pracy nad doskonaleniem jakości kształcenia i funkcjonowaniem systemu. Zaangażowanie całej społeczności akademickiej w funkcjonowanie USZJK, w tym udział studentów i doktorantów w pracach USZJK. Zaangażowanie interesariuszy zewnętrznych w funkcjonowanie USZJK i w kształtowanie procesu dydaktycznego. Przekazywanie informacji o znaczeniu jakości kształcenia w Akademii i o funkcjonowaniu USZJK do społeczności akademickiej i otoczenia społeczno- gospodarczego, w tym poprzez wykorzystanie stron internetowych oraz kontakt bezpośredni. MOCNE STRONY SŁABE STRONY ZAGROŻENIA SZANSE

MOCNE STRONY Systematyczna ewaluacja systemu, uwzględniająca uwagi środowiska akademickiego. Pełne analizowanie i wykorzystywanie do ewaluacji systemu ocen jakości kształcenia wynikających z badań ankietowych. Rozwijanie współpracy z otoczeniem społeczno- gospodarczym. Mocne strony

SŁABE STRONY Silne zbiurokratyzowanie systemu, spowodowane koniecznością dokumentowania podejmowanych działań, m.in. w celu możliwości poddania ich ocenie w czasie kolejnych wizytacji Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Niedostateczne wykorzystywanie narzędzi mogących skutecznie mobilizować środowisko do podejmowania nowych działań na rzecz podnoszenia jakości kształcenia. Słabe strony

ZAGROŻENIA Nadmierne wymagania wobec systemów zapewniania jakości kształcenia, określone w warunkach akredytacji programowych i instytucjonalnych. Zbytnia schematyzacja działań w zakresie już wprowadzonych procedur zapewnienia jakości kształcenia. Zagrożenia

SZANSE Pomimo zagrożeń podnosząca się stale świadomości znaczenia jakości kształcenia jako podstawy działalności dydaktycznej Uczelni, mającej wpływ na kształtowanie się opinii o Akademii w otoczeniu społeczno-gospodarczym. Uzyskiwanie i wykorzystywanie w dalszych działaniach komplementarnych opinii studentów, doktorantów i słuchaczy o jakości kształcenia. Uzyskiwanie i wykorzystywanie w dalszych działaniach opinii pracowników o warunkach pracy, wpływających na jakość kształcenia w Uczelni. Szanse