Adam Husar Mateusz Kamiński Bartłomiej Parowicz Analiza SWOT Adam Husar Mateusz Kamiński Bartłomiej Parowicz

Istota i zadania SWOT Do określenia pozycji strategicznej, a zarazem formułowania strategii organizacji służy analiza SWOT - najstarsza i uniwersalna metoda analityczna. Analiza SWOT ma na celu wnikliwą ocenę szeroko rozumianych zasobów organizacji z punktu widzenia jej zdolności konkurencyjnej i osiągniętej pozycji rynkowej. Ta analiza jest zatem próbą kompleksowego, łącznego wykorzystania wniosków płynących zarówno z analizy otoczenia, jak i analizy zasobów firmy.

Zastosowanie Metoda analityczna polega na niezależnej ocenie poszczególnych składników otoczenia i zasobów firmy, a więc na analizie mikro i makrootoczenia, a dalej na analizie firmy. Zwykle wydzielenie tych elementów następuje w kategoriach szans i zagrożeń (otoczenie), jak również mocnych i słabych stron (dla organizacji). Przykład mikro i makrootoczenia:

Nazwa Nazwa SWOT powstała z pierwszych liter angielskich słów: Strenghts (mocne strony organizacji), Weaknesses (słabe strony organizacji, Opportunities (szanse w otoczeniu), Treats (zagrożenia w otoczeniu). Informacja, która nie może być poprawnie zakwalifikowana do żadnej z wymienionych grup, jest w dalszej analizie pomijana jako nieistotna strategicznie.

Zasady tworzenia pól Informacja strategiczna, posegregowana na cztery grupy, jest następnie zapisywana w czterodzielnej macierzy. Z jednej strony analizuje się zasoby, a z drugiej wpływ otoczenia. Porównanie mocnych i słabych stron ma na celu szukanie potencjalnej przewagi strategicznej.

Silnymi stronami jednostki są przede wszystkim jej unikalne zasoby, umiejętności lub inne aspekty odróżniające ją w pozytywny sposób od innych firm. Silna strona firmy to specyficzna przewaga, na której można budować strategię, np. lokalizacja, lojalni pracownicy.

Celem analizy silnych (mocnych) i słabych stron jednostki jest: Słabymi stronami organizacji są wszystkie te aspekty jej funkcjonowania, które ograniczają sprawność firmy lub blokują jej rozwój, np. zadłużenie, słaby marketing. Celem analizy silnych (mocnych) i słabych stron jednostki jest: • wskazanie tych elementów zasobów, które mogą być traktowane jako niewątpliwe atuty w starciu rynkowym z potencjalnymi konkurentami; • ujawnienie ewentualnych słabych miejsc zmniejszających siłę własnego oddziaływania konkurencyjnego, a zarazem stwarzających okazję do skutecznego ataku ze strony konkurencji; • określenie szczególnych predyspozycji jednostki do realizacji zadań w założonym obszarze rynku, przy uwzględnieniu współzależności poszczególnych elementów oraz ich znaczenia w całym zestawie instrumentów oddziaływania na rynek.

Możliwości - jednym z zasadniczych celów obserwacji otoczenia jest wykrycie nowych możliwości. Możliwość rynkowa to pewien zakres (obszar) potrzeb, na którym organizacja może funkcjonować z zyskiem. Możliwości powinny być sklasyfikowane według ich atrakcyjności i prawdopodobieństwa sukcesu. Prawdopodobieństwo sukcesu zależy od tego, czy siła konkurencyjna nie tylko odpowiada kluczowym wymaganiom odniesienia sukcesu na potencjalnym rynku, ale także czy przewyższa siły konkurentów - potrafi osiągnąć najwyższą ocenę klientów i utrzymać ją w czasie.

Zagrożenia - zagrożenie płynące z otoczenia to wyzwanie powstałe w związku z niekorzystnym trendem lub rozwojem wypadków w otoczeniu, które z powodu braku odpowiedniej akcji marketingowej doprowadziły do spadku sprzedaży i zysku. Zidentyfikowane zagrożenia powinny być sklasyfikowane według ich powagi i prawdopodobieństwa zajścia.

Tworzenie cd. Na wstępie należy uzgodnić jednoznacznie deklarowanie kryteriów rozróżnienia przeprowadzanej analizy. Najczęstszym błędem w praktyce stosowania techniki SWOT jest mieszanie trzech ujęć (np. zapisanie jakiejś przewagi w obszarze szans na podstawie tego, że jest ona czynnikiem zewnętrznym, a potem odczytywanie jej z macierzy SWOT, jako czynnika przyszłego (który dopiero pojawi się), lub - jako czynnika na który nie mamy wpływu sprawczego

Najczęściej stosowany schemat analizy jest w bardzo uproszczonej formie, tzn. przybiera postać czterech list czynników (zwykle przedstawianych w formie tabelarycznej).

Duża zdolność konkurowania Dobra opinia u pacjentów Znacząca pozycja Wystarczające zasoby Duża zdolność konkurowania Dobra opinia u pacjentów Uznany lider rynkowy Dobrze przemyślane strategie funkcjonalne Brak silnej presji konkurencji Przewaga kosztowa Doświadczona kadra kierownicza Brak jasno wytyczonych strategii Słaba pozycja konkurencyjna Brak środków Niska rentowność Brak liderów wśród kadry kierowniczej Brak kluczowych umiejętności Błędy we wdrażaniu strategii Niemożność rozwiązania wewnętrznych problemów organizacyjnych Podatność na naciski konkurencji Nienadążanie za postępem naukowo- -technicznym Pojawienie się nowych grup klientów Wejście na nowe rynki Możliwość poszerzenia oferty usługowej Możliwość przejścia do lepszej grupy strategicznej Możliwość rywalizacji w sektorze Szybszy wzrost rynku Możliwość pojawienia się nowych konkurentów Wolniejszy wzrost rynku Niekorzystne rozwiązania systemowe Zmiana potrzeb nabywców Niekorzystne zmiany demograficzne

Korzystanie z pełnej użyteczności analizy SWOT ogranicza się do odpowiedzenia na postawione pytania: Czy dana mocna strona pozwoli nam wykorzystać daną szansę? Czy dana mocna strona pozwoli nam zniwelować dane zagrożenie? Czy dana słaba strona ogranicza możliwość wykorzystania danej szansy? Czy dana słaba strona potęguje ryzyko związane z danym zagrożeniem?

Zapisanie powiązań czynników w formie macierzy z punktami, np Zapisanie powiązań czynników w formie macierzy z punktami, np. 0 – brak oddziaływania, 1 – słabe oddziaływanie, 2 – silne oddziaływanie: O1 O2 O3 O4 T1 T2 T3 T4 S1 1 2 S2 S3 S4 W1 W2 W3 W4

Analiza zależności pól może prowadzić do kolejnego typu wnioskowania ze SWOT tj. wyboru odpowiedniej strategii w zależności od najsilniejszej - wykazującej najwięcej powiązań ćwiartki: Szanse Zagrożenia Siły Strategia agresywna Strategia konserwatywna Słabość Strategia konkurencyjna Strategia defensywna

PRZYKŁAD 1

Analiza SWOT firmy „APEX” Apex firma z branży elektronicznej zajmująca się produkcją prostych elektronarzędzi dla majsterkowiczów i profesjonalnym sprzętem wykorzystywanym w różnych gałęziach przemysłu.

SZANSE Wejście na nowe rynki Możliwość poszerzenia asortymentów Możliwość przejścia do lepszej grupy strategicznej Pojawienie się nowych grup klientów Duży rynek

ZAGROŻENIA Wzrost siły przetargowej nabywców lub dostawców Niekorzystne zmiany na rynku pracy (bezrobocie) Polityka celna państwa Umacnianie się pozycji głównych konkurentów Sezonowość sprzedawanych wyrobów

SILNE STRONY Wysoka jakość wyrobów Umiarkowany poziom cen Sprawny i szybki system załatwiania wszelkich reklamacji Zasoby finansowe i nie finansowe firmy Własny transport

SŁABE STRONY Słaby image firmy Przeciętne umiejętności kadry kierowniczej Trudności w dotarciu do nowych klientów Długi czas wytworzenia jednostkowego wyrobu Przestarzałe maszyny produkcyjne

Wnioski Dzięki analizie SWOT menedżer lepiej będzie wiedział, jak inwestować zasoby ludzkie i finansowe, aby modyfikować na swoją korzyść lub ustabilizować pozycję konkurencyjną firmy w zależności od tego, co przyniesie jutro.

Strategia dla przemysłu elektronicznego do 2010 PRZYKŁAD 2 Strategia dla przemysłu elektronicznego do 2010

Długoterminowa analiza SWOT dla całego przemysłu elektronicznego w Polsce

Długoterminowa analiza SWOT została przeprowadzona w 2002 roku w ramach badania strategii dla przemysłu elektronicznego do 2010 roku. Była częścią oficjalnego dokumentu rządowego o nazwie “Strategia”.

Mocne strony wykfalifikowana kadra inżynieryjna oraz kadra zarządzająca; duża liczba firm zajmujących się produkcją małoseryjną; niskie koszty działalności gospodarczej; znaczący rynek wewnętrzny; dominacja własności prywatnej; łatwy dostęp do rynków europejskich;

Mocne strony c.d. dobrze rozwinięta produkcja podzespołów mechanicznych takich jak radiatory, elementy z tworzyw sztucznych, elementy indukcyjne itp.

Słabe strony częste myślenie firm w kategoriach rynku lokalnego; niższa wydajność pracy; brak nowoczesnych narzędzi do kontroli kosztów; brak nowoczenych technologii; brak kapitału; brak informacji rynkowej; słabo rozwinięta baza podzespołów; elektronicznych.

Szanse globalizacja; modernizacja różnych sektorów; nowe zaawansowane technologie; pojawienie się globalnych firm zajmujących się montażem elektroniki na zlecenie; fakt lokowania w kraju ośrodków B+R przez zagraniczne koncerny; dobra pozycja wyjściowa do inwestycji w podzespoły bierne i obwody drukowane integracja z UE :)

Zagrożenia globalizacja; odpływ wykfalifikowanej kadry po wejściu Polski do UE; niskie koszty na badania naukowe, rozwojowe i inwestycje.

Korzyści ze SWOT Na podstawie przeprowadzonej analizy SWOT sformułowano najważniejsze cele i kierunki działań, jakie powinny zostać przyjęte i wdrożone, aby polski przemysł elektroniczny mógł osiągnąć wiodącą rolę w gospodarce narodowej.

Strategia dla przemysłu elektronicznego do 2010 Dla zainteresowanych link do dokumentu: Strategia dla przemysłu elektronicznego do 2010

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ