Uczeń trudny

Każdy uczeń jest trudny! (prof. S. Żurek) Przeszkody, komplikacje, problemy są naturalnym zjawiskiem sprzężonym z ludzką aktywnością. Są jednym z czynników stymulujących indywidualny rozwój osoby ponieważ zwiększają zainteresowanie i wzmacniają motywację działania.

Do podstawowych objawów trudności ucznia należą: - nieposłuszeństwo, - konflikty w kontaktach społecznych, - lenistwo, - kłamstwo, - zaburzenia koncentracji, - wykroczenia przeciw mieniu, - agresywność, - wagary i ucieczki, - lękliwość, - nadużywanie środków odurzających..

Rodzaje trudności: 1. krótkotrwałe i długotrwałe 2. jawne i utajone 3. wychowawcze i przedmiotowe

Trudności wychowawcze: Są cztery odmiany zachowań uczniów trudnych w szkole: 1. zachowania agresywne 2. zachowania powściągliwe (izolowanie i lęk) 3. zachowania niedojrzałe 4. zachowania delikwentne (poważne wystąpienie przeciw normom moralnym)

Trudności przedmiotowe: Wyróżnia się tu pięć grup uczniów: * uczniowie słabi – mają ograniczone zdolności, niskie oczekiwania, nie nadążają za programem, co powoduje rezygnację, ale starają się, na ile mogą * uczniowie z syndromem porażki – niski poziom oczekiwanego sukcesu, porażki tłumaczą brakiem zdolności, a nie niskim wkładem, skutkiem tego jest frustracja * uczniowie z potrzebą nadmiernej ochrony dobrego samopoczucia – zarówno słabi jak i zdolni, ważniejsza jest dla nich opinia rówieśników * uczniowie słabi choć pilni -niska samoocena, pracują poniżej swoich możliwości * uczniowie apatyczni, nie zainteresowani nauka szkolną – nauka jest bezwartościowa i bezsensowna

Trudności jawne i utajone: Trzy grupy czynników powodujących niepowodzenia w szkole: * pedagogiczne – wynikają z niewystarczających kompetencji nauczyciela, ze słabego przygotowania do zajęć, negatywnego stosunku do pracy i uczniów, złe warunki w szkole, brak motywacji do nauki i wadliwy stosunek dziecka do pracy * biopsychiczne – kłopoty zdrowotne, zaburzenie procesów poznawczych, problemy osobowości, problemy wzroku, słuchu itp. * społeczno-ekonomiczne – dysfunkcyjna rodzina, alkoholowe problemy rodziców i uczniów, bieda, patologie społeczne, złe metody wychowawcze (zbytnie pobłażanie czy wygórowane wymagania, zbyt duża dyscyplina)

Indywidualizacja jest formą pomocy w uczniowskich niepowodzeniach. Indywidualizacja to dostosowanie wymagań, środków i metod do indywidualnych potrzeb ucznia.

Jak pracować z uczniem trudnym? Formy pracy: - poznanie uczniów, - aktywizowanie do działania, - natychmiastowa interwencja w momencie zachowań nieprzystosowanych, - zróżnicowanie pracy domowej, - ustalenie partii materiału do nauczania i określenie terminu pytania, - stopniowanie trudności zadań: od łatwych do coraz trudniejszych, - ocenianie pracy ucznia pozytywnie, nie nadużywanie ocen niedostatecznych.

Każdy problem należy traktować indywidualnie Każdy problem należy traktować indywidualnie. Pierwszym krokiem indywidualizacji jest rozpoznanie, z jakim rodzajem ucznia mamy do czynienia. Metody pracy: * wzrokowcy – tabele, notatki, ilustracje do tekstów, ilustracje do zadań z kłopotliwymi wyrazami, tworzenie podpisów do obrazków, pytania na podstawie ilustracji, tekst zapisywany na schemacie, mapy miejsc w tekstach, charakterystyka bohaterów przez rysowanie portretów, plakaty do tekstów, anagramy, rebusy, tworzenie komiksów, gazet * słuchowcy - słuchanie tekstów i wyszukiwanie w nich zdań, czytanie z podziałem na role, rymowanki, wierszowane dyktanda, homofonowe rymowanki, wchodzenie w role, * kinestetycy – malowanie i pisanie w powietrzu, ćwiczenia ruchowe, kalambury, gry planszowe, karciane, gry zorganizowane w obrębie całej sali, drama, ujęcia filmowe, gry RPG

W nauczaniu ucznia trudnego ważne są relacje między nauczycielem a uczniem, w których każda strona uznaje kompetencje własne i cudze. Nauczyciel powinien pomagać uczniom trudnym w dotarciu do wiedzy, doradzać w porządkowaniu informacji, planować kształcenie, uwzględniając w nim różne formy organizacyjne. W szkołach winna być również prowadzona diagnoza i terapia pedagogiczna. Jeśli te działania są rzetelnie prowadzone, można w porę wykryć i skorygować problemy, które mogłyby lec u podstaw przyszłych niepowodzeń szkolnych.

Koniec