Wpływ kapitału społecznego na zadowolenie z życia i zaufanie społeczne w Polsce Katarzyna Growiec Szkoła Nauk Społecznych Instytut Filozofii i Socjologii Polska Akademia Nauk kgrowiec@sns.waw.pl

Kapitał społeczny Sieć relacji społecznych i zasoby, które zawiera (Lin, 2001: 24-25) Kapitał pomostowy; bridging social capital (Putnam, 2000): relacje społeczne z osobami o innych charakterystykach społeczno-ekonomicznych Kapitał oparty na więziach; bonding social capital: relacje społeczne z osobami takich samych społeczno-ekonomicznych charakterystykach (rodzina, klan)

Więzi społeczne w Polsce Kääriäinen and Lehtonen (2006): najsilniejsze więzi z rodziną (mierzone częstotliwością odwiedzania krewnych i najbliższego przyjaciela) występują w krajach śródziemnomorskich i postkomunistycznych Dobrze rozwinięty kapitał oparty na więziach i słabo wykształcony kapitał pomostowy, który pomaga w dostosowaniu do zmian politycznych i transformacji gospodarczej (Rose, 1995; Rose-Ackerman, 2001; Cook 2004)

Hipotezy Kapitał pomostowy podnosi zadowolenie z życia Kapitał oparty na więziach obniża zadowolenie z życia Kapitał pomostowy idzie w parze z życzliwością wobec innych ludzi Kapitał oparty na więziach idzie w parze z brakiem zgeneralizowanego zaufania do innych ludzi

Miary kapitału społecznego Kapitał oparty na więziach: skala rodziny (kontakty z bliską i dalszą rodziną) Kapitał pomostowy: skala przyjaciół (przyjaciele z pracy, z sąsiedztwa, poznani przy okazji uprawiania hobby)

Dane Polski Generalny Sondaż Społeczny 2002 /część ISSP 2001/ Ogólnopolska reprezentatywna próba dorosłych Polaków /1221 respondentów/

Kontakty z przyjaciółmi a zadowolenie z życia

Kontakty z rodziną i przyjaciółmi a zadowolenie z życia

Modele regresji Model I Model II Model III Model IV Model V   Model I Model II Model III Model IV Model V Kontakty z przyjaciółmi 0,210*** 0,171*** 0,163*** 0,080*** Kontakty z rodziną 0,065** 0,005 0,007 0,099*** 0,097*** Kontakty z rodziną i przyjaciółmi 0,166*** 0,107*** 0,112*** 0,101*** 0,090*** Płeć (M=1) 0,035 0,042 0,017 0,001 Wiek -0,122*** -0,031 -0,072** -0,068 Wykształcenie 0,258*** 0,257*** 0,148*** Małż./konkubinat 0,223*** 0,283*** Rozwiedziony -0,125*** -0,099*** Kawaler/Panna -0,146*** -0,093** Separacja -0,018 -0,002 Bezrobotny -0,118*** Inteligencja, wyższe kadry kierownicze 0,064 Specjaliści średniego szczebla 0,075** Pracownicy biurowi 0,019 Właściciele firm, usługi 0,028 Rolnicy -0,081*** Skorygowany R^2 0,047 0,057 0,113 0,228 0,245

Kontakty z rodziną a zaufanie

Kontakty z przyjaciółmi a życzliwość

Wnioski Kapitał pomostowy ma wpływ na zadowolenie z życia Brak więzi z innymi lub więzi głównie z rodziną obniżają zadowolenie z życia Brak zgeneralizowanego zaufania do innych sprzyja formowaniu się kapitału społecznego opartego głównie na rodzinie Większa życzliwość sprzyja formowaniu więzi z osobami różnymi od nas

Dziękuję za uwagę Katarzyna Growiec