WERSJA ROBOCZA Woda i ryby jako elementy produktu turystycznego Food tourism – rola tradycyjnych produktów lokalnych w budowaniu świadomości marki regionów turystycznych Pałac Mierzęcin, 1 lipca 2013 r. dr Krzysztof Piotrowski kp@amu.edu.pl Zakład Centrum Turystyki i Rekreacji Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych WERSJA ROBOCZA

Plan wystąpienia Produkt turystyczny Produkt turystyczny obszar Woda jako walor turystyczny Turystyka kulinarna Ryby jako produkty tradycyjne

Proces powstawania produktu turystycznego Środowisko społeczno- przyrodnicze Środowisko ekonomiczne Zagospoda- rowanie turystyczne Atrakcje turystyczne Środowisko demograficzne CZŁOWIEK Środowisko kulturowe Zasoby niematerialne POTEN- CJAŁ TURYSTY- CZNY Dostępność komunikacyjna POTRZEBY PODRÓŻOWANIA SPOTKANIE LUB ZETKNIĘCIE WALORY TURYSTYCZNE POPYT TURYSTYCZNY PRODUKT TURYSTYCZNY PODAŻ TURYSTYCZNA PODRÓŻ (DZIAŁANIE, AKCJA) Kaczmarek i J. in. 2002

Produkt turystyczny - definicja Sensu stricto wszystko co turyści kupują oddzielnie lub w formie pakietu usług. Sensu largo Kompozycja tego, co turyści robią oraz walorów, urządzeń i usług, z których w tym celu korzystają. Mendlik S. 1995

Materialne i niematerialne składowe produktu turystycznego Produkt turystyczny Dobra materialne Usługi Otoczenie Walory turystyczne Infrastruktura turystyczna Wyżywienie Pamiątki Sprzęt turystyczny i sportowy Transport Zakwaterowanie Gastronomia Pilotaż, przewodnictwo Wypożyczalnie Pogoda Kontakty towarzyskie Wrażenia, emocje Nowe doświadczenia, umiejętności Wizerunek miejsca Idea (pomysł), organizacja Strefa ekonomiczna Strefa psychologiczna Kaczmarek i J. in. 2010

Cechy produktu turystycznego konsumowany na miejscu wytworzenia, brak możliwości magazynowania, brak możliwości transportu, wysokie koszty stałe (gotowość do świadczenia usług), w momencie zakupu nie można się z nim zapoznać (kupowanie marzeń).

Cechy produktu turystycznego złożoność, różnorodność, elastyczność, sezonowość. Cechy pożądane: użyteczność, spójność, oryginalność.

Kategorie PT 1) Prosty: rzecz, usługa. 2) Złożony (prosty + organizacja): wydarzenie, impreza (pakiet turystyczny). 3) Przestrzenny (złożony + lokalizacja): obiekt, szlak, obszar.

Produkt turystyczny obszar (PTO) TPT PTO-2 PTO-1 TPT – terytorialny produkt turystyczny; PTO-1, PTO-2 – produkty turystyczne - obszar Kaczmarek i J. in. 2010

Produkt turystyczny obszar - składowe Dziedzictwo Infrastruktura Wartość dodana Organizacja i zarządzanie

Produkt turystyczny obszar - cechy zdeterminowany geograficznie, złożony, multiwytwarzalny, komplementarny, synergiczny, brak jednej ceny i standardu, konsumpcja rozłożona w czasie, uzależniony od czynników psychospołecznych.

Woda – element produktu turysytcznego woda stanowi podstawowy walor turystyczny, wieloaspektowa obecność wody w środowisku i kulturze, silny, mistyczny związek człowieka z wodą – oddziaływanie na sferę fizyczną i psychiczną, woda odbierana jest wszystkimi zmysłami.

Interakcje pomiędzy różnymi formami aktywności związanymi z wodą WERSJA ROBOCZA Interakcje pomiędzy różnymi formami aktywności związanymi z wodą BIORCA zajęcia motorowodne wędrówki po rzekach i jeziorach żeglarstwo i surfing kąpiele w rzekach i jeziorach obserwacje przyrody DAWCA Oddziaływania stymulujące Oddziaływania uzupełniające program Oddziaływania wykluczające (negatywne) Brak bezpośrednich oddziaływań WERSJA ROBOCZA Krzymowska-Kostrowicka A. 1999

Turystyka kulinarna degustacje wizyty w miejscach wyrobu udział w produkcji podróże po szlakach kulinarnych wspólne biesiadowanie i poznawanie tradycji lokalnych festiwale muzea stowarzyszenia i wyspecjalizowane biura podróży ochrona prawna produktów

Turystyka kulinarna – korzyści więcej przyjazdów turystycznych, większa sprzedaż, większe zainteresowanie mediów, przewaga konkurencyjna/nisza rynkowa, większe wpływy z podatków, wzrost zainteresowania społeczności lokalnej turystyką, integracja i duma lokalnej społeczności. (World Food Travel Association)

Ochrona produktów prawem UE ChNP - Chroniona Nazwa Pochodzenia ChOG - Chronione Oznaczenie Geograficzne GTS - Gwarantowana Tradycyjna Specjalność

Polskie produkty chronione w UE KLASA PRODUKTÓW LICZBA Mięso świeże (i podroby) 1 Produkty wytworzone na bazie mięsa (podgotowanego, solonego, wędzonego itd.) 4 Sery 5 Inne produkty pochodzenia zwierzęcego (jaja, miód, różne produkty mleczne z wyjątkiem masła, itp.) Oleje i tłuszcze (masło, margaryna, oleje, itp.) Owoce, warzywa i zboża świeże lub przetworzone 9 Świeże ryby, małże i skorupiaki oraz produkty wytwarzane z nich Inne produkty wymienione w załączniku I do Traktatu Wyroby cukiernicze, chleb, ciasto, ciastka, herbatniki i inne wyroby piekarskie Chleb, ciasto, ciastka, wyroby cukiernicze, herbatniki i inne wyroby piekarskie 7

Polskie produkty chronione w UE Kołocz śląski / kołacz śląski Śliwka szydłowska Trójniak Cebularz lubelski Obwarzanek krakowski Póltorak Jagnięcina podhalańska Kiełbasa lisiecka Czwórniak Ser koryciński swojski Suska sechlońska Dwójniak Fasola Wrzawska Podkarpacki miód spadziowy Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich Fasola Piękny Jaś z Doliny Dunajca / Fasola z Doliny Dunajca Miód kurpiowski Fasola korczyńska Oscypek Wiśnia nadwiślanka Bryndza Podhalańska Kabanosy Redykołka Jabłka grójeckie Truskawka kaszubska lub Kaszëbskô malëna Kołocz śląski/kołacz śląski Miód drahimski Pierekaczewnik Karp zatorski Olej rydzowy Kiełbasa jałowcowa Andruty kaliskie Kiełbasa myśliwska Wielkopolski ser smażony Chleb prądnicki Rogal świętomarciński Jabłka łąckie

Lista Produktów Tradycyjnych – tymczasowa ochrona krajowa

Ryby na Liście Produktów Tradycyjnych

Ryby na Liście Produktów Tradycyjnych woj. dolnośląskie Sejneński szczupak faszerowany Szczupak z Jezior Raduńskich Karp milicki woj. pomorskie Klopsy rybne w zalewie octowej Pstrąg kłodzki Klopsiki z pomuchla (dorsza) po kaszubsku woj. lubelskie Sałatka śledziowa po kaszubsku Szyneczka z karpia z Pustelni Surowy łosoś bałtycki solony woj. śląskie Wędzone dzwonka karpia z Pustelni Ikra smażona z Kaszub Wątroba miętusa lub dorsza po kaszubsku Złotopotocki karp smażony Karasie z Polesia Złotopotocki pstrąg z rusztu woj. małopolskie Śledź pomorski solony z beczki w zalewie słodko-kwaśnej Karp gołyski Karp zatorski woj. świętokrzyskie Karp zatorski wędzony Karp z Oksy Węgorz wędzony po kaszubsku Karp w zalewie octowej Karp małyszyński woj. mazowieckie Karp z Rudy Malenieckiej „Hylyng” opiekany z cebulą – śledź po kaszubsku Pasta rybna z Radziwiłłowa Rytwiański karp woj. opolskie Karp z Wójczy Śledzie marynowane w oleju Harynki w cebulowej zołzie woj. zachodniopomorskie Kotlety kaszubskie woj. podlaskie Paprykarz szczeciński Sielawa wędzona (morënka)

Bibliografia Kaczmarek J., Stasiak A., Włodarczyk B., 2002, Produkt turystyczny, albo jak organizować poznawanie świata. Wyd. UŁ, Łódź Kaczmarek J., Stasiak A., Włodarczyk B, 2010, Produkt turystyczny. Pomysł, organizacja, zarządzanie. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Krzymowska-Kostrowicka A., 1999, Geoekologia turystyki i wypoczynku, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa Mendlik S., 1995, Leksykon podróży, turystyki i hotelarstwa. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa Potocka I., 2012, Percepcja krajobrazu w turystyce jeziornej. maszynopis

Dziękuję za uwagę. dr Krzysztof Piotrowski kp@amu.edu.pl Zakład Centrum Turystyki i Rekreacji Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych