Autorki : Izabella Trzcinka i Zuzanna Burzyńska

Rolnictwo ekologiczne Jest określane również jako: biologiczne, organiczne, biodynamiczne. Jest to system gospodarowania, w którym wyklucza się stosowanie syntetycznych nawozów mineralnych, pestycydów, regulatorów wzrostu i syntetycznych dodatków paszowych. Gospodarstwa ekologiczne znajdują się w czystym środowisku, co pozwala wykluczyć lub maksymalnie ograniczyć zanieczyszczenia, których źródłem jest przemysł lub drogi szybkiego ruchu.

Ekologiczna uprawa roślin Polega na uprawie roślin stosując odpowiednie zalecenia: właściwy płodozmian uwzględniający rośliny strukturotwórcze i zwiększające zawartość materii organicznej w glebie (np. rośliny motylkowe), nawożenie organiczne nawozami wytworzonymi w gospodarstwie (kompost, obornik, nawozy zielone) pozwalające utrzymać żyzność gleby, dobór gatunków odmian roślin i ras zwierząt dokonywany w oparciu o populacje, rasy i odmiany miejscowe z uwzględnieniem ich odporności na choroby, nawożenie mineralne ograniczone do mączek skalnych,

Ekologiczna uprawa roślin przykrywanie powierzchni gleby roślinnością przez jak najdłuższy okres w roku – są to wsiewki międzyplonów i poplonów,  mechaniczne odchwaszczanie gleby i niestosowanie chemicznych środków ochrony roślin, używanie preparatów biologicznych i wyciągów roślinnych, wykorzystanie agrotechnicznych metody walki z chorobami, szkodnikami poprzez odpowiednie następstwa i sąsiedztwa roślin, stosowanie ekologicznych materiałów siewnych i nasadzeniowych.

W rolnictwie ekologicznym nie wolno stosować : syntetycznych środków ochrony roślin, nawozów sztucznych, zapraw nasiennych, sztucznych koncentratów, organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO), pasz przemysłowych, promieni jonizujących.   W przetwórstwie można wykorzystywać jedynie certyfikowane surowce pochodzące z gospodarstw ekologicznych.

Nawożenie gleby i ochrona roślin NAWOZY MINERALNE Wykluczone jest stosowanie syntetycznych środków produkcji, w tym także sztucznych nawozów mineralnych. Istnieje jednak możliwość uzupełnienia ewentualnego niedoboru niektórych składników pokarmowych w glebie. W handlu dostępne są bowiem nawozy mineralne uzyskiwane z naturalnych skał mielonych, bez ich wcześniejszej obróbki chemicznej... NAWOZY UZUPEŁNIAJĄCE Dopuszcza się stosowanie niektórych nawozów handlowych, wyprodukowanych dla potrzeb rolnictwa ekologicznego oraz preparatów, które można wyprodukować we własnym gospodarstwie... ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN Dopuszcza się stosowanie niektórych środków grzybobójczych i owadobójczych oraz chemicznych środków ochrony roślin. Listę oficjalnych preparatów sporządza Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi...

Ekologiczny chów zwierząt Zwierzęta muszą mieć zapewnioną: odpowiednią powierzchnię w pomieszczeniach gospodarskich, zapewniony dostęp do wybiegów i pastwisk, żywienie paszami wytworzonymi metodami ekologicznymi, zabronione jest profilaktyczne stosowanie alopatycznych weterynaryjnych produktów leczniczych i antybiotyków, w szczególnych przypadkach za zgodą jednostki certyfikującej dopuszczalne jest leczenie zwierząt przy zastosowaniu powyższych środków na odpowiedzialność lekarza weterynarii.

Zalety rolnictwa ekologicznego wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii, ograniczenie lub całkowita rezygnacja z chemizacji, czyli stosowanie tylko nawozów naturalnych i opryskiwanie upraw jedynie za pomocą wywarów z odpowiednich roślin, ochrona gleby i wody, wytwarzanie produktów najlepszej jakości, dostosowanie mechanizacji do warunków środowiska, dobra jakość przechowalnicza.

Wady rolnictwa ekologicznego bardziej pracochłonna metoda, niższe plony niż produkowane konwencjonalnie o ok. 20 % - więc niższe zyski dla producentów, ekologiczna żywność jest droższa, metody rolnictwa ekologicznego sprawdzają się na małych powierzchniach – od kilku do kilkunastu hektarów, niektóre wyciągi roślinne stosowane do opryskiwania, mogą być silniejszymi i bardziej niebezpiecznymi truciznami, zwierzęta częściej są zarażone pasożytami.

Liczba producentów w rolnictwie ekologicznym w Polsce w latach 2004-2008

Dlaczego warto inwestować w rolnictwo ekologiczne? pozwala na stwarzanie nowych miejsc pracy, poprzez pracochłonne metody produkcji, rośnie zapotrzebowanie na produkty rolnictwa ekologicznego – wysokiej jakości, co daje realną szansę zwiększeniu dochodów gospodarstw, daje ogromną szansę na eksport produktów ekologicznych na rynki Unii Europejskiej, wymusza powstawanie firm zajmujących się obrotem towarowym oraz punktów sprzedaży, daje szansę stworzenia przetwórstwa produktów ekologicznych poprzez rozwój sieci przetwórni.

Produkty ekologiczne ekologiczne warzywa i owoce mają wyraźniejszy zapach i smak, są też słodsze, warzywa, ziemniaki i owoce z produkcji ekologicznej wykazują lepszą jakość przechowalniczą podczas zimowego przechowywania, zawierają mniej azotanów i azotynów  oraz mniej pestycydów  zawierają z reguły więcej suchej masy, witaminy C i witamin z grupy B, niezbędnych aminokwasów oraz cukrów,  zawierają więcej żelaza, magnezu i fosforu.

Produkty ekologiczne zwierzęta gospodarskie ze stad ekologicznych wykazują mniej chorób, mleko i mięso z ekologicznie chowanych zwierząt mają korzystniejszy profil kwasów tłuszczowych i zawierają więcej CLA, zwierzęta wykazują lepsze parametry zdrowia i płodności

Żywność ekologiczna Jest produkowana przy użyciu naturalnych środków produkcji - nie zawiera szkodliwych dodatków chemicznych oraz konserwantów. Nie zawiera zanieczyszczeń chemicznych, jest wolna od nawozów sztucznych, antybiotyków, hormonów i nie jest modyfikowana genetycznie. Posiada wyższe walory smakowe. Warzywa i owoce są bardziej aromatyczne i długo zachowują swoją świeżość. Jest wytwarzana zgodnie z zasadą zrównoważonego użytkowania zasobów odnawialnych oraz dbania o jakość środowiska oraz o utrzymanie różnorodności genetycznej roślin i zwierząt.

Dlaczego żywność ekologiczna jest droższa od konwencjonalnej? Rolnicy ekologiczni stosują wiele kosztownych zabiegów pielęgnacyjnych, które nie wpływają negatywnie na stan środowiska tj. wody, gleby i powietrza, jak również decydują o wysokiej jakości żywności pochodzącej z tej produkcji. W rolnictwie ekologicznym wykorzystuje się metody produkcji wymagające większych nakładów czasowych niż w rolnictwie konwencjonalnym.

Wymagania stawiane produktom ekologicznym warzywom, owocom, zbożom i ich przetworom Każdy produkt musi pochodzić z pola, na którym nie stosowano środków ochrony roślin i nawozów sztucznych przez przynajmniej trzy ostatnie lata. Produkty muszą być przechowywane i przetwarzane zgodnie z określonymi wymogami.

Wymagania dla ekologicznego mleka i jego przetworów (serów, masła, śmietany, jogurtów) Mleko ekologiczne nie może być mieszane, ani wchodzić w kontakt z mlekiem konwencjonalnym. Zwierzęta muszą mieć dostęp do humanitarnych warunków bytowania - wolnej przestrzeni, świeżego powietrza, wody, paszy i naturalnego światła. Wypas zwierząt odbywa się na pastwiskach podlegających certyfikacji. Zwierzętom nie podaje się leków  weterynaryjnych, a w szczególności hormonów wzrostu i antybiotyków. Zachowane muszą być wszelkie zasady higieny i bezpieczeństwa w procesie produkcji.

Wymogi dla ekologicznego mięsa i jego przetworów Zwierzętom nie podaje się leków weterynaryjnych, stabilizatorów  wzrostu i antybiotyków. Konieczność zapewnienia zwierzętom humanitarnych warunków bytowania. Przetwórstwo mięsa musi spełniać określone wymogi, a przetwórnie są poddawane systematycznym kontrolom.

Jak odróżnić produkty ekologiczne od konwencjonalnych Kupując produkt ekologiczny należy zwracać szczególną uwagę na jego oznakowanie. Nie wystarczy umieszczone na etykiecie zapewnienie producenta, że jest on „naturalny”, „zdrowy” czy „ekologiczny” Produkt rolnictwa ekologicznego zawsze posiada na etykiecie numer certyfikatu zgodności oraz numer i nazwę jednostki certyfikującej. Jeśli produkt nie zawiera tych informacji, to nie jest on produktem ekologicznym. W przypadku braku stuprocentowej pewności, czy produkt został wyprodukowany metodami ekologicznymi, warto zapytać sprzedawcę o nazwę producenta, numer certyfikatu, nazwę i numer upoważnionej jednostki certyfikującej, potwierdzających że jest to żywność ekologiczna. W przypadku wyrażenia takiej prośby przez konsumenta, sprzedawca ma obowiązek udzielenia tego typu informacji i okazania stosownych dokumentów.

Znakowanie produktów ekologicznych Produkty rolne pochodzące z zagranicy są znakowane etykietą i wprowadzane do obrotu jako produkty rolnictwa ekologicznego, jeżeli zostały wyprodukowane lub przetworzone zgodnie z polskimi wymogami, określonymi w ustawie. W przypadku tych produktów na etykiecie, oprócz nazwy producenta, musi znajdować się również nazwa importera. Gwarancją wiarygodności produktów i producentów jest kontrola sposobu produkcji przeprowadzana przez upoważnione do tego celu przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi jednostki certyfikujące, nadzorowane przez Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Na produktach pochodzących z krajów UE musi być zamieszczony dodatkowy napis „objęte systemem kontroli Unii Europejskiej” oraz unijne logo rolnictwa ekologicznego z inskrypcją „Organic Farming - EC Control System”.

Atesty jakości produktów ekologicznych W rolnictwie ekologicznym kontroli poddaje się: stan środowiska na obszarze, którego znajduje się gospodarstwo metody produkcji, przechowalnictwa i przetwórstwa. Kontrolowany jest: proces wytwarzania, a nie kontrola produktu. Celem jest sprawdzenie : czy cały proces wytwarzania i przygotowania produktu - od producenta do konsumenta - spełnia kryteria ekologicznej produkcji żywności.

Gdzie można nabyć żywność ekologiczną? Bezpośrednio w gospodarstwie ekologicznym. Na zamówienie u rolnika ekologicznego. Na wybranych stoiskach na targach, bazarach. W wyspecjalizowanych sklepach detalicznych z żywnością ekologiczną. W sklepach konwencjonalnych i supermarketach na specjalnie wyznaczonych półkach dla produktów ekologicznych.

Wyprawa w poszukiwaniu produktów ekologicznych… Wybrałyśmy się na wycieczkę w poszukiwaniu produktów ekologicznych… Nasze kroki skierowałyśmy do największego centrum handlowego w naszym mieście do Manufaktury. Spotkałyśmy tam sklep z żywnością ekologiczną:

Czy produkty ekologiczne cieszą się dużą popularnością? Postanowiłyśmy zadać sprzedawcy kilka pytań… Czy produkty ekologiczne cieszą się dużą popularnością? To zależy od klientów. Najczęściej produkty ekologiczne nabywają klienci z zasobniejsza kieszenią. Inni interesują się tym, dlaczego te produkty są droższe oraz czym się różnią od normalnych. Nie przywiązują oni również wagi do tego, czy dany produkt posiada certyfikat czy też nie. W naszym sklepie są także produkty bez certyfikatów, jednak wszystkie są wykonywane metodą tradycyjną. Czy dużo ludzi kupuje produkty ekologiczne? Produkty te cieszą się coraz większą popularnością. Najwięcej klientów jest w weekend, kiedy to ludzie mają czas na zakupy. Najczęściej ludzie przychodzą z ciekawości. Wielu do zakupu zniechęca cena. Jakie produkty są najczęściej kupowane? Najczęściej ludzie kupują podstawowe produkty m.in. nabiał, wędliny, pieczywo. Ostatnio dużym zainteresowaniem cieszy się także kasza jaglana oraz olej lniany.

Bibliografia: www.wikipedia.pl www.farmer.pl www.eco-logica.pl www.hurtownia-rolnik.pl www.sciaga.pl www.wrota.podkarpackie.pl www.rolnictwoekologiczne.republika.pl www.rolnictwoekologiczne.org.pl www.ekogwarancja.pl www.minrol.gov.pl