Lotnictwo w systemie handlu uprawnieniami do emisji Wprowadzenie do dyrektywy 2008/101/WE Monika Sekuła Paweł Maliński Zespół ds. Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień Warszawa, 30.06.2009 r.

Historia Prace nad wprowadzeniem lotnictwa do EU ETS rozpoczęły się w 2005 roku Konsultacje społeczne w zakresie wpływu lotnictwa cywilnego na zmiany klimatu w okresie od 11 marzec do 6 maja 2005 Wynik konsultacji w postaci Komunikatu Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów (COM(2005) 459)

Wnioski z Komunikatu Komisji Udział emisji z sektora w łącznej emisji gazów cieplarnianych  3% Zmniejszenie emisji GHG w ramach Protokołu z Kioto w latach 1990 – 2003  287 mln ton CO2e Wzrost emisji dwutlenku węgla w sektorze w latach 1990 – 2003  47 mln ton CO2e (rocznie 4,3%) Przy uzyskanym wzroście rocznym do 2012 roku lotnictwo zniweluje ponad ¼ redukcji emisji wymaganych w PzK dla Wspólnoty Zdaniem KE metodą na uzyskanie najlepszego efektu redukcyjnego przy najmniejszych kosztach jest system handlu uprawnieniami do emisji

Dyrektywa 2008/101/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/101/WE z dnia 19 listopada 2008 r. zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE w celu uwzględnienia działalności lotniczej w systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie Dyrektywa weszła w życie 2 lutego 2009 r. Obowiązek implementacji dyrektywy przez państwa członkowskie do 2 lutego 2010 r. Podstawowym aktem prawnym wdrażającym dyrektywę w Polsce będzie ustawa o wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych

Zakres zmiany dyrektywy – włączenie lotnictwa (1) Analogicznie jak dla instalacji stacjonarnych system CAP & TRADE (limit i handel) Włączenie lotnictwa do systemu od 1 stycznia 2012 ale plany monitorowania 2009 r monitorowanie od 2010 r. Działania lotnicze objęte dyrektywą określa załącznik I do dyrektywy 2008/101/WE

Zakres zmiany dyrektywy – włączenie lotnictwa (2) Limit ustalany w oparciu o dane historyczne Emisje historyczne – średnia rocznych emisji z sektora w latach 2004, 2005, 2006 Pułap emisji dla lotnictwa (cała UE) 97% z emisji historycznych w okresie od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r., 95% z emisji historycznych dla okresu 2013 – 2020

Zakres zmiany dyrektywy – włączenie lotnictwa (3) Rozdział uprawnień przy zastosowaniu metody benchmarkowej opartej o wskaźnik emisyjności odniesiony do aktywności lotniczej w roku bazowym (2010), Część uprawnień wydawana jest w drodze sprzedaży aukcyjnej (15% przydziału), Rezerwa specjalna – 3% historycznych emisji dla nowych oraz szybko rozwijających się operatorów, Potencjalna możliwość wykorzystania jednostek ERU i CER (jednostki mechanizmów JI i CDM, odpowiednio).

Zakres zmiany dyrektywy – włączenie lotnictwa (4) Działalność lotnicza w rozumieniu dyrektyw to: loty, które kończą się lub rozpoczynają na lotniskach znajdujących się na terytorium państwa członkowskiego, do którego zastosowania mają postanowienia Traktatu (ustanawiającego Wspólnotę Europejską). Dyrektywa obejmuje także loty operatorów z Państw spoza UE

Wyłączenia Nie wszystkie loty wykonane prze operatora statku powietrznego podlegają monitorowaniu i sprawozdawczości w ramach SHE Wykluczenia zawarte w załączniku I do dyrektywy 2008/101/WE Szczegółowa interpretacja działań lotniczych – Decyzja Komisji z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie szczegółowej interpretacji rodzajów działalności lotniczej wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

Lista operatorów Komisja sporządziła wstępną listę operatorów statków powietrznych, które powinny zostać objęte systemem wraz z przyporządkowaniem do każdego z nich właściwego państwa administrującego Na liście znajduje się około 2800 podmiotów, z czego około 2400 to bardzo mali operatorzy Polsce wstępnie przyporządkowano 45 podmiotów Prace nad weryfikacją listy w toku. Lista nie ma i nie będzie miała wiążącej mocy prawnej!

Prawa i obowiązki operatorów lotniczych w systemie handlu (1) Złożenie planu monitorowania rocznych emisji i tonokilometrażu Monitorowanie i rozliczanie emisji rocznych CO2 w tym: sporządzenie rocznego raportu o emisjach CO2 i tonokilometrach, przedłożenie do weryfikacji rocznych raportów niezależnemu weryfikatorowi , przedłożenie zweryfikowanego raportu rocznego do Krajowego Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji, umorzenie w rejestrze uprawnień wymaganej liczby przyznanych jednostek, odpowiadających wielkości emisji powstałych z prowadzonej działalności.

Prawa i obowiązki operatorów lotniczych w systemie handlu (2) Najważniejsze daty: 31 sierpnia 2009 r. – obowiązek złożenia planów monitorowania emisji rocznych i tonokilometrów 1 stycznia – 31 grudnia 2010 r. – okres monitorowania ustalony w celu określenia wskaźnika emisyjności i przygotowania wniosków o przyznanie nieodpłatnych uprawnień do emisji, 31 marca 2011 r. – ostateczny termin składania wniosków i raportów rocznych za 2010 r.

Algorytm wyznaczania przydziału uprawnień Emisje historyczne (Komisja Europejska) Wniosek o przydział nieodpłatnych uprawnień (Operator) Wyznaczenie wzorca porównawczego (Komisja Europejska) Przydział (KASHUE)

Ile uprawnień nieodpłatnie Dyrektywa mówi: 3% puli na specjalną rezerwę (97%/95% - 3%) 15% przez aukcję (97%/95% - 3% - 15%) Powstała w ten sposób ilość uprawnień wydawana jest nieodpłatnie

Wady metody Pułap na podstawie danych historycznych blokuje rozwój w latach 2012 – 2020 Przydział niekoniecznie zgodny z wnioskiem operatora (decyduje udział tonokilometrażu w sumie wartości ze wszystkich wniosków) Brak możliwości uzyskania uprawnień z rezerwy przed 2015 (18% + rozpoczynający działalność)

Monitorowanie Plan monitorowania Raport roczny dla: Emisji rocznych Tonokilometrów (2010) Umorzenie (jednostronny przepływ – różnica między AAU a AVI)

Monitorowanie Emisje = Paliwo x Wskaźnik Dopuszczalne dwa poziomy dokładności dla pomiaru zużycia paliwa Tonokilometry = Odległość x Załadunek Dopuszczalne dwa poziomy dokładności dla pomiaru masy pasażerów

Informacje dodatkowe Podstawowe akty prawne dla sektora (wspólnotowe): Dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniająca dyrektywę Rady 96/61/WE, Decyzja Komisji z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie szczegółowej interpretacji rodzajów działalności lotniczej wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, Decyzja Komisji z dnia 16 kwietnia 2009 r. zmieniająca decyzję 2007/589/WE w zakresie włączenia wytycznych dotyczących monitorowania i sprawozdawczości w odniesieniu do emisji oraz danych dotyczących tonokilometrów związanych z działalnością lotniczą

Krajowy Rejestr Uprawnień (1) Uprawnienia dla poszczególnych instalacji są przyznawane w formie zapisów elektronicznych w rejestrach. Rejestr stanowi standaryzowaną bazę elektroniczną, którego zasady pracy określa odpowiednie rozporządzenie. Wszystkie rejestry krajowe są podłączone do centralnego rejestru europejskiego Wspólnotowego Niezależnego Dziennika Transakcji (Community Independent Transaction Log – CITL). Każda operacja jest rejestrowana, co umożliwia sprawdzanie poprawności danych operacji.

Krajowy Rejestr Uprawnień (2) Krajowy Rejestr Uprawnień do emisji jest dostępny poprzez sieć Internet. Dostęp do aplikacji obsługującej Rejestr możliwy jest za pomocą przeglądarki internetowej. Po wpisaniu odpowiedniego adresu WWW (URL). https://rejestr.kashue.pl www.kashue.pl Zakładka Krajowy Rejestr Uprawnień

Krajowy Rejestr Uprawnień (3)

Krajowy Rejestr Uprawnień (4) Konto w Krajowym Rejestrze uprawnień może posiadać każda osoba fizyczna lub prawna, będąca prowadzącym instalację, jak również nie posiadająca instalacji. Każdy podmiot może otworzyć do 99 rachunków typu – „Osobisty Rachunek Posiadania” - ORP Podmiot prowadzący instalację zobligowany jest do otworzenia tylu rachunków typu – „Rachunek Instalacje” – RI – ile faktycznie prowadzi instalacji umieszczonych w KPRU. Rejestr umożliwia dwa odrębne tryby dostępu: • Ogólny (niezabezpieczony) dostęp w celu uzyskania informacji o funkcjach Rejestru; • Bezpieczny dostęp zastrzeżony dla posiadaczy rachunków.

Krajowy Rejestr Uprawnień (5) Każda instalacja posiada odrębne konto w rejestrze tzw. rachunek prowadzącego instalacje RI, ogólnie oznaczony numerem PL-120-XXXX Każdy prowadzący instalacje lub inna osoba fizyczna może również prowadzić operacje na osobistym rachunku posiadania ORP oznaczonym numerem PL-121-XXXX gdzie XXXX identyfikator numeryczny

Krajowy Rejestr Uprawnień (6) Konto w krajowym rejestrze zakładane jest na podstawie wniosku (formularz) prowadzącego instalacje wraz z odpowiednimi załącznikami. Logowanie do Rejestru daje możliwość dostępu do zabezpieczonej części witryny internetowej, gdzie użytkownicy ze swoich kont mogą zarządzać rachunkami RI lub ORP. Logowanie odbywa się poprzez wpisanie loginu przydzielonego przez Krajowego Administratora i poufnego hasła.

Krajowy Rejestr Uprawnień (7) – działania operatorów Operacja Termin Przydział uprawnień Do 28 lutego Transakacje sprzedaż, transfer między kontami Cały rok Zweryfikowany raport Do 31 marca Umorzenie uprawnień Do 30 kwietnia KRU pozwala na dokonywanie transakcji, czyli przekazywania uprawnień na różne konta, umarzania, anulowania uprawnień przez prowadzącego instalację.

Krajowy Rejestr Uprawnień (8) Rozporządzenie Komisji (WE) NR 2216/2004 z dnia 21 grudnia 2004 r. w sprawie standaryzowanego i zabezpieczonego systemu rejestrów stosownie do dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz decyzji nr 280/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Rozporządzenie Komisji (WE) NR 916/2007 z dnia 31 lipca 2007 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2216/2004 w sprawie ujednoliconego i zabezpieczonego systemu rejestrów stosownie do dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz decyzji nr 280/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Rozporządzenie Komisji (WE) nr 994/2008 z dnia 8 października 2008 r w sprawie znormalizowanego i zabezpieczonego systemu rejestrów zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz decyzją nr 280/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

Krajowy Rejestr Uprawnień (9) dla operatorów lotniczych Prace na wdrożeniem sektora lotniczego do systemu handlu zmiana w rejestrach KRU-ITL-CITL jeden ogólnowspólnotowy rejestr, włączenie lotnictwa od 2012 r.

Dziękuję za uwagę Monika Sekuła Tel. +48 22 569 65 60 e-mail: monika.sekula@kashue.pl Paweł Maliński Tel. +48 22 569 65 66 e-mail: pawel.malinski@kashue.pl