„Współpraca gospodarstw agroturystycznych w ramach inicjatyw klastrowych” 6 kwietnia 2011 Grant „ Agroturystyka: elastyczny i bezpieczny model zatrudnienia” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

(na podstawie diagnozy Ministerstwa Sportu i Turystyki) TOŻSAMOŚĆ REGIONU (na bazie województwa podlaskiego i warmińsko – mazurskiego) (na podstawie diagnozy Ministerstwa Sportu i Turystyki) Grant „ Agroturystyka: elastyczny i bezpieczny model zatrudnienia” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

WOJEWÓDZTWO PODLASKIE Położenie w strefie Zielonych Płuc Elementy atrakcyjności: unikalne w skali Europy tereny bagienne, wielkie puszcze i kompleksy leśne, duże jeziora, czyste powietrze, różnorodne zasoby dziedzictwa kulturowego. Szczególna wartość dla rozwoju turystyki to obszary i okolice parków narodowych (Białowieskiego, Biebrzańskiego, Narwiańskiego i Wigierskiego), parki krajobrazowe (Doliny Narwi, Park Puszczy Knyszyńskiej oraz Suwalski) , doliny rzek Narwi, Biebrzy i Bugu oraz pojezierze suwalsko – augustowskie z unikatową budowla w skali światowej jaka jest Kanał Augustowski. Unikatowe walory przyrodnicze uznane przez UNESCO: przyrodnicze Białowieski Park Narodowy jako Światowy Rezerwat Biosfery

WOJEWÓDZTWO PODLASKIE KIERUNKI ROZWOJU TURYSTYKI: turystyka wiejska, turystyka kwalifikowana, krajoznawcza i uzdrowiskowa. OBSZAR O NAJWIEKSZYM POTENCJALE ROZWOJU: TURYSTYKA AKTYWNA - kajakowa, rowerowa, piesza i konna. Ponadto bogactwo wielu kultur umożliwia rozwój turystyki historycznej i kulturowej(np.: Szlak Tatarski z 25 meczetami i mizarami, Kraina Otwartych Okiennic z drewnianymi budynkami mieszkalnymi z bogato zdobionymi okiennicami czy trasa ukazująca zróżnicowanie kulturowe i religijne regionu - Szlakiem religii województwa podlaskiego). KULTURA: KULINARIA, REKODZIEŁO, ZABYTKI ETC.

WOJEWÓDZTWO PODLASKIE NAJISTOTNIEJSZA BARIERA ROZWOJU: Tylko 176 obiektów turystycznych, dysponujących 11,7 tys. miejscami noclegowymi, zaledwie 21 placówek to hotele

WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO - MAZURSKIE Dysponent znaczących Europie walorów przyrodniczych do rozwoju turystyki. Pojezierze Mazurskie, obok morza i gór, stanowi trzeci główny cel wyjazdów wypoczynkowych w Polsce. Region jest predestynowany przede wszystkim do rozwoju funkcji rekreacyjnej i TURYSTYKI AKTYWNEJ– żeglarstwa, hippiki oraz turystyki pieszej, rowerowej i samochodowej. Ma także dobre warunki do rozwoju turystyki zimowej, przede wszystkim biegów narciarskich, wyścigów i rajdów psich zaprzęgów, żeglarstwa lodowego. Silna strona województwa - duża różnorodność kulturowa i narodowościowa. Warmia i Mazury jako coraz atrakcyjniejsze miejsce dla organizowania przez cały rok szkoleń, konferencji, imprez firmowych i korporacyjnych

WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO - MAZURSKIE Dziedzictwo kulturowe regionu: bardzo zróżnicowane, znajdują sie tu zabytki architektury gotyckiej (zamki i świątynie) i barokowej, osiemnasto- i dziewiętnastowieczne dwory, secesyjne kamienice, ale też i ciekawe zabytki techniki, jak wiadukty w Stańczykach, Kanał Ostródzko-Elbląski, Kanał Mazurski, miejsca wydarzeń historycznych (pole bitwy pod Grunwaldem, Szlak Napoleonski, Kwatera Hitlera w Gierłoży, bunkry w Mamerkach i inne)

WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO - MAZURSKIE   365 obiektów noclegowych zbiorowego zakwaterowania, które zapewniały 38,3 tys. miejsc noclegowych (5 lokata w kraju), w tym całorocznych 18,8 tys. (tj. 49% całej bazy). Coraz większego znaczenia nabierają obiekty noclegowe na obszarach wiejskich (liczbę gospodarstw, zajmujących sie tą działalnością, określa sie na ok. 2,3 tys). Bardzo ważnym elementem bazy noclegowej są domy letniskowe (szacuje sie, że obsługują one ponad 30% indywidualnego ruchu turystycznego w województwie).

KOMPONENTY ZASOBÓW MOTYWUJĄCE DO PODJECIA WSPÓLNEJ INICJATYWY KLASTROWEJ ZASOBY PRZYRODNICZO – KULTUROWE POTENCJAŁ ROZWOJOWY WSI WARUNKI do Rozwijania TURYSTYKI AKTYWNEJ POTENCJAŁ SPOŁECZNY UMOZKIWIAJĄCY WDROŻENIE INSTRUMENTÓW INNOWACYJNYCH W BRANŻY TURYSTYCZNEJ

DEFINICJA KLASTRA To grupa : 1) powiązanych ze sobą gałęziami gospodarczymi podmiotów (w tym docelowo co najmniej 10 niezależnych podmiotów gospodarczych), 2) Podmiotów znajdujących się we wzajemnie bliskim sąsiedztwie (na spójnym obszarze) To sieć powiązań między podmiotami współdziałającymi w klastrze: PIONOWYCH – poprzez łańcuch sprzedaży, zakupów, - POZIOMYCH – przez produkty i usługi komplementarne, stosowanie podobnych wyspecjalizowanych produktów, technologii i standardów, które w konkretny sposób przynoszą korzyści (zwiększają wartość dodaną) funkcjonujących w klastrze przedsiębiorstw

CEL INICJATYWY KLASTROWEJ utworzenie sieci współpracy zorientowanej na prowadzenie innowacyjnej działalności gospodarczej w obszarze turystyki wiejskiej, podejmowanie i umacnianie współpracy między podmiotami regionalnej nauki i gospodarki na rzecz rozwoju procesów innowacyjnych i gospodarki konkurencyjnej – Integracja produktów i oferty turystycznej regionów - Podniesieniu konkurencyjności oferty turystycznej poprzez poprawę i zawiązywanie współpracy pomiędzy obszarami, usługodawcami, podmiotami kształtującymi ofertę turystyczną i wprowadzenie w to miejsce relacji współpracy, - eliminowanie zbędnych kosztów, w szczególności związanych z indywidualnym promowaniem poszczególnych produktów lub obszarów, - stworzenie oferty komplementarnej, atrakcyjnej poprzez różnorodność, - sukcesywne zwiększanie liczby produktów turystycznych oraz ich lansowanie w powiązaniu z silnymi dotychczasowymi produktami i markami, - tworzenie specjalnie profilowanych produktów turystycznych w oparciu o wydarzenia kulturalne , w tym kulinaria

Cele działania klastra (wg hierarchii ważności) na podstawie oceny uczestników funkcjonujących klastrów - promocja i rozwój branży, - większe możliwości projektowe, - wymiana wiedzy i doświadczeń / wzrost współpracy - promocja i rozwój firm klastra - promocja i rozwój regionu - wspólne prace nad technologią / produktem / usługą - edukacja - transfer technologii - korzyści skali

Czynniki sukcesu klastra wsparcie dużych firm, władz samorządowych i nauki, potencjał kapitału ludzkiego, współpraca i otwartość, tradycja, lokalizacja, doświadczenie koordynatora i kompetencje członków

Uwarunkowania regionalne do rozwoju klastra potencjał i tradycje gospodarcze lokalnego środowiska, dostępność i mobilność pracowników wysoko wykwalifikowanych, atrakcyjność inwestycyjna regionu, otwartość środowiska przedsiębiorców na współpracę, dostępność do zasobów naturalnych (w tym surowców)

Procesy w klastrach - aktywność rynkowa klastrów, w tym: wspólne zaopatrzenie, wspólne zamówienia, wspólne kanały dystrybucji, wspólna oferta przygotowana przez klaster dla odbiorców z zewnątrz, wymiana informacji rynkowych wśród członków klastra (dane handlowe i technologiczne, baza nierzetelnych klientów, zmiany prawne dostępne fundusze, ceny usług i zakupów etc.), - wymiana wiedzy, - komunikacja wewnętrzna, w tym: regularne spotkania podmiotów w klastrze, wspólne imprezy integracyjne, wspólna platforma komunikacyjna (Internet), wewnętrzna prasa (w tym newsletter), - wspólny marketing , w tym: wspólne działania w zakresie reklamy klastra (ulotki, foldery, reklama w mediach), wspólna działalność targowo wystawiennicza klastra, wspólne lobby wobec władz, wspólna strona www klastra, system identyfikacji wizualnej klastra (p.in. logo, kolorystyka, papier), kontakty inobecność klastra w mass – mediach, - wspólne działania na dużą skalę (np. przygotowanie wspólnego produktu) i na mniejszą (np. wspólne wydanie foldera) - wymiana informacji, wiedzy i doświadczeń

Procesy innowacyjne w klastrze Hotelarstwo i turystyka – branże średnio innowacyjne Wskaźniki poziomu kreowania wiedzy i innowacyjności: wspólne prace nad nowymi produktami i technologiami, wspólnie prowadzone innowacje (organizacyjne, marketingowe, w usługach), wspólne szkolenia, warsztaty, konferencje, wizyty studialne (edukacja pracowników), wspólne bazy danych, wymiana wiedzy i doświadczeń (nieformalnych) między członkami klastra, np. o stosowanych technologiach, wiedzy w zakresie rozwiązań prawnych dotyczących branży, spraw organizacyjnych, możliwości finansowania wspólnych projektów, możliwości użyczania urządzeń produkcyjnych itp. transfer technologii.

Podstawa inicjatywy klastrowej Wdrożenie i skuteczna dystrybucja markowych produktów turystycznych opartych o zasoby sieci Grant „ Agroturystyka: elastyczny i bezpieczny model zatrudnienia” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

WIZJA INICJATYWY KLASTROWEJ wdrożenie markowych produktów regionalnych opartych o zasoby wsi

Elementy produktu turystycznego Zasoby turystyczne naturalne: przyrodnicze, geograficzne, kulturowe Walory naturalne i stworzone przez człowieka: wypoczynkowe, krajoznawcze, specjalistyczne Dobra i usługi turystyczne Dobra i usługi komplementarne i substytuty, Baza turystyczna: noclegowa, żywieniowa infrastruktura Jednostki obsługi ruchu turystycznego: informacji pośrednictwa, organizacji usług Dobra i usługi nieturystyczne

Etapy tworzenia produktu markowego Analiza trendów (mody) w turystyce (krajowej i światowej) Analiza potencjału turystycznego w danym regionie Analiza SWOT Opracowanie zintegrowanego produktu turystycznego Tworzenie programów turystycznych Kreacja marki Proces komunikacji marketingowej

Potrzeby turystów, WARUNKUJĄCE WYBÓR OFERTY: . odpoczynek w atrakcyjnym środowisku przyrodniczym . poznanie ciekawych zjawisk przyrodniczych . korzystanie z dóbr kultury . zaspokojenie potrzeb religijnych . poprawa zdrowia i kondycji smakowanie specyficznych, oryginalnych potraw . uczestnictwo w dużych imprezach . odwiedziny krewnych i znajomych . rozrywka, towarzystwo . nauka, podwyższanie kwalifikacji . poznanie dawnych tradycji, obyczajów

Znaczenie produktu markowego Markowy produkt turystyczny pozostaje w pamięci turysty jako produkt unikalny, dostarczający dodatkowych korzyści i sprawia, że turysta chce w dane miejsce wracać i polecać je innym Produkt markowy to produkt najlepszy Produkt markowy tworzy wizerunek, jest unikalny i oryginalny

Cechy i składniki produktu turystycznego na wsi Miejsce – wieś, przestrzeń sprzyjająca swobodnemu poruszenia się, kontaktowi z naturą Atrakcje- krajobraz, klimat, lasy, jeziora, rzeki, zalewy, góry, świeże powietrze, cisza, spokój Zakwaterowanie- pokój gościnny, mieszkanie, kwatera grupowa, Wyżywienie- całodzienne z możliwością zakupu świeżych produktów, potrawy regionalne, samodzielne przygotowanie posiłków

Cechy i składniki produktu turystycznego na wsi Usługi- podstawowe: zakwaterowanie, wyżywienie dodatkowe: wędkowanie, myślistwo, zbieranie grzybów, jagód, jazda konna, kuligi, ogniska, zwiedzanie zabytków Kupno usług- bezpośrednio, stowarzyszenia agroturystyczne, biura podróży Obsługa- bezpośredni i przyjazny kontakt z gospodarzami, gościnność, atmosfera sprzyjająca nawiązaniu wzajemnych więzi Inne- rozwijanie zainteresowań, zdobywanie nowych umiejętności, poznawanie folkloru, zwyczajów, aktywny wypoczynek

ELEMENTY PROJEKTOWE INICJATYWY KLASTROWEJ Grant „ Agroturystyka: elastyczny i bezpieczny model zatrudnienia” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

OPRACOWANIE DOKUMENTÓW OPERACYJNYCH DLA ROZWOJU KLASTRA opracowanie strategii rozwoju i zasad współpracy, rozszerzania i komunikacji wewnętrznej klastra, opracowanie strategii marketingowej klastra precyzyjne sprecyzowanie branży klastra (turystyka wiejskia), beneficjentów, oczekiwanych działań, rezultatów i jasno sprecyzowanej wizji docelowej fukcjonowania turystyki wiejskiej na obszarze działania klastra

DORADZTWO W TYM PRAWNE I MARKETINGOWE UDZIELANE W RAMACH REALIZOWANEGO PROJEKTU Kreowanie i promocja produktów turystycznych Budowanie marki produktu turystycznego Eksperci marketingu – przygotowanie kompleksowego planu promocji dla 20 firm (każda z innej podbranży) Profilowanie produktów turystycznych do wymagań wyselekcjonowanych grup odbiorców, rozszerzanie produktów o kolejne, mniej spektakularne, lecz interesujące dla specyficznych odbiorców atrakcje Przygotowanie modelowych rozwiązań organizacyjno – prawnych, ułatwiających współprace przedsiębiorców m.in. przy przygotowaniu produktów turystycznych oraz poprawiających współprace przedsiębiorców z samorządami, poprzez wsparcie przygotowania dokumentów planistycznych uwzględniających potrzeby związane z rozwojem turystyki i ochroną potrzebnych jej zasobów przyrodniczych i kulturowych, Adaptacja systemu doradczo - konsultacyjnego, wspierającego rozwój przedsiębiorstw, do specyfiki sektora turystycznego. Przewiduje sie pomoc w dostępie do wiedzy i doradztwa, m.in. poprzez zapewnienie przedsiębiorcom specjalistycznego doradztwa związanego z wykorzystaniem i promowaniem nowoczesnych technologii, wdrażaniem i projektowaniem systemów zarządzania jakością, środowiskiem, BHP, uzyskaniem certyfikatów

PROMOCJA I POZYSKIWANIE NOWYCH CZŁONKÓW KLASTRA, IDENTYFIKOWANIE NOWYCH INICJATYW KLASTROWYCH Warsztaty informacyjno – szkoleniowe dla potencjalnych uczestników klastra w obszarach tematycznych: eksponowanie największych atrakcji turystycznych, tworzenie świadomości – zarówno wśród odbiorców, jak też aktualnych i potencjalnych kreatorów oferty turystycznej – istnienia w kraju wielu walorów turystycznych stanowiących dobrą podstawę dla interesującego spędzania wolnego czasu, profilowanie produktów turystycznych do wymagań wyselekcjonowanych grup odbiorców, rozszerzanie produktów o kolejne, mniej spektakularne, lecz interesujące dla specyficznych odbiorców atrakcje, wzmacnianie wizerunku wysokiej jakości regionalnych produktów turystycznych Spoty promujące inicjatywę klastrową

ORGANIZACJA SPOTKAŃ, WARSZTATÓW, KONFERENCJI PROMUJĄCYCH ROZWOJ KLASTRA, STYMULUJĄCYCH ROZWÓJ POWIĄZAŃ MIEDZYKLASTROWYCH, POPULARYZUJĄCYCH IDEE KLASTERINGU W POLSCE WSCHODNIEJ WYPRACOWYWANIE MODELU PARTNERSTWA jako podstawy efektywnej współpracy w tworzeniu konkurencyjnego produktu. Konieczne jest wytworzenie świadomości i potrzeby współpracy w tworzeniu i komercjalizacji produktów, czasem nawet miedzy konkurencyjnymi regionami Organizacja 3 wydarzeń marketingowych promujących ideę klasteringu w obszarze turystyki (duże imprezy dotyczące np. zintegrowanego produktu turystycznego) Warsztaty nt. idei klastra: one - stop-shop Konferencje promujące opracowywane produkty turystyczne

PRZEPROWADZENIE BADAŃ ANALITYCZNYCH, WYKONANIE ANALIZ I EKSPERTYZ Inwentaryzacja zasobów już istniejących : pozarolnicza działalność gospodarstw rolnych: agroturystyka, firmy z branży turystyka wiejska (pensjonaty, przetwórnie, zajazdy wiejskie ) z produktem wytworzonym w następujących systemach jakości żywności : wspólnotowe – System Chronionych Nazw Pochodzenia, Chronionych Oznaczeń Geograficznych, Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności i krajowych – Integrowana Produkcja , Jakość i Tradycja Analiza ruchu turystycznego, główne szlaki ruchu turystów – klientów turystyki wiejskiej- praca studentów , wydziały turystyki wskazanych uczelni oraz badanie zainteresowania wypoczynkiem na podlaskiej i warmińsko-mazurskiej wsi. W tym ankieta dotycząca oczekiwań turystów wobec Analiza rynków zbytu produktów turystycznych Analiza potrzeb turystów Ekspertyza w zakresie optymalizacji kosztów działania wiejskich firm turystycznych branży turystyki wiejskiej. przygotowanie modelowych rozwiązań organizacyjno – prawnych, ułatwiających współprace przedsiębiorców m.in. przy przygotowaniu produktów turystycznych oraz poprawiających współprace przedsiębiorców z samorządami, poprzez wsparcie przygotowania dokumentów planistycznych uwzględniających potrzeby związane z rozwojem turystyki i ochroną potrzebnych jej zasobów przyrodniczych i kulturowych

PROJEKTOWANIE, TWORZENIE I OBSŁUGA BAZ DANYCH, PORTALI, WORTALI, SERWISÓW I STRON INTERNETOWYCH Elektroniczna dostępność do określonego produktu turystycznego jest jednym z kluczowych czynników decydujących o wartości jego marki. Realizacja tego działania będzie sie odbywać m.in. poprzez utworzenie i szerokie udostępnianie cyfrowych baz danych, powiązanie serwisów informacyjnych z rynkiem markowych produktów turystycznych oraz wykorzystywanie danych z systemów rezerwacyjnych i płatniczych do badan rynku konsumenta. Priorytetowy jest rozwój elektronicznych systemów rezerwacyjnych z możliwością dokonywania zakupu usług “on - line”, co jest logicznym następstwem w zaspakajaniu pobudzonego popytu turystycznego w wyniku działań informacyjno-promocyjnych. W ramach projektu powstanie: - Strona internetowa klastra, - System wewnętrznej komunikacji, baz danych - System wzajemnych zamówień usług (np. noclegi, gastronomia, usługi około turystyczne)

ORGANIZACJA ZAGRANICZNYCH MISJI BRANŻOWYCH PROPOZYCJE: Wyjazd Francja – 4 miejsca , pobyt ok. 5-6 dni ( zaznajomienie się z projektem zrealizowanym we Francji , o podobnym charakterze , francuski projekt oferty tzw. pikników na wsi ), lub inny przykład klastra branży turystyki wiejskiej w wybranym kraju U.E. Wyjazd do Danii – wiejskie produkty turystyczne związane ze specyfiką regionalną (Jutlandia, Zelandia, Fionia) Austria/Szwajcaria – wioski tematyczne

OPRACOWANIE, WYKONANIE I DYSTRYBUCJA MATERIAŁÓW PROMOCYJNYCH I INFORMACYJNYCH DOTYCZĄCYCH KLASTRA I ROZWOJU IDEI KLASTERINGU W POLSCE WSCHODNIEJ Zastosowanie w ramach działania skutecznych instrumentów marketingu turystycznego: reklama w mediach, szczególnie w telewizji i reklama zewnętrzna, instrumenty z grupy public relations, a w szczególności konferencje i seminaria dla dziennikarzy, masowe imprezy promocyjne organizowane na obszarze inicjatywnym klastra. Zastosowanie nowoczesnych technologii w marketingu : zmiana formy wydawnictw i materiałów promocyjnych w kierunku wydawnictw interaktywnych i produktowych, rozwój marketingu internetowego Niezwykle ważny będzie marketing prowadzony w samej branży turystycznej czyli tzw. marketing wewnętrzny. Marketing będzie funkcjonować w nowoczesnych systemach informacji i promocji przekazując informacje, które nie są niezbędne dla turystów, ale mają duże znaczenie dla prowadzących działalność w sektorze turystyki (listy teleadresowe, wyniki badan czy dane statystyczne).

Dziękuję za uwagę! Małgorzata Ofierska Tel. 896160058 malgorzata.ofierska@warminskizakatek.com.pl Kontakt: LGD „WARMIŃSKI ZAKĄEK” tel/fax 896160058 Strona internetowa: www.warminskizakatek.com.pl e-mail: warminskizakatek@wp.pl