TEORIE LOKALIZACJI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Marlena Kycko Katarzyna Podbielska
Teoria lokalizacji A. Webera Dotyczyła indywidualnego przedsiębiorcy działającego w warunkach wolnej konkurencji Cel teorii – poszukiwanie optymalnego miejsca lokalizacji kapitalistycznego przedsiębiorstwa w punkcie zapewniającym maksymalną oszczędność kosztów Pierwszoplanowe czynniki lokalizacji: koszty transportu, koszty siły roboczej (pracy), korzyści aglomeracyjne Weber przyjmował założenie, że popyt jest nieelastyczny oraz, że granica przestrzenna oddzielająca od siebie konkurentów jest raz na zawsze określona
Trójkąt lokalizacyjny A. Webera
Teoria bazy ekonomicznej Najistotniejszym elementem stymulującym wzrost gospodarczy jest zewnętrzny popyt na towary lub usługi wytwarzane na obszarze regionu. Przedsięwzięcia przyciągające do regionu inwestorów produkujących na eksport. Największym zagrożeniem dla rozwoju wynikającego z teorii bazy ekonomicznej może być schyłek dominującej branży oraz wycofanie się inwestora Dywersyfikacja bazy ekonomicznej
TEORIA LÖSCHA Ogólna teoria gospodarki przestrzennej, ok. 1940 rok. Miejscem lokalizacji przedsiębiorstwa powinien być punkt zapewniający sprzedaż produkcji przy możliwym najniższym koszcie całkowitym. Wprowadzenie czynnika popytu i odległości. Zakłada istnienie wolnej konkurencji. Idealnym ekonomicznie kształtem obszaru rynkowego jest sześciobok foremny (heksagon). Istnienie równiny o jednakowych warunkach transportowych, pochodzeniu społecznym, umiejętnościach produkcyjnych.
TEORIA BIEGUNÓW WZROSTU Teoria ekonomiczna stworzona w połowie XX w. przez Francis Perroux. Rozwój regionalny jest stymulowany przez tzw. bieguny wzrostu. Bieguny: - niektóre branże lub przedsiębiorstwa wyróżniające się wysoką dynamiką rozwoju, mające dużą skalę produkcji oraz liczne powiązania z innymi gałęziami produkcji, - niektóre społeczności lokalne wyróżniające się przedsiębiorczością, pobudzające rozwój w skali regionalnej. Niekorzyści lokalizacji przedsiębiorstw poza strefą oddziaływania bieguna wzrostu.
TEORIA GRON- M. Porter Kluczowym element uzyskania przewagi konkurencyjnej we współczesnej gospodarce globalnej jest odpowiednie umiejscowienie działalności ekonomicznej. Paradoks lokalizacji- produkcja jest umiejscowiona lokalnie, za to jest sprzedawana globalnie. Powiązane ze sobą firmy, wyspecjalizowani usługodawcy i dostawcy, przedsiębiorstwa działające w pokrewnych sektorach i współpracujące z nimi instytucje łączą się w tzw. grona przemysłowe. Porter osadza system grona przemysłowego w uwarunkowaniach społecznych oraz instytucjonalnych, przynależnych do konkretnej kultury i struktury gospodarczej. Udział władz publicznych we wspieraniu rozwoju na poziomie krajowym jak i regionalnym. Inwestycje zagraniczne. Promocja regionu.
Kapitał społeczny wg R. Putnama Kapitał społeczny odnosi do takich cech organizacji społecznych jak: zaufanie, normy społeczne i sieci stowarzyszeń, które mogą zwiększyć sprawność wspólnoty regionalnej i lokalnej. Reguła uogólnionej wzajemności. Sieci obywatelskiego zaangażowania. Teza Putnama: kapitał społeczny wspólnot obywatelskich, charakteryzujący się wysokim poziomem wzajemnego zaufania, normami zaangażowania na rzecz dobra publicznego i gęstą siecią stowarzyszeń publicznych, sprzyja wzrostowi gospodarczemu. Włochy – związek między wspólnotą obywatelską i poziomem rozwoju gospodarczego
Bibliografia: Grosse T.G. ,,Przegląd koncepcji teoretycznych rozwoju regionalnego”, Studia regionalne i lokalne, Nr 1 (8)/2002. Szudra P. ,,Innowacyjność w nowych nurtach teorii lokalizacji”. Burder E. ,,Lokalizacja przedsiębiorstw”, AE Poznań, Poznań 2000, s.61-63. Kuciński K. "Geografia ekonomiczna. Zarys teoretyczny" Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie - Oficyna Wydawnicza, Warszawa, 2004.