nowe cele strategiczne i operacyjne Wizja, nowe cele strategiczne i operacyjne aktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego Maciej Nowicki Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Zielona Góra, 20 września 2011 r.

Wizja: W 2020 roku województwo lubuskie w pełni korzysta ze swojego położenia w Europie,  walorów środowiska i dostępności komunikacyjnej. Rozwinęły się konkurencyjne i innowacyjne sektory gospodarki i turystyka, a Lubuszan można już zaliczyć do społeczeństw informacyjnych. Efektywne wykorzystanie środków unijnych, aktywność samorządów, przedsiębiorców i organizacji pozarządowych zapewniły wysoki poziom życia mieszkańców i dostęp do usług o dobrym standardzie. Region postrzegany jako miejsce zdrowego stylu życia zyskuje miano „zielonej krainy nowoczesnych technologii”. 2

Konkluzje z diagnozy stanu województwa oraz ekspertyz dla Polski zachodniej Nowy paradygmat – wykorzystanie potencjałów endogenicznych regionów dla rozwoju kraju. Kluczowe znaczenie miast i ich powiązań funkcjonalnych - przepływy osób, informacji, towarów, usług, jak również transfery środków finansowych lub decyzji (prof. Heffner). Dla konkurencyjności całej Polski zachodniej znaczenie mają tylko Gorzów Wlkp. i Zielona Góra (prof. Kudłacz). Ośrodki subregionalne: Żary, Żagań, Świebodzin, Słubice. Obszary wiejskie, szczególnie popegeerowskie - należy zadbać o dostęp do dobrej edukacji i innych usług publicznych.

Konkluzje z diagnozy i ekspertyz – c.d. Region atrakcyjny turystycznie – położenie, walory przyrodnicze (prof. Kudłacz) ale to za mało – konieczne są sieciowe i liniowe produkty turystyczne, w tym eventy (dr Kozak). Region atrakcyjny dla wyspecjalizowanych branż przemysłu (prof. Kudłacz) – położenie i jakość środowiska to ważne czynniki lokalizacyjne przedsiębiorstw high-tech. Znikomy potencjał naukowy, skrajnie niskie wydatki na B&R, niska innowacyjność gospodarki, najniższa w kraju liczba studentów. Wysoka produktywność lubuskiego rolnictwa ale niski udział w PKB Produkcja sprzedana przemysłu – 6 miejsce w kraju na mieszkańca: - potencjały tradycyjne: drzewno-meblarski, celulozowo-papierniczy, spożywczy; - potencjały nowe: motoryzacyjny, elektroniczny; - inne: budowlany, turystyczny, wydobywczy, energetyka

Produkcja sprzedana przemysłu ogółem w mln zł (podmioty o liczbie pracujących>9) w województwie lubuskim (wg sekcji PKD w 2005 i 2009 roku). 6

Cele strategiczne wyznaczone w roku 2005 1. Zapewnienie przestrzennej, gospodarczej i społecznej spójności regionu 2. Podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, zwiększenie potencjału innowacyjnego nauki oraz informatyzacja społeczeństwa 3. Rozwój przedsiębiorczości oraz działania mające na celu podniesienie poziomu technologicznego przedsiębiorstw i ich innowacyjności dzięki współpracy z nauką 4. Efektywne, prorozwojowe wykorzystanie zasobów środowiska przyrodniczego i kulturowego 7

Cele strategiczne wyznaczone w roku 2011 Cel główny: wykorzystanie potencjałów województwa lubuskiego do wzrostu jakości życia, dynamizowania konkurencyjnej gospodarki, zwiększenia spójności regionu oraz efektywnego zarządzania jego rozwojem. Cele strategiczne wyznaczone w roku 2011 1. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka regionalna 2. Wysoka dostępność transportowa i teleinformatyczna 3. Społeczna i terytorialna spójność regionu 4. Region efektywnie zarządzany Konkurencyjność Spójność Sprawność 8

Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka regionalna Cel strategiczny: Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka regionalna 1.1. Rozwój bazy naukowo-badawczej lubuskich uczelni oraz usprawnienie mechanizmów transferu innowacji i technologii. 1.2. Rozwój przedsiębiorczości wraz z instytucjonalnym i kapitałowym otoczeniem biznesu. 1.3. Dostosowywanie kształcenia do potrzeb regionalnego rynku pracy oraz podniesienie jego jakości. 1.4. Wzmocnienie funkcji metropolitalnych ośrodków regionalnych. 1.5. Rozwój subregionalnych i lokalnych ośrodków miejskich. 1.6.Udoskonalenie oraz rozbudowa infrastruktury energetycznej i ochrony środowiska. 1.7. Rozwój potencjału turystycznego województwa. 1.8. Poprawa jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej. 9

1.1 rozwój bazy naukowo-badawczej lubuskich uczelni oraz usprawnienie mechanizmów transferu innowacji i technologii Kierunki interwencji celu operacyjnego 1.1 Tworzenie i rozwijanie warunków sprzyjających wzrostowi udziału sektora B+R w ogólnym profilu gospodarczym województwa poprzez budowę i rozbudowę bazy infrastrukturalnej szkół i ośrodków badawczych; Wzmocnienie transferu innowacyjnych rozwiązań dla lubuskiej gospodarki połączone z współpracą z instytucjami przeprowadzającymi takie transfery (parki technologiczne);

Rozwój oferty edukacyjnej i naukowo-badawczej poprzez inwestycję w infrastrukturę placówek edukacyjnych, kadrę i programy kształcenia; Rozwój sieciowej współpracy pomiędzy ośrodkami naukowymi z terenu województwa lubuskiego oraz z placówkami z terenu całej Polski, Europy i świata; Wzmacnianie potencjału naukowo-badawczego jednostek z terenu województwa; Intensyfikacja działań na rzecz wypracowania platformy wymiany informacji i doświadczeń pomiędzy instytucjami badawczo-rozwojowymi a sektorem biznesowym.

Wysoka dostępność transportowa i teleinformatyczna 2. Cel strategiczny: Wysoka dostępność transportowa i teleinformatyczna 2.1. Budowa nowej i modernizacja istniejącej infrastruktury komunikacyjnej. 2.2. Usprawnienie systemu transportu publicznego. 2.3. Rozwój społeczeństwa informacyjnego. 12

Społeczna i terytorialna spójność regionu 3. Cel strategiczny: Społeczna i terytorialna spójność regionu 3.1. Wzrost dostępności i atrakcyjności kształcenia w placówkach edukacyjnych. 3.2. Zwiększenie dostępu do usług medycznych i profilaktyka zdrowotna. 3.3. Zapewnienie różnorodnej oferty kulturalnej i sportowej. 3.4. Ograniczenie zakresu i skutków wykluczenia społecznego osób i rodzin oraz ich integracja ze społeczeństwem. 3.5. Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich. 3.6. Wsparcie budowy oraz modernizacji systemów i infrastruktury zapobiegania zagrożeniom. 13

Region efektywnie zarządzany 4. Cel strategiczny: Region efektywnie zarządzany 4.1. Tworzenie atrakcyjnego wizerunku województwa i promocja Marki Lubuskie. 4.2. Wzmocnienie współpracy transgranicznej i międzyregionalnej. 4.3. Wzmocnienie potencjału kapitału społecznego oraz kształtowanie tożsamości regionalnej. 4.4. Wzmocnienie integralności systemów zarządzania strategicznego i planowania przestrzennego na poziomie regionalnym i lokalnym. 4.5. Podwyższenie sprawności działania administracji samorządowej i instytucji regionalnych. 14

Implikacje nowej polityki spójności 2013-2020 2 cele („goals”) – rozwój (obecny 1 i 2) oraz współpraca (obecny cel 3). Możliwe programy wielofunduszowe – EFRR i EFS a nawet EFRROW. Warunkowość ex-ante i cele pośrednie (milestones) 2016 i 2018. Wzmocnione zasady dodatkowości i partnerstwa. Nowy instrument – Connecting Europe Facility – sieci TEN-T: transportowe, energetyczne i telekomunikacyjne. Wg propozycji KE możliwa alokacja dla Polski – 80 mld euro. Wg MRR 50% środków w dyspozycji regionów. Minimum 6% na gospodarkę niskowęglową (energia odnawialna, efektywność energetyczna). Minimum 5% EFRR na zrównoważony rozwój miast.

Koncentracja tematyczna - EFRR Priorytety inwestycyjne: 1.B&R i innowacje . 2. ICT. 3. Wsparcie dla MSP. 4. Gospodarka niskowęglowa. 5. Adaptacja do zmian klimatu i zarządzanie ryzykiem . 6. Zrównoważony rozwój i ochrona dziedzictwa kulturowego. 7. Transport TEN-T i połączenia z nimi, zrównoważona mobilność/transport miejski. 8. Przedsiębiorczość i jej mobilność. 9. Inkluzja społeczna, w tym infrastruktura zdrowia i społeczna oraz regenerację zdegradowanych obszarów miejskich i wiejskich. 10. Edukacja wspomagająca zatrudnienie. 11. Efektywność administracji publicznej.

Pytania o kierunki rozwoju województwa Wzmacniać potencjały (ośrodki wzrostu) czy wyrównywać szanse? Stawiać na przemysł czy turystykę? Jakie powinny być specjalizacje regionalne? Czy pogodzić się ze stanem niskiej innowacyjności gospodarki? Dążyć do współpracy i komplementarności szkół wyższych czy stawiać na konkurencję wewnętrzną? Jak rozwijać współpracę i zapobiegać konfliktom między północą a południem (Gorzowem Wlkp. a Zieloną Górą)? Koncentrować się na głównych celach rozwojowych czy wspierać wszystkie dziedziny? Na które, najważniejsze dla rozwoju województwa projekty chcemy pozyskać środki z programów krajowych i kontraktu terytorialnego? 17

Dziękuję za uwagę strategia@lubuskie.pl Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego ul. Podgórna 7 65 - 057 Zielona Góra www.lubuskie.pl tel. 68 45 65 289, fax: 68 327 14 29 strategia@lubuskie.pl