Rewitalizacja jako wyzwanie dla partnerstw Ewa Kipta Warszawa,
Czym rewitalizacja NIE JEST? … nie jest remontem budynku … nie jest odnową nawierzchni ulic … CHOĆ MOŻE ICH POTRZEBOWAĆ … nie polega na wymianie gorszych mieszkańców (użytkowników) na lepszych … nie polega na przesuwaniu problemów w inne części miasta … nie jest jedną inwestycją, ani działaniem jednego inwestora … nie jest eleganckim określeniem renowacji, remontów … nie dotyczy rzeczy: budynków, fasad, bo te nigdy nie żyły, ale dotyczy … … MIEJSC i LUDZI w nich żyjących
REWITALIZACJA oznacza PRZYWRACANIE DO ŻYCIA i odnosi się do miejsc, które kiedyś były ożywione, ale tę żywotność utraciły REWITALIZACJA jest procesem integralnego leczenia chorych miejsc albo RECYKLINGU PRZESTRZENI wcześniej ZURBANIZOWANEJ
Z NATURY RZECZY … … w obszarach rewitalizowanych już funkcjonują jakieś podmioty: mieszkańcy, firmy, różni właściciele – tyle, że ich aktywność nie wystarczy, by poprawić stan tego miejsca – to są potencjalni PARTNERZY; … istniejące mechanizmy samoistne (np. rynkowe) nie są zdolne do wykreowania procesu odnowy lub poprawy, a czasem są wręcz przyczyną degradacji – tu potrzebna jest KOREKTA i WOLA POLITYCZNA; … rewitalizacja jest więc mechanizmem korekcyjnym wobec ogólnie stosowanych zasad rozwoju, w miejscach gdzie one zawodzą – tu potrzeba WYOBRAŹNI i EMPATII, a zwłaszcza CIERPLIWOŚCI
Primum: non nocere po pierwsze: nie szkodzić (zasada Hipokratesa) każdy użytkownik obszaru kryzysowego jest potencjalnym PARTNEREM, bo prawdopodobnie wie, jak sobie radzić w TYM miejscu i się go NIE BOI, może być lokalnym ekspertem przetrwania; każdy przejaw żywotności może wskazywać SZANSE zakorzenione w tradycji i potencjale miejsca (z wyjątkiem miejsc które nieodwołalnie utraciły wcześniejsze funkcje); LĘK PRZED ZMIANĄ jest pierwszą (i czasem jedyną) przeszkodą porozumienia z lokalnymi partnerami działającymi w trudnych warunkach
Partycypacja społeczna w rewitalizacji jest: Sposobem redukowania społecznego poczucia ZAGROŻENIA zmianami Korzystaniem z ekspertyzy lokalnej Budowaniem zdolności do partnerstwa wśród użytkowników miejsca (kompetencji i motywacji) a przede wszystkim … Sposobem definiowania INTERESÓW WSPÓLNYCH lokalnej społeczności
Nowi (zewnętrzni) partnerzy … wymagają redukcji RYZYKA zaangażowania w trudnym miejscu … potrzebują wiedzy o miejscowych uwarunkowaniach – EKSPERTYZY LOKALNEJ dostarczają nowych możliwości, ale … … mogą zagrozić dotychczasowym użytkownikom, ale też mogą realizować ich wspólne cele, bo … … oczekują gwarancji sukcesu Wybór partnerów może oznaczać wybór między ewolucją a rewolucją, a tym samym DECYZJĘ POLITYCZNĄ lokalnych władz
Wnioski: rewitalizacja ZAWSZE wymaga partnerskiego współdziałania im większa skala partnerstwa – tym mniejsze koszty samorządu partnerstwo z lokalnymi podmiotami zmniejsza koszty społeczne partnerstwa zewnętrzne dają większy potencjał zmiany, ale jednocześnie stawiają wyższe wymagania i mają mniej respektu dla lokalności – generują wyższy poziom zagrożenia dla lokalnej społeczności Wyważenie szans i zagrożeń jest istotą decyzji.
szczególna teoria względności o ile rozwój liniowy określa suma projektów R = Ʃ (środki x współczynnik efektywności) … to partnerstwo w rewitalizacji umożliwia rozwój synergiczny: S = R x Ʃ satysfakcji partnerów x Ʃ motywacji do dalszych działań Przy dobrym partnerstwie to efekt porównywalny do : E = m c 2
Rewitalizacja a projekt norweski Rewitalizacja na ogół odnosi się do zdefiniowanych obszarów kryzysowych, rzadko wykracza poza granice JEDNEGO miasta, ale… … jej potrzeba może dotyczyć kilku miast i osad w ramach jednego obszaru funkcjonalnego o podobnych problemach i potrzebach Projekt norweski MOŻE być pomocny w zdefiniowaniu zasad i narzędzi rewitalizacji w ramach przyszłych programów operacyjnych i we własnych programów
Dziękuję za uwagę