Osobowość trenera i instruktora w rekreacji
Charakterystyka pracy instruktora Praca Instruktora rekreacji ruchowej polega na: programowaniu form spędzania czasu wolnego, prowadzeniu zajęć z osobami w różnym wieku, róznej płci, o różnym stanie zdrowia psychicznego i fizycznego, oraz o różnym stopniu sprawności fizycznej. jego zadaniem jest również upowszechnianie i kształtowanie wartości i postaw pro rekreacyjnych.
Na skuteczność instruktora (trenera) ma wpływ wiele czynników t.j.: wygląd zewnętrzny, sprawnośc fizyczna, wiedza, doświadczenie itp., ale oprócz tych niewątpliwie ważnych cech musi mieć on odpowiednią osobowość.
TRENER osoba zajmująca się przygotowaniem fizycznym i psychicznym swoich podopiecznych (najczęściej grupy) w wielu dziedzinach życia, ale przede wszystkim sportu. Najczęściej wyspecjalizowany jest w jednej, konkretnej dyscyplinie (np. piłka nożna, koszykówka, gimnastyka). Jego zadaniem jest umotywowywanie i wyszkolenie ludzi, z którymi pracuje.
OSOBOWOŚĆ Zespół stałych właściwości i procesów psychofizycznych odróżniających daną jednostkę od innych. Czynniki wpływające na osobowość: Dziedziczność Środowisko prenatalne i przyrodnicze życia Środowisko społeczno-kulturowe Doświadczenie życiowe i aktywność jednostki
Istnieje kilka cech psychicznych znacząco wyróżniających ludzi mogących pracować w roli instruktora rekreacji. Za pomocą tych cech psychicznych można Opisać podstawowe formy zachowania się człowieka oraz to, jak dana osoba reguluje swoje stosunki z otoczeniem. Istnieje 5 czynników osobowości, określających predyspozycje do pracy w zawodzie instruktora rekreacji czy trenera.
Czynniki osobowości trenera wg. Costa Mc Rea Neurotyczność Ekstrawersja Otwartość na doświadczenia Ugodowość Sumienność
Cechą predystynującą do roli trenera jest niska neurotyczność. To wymiar odzwierciedlający przystosowanie do emocjonalne. Podatność na doświadczanie negatywnych emocji(strach zmieszanie, niezadowolenie, gniew, poczucie winy), a także na stres psychologiczny. Osoby neurotyczne są skłonne do irracjonalnych pomysłów, mało zdolne do kontrolowania swoich popędów i radzenia sobie ze stresem Osoby z niską neurotycznością sa stabilne emocjonalne, spokojne, zrelaksowane, i zdolne do zmagania ze stresem bez napięć i rozdrażnienia. Cechą predystynującą do roli trenera jest niska neurotyczność.
Ekstrawersja Osoby przyjacielskie jawią się jako przyjacielskie i rozmowne, skłonne do zabawy i poszukiwania nowych wrażeń. Cechuje je optymizm życiowy i pogodny nastrój. Ekstrawersja formalnie obejmuje 6 składników.
6 składników ekstrawersji: Towarzyskość Serdeczność Asertywność Aktywność Poszukiwanie doznań Emocjonalność
Otwartość na doświadczenia Wymiar opisujący tendencję do poszukiwania i pozytywnego wartościowania doświadczeń życiowych, tolerancję wobec nowości i ciekawość poznawczą Duża otwartość wiąże się z kreatywnością
Składowe otwartości na doświadczenia: Wyobraźnia Estetyka Uczucia Działania Idee Wartości Instruktor powinien mieć wysoki poziom otwartości na doświadczenia gdyż jest to czynnik ułatwiający pracę w zawodzie.
Ugodowość Wymiar opisujący pozytywne bądź negatywne nastawienie do ludzi. Zaufanie lub brak zaufania do ludzi Osoby o dużej ugodowości są sympatyczne wobec innych ludzi, skłonne do udzielania pomocy , sądząc że inni postąpili by tak samo
Składowość wymiaru ugodowości: Zaufanie Prostolinijność Altruizm Ustępliwość Skromność Skłonność do rozczulania się W pracy instruktora wskazana jest dość duża ugodowość, lecz bez popadania w skrajność.
Sumienność Charakteryzuje ją stopień zorganizowania, wytrwałości i motywacji w działaniach zorientowanych na cel Osoby o dużej sumienności wykazują silną wolę, są zmotywowane do działania oraz wytrwałe w realizacji zadań Postrzegane są jako skrupulatne, a za duży poziom sumienności może prowadzić do pracoholizmu i uciążliwego perfekcjonizmu
Składowe wymiaru sumienności: Kompetencja Skłonność do utrzymywania porządku Obowiązkowość Dążenie do osiągnięć Samodyscyplina Rozwaga Ten wymiar u instruktora nie powinien przybierać wartości skrajnych, wskazana jest jego środkowa wartość.
By praca instruktora przyniosła oczekiwane rezultaty powinien on posiadać swój wizerunek wyrażany jednym słowem MOTTO, słowo to tworzą pierwsze litry tych słów: miłość, odpowiedzialność, tolerancja troskliwość, otwartość
Bibliografia: Kozdroń E. Poradnik dla instruktora rekreacji ruchowej Warszawa 1999 s. 5-6 Siwiński W., Tauber R.D. Rekreacja ruchowa zagadnienia teoretyczno – metodologiczne Poznań 2004 s. 126-156 Kiełbasiewicz-Drozdowska I., Siwiński W. „Teoria i metodyka rekreacji (zagadnienia podstawowe)”, Poznań, 2001 s .57-61 Opracowała Agata Falkiewicz