prof. dr hab. Juliusz Gardawski Dialog społeczny a rozwój gospodarczy Warszawa 13 marca 2012 r.
Definicja korporatyzmu Korporatyzm jest definiowany jako „forma organizacji społecznej, w której kluczowe decyzje ekonomiczne, polityczne i społeczne podejmowane są przez grupy korporacyjne lub przez te grupy wespół z państwem. Jednostki mogą wywierać wpływ jedynie dzięki swojemu uczestnictwu w ciałach korporacyjnych. Są nimi związki zawodowe, stowarzyszenia profesjonalne, korporacje biznesowe, polityczne grupy nacisku lub grupy lobbistyczne i stowarzyszenia dobrowolne” 2
Partnerstwo społeczne oraz dialog społeczny w Europie Szkic historyczny: Początki korporatyzmu w Europie Dialog społeczny okresu boomu po II wojnie światowej i fordyzmu (lata 40. – lata 70.) Postfordyzm a dialog społeczny 3
Dialog społeczny w III Rzeczypospolitej Pierwszy okres polskiego dialogu społecznego (do 2001) 2. Drugi okres dialogu (2001-2010) Trójstronna Komisja pod kierownictwem Jerzego Hausnera, Plan Hausnera Dialog w okresie rządów PiS Dialog w okresie rządów PO-PSL 4
Funkcje Trójstronnej Komisji (1) Wpływ na prawodawstwo i możliwość występowania do Trybunału Konstytucyjnego Łatwe docieranie do kręgów decyzyjnych. Status organizacji reprezentatywnej, uczestniczącej w TK pozwala budować pozycję w Unii Europejskiej, daje uczestnictwo w Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym; Otwiera możliwość dialogu z drugą stroną stosunków pracy, możliwość „odczytywania nastrojów”. 5
Funkcje Trójstronnej Komisji (2) Status organizacji reprezentatywnej daje udział w szeregu ważnych instytucjach rządowych (Rada Pracy itd.) TK chroni, do pewnego stopnia, stosunki pracy przed otwartymi konfliktami. Dzięki TK nauczono się, chociaż w ograniczonym zakresie, rozwiązywać doraźne problemy; Uczestnictwo w TK daje także środki finansowe, co jest szczególnie ważne dla związków zawodowych. Środki te są głównie przeznaczane na szkolenia, ekspertyzy, zlecenia dla kancelarii prawniczych; W końcu podkreślano, że pozostanie poza TK groziłoby danej organizacji marginalizacją. 6
Ocena dialogu społecznego w Polsce Strona rządowa dominuje nad partnerami społecznymi, zwłaszcza nad związkami zawodowymi, w długim okresie nie ma mowy o względnej nawet równowadze stron. Związki zawodowe mają niewielką siłę odstraszania czy władzę negatywną Potwierdziła się teza o wpływie kryzysu na dialog społeczny. Kultura kompromisu wzrosła w niewielkim stopniu. Dialog społeczny zinstytucjonalizował się i pełni istotne funkcje z punktu widzenia interesów stron zaangażowanych oraz rządu 7 7 7
Dziękuję za uwagę